"Nie iest myslą moią wprowadzać nowy Projekt, ale miałbym uwagi niektore nad Prawem iuż ustanowionym względem Sądu Seymowego, ieżeli ieszcze nie iest do Oblaty podane w trzech okolicznosciach uczynić. Pierwsza ze Elekcya Sędziow Seymowych w kilka dni po ustanowionym iuż Prawie dopełniła się, a znayduię wymienionych Sędziow wsrzodku osnowy Prawa tego. Druga okoliczność ze podobało się P^m Stanom, aby ten Sąd nie na samego tylko Xcia Poninskiego ale y innych ktorzyby de Crimine Status mogli byc obwinieni był gotowym, a wzmianki zadney o tym nie widzę. Trzecia okoliczność ze iest wyrazono aby te Sądy w Izbie Poselskiey agitowały się, w wiemy ze Krol Jmc moze przytomnością swoią te Sądy zaszczycać, co w Jzbie Poselskiey uskutecznić by się nie mogło, gdyz tam mieysce dla Magistratu rozumiem bydz nieprzyzwoite, przeto odmiana iednego słowa zamiast w Jzbie Poselskiey to w mieyscu przyzwoitym załatwic powinna tę okoliczność, o które poprawy y obiasnienia, ieżeli to Prawo dotąd oblatowanym nie zostało, z mieysca moiego upraszam.

Wtych chwilach ktorebysmy radzi całkiem poswięcić Ustawom los Kraiu stanowiącym przez pomnozenia dochodow Skarbowych y Woyska, a Smutna sprawiedliwości wprowadzona materya przymusza Nas oderwać momenta tym pracom poswięcone y uskutecznić to co wniesionym zostało. Okoliczność ustanowienia Sądu Seymowego zakonczoną została, nalezy mi tylko przypomnieć ze Sędziowie w przytomności WKMci przysięgę wykonać powinni do czego Rota w Prawie 1776^o oznaczona rozumiem ze y teraz uzytą byc może a zatym iżby ta solenność na dniu iutrzeyszym dopełnioną została upraszam. Teraz przychodzić mi z Urzędu Marszałka Konfederacyi przełożyć okoliczności zapytaniem się Kommissyi Woyskowey obięte. W pierwszym momencie gdy kazalismy miec pilność około osoby Xcia Poninskiego, Kommissya Woyskowa wszelakiey dołożyła baczności [s. 499] aby osobiste stawienie się Jego przed maiącym się wyznaczyć Sądem Seymowym tym tym pewnieysze było, lecz w dalszym czasie za rozpatrzeniem się ze formalnego nie masz Aresztu, zaniosł prozbę Xze Poninski, aby w Assystencyi Officera było mu nie zbronno wyiezdzać. Kommissya Woyskowa do nas zgłosiła się, a Nam do Stanow odwołać się zostało. Jakowe więc wtey mierze iest zapytanie Kommissyi Woyskowey pozwolą P^e Stany aby przez usta JmP^a Sekretarza, za ogłoszone było, na ktore iaka Decyzya wypadnie, taką przesłac Kommissyi Woyskowey nieomieszkamy.

"Zbliza się iuż czas Kommissyom Powiatowym Wyznaczonych do odebrania Intrat. Ten zas w dniu Pierwszego Lipca zaczyna się, a mamy ieszcze Projekta nieodłoczney decyzyi przed tym terminem potrzebuiące, ieden względem Podymnego, drugi względem Konskrypcyi głow. W Roku 1775^o Stanęło Prawo o Podymnym, mocą ktorego była warowana w dziesięc lat Lustracya która dotąd uskutecznioną nie została. Przez ten przeciąg czasu w Wdztwach Ruskich y gdzie indziey namnozyło się wiele Kolonii, więc Lustracya z nich gdy nastąpi pomnozy się zapewne dochod Skarbowy. Co do Konskrypcyi głow dla samego Rekruta potrzebney uskutecznić Nam ten Projekt należy, stanowiąc aby Kommissye Woiewodzkie wyprowadzaiąc Intraty zarazem y Konskrypcyą uskuteczniły, bo brać proporcyą Kominowego iest rzeczą nie pewną Konskrypcya zas naylepsza. Te obydwa Projekta są iuż od dawnego czasu u Laski. Lecz ia staraiąc się one skrocić, ile ze iedna materya z drugiey wypływa, w ieden obydwie [s. 501] Projekt przelałem, który oddaiąc do Laski proszę o przeczytanie y nieodwłoczną decyzyą.

"Uprzedzonym zostawszy głosem godnego Kollegi JW Podolskiego winienem tę do Warunku iego dołączyć uwagę. Gdysmy Offiarę 10^o Grosza ustanawiali, połozylismy Warunek ze dawniey uchwalone Podatki znoszonemi nie będą, teraz gdy tym ze Podatkiem zasłaniać się przedsiębierzemy, iuż uszczuplony dochod Skarbowy, iuż znosiemy załozony Warunek tym bardziey ze wyłączaiąc się od Opłaty Podymnego nie wiele zyszczamy na tym dobrodzieystwie, a przeciwnie znaczny deces Skarbowi publicznemu przynieść mozemy, bo wyznać mi nalezy że mam Dobra kilkadziesiąt tysięcy roczney czyniące Intraty a całego Podymnego ledwie 300 Złł opłacam czego prawdziwie nie czynię y spodziewam się że rownie nikt za cięzar to sobie poczytywać nie będzie. Stoię więc przy wniesieniu JW^o Podolskiego y oswiadczam wraz z Nim ze od tego nieodstąpię, chyba ze per Turnum większość głosow zadecyduie.

