Or. Burmistrz i rada miasta Wielkiego Koźmina na prośbę mieszczan, członków cechu kuśnierskiego, odnawiają i zatwierdzają temuż cechowi artykuły statutowe. Nakładają one na ucznia kuśnierskiego obowiązek okazania listu dobrego urodzenia i wpłaty do cechu 13 gr na wosk i połowy beczki piwa dla mistrza. Wymagają obecności mistrzów starszych i stołowych podczas przyjmowania ucznia, pod karą 1 zł dla bractwa. Uczniowi nakazują zawarcie umowy z mistrzem i przebywanie u niego przez 3 lata bez przerwy – odejście bez wiedzy mistrza lub w gniewie ma skutkować wyrzuceniem z cechu i koniecznością podjęcia nauki od nowa. Czeladnikowi, którym staje się uczeń po ukończeniu nauki i wyzwoleniu przez mistrza, zezwalają na staranie się o awans na mistrza cechowego. W tym wypadku od czeladników wędrownych wymagają okazania świadectwa dobrego zachowania się w tutejszym cechu oraz wystarania się w ratuszu o prawo miejskie, które jednak może on otrzymać pod warunkiem posiadania nieruchomości lub przynajmniej wynajmowania domu. Młodemu mistrzowi nakazują wpłacić do skrzynki cechowej 13 gr wstępnego i 8 zł na potrzeby cechu, dać 8 funtów wosku i dwie beczki piwa i przyjąć służbę bracką młodszeńską. Nakazują mu też ożenek w ciągu roku, pod karą beczki piwa i kolacji dla bractwa na każdy rok, póki się nie ożeni. Artykuły zezwalają, aby mistrz cechowy, jeśli chce, wyuczył rzemiosła i wyzwolił swojego syna; czas trwania jego nauki określają na pół roku, obniżają też o połowę wysokość wkupnego i innych opłat, zwalniają go też od służby kościelnej i brackiej. Od tej służby (z wyjątkiem nagłej potrzeby na rzecz pana dziedzicznego lub urzędu miejskiego) zwalniają też mistrzowskiego syna, który ożeni się z wdową po mistrzu tego samego rzemiosła lub z córką mistrza; nakładają na niego jedynie obowiązek wpłaty do cechu połowy umownego oraz 4 funtów wosku i beczki piwa. Pozwalają też prowadzić warsztat wdowie po śmierci męża, jednak nie pozwalają jej przyjmować uczniów. Od starających się o przyjęcie do bractwa statut wymaga pozostawania w wierze chrześcijańskiej. Za każdorazowe zaniedbanie służby starszeńskiej w cechu lub służby kościelnej nakładają na mistrza karę 6 gr, natomiast za nieobyczajne zachowanie, karę beczki piwa do cechu. Artykuły przewidują, aby sprawy sporne między braćmi (mistrzami) o długi i kłótnie, a także związane z prowadzeniem rzemiosła, były rozstrzygane w cechu, jednak apelacja od wyroków sądu cechowego, podobnie jak i sprawy ważniejsze, ma być kierowana do sądu rady miejskiej; w takich przypadkach zabraniają sądowi cechowemu pobierania należności od jego wyroków. Statut nakłada na mistrzów obowiązek stawiania się w cechu na zawołanie starszych, przekazane przez młodszego mistrza lub przez puszczenie cechy; za 3-krotne nie przyjście nakładają karę 1, potem 2 i 3 gr, natomiast karą za kolejną nieobecność może być nawet usunięcie z cechu, jeśli urząd miejski poprzez sługę miejskiego nie wyjaśni starszym cechowym jej przyczyny. Podobnie nie przyjście na wigilię (czuwanie nocne), mszę żałobną lub na pogrzeb brata (mistrza), siostry (żony mistrza), jego dziecka lub sługi, obwarowują karą 1 gr do bractwa (cechu); taką sama karę przewidują za nie wypełnienie służby trzymania świec na pogrzebie lub przy podniesieniu w kościele. Artykuły zakazują mistrzom przychodzenia do cechu z bronią (nożami), pod karą ćwierci kamienia wosku. Za podkupowanie sobie nawzajem czeladników i surowców, przewidują karę 6 funtów wosku.