"Wielbić powinnismy gorliwość JW Wołyńsk^o , który zwszelkich zrzodeł stara się pomnazac dochody Skarbowe który za iednym razem dogadzaiąc konieczney [s. 502v] potrzebie Konskrypcyi Ludności trudny sposob doyścia iey ułatwia, siłę naszą okazuie, y na wszelkie zdarzenia gotowy ratunek w zaciągu Rekruta ułatwionym przeznacza, uskutecznić go więc tym rychley powinniśmy, bo pytam się iezeli Gospodarz taki dobrym być może który nie wie ludności Poddanstwa swego? Rzeczpospolita w Kraiu swoim będąc Gospodarzem w Mappie y Konskrypcyi iak w zwierciadle czytać będzie na kazdy przypadek swoie zabezpieczenie się, w tych to dwoch zrzodłach czerpać iey zostanie sposoby ratunku Kraiu swego. Gdy przyidzie do decyzyi Etatu Układ sposobow Werbunku do Was P^e Stany nalezeć będzie, dzis zas przyspieszaiąc uskutecznienie. Konskrypcyi zadecydować ten Projekt nalezy bo spoznienie się naymnieysze przy bliskim terminie rozpoczynaiących się Kommissyi iużby winą naszą stało się. Tak godząc się na Projekt JW^o Wołynsk^o nie przepominaymy tego, zesmy rzekli iż zachowaney dawne Podatki in suo esse et iusuper Grosz 10 wyznaczylismy. Były tu Spory liczne względem Kominowego ta Kwestya tak wazna respective między dwiema Prowincyami iuż załatwioną została bo są słowu Prawa ze zachowamy dawne Podatki. Prowincya Litewska maiąc rozne od Korony układy swoie polegac by na wyrzeczonych tych słowach Prawa, ze dawne Podatki in suo esse zachowuiemy etc./ powinna. Lecz aby to generalne Systema pod oboiętność na szkodę Prowincyi Litewskiey podciągane nie było, spodziewam się ze P^e [s. 503] Stany raczą zezwolić na umieszczenie obiaśniaiącego tę Kwestyą dodatku mego, ze ta nowa Lustracya Dymow, czynić się będzie stosownie do praw tak Koronie iako y W^u X^u Litt^u służących.

"Ostrzegliśmy to ze u 1^a Januarii R^u biezącego Dziedzice Dobr Ziemskich rachowaną mieć będą Offiarę y z niey Podatek Protunkowy potrącany, więc tym sposobem y Królewszczyzny płacić powinny. Kiedy zas była tu Materya względem Emfitentow stawałem przy tym, aby skassowani byli lecz wypadła okoliczność ze wielu takich iest ktorzy kupili y z tego powodu nie stosowna do wniesienia mego zaszła P^ch Stanow decyzya, ktorą ia lubo mam za nayswiętszą iednak czuię Skarb publiczny byc pokrzywdzonym wywiązuiąc się przeto własnemu sumnieniu, miałem mysl uformować Dodatek taki, iż gdyby ci ktorzy kupili w tey wierze iż nie będą opłacac Podatku chcieli oddac na Skarb Rzpltey Dobra tey natury zeby im wolno było z tym dołożeniem, ze kalkulacya wyciągniętą zostanie zodbieranych Intrat przez czas Possessyi z ktorych po potrąceniu pięc od sta Procentu, reszta na Kapitał liczoną będzie, ten dodatek oddaiąc do Laski proszę o przeczytanie.

"Gdy stanowiliśmy Podatki, mielismy w celu naypierwszym zachowanie Proporcyi, by ieden nad drugiego bardziey uciążonym nie został. - Wypadło z proporcyi aby Dziedzic Dobr Ziemskich opłacał 10. Duchowny 20. a zas Starosta 50. Procentu. Pewny byłem bo to sobie zaręczylismy że takowa proporcya do samego końca zachowaną będzie; ale gdy teraz w poprzedniczych głosach słyszeć Mi się daie przepisywanie inney reguły dla Lustratorow, powiedziec winienem, że przez zbytnią gorliwość zbaczamy z drogi; przyrzeczenia nie dotrzymuiemy y proporcyi zachować nie chcemy bo w takim przypadku wyrachowac łatwo można, że Starostowie zamiast 50. to 70. więcey Procentu opłacać by musieli. Nie mówił bym o to, gdyby o mnie tylko samego chodziło, ale że [s. 510] iest wiele takich, którzy cały swoy Maiątek za Starostwo oddali; więc uwaga na litość y polityczną maxymę, aby Krolewszczyzny w Gospodarstwie nie upadły bydź powinna. Ja gotow iestem pozwolić y mowię że się zgadzam na wniosek JW^o Wołyńskiego, aby expensa fundi Starostom nie potrącano, ale natomiast prosic mi zostaie, aby Starostowie równego z Dziedzicami doznawali Dobrodzieystwa w okazywaniu takich tylko Jntrat, które pewny dochod stanowić mogą, y stałemi nazywaią się. Gdy więc proweniencya z Lasow Dziedzicom nie liczy się, przeto y Starostowie używac tego Dobrodzieystwa powinni.

NOVA ET VETERA
Numer 50.
GAZETA WARSZAWSKA
We SRZODĘ DNIA 24 CZERWCA ROKU 1789.

Z Warszawy dnia 24. Czerwca.

SESSYA SEYMOWA CXXI.

Dnia 19. Czerwca.

Za przybyciem I. K. Mości do Senatu, po Zagaieniu Sessyi przez JP. Marszałka Konfed: Koron. zabrał Głos JP. Krasnodębski Poseł Podlaski , w ktorym przełożywszy, iak częste y wielorakie wydarzaią się Inkonweniencye na Seymikach, iuż to przez dwoienie onych, iuż to przez nieodbywanie tychże na przyzwoitym mieyscu, upraszał, ażeby takowym zdrożnościom zapobieżono, przepisaniem sposobu, iak się te Seymiki odbywać maią, y stosowny do swoiego wniesienia oddał Proiekt do Laski: który przeczytany, wzięty został do Deliberacyi.

JP. Kościałkowski Poseł Wiłkomirski , w Głosie swoim przekładał, że na dniu wczorayszym, w Prawie, które zapadło względem Lustracyi Starostw , okazano więcey faworu na Starostw , aniżeli miano względu na Szlachtę Ziemskie Dobra posiadaiących, co zapewne nie mało będzie boleć Szlachtę, że więcey znalazły Konsyderacyi Krolewszczyzny niż Ziemskie Dobra ; upraszał przeto - ażeby względem Lasów do Krolewszczyzn należących, opis był iak naydokładnieyszy, y pożytek do Skarbu z tychże Lasów przynoszący. Czytał zatym IP. Sekretarz Seymowy w Kontynuacyi Proiekt względem Krolewszczyzn; ktory z uczynionemi odmianami y poprawami, iednomyślnością przyięty został.

JP. Kublicki Jnflantski dopraszał się, ażeby Proiekt przez JP. Rożnowskiego Gnieźnieńskiego podany względem Opactwa Trzemeszyńskiego , iżby to, nie większy Podatek opłacało iak Ziemiański, z powodu, iż JX Kosmowski Opat Trzemeszyński , z Dochodów Opactwa swoiego, y Szkoły dla Edukacyi Młodzieży, y Szpital porządny dla ubogich, y Alumnat utrzymuie, był czytany y Decydowany. Czytał JP. Sekretarz takowy Proiekt, ktory, po uczynionych odmianach y poprawach, iednomyślnie przyięty został.

Czytał daley JP. Sekretarz Seymowy Proiekt względem Dyssydentskiego Duchowieństwa , ażeby to, od swoich Dochodów, dwadzieścia y pięc od Sta opłacało, z przyczyny, iż do opłaty Subsidii Charitativi nieprzykłada się. Po przeczytaniu [s. 513v] takowego Proiektu, zabrał Głos JP. Butrymowicz Piński , w którym obszernie mianym przekładał, iż w tym Oświeconym Wieku Narodu Naszego, gdy Tolerancya różnych Religii za rzecz słuszną y sprawiedliwą uznana, a z którey przez zaludnienie y Gospodarstwo, znaczne w Kraiu naszym odbieramy pożytki, niebyłoby słuszną y sprawiedliwą rzeczą, większy Podatek na Duchowieństwo Dyssydentskie , iak na Nasze wkładać, chociażby y dla tego, że ciż Dyssydenci nieprzykładaią się do Subsidium Charitativum , gdyż większa opłata iak 20. Grosza ustanowiona, mogłaby w nich sprawić porozumienie, że są uciśnieni dla tego, iż inną Wiarę wyznaią aniżeli Katolicy , a nie zaś dla tego, że Subsidium Charitativum nie opłacaią. Co do Grekow Nieunitow , na tych należałoby nierównie większą ustanowić opłatę, ponieważ ci, za niedochowanie wierności dla Rzpltey, warci są ukarania. Upraszał przeto, ażeby nie większy na Duchownych Dyssydentskich był Podatek, iak 20. Grosza. Po wielu zatym uczynionych odmianach y poprawach, Proiekt iednomyślnością przyięty został, ażeby 20. od Sta opłacali z dochodow swoich ciż Duchowni Dyssydentscy .

JP. Wybranowski Lubelski w Głosie swoim dopraszał się, ażeby podany przez siebie Proiekt względem dwóch Starostw Inkorporowanych do Fortecy Częstochowskiey , był czytany y decydowany.

JP. Kraśnicki Kasztelan Wieluński , y JP. Ożarowski Kaszte: Woynicki , przeciw takowemu Proiektowi stawali z Oppozycyą, dowodząc, że te Starostwa inkorporowane są tym końcem, ażeby z Intrat tych, Forteca Częstochowska utrzymywana była. Co że się dopełnia, zaświadczyć mogą dyspozycye w tey mierze uczynione za przeszłego Departamentu Woyskowego .

JP. Suchodolski Chełmski oświadczył, że dogodzi się troskliwości y JP. Lubelskiego wnoszącego ten Proiekt, y Opponuiącego się onemuż, ieżeli nastąpi Zalecenie Kommissyi Skarbowey , ażeby ta, znioższy się z Kommissyą Woyskową , zesłała Lystracyą do wspomnionych Starostw , a iaka się z tych okaże Intrata, takowa cała, na potrzeby tey Fortecy obracana była. Podług takowego Wniesienia swoiego, oddał Proiekt do Laski, który przeczytany, iednomyślnością przyięty został.

JP. Stroynowski Wołyński , w Głosie swoim dopraszał się, ażeby Proiekt przez siebie podany względem spłaty od przybyłych nowych Dymow , tudzież względem Konskrypcyi Ludności Kraiu , był czytany y decydowany. Czytał IP. Sekretarz ten Proiekt, po którego przeczytaniu, gdy niektóre odmiany y poprawy tego Proiektu nastąpiły, iednomyślnością nakoniec przyięty został.

Xiąże Jmć Marszałek Konf: Lit: oświadczywszy, iż Kommissya Woyskowa , swoie do Stanów Seymuiących przesłała żądania, tak względem zrekrutowanych nowo Gemeynów po Reymentach, iako też y ieszcze zrekrutować się maiących, tudzież względem Ubioru y opłaty tych ludzi, podał stosowny do takowego przełożenia Proiekt; który iednomyślnością przyięty został.