- ris
- BibTeX

Or. Burmistrz i rada miasta Wielkiego Koźmina na prośbę mieszczan, członków cechu kuśnierskiego, odnawiają i zatwierdzają temuż cechowi artykuły statutowe. Nakładają one na ucznia kuśnierskiego obowiązek okazania listu dobrego urodzenia i wpłaty do cechu 13 gr na wosk i połowy beczki piwa dla mistrza. Wymagają obecności mistrzów starszych i stołowych podczas przyjmowania ucznia, pod karą 1 zł dla bractwa. Uczniowi nakazują zawarcie umowy z mistrzem i przebywanie u niego przez 3 lata bez przerwy – odejście bez wiedzy mistrza lub w gniewie ma skutkować wyrzuceniem z cechu i koniecznością podjęcia nauki od nowa. Czeladnikowi, którym staje się uczeń po ukończeniu nauki i wyzwoleniu przez mistrza, zezwalają na staranie się o awans na mistrza cechowego. W tym wypadku od czeladników wędrownych wymagają okazania świadectwa dobrego zachowania się w tutejszym cechu oraz wystarania się w ratuszu o prawo miejskie, które jednak może on otrzymać pod warunkiem posiadania nieruchomości lub przynajmniej wynajmowania domu. Młodemu mistrzowi nakazują wpłacić do skrzynki cechowej 13 gr wstępnego i 8 zł na potrzeby cechu, dać 8 funtów wosku i dwie beczki piwa i przyjąć służbę bracką młodszeńską. Nakazują mu też ożenek w ciągu roku, pod karą beczki piwa i kolacji dla bractwa na każdy rok, póki się nie ożeni. Artykuły zezwalają, aby mistrz cechowy, jeśli chce, wyuczył rzemiosła i wyzwolił swojego syna; czas trwania jego nauki określają na pół roku, obniżają też o połowę wysokość wkupnego i innych opłat, zwalniają go też od służby kościelnej i brackiej. Od tej służby (z wyjątkiem nagłej potrzeby na rzecz pana dziedzicznego lub urzędu miejskiego) zwalniają też mistrzowskiego syna, który ożeni się z wdową po mistrzu tego samego rzemiosła lub z córką mistrza; nakładają na niego jedynie obowiązek wpłaty do cechu połowy umownego oraz 4 funtów wosku i beczki piwa. Pozwalają też prowadzić warsztat wdowie po śmierci męża, jednak nie pozwalają jej przyjmować uczniów. Od starających się o przyjęcie do bractwa statut wymaga pozostawania w wierze chrześcijańskiej. Za każdorazowe zaniedbanie służby starszeńskiej w cechu lub służby kościelnej nakładają na mistrza karę 6 gr, natomiast za nieobyczajne zachowanie, karę beczki piwa do cechu. Artykuły przewidują, aby sprawy sporne między braćmi (mistrzami) o długi i kłótnie, a także związane z prowadzeniem rzemiosła, były rozstrzygane w cechu, jednak apelacja od wyroków sądu cechowego, podobnie jak i sprawy ważniejsze, ma być kierowana do sądu rady miejskiej; w takich przypadkach zabraniają sądowi cechowemu pobierania należności od jego wyroków. Statut nakłada na mistrzów obowiązek stawiania się w cechu na zawołanie starszych, przekazane przez młodszego mistrza lub przez puszczenie cechy; za 3-krotne nie przyjście nakładają karę 1, potem 2 i 3 gr, natomiast karą za kolejną nieobecność może być nawet usunięcie z cechu, jeśli urząd miejski poprzez sługę miejskiego nie wyjaśni starszym cechowym jej przyczyny. Podobnie nie przyjście na wigilię (czuwanie nocne), mszę żałobną lub na pogrzeb brata (mistrza), siostry (żony mistrza), jego dziecka lub sługi, obwarowują karą 1 gr do bractwa (cechu); taką sama karę przewidują za nie wypełnienie służby trzymania świec na pogrzebie lub przy podniesieniu w kościele. Artykuły zakazują mistrzom przychodzenia do cechu z bronią (nożami), pod karą ćwierci kamienia wosku. Za podkupowanie sobie nawzajem czeladników i surowców, przewidują karę 6 funtów wosku. Nakazują także władzom cechu konfiskowanie towarów, oferowanych przez wędrownych handlarzy, nakazują też zatrzymywanie towarzyszy (czeladników) skupujących skóry i po wsiach robiących „partaninę”, działających, tak jak handlarze, na szkodę cechu. Przepisy zabraniają mistrzom cechowym odwabiania sobie nawzajem czeladników, pod karą 5 funtów wosku; na obcego mistrza za to samo nakładają karę beczki piwa. Od wszystkich braci i sióstr domagają się wpłaty do skrzynki brackiej na każde suchedni po 1 gr na wosk. Karę 3 gr przewidują zarówno dla brata (mistrza), który siadłby do stołu bez zaproszenia, jak i dla tego, który nie chciałby siadać mimo zaproszenia. Na młodszego brata, który odzywałby się do mistrzów starszych lub stołowych bez zezwolenia, nakładają karę funta wosku. Pod karą pół kamienia wosku zakazują wyjawiania tajemnic brackich. Taką samą karę przewidują za awanturowanie się na spotkaniach i ucztach brackich przy piwie. Na starszych mistrzów nakładają obowiązek kontrolowania pracy pozostałych mistrzów przynajmniej raz w miesiącu.

Struktura obiektu

Or. Burmistrz i rada miasta Wielkiego Koźmina na prośbę mieszczan, członków cechu kuśnierskiego, odnawiają i zatwierdzają temuż cechowi artykuły statutowe. Nakładają one na ucznia kuśnierskiego obowiązek okazania listu dobrego urodzenia i wpłaty do cechu 13 gr na wosk i połowy beczki piwa dla mistrza. Wymagają obecności mistrzów starszych i stołowych podczas przyjmowania ucznia, pod karą 1 zł dla bractwa. Uczniowi nakazują zawarcie umowy z mistrzem i przebywanie u niego przez 3 lata bez przerwy – odejście bez wiedzy mistrza lub w gniewie ma skutkować wyrzuceniem z cechu i koniecznością podjęcia nauki od nowa. Czeladnikowi, którym staje się uczeń po ukończeniu nauki i wyzwoleniu przez mistrza, zezwalają na staranie się o awans na mistrza cechowego. W tym wypadku od czeladników wędrownych wymagają okazania świadectwa dobrego zachowania się w tutejszym cechu oraz wystarania się w ratuszu o prawo miejskie, które jednak może on otrzymać pod warunkiem posiadania nieruchomości lub przynajmniej wynajmowania domu. Młodemu mistrzowi nakazują wpłacić do skrzynki cechowej 13 gr wstępnego i 8 zł na potrzeby cechu, dać 8 funtów wosku i dwie beczki piwa i przyjąć służbę bracką młodszeńską. Nakazują mu też ożenek w ciągu roku, pod karą beczki piwa i kolacji dla bractwa na każdy rok, póki się nie ożeni. Artykuły zezwalają, aby mistrz cechowy, jeśli chce, wyuczył rzemiosła i wyzwolił swojego syna; czas trwania jego nauki określają na pół roku, obniżają też o połowę wysokość wkupnego i innych opłat, zwalniają go też od służby kościelnej i brackiej. Od tej służby (z wyjątkiem nagłej potrzeby na rzecz pana dziedzicznego lub urzędu miejskiego) zwalniają też mistrzowskiego syna, który ożeni się z wdową po mistrzu tego samego rzemiosła lub z córką mistrza; nakładają na niego jedynie obowiązek wpłaty do cechu połowy umownego oraz 4 funtów