Gdy wielu JJ. PP. Posłów, a szczegulniey JJ. PP. Wołyńscy dopraszać się zaczeli, ażeby podany Proiekt względem wybrania Osób na następuiących Seymikach za Kommissarzów, do Kommissyow Cywilno-Woyskowych , był czytany y decydowany; czytał takowy Proiekt IP. Sekretarz Seymowy; po którego przeczytaniu, JP. Potocki Lubeski , w zabranym Głosie oświadczył, iż gdyby takowe wybranie Osób na następnych Seymikach nastąpić miało, żadnegoby pożytku z tego dla Woiewodztw niebyło, gdyż wybrane Osoby, żadney nieodbywałyby powinności, niemaiąc przepisaney dla siebie Reguły, co czynić, y iak postępować w Urzędach swoich maią; a zatym sądził, ażeby ten wybor, do dalszego czasu był odłożony, aż do Opisu powinności dla Kommissyow Cywilno-Woyskowych , oraz do oznaczenia czasu, iak długo na tych Urzędach obrani Kommissarze znaydować się maią; gdyż na Dożywotnich Kommissarzów, nigdy zezwolić niemożna, ponieważ stawaliby się Absolutnemi Panami w Woiewodztwach, tak iak dziś są Sędziowie Ziemscy y Grodzcy, których równie nadal za dożywotnich mieć nie należy. Odłożony zatym został takowy Proiekt do dalszego czasu.

Gdy niektorzy z IJ. PP. Posłów oświadczyli żądania swoie, ażeby do nieiakiego czasu, tak dla poratowania zdrowia N. Pana, iako też y dla załacnienia Interessów Domowych, Limita Seymu nastąpić mogła; JP. Potocki Podlaski oświadczył, iż na przydłuższą Limitę , dla wielu Interessów Rzpltey niezałatwionch y przypaść ieszcze mogących, zezwolić niemoże.

JP. Krasiński Podolski , w obszernym swym Głosie mianym przekładał, iak wielkie niebespieczenstwo dla Rzpltey ztąd wynikłoby, ieżeliby Limita Seymu nastąpić miała, kiedy tyle y tak ważnych Materyi iest rozpoczętych, a ieszcze nie dokonczonych; kiedy Sąsiedzka Woyna co moment iakowe może zrodzić okoliczności, gwałtowney potrzebuiące Rezolucyi, lub zagraniczne Interessa wyciągać będą swoiego zaradzenia; w tych y podobnych zdarzeniach, któż będzie mocen w [s. 514] nieprzytomności zgromadzonych Stanów iakiekolwiek dać załatwienie? Zaczym niepozwalaiąc na Limitę Seymu , radził, ażeby raczey przez czas nieiaki Sessye Seymowe dwa razy tylko na Tydzień odbywały się, a to końcem dania czasu y Nayia. Panu do poratowania zdrowia swoiego, y oddalenia się niektórym Posłom dla swoich Interessów.

JP. Suchodolski Chełmski oświadczył, że na Limitę Seymu do trzech Niedziel, chętnie za zezwoleniem iednomyślnym Stanów zezwoli, iuż to y dla poratowania zdrowia N. Pana, iuż to y dla partykularnych Seymuiących Osob Interessów; lecz ażeby dwa razy na tydzień, po oddaleniu się Posłów niektórych, Sessye Seymowe odbywały się, na to zezwolić niemoże, gdyż wielorakie, a te szkodliwe dla Kraiu, y teraz y w przyszłości, mogłyby się z tego wydarzyć okoliczności; ile że nie ma opisanego Prawem Kompletu, z iak wielkiey liczby Posłów, Seym składać się powinien ieżeliby zaś do Limity Seymu na trzy Niedziele przychodzić miało, tedy nie inaczey na tę pozwoli, aż pierwey przepisana zostanie Reguła dla wyznaczonego Sądu Seymowego , iak sobie Sędziowie w tymże Sądzie postępować maią, ażeby pewney y niezboczney trzymali się drogi.

Gdy różne z okoliczności Limity Seymu zachodziły zdania, IP. Potocki Marszałek Nadw: Litew : w zabranym Głosie oświadczył potrzebę nieodwłocznego przepisania Reguły dla Sądu Seymowego , iak sobie ma postępować? y stosowny do swoiego Wniesienia oddał Proiekt do Laski: który IP. Sekretarz Seymowy przeczytał.

Sessyą solwowano na dzień następuiący na godzinę 10.

SESSYA SEYMOWA CXXII.

Dnia 20. Czerwca.

Za przybyciem J. K. Mości do Senatu, po Zagaieniu Sessyi przez J. P. Marszałka Konf: Kor: wezwany IP. Sekretarz Seymowy czytał Proiekt ściągaiący się do opisania Reguły dla Sądu Seymowego wyznaczonego, oraz oznaczaiący karę na tych Sędziow, którzyby obwieszczeni przez Listy Marszałków, nieprzybyli do Sądzenia Spraw w tym Sądzie przypadaiących.

JJ. PP. Sroynowski Wołyński, y Brzostowski Trocki , w Głosach swoich przekładali, że gdy miłość własney Oyczyzny do usług iey każdego Obywatela zagrzewa, zdaie się być mniey słuszną rzeczą, ażeby kary wyznaczone być miały, iak żeby każdy tylko z boiaźni, a nie zaś z miłości dobra Publicznego, włożone na siebie pełnił obowiązki.

JP. Suchodolski Chełmski oświadczył, że lubo o każdym Obywatelu tey Oyczyzny sądzi iak naylepiey, że każdy włożone pełnić pragnie obowiązki; wszelako y tego zaprzeczyć niemożna, ażeby nieznaydowali się y tacy, ktorych boiaźń kary, za niedopełnienie Prawa, pociąga do dokonania tego, do czego iest obowiązanym. Stawał zatym, ażeby rygor był włożony na tych, którzyby w zamierzonym czasie nieprzybyli do pełnienia powinności Urzędu Sędziego.

JX. Kossakowski Biskup Inflantski wniosł, ażeby ten, któryby zaprzysiągł, iż nieodebrał Listu do siebie od Marszałków pisanego, o ziechanie na wyznaczony Termin do Sądzenia Sądów Seymowych , był wolnym od oznaczoney kary.

IP. Marszałek Konf: Kor: oświadczył, iż będzie to staraniem Marszałków piszących takowe Listy, tak ie przesyłać, ażeby pewnie y niezawodnie rąk każdego doszły.

Czytał zatym powtornie JP. Sekretarz Seymowy Proiekt względem oznaczenia Reguły dla Sądow Seymowych , po przeczytaniu którego, gdy ieszcze niektóre odmiany y poprawy nastąpiły, na przyięcie onego iednomyślna nastąpiła zgoda.

Zabrał Głos JP. Butrymowicz Piński , w którym przymawiaiąc się do wniesienia JX. Biskupa Jnflantskiego o pewności doyścia Listów przez Pocztę, dopraszał się, ażeby Pocztampt Generalny y wszyscy Sekretarze Pocztowi, na Wierność Rzpltey wykonali przysięgę, czego nakazanie, tym sądził być rzeczą potrzebnieyszą, im barziey Deputacya do Examinowania oskarżonych o Bunty , o tey potrzebie przekonała się; zaczym stosownie do swoiego wniesienia ułożony Proiekt Roty Przysięgi oddał do Laski; który gdy IP. Sekretarz Seymowy przeczytał, iednomyślna na przyięcie tegoż nastąpiła zgoda.

JP. Marszałek Seymowy wniosł, ażeby wybrane Osoby na Sędziow Seymowych , a przytomnie tu będące, wykonali przysięgę przepisaną Rotą przed N. Panem. Za wezwaniem przeto do Tronu, dopełnili ciż Sędziowie pomieniony Obowiązek.

JP. Małachowski Kanclerz W. Koron: oświadczył, iż Deputacya do Jnteressow Cudzoziemskich , wygotowała Jnstrukcye dla Posłow naszych wyiechać maiących do Dworów Stambulskiego, Sztokolmskiego, y Drezdeńskiego ; a zatym, ażeby te przed Stanami przeczytane były, dopraszał się Za ustąpieniem JJ. PP. Arbitrow z [s. 514v] Izby Seymowey, czytane były takowe Jnstrukcye.

Za przywołaniem JJ. PP. Arbitrow do Izby, JP. Krasiński Podolski oświadczył, iż lubo na dniu wczorayszym przeciwił się dla ważnych przyczyn Limicia Seymu , wszelako, gdy w tey mierze iednomyślna zdaie się zachodzić zgoda, ażeby taż Limita nastąpiła, niechce ieden powszechney przeciwić się woli.

JJ. PP. Potocki y Krasnodębski Podlascy Posłowie odezwali się, iż na Limitę zezwolić niemogą.

IP. Marszałek Seymowy oświadczył, iż gdy powszechne żądanie zachodzi odroczenia Seymu, a zatym spodziewa się, iż y JJ. PP. Opponuiący się, do większości zdań przychylić się raczą.

Krol Jmć, wezwawszy Ministerium do siebie, przełożył Stanom, że w całym ciągu Panowania swoiego starał się iak nayświętobliwiey dopełniać tego wszystkiego, co Narodowi zaręczył, y zawsze we wszystkim stosować się do woli tegoż Narodu; a przeto rozumie, że niezgrzeszy, gdy podług woli powszechney, Sessye Seymowe odkłada do dnia 13. Lipca.

Gdy Krol Jegomość ruszył z Senatu, dały się słyszeć Głosy oświadczaiące, że ieszcze powszechna na Limitę Seymu nie zaszła zgoda; o czym aby J. Krolewska Mość przez JJPP. Marszałkow Konf: uwiadomionym został, dopraszać się zaczęto; a szczegulniey IP. Suchodolski Chełmski przekładał, złe nadal konsekwencye, ieśliby bez zezwolenia powszechnego Stanow, takowe Limity następowały, gdyż z tego mogłoby wypaść w dalszych czasach, iż na kilka Miesięcy byłyby odkładane Sessye, a nakoniec może y ze wszystkim zniszczone Seymy; stawał więc przy tym, ażeby upraszać Nayiaśniey: Pana o przysłanie Ministerium do Senatu, ktoreby za powszechnym Stanow zezwoleniem, powtore też Sessye odwołało. O toż samo w Głosie swym JP. Grabowski Wołkowyski dopraszał się.

JP. Marszałek Konfeder: Kor: powróciwszy od Krola Jmci oświadczył, iż Nayiaśniey: Pan, uwiadomiony zostawszy, że ieszcze iednomyślna nie zaszła Stanow zgoda na Limitę Seymu , przyszle niezwłocznie Ministerium, ktore Wolą J. K. Mci oznaymi.

Za przybyciem Ministerium do Senatu, JX. Podkanclerzy Koron: od Tronu oświadczył: iż J. Królewska Mość, w zapewnieniu tym, że powszechną na Limitę Seymu zaszła zgoda, odłożył był Sessye Seymowe do dnia 13. Lipca; lecz gdy uwiadomionym został, że ieszcze są niektorzy takowemu odroczeniu przeciwiaiący się, zaczym dogadzaiąc troskliwości Narodu, zalecił, aby stosownie do powszechnie iednomyślney zgody, iaka się okaże, Sessye Seymowe odwołane zostały.

Xiąże Jmć Czartoryski Poseł Lubelski upraszał, ażeby Nayiaśniey: Panu oświadczono wdzięczność za tę dobrotliwą powolność, ktorą okazać raczył troskliwości Stanow, tudzież zapewnić Krola Jmci, iż Stan Rycerski, nie iakową niechęcią uniesiony czego się domagał, lecz iedynie w tym zamiarze, ażeby Formalność, która nie iest czczą rzeczą, dopełnioną została, gdyż z niezachowania Formalności, rodzi się Arbitralność, z Arbitralności zaś wypadać zwykły przykre uciążliwości.

Gdy JJ. PP. Posłowie zanieśli proźby do JJ. PP. Opponuiących się odroczeniu Sessyi, ażeby do powszechnego żądania przychylić się raczyli; JP. Marszałek Konfeder: Koron: zapytał się o zgodę, a gdy ta iednomyślna słyszeć się dała; zaczym JX Podkanclerzy Koron: z woli Nayiaśney: Pana, za iednomyślną Stanow Zgodą, solwował Sessyą do dnia 13. Lipca.

Do opisania czynności Seymowych, trzeba dodać iedną ważną okoliczność. Graffowa Dyben , z Domu Baronowa Krausse , pisała do IP. Suchodolskiego Posła Chełmskiego , iż chce Rzptey Naszey pożyczyć 14. Millionow, y przytym przysłała dla tegoż IP. Posła Chełmskiego Wexel na 500. Czerwonych Złotych . Ten JP. Poseł, nietylko odebraną tę listowną expedycyą, ale y przysłany dla siebie na 500. Czerwonych Złotych Wexel, złożył zaraz u Laski, o czym JP. Marszałek Seymowy podczas Sessyi doniosł Stanom, daiąc sprawiedliwe pochwały Nieinteressowanemu Duchowi tegoż Godnego Posła. Co daley się ieszcze pokazuie z odpisu, który dał tenże IP. Poseł pomienioney Graffowey, ktorego treść iest następuiąca: "Wexel dla mnie przysłany, odsyłam. Wszystkie rozkazy Dam, przywykły iestem bezinteressownie dopełniać; ze nayszczęśliwszego sądząc się wtenczas, kiedy im służę. Proiekt pożyczenia 14. Millionow dla Rzpltey, oddałem Stanom, które pewnieby go przyięły, żeby iuż nie zaciągnęły wprzody 10. Millionow. Do wszystkich łaskawie w swym liście wyrażonych dla mnie pochwał, proszę dołożyć y tę, że iestem bezinteressowany; a wierzyć temu, żem iest &c.

Prenumerata na Gazetę Warszawską, tak Roczna, iako y Półroczna, przypada dnia 2 następuiącego Miesiąca Lipca.

Numer 50
SUPLEMENT
DO GAZETY WARSZAWSKIEY
We SRZODĘ DNIA 24. CZERWCA ROKU 1789.

Reszta Konstytucyi nowey pod Tytułem: Sposob wynalezienia Ofiary z Dobr Ziemskich y Duchownych w Koronie y w Wielkim Xięstwie Litewskim.

9^no . Dobra, które są w Zastawie, lub pod Dożywociem, nie Dziedziców, lecz Zastawników y Dożywotników, do opłacenia Ofiary obowiązanemi czynią, y z tey opłaty aż do czasu okupna punktualnie dopełnianey, żadney bonifikacyi od Dziedzica pretendować niemaią. Tam zaś, gdzie Dziedzic Zastawnikowi względem siebie Excepcye w Kontrakcie położył, lub Intratę sobie iaką excypował, lub Addytament sobie rezerwował, tam Dziedzic do opłaty proporcyonalney rezerwowaney Intraty pociągany być ma.

Gdyby zaś Dziedzic Zastawnikowi Summ na terminie Kontraktem oznaczonym po uczynionym Urzędowym Obwieszczeniu niewypłacił, y Zastawnik chcący Summy swoie podnieść, Zaskarżenie do Grodu własnego Woiewodztwa, Ziemi, lub Powiatu, o nieuczynienie zadosyć Kontraktowi zaniosł, a po zaskarżeniu Dekret solutionis otrzymał, więc od uchybionego Terminu Dekretem oznaczonego, całkowitą Ofiarę Dziedzic Zastawnikowi nadgrodzić będzie obowiązany.

A niewykupiony Possessor Zastawny zastępuiąc Dziedzica w opłaceniu Skarbowi dziesiątego Grosza od Terminu Dekretem ad Instantiam sui do wykupna wyznaczonego, zostaiąc w Possessyi winien będzie zaprzysiężoną Kalkulacyą probować, iż Prowent z Dobr Zastawą trzymanych, po odtrąceniu na rzecz swoią Prowizyi siedm od Sta, niewystarcza na opłacenie Skarbowi Podatku, w przeciwnym bowiem przypadku, żadna bonifikacya od Dziedzica żądana być niemoże. Gdyby zaś Possessor Zastawny nie żądał powrócenia dziesiątego grosza Ofiary od Dziedzica, niebędzie podług dawnych Praw o Zastawach stanowionych do Kalkulacyi pociągany.

10^mo . A gdy z Dobr Szlacheckich z Intraty Stan Rycerski grosz dziesiąty od Sta, a zaś z Dobr Duchownych, Stan Duchowny Groszy dwadzieścia także od Sta na potrzeby Rzeczypltey, szczegulniey na utrzymanie Woyska ofiarował, a w Kraiach Państw Rzpltey Naszey, Miasta różne y Przedmieścia, tak Królewskie iak Duchowne, oddzielne Wsie y Folwarki za różnemi Przywileiami, tudzież Mieszczanie w Miastach y Przedmieszczanie po kilka Włók Roli trzymaią y posiadaią, przeto czyniąc Sprawiedliwość w Podatkowaniu z wszystkich Wsiów do Miast należących, a z Włok y Półwłoczków przez Mieszczan w Miastach trzymanych (oprócz Miast w Wielkim Xięstwie Litewskim osobny Podatek opłacaiących z gruntu po skassowanych Magdeburgiach) Grosz Dziesiąty z Intraty wszelkiey na wzór Dobr Ziemiańskich do Skarbu Rzpltey odtąd wnoszony mieć chcemy, y podawanie takowych Intrat w całey Koronie y w W. X. Litewskim, podług porządku dla Dobr Szlacheckich w przystępowaniu do Klassyfikacyi, y w podaniu Intraty przepisanego postanawiamy.

11^mo . Zabespieczaiąc niezawodność przychodów dla Skarbu Rzpltey z Dochodów Duchownych, [s. 515v] równie, iak y od Intrat z Dobr Ziemskich y nie zmnieyszaiąc bynaymniey Dochodów Dziedzicznych dla Rzpltey przez Lokacyą Summ Duchownych od których osobna, iako Duchownych Opłata do Skarbu Rzpltey następować powinna, iako też zapewniaiąc Sprawiedliwość w prętkim y niezawodnym odbieraniu resztuiących Czynszów y Prowizyi Stanowi Duchownemu od kogożkolwiek przychodzących stanowiemy: Iż każdy Właściciel y Possessor Dobr Ziemskich, Summy Wyderkassowe czyli Funduszowe podnieść się mogące, Duchowne, potrącać z Intrat Dziedzicznych nie będzie mocen; Czynszowe zaś lub Zapisowe wieczyście dla Kościołów, do Dóbr przywiązane, y na nich zabespieczone maiący, z Intrat Dziedzicznych potrąciwszy, grosz z Prawa wyznaczony według różnicy Dochodu dla Rzpltey z Funduszu Duchownego do Skarbu składać, resztę zaś takowych Czynszów, albo Prowizyi Duchownym Osobom komu należą, punktualnie wypłacać będzie, gdyby zaś kto reszty Czynszów, lub też Prowizyi po odtrąceniu należytości Duchowney dla Skarbu Rzpltey Duchownym nieopłacił, takowy od uchybionego Terminu, za karę po pięć od Sta opłacać będzie obowiązany, od czasu Oblaty teraźnieyszego Prawa ( Reszta potym ).

Z Wiednia d. 27. Maia. Poźnieysze Listy z Kroacyi , żadney zgoła nieczynią wzmianki o zabraniu mocnego Nieprzyiacielskiego Zamku Czettin . Przeciwnie owszem, wielkie w sobie zamykaią żale z przyczyny spustoszeń, które Hordy Tureckie wycieczkami swoiemi sprawuią w tamecznych okolicach. W okolicy przy Sirowaz , Zgraia ta miała spalić około 500. większych y mnieyszych domostw, a więcey ieszcze Osób, częścią miała zabić, częścią iak Niewolnikow w niewolą z sobą zaprowadzić.

Turcy niechcą odstąpić ulubionego proiektu swego wtargnienia ieszcze raz do Bannatu ; przeto Felt-Marszałek Haddick , uczynił rozrządzenie, że Główna Armia, przyciągnąwszy do siebie Korpus Clairsaita , na trzy Obozy rozmaite będący podzielona; z których ieden stanie przy Mehadya , drugi przy Bröbuz , a trzeci między Werszetz y Weisskirchen . Ta Dyzlokacya Woysk, ma być do skutku przywiedziona dnia 24 tego miesiąca. Przy tym Felt Marszałek zostawił niektóre Woysk Dywizye przy Semlinie ; przygotowania także do Oblężenia Belgradu , y rozpoczęte prace ku naprawieniu Tamy Beszania przeto nieustały, owszem nayżwawiey się kontynuuią.

O Felt-Marszałku Laudonie głoszą teraz, że po skończonym obiechaniu Kordonu swego Woyska, zaraz przystąpił do Oblężenia Fortecy Berbier czyli Gradyski Tureckiey .

Z Wiednia d. 30. Maia . Od ośmiu dni, niczego zgoła niedowiedziano się o Czynnościach Woiennych, ani przez Raporta Urzędowe, ani przez Listy Partykularne; przeto Publiczność zabawia się tym czasem samemi tylko domysłami o Plancie, którą Wodzowie nasi ułożywszy, do skutku iuż przyprowadzać zaczynaią. Felt-Marszałek Laudon , Armią swoię coraz barziey ściąga do gromady; wszakże to iest ieszcze niewiadomo, czy on Gradyskę chce opasać, czy zamyśla uderzyć na Bichacz , czyli też tąż swoią Armią przywitać postanowił Baszę [s. 516] z Trawnik , który z Woyskiem od 50,000. ludzi ma być w marszu przeciwko Kroacyi Austryackiey .

Ponieważ większa część Główney Armii pod Feltmarszałkiem Haddick , wyciąga z Syrmii , y ku Bannatowi Marsz obraca; tedy iest rzeczą prawie niewątpliwą, że Oblężenie Belgradu , y w Kampanii tegoroczney, nie nastąpi. Przestaną podobno, iak teraz głoszą, na tym, iż partyami wyszlą niektóre Dywizye lądem; y Flotylli naszey na Dunaiu użyią, ieżeli nie dla zupełnego przecięcia wszelkiego dowozu y komunikacyi owemu mieyscu z Nieprzyiacielską Główną Armią; tedy przynaymniey dla znacznego barzo teyże Kommunikacyi zatrudnienia. Tenże Felt-Marszałek Haddick z Głowną Armią, coraz barzey zbliża się teraz ku Nieprzyiacielowi. Z początku Obozem stanął przy Oppowa , ale ztamtąd znowu iuż ruszył daley ku Weisskircheu .

A Austryi d. 30. Maia . Głoszą tu, że Sułtan teraznieyszy, iako Naywyższy Kalif, zupełnie wszystkich grzechow odpuszczenie zaręczył tym Muzułmanom , ktorzyby naydowali się na Kampanii tegoroczney. Nakazał oraz po całym Ottomańskim Państwie Pospolite Ruszenie , ażeby Muzułmani, od lat 16. do 60. lat, ktorzy przeszkodą szczegulnieyszą nie są zatrzymani, do Oręża porwali się wszyscy. To Pospolite Ruszenie nakazane, z pomyślnie od Pospolstwa o Rządzie teraźnieyszym powziętemi nadzieiami ziednoczone, spodziewać się każe tego roku w Polu Turkow liczby nadzwyczaynie wielkiey.

Cały Garnizon w Wiedniu otrzymał Ordynans gotowanie się do Marszu, y tym czasem, na przesyłanie rzeczy swoich y Bagażow w przeciągu 12. dni do Węgier . Wszakże Bataliony na ten koniec Kommenderowane, pomaszeruią tylko do Preżburga , Raab y Budy , zeby na wszelkie przypadki bliżey Armii naydowały się.

Z Wiednia d. 30. Maia . Nayznacznieysza Część Korpusu Bannatskiego z Kwaterą Główną przeniesie się do Prübus niedaleko Karanlebes , a trzy małe Korpusy poboczne, obozem staną przy Mehadia, Uisalunka, y Panczowa .

Woyska nasze na granicy Likańskiey , pomykaią się przeciwko Bihacz , dla rozłożenia się Obozem pod murem tey Fortecy Tureckiey .

Z Londynu dnia 2. Czerwca . Król Jmć w dobrym stanie zdrowia znayduie się, y codziennie prawie, gdy pogoda służy, rano na spacer konno ieździ, maiąc z sobą w Kampanii zazwyczay Pułkownika Goldsworthy .

Jeżeli Teologiczne Axioma niesie, że wina zmnieysza się wyznaniem to szczególniey sprawdza się, przed Tronem WKMci, gdzie sprawiedliwość iak swą iasność wydaie, tak litość blasku iey nie uymuie. Zna Naród Nasz dokładnie te przywiązane do Tronu Pańskiego przymioty, którego lubo Powagą przez swą wspaniałość zatrważa, to uprzedzaiąca łagodność WKMci przyciąga. Zasmielony iey zwykłą okazałoscią, staię przed obliczem Twoim N. Panie, ktorego Dobroć, iak iest dla wszystkich wylana, tak wszczegolności iey udziałem - byłem zaszczycony, do tey w pokorney odzywam się proźbie sam się obwiniaiąc, pragnę zmnieyszyc winę, że ostatnia Sessya na niczym spełzła, w którey publiczność naywięcey pospiechu w czynnosciach Naszych sobie zakładała, mniemaiąc, iż gdy bydź może pauza w Seymowych Sessyach z powodow tak zbliżaiących się Kontraktow Sto Janskich iako z nadchodzącego czasu do wyznan Intrat Ziemiańskich z których 10. grosz na powiększenie sił Kraiowych ochoczo oznaczylismy. Lecz ten zamiar powszechnego oczekiwania nie uskutecznił się. Winę iuż na siebie z nadarzenia tego przyimuię y ią przed WKMc w otwartosci Serca wystawiam. Lubo byłem zaięty skwapliwą chęcią do przyspieszenia w załatwieniu rozpoczętey Materyi. [???] niezdolność \^moia/ nie potrafiła, choć przy częstym iey podnaszaniu w tor zwykły wprowadzić do iey zadecydowania: Ale gdy wina nie zchęci lecz z niemożnosci bydz się okazuie, niech dobroć Oycowskiego Serca WKMci nie pamięcią ią zgładzi. [s. 517v] A mocą czucia iey okazałosci gdy zasilony zostanę, zdolnieyszym stanę się do okazania, com winien Królowi, a w mey Oyczyznie. W pomoc mę wzywam Przezacnych Kolegow; Raczcie mnie swą Radą pomocą, a swiatłem wspierać, obszerne Materyi Wystawienia skracać, poboczne zwracać, a do iednomyslnosci skłaniać się, nie zasadzaiąc się na \^słodkiey/ wymowie, ale na ważnym Uwag wystawieniu. Co sprawia moc przekonania, a istotną utrzymuie Powagę Seymuiących. Gdy przezacni Koledzy raczyli Mnie na dniu wczorayszym swym zaszczycić odwiedzeniem, w posiedzeniu tym porozumiewalismy się w niektórych Materyach dla łatwieyszego ich w P^h Stanach zadecydowania. Zaczym dozwolisz WKM ułożenia Nasze wystawic Sobie y P^m Stanom w oczekiwaniu Wyrokow maiących na nie wypaść do przeczytania tych Proiektów wzywam JW Sekretarza ostrzegaiąc sobie, iż iak były wposiedzeniu Naszym traktowanemi tak w tym porządku myslę do nich przystępować, a zatym mą proźbą uprzedzam mych Kolegów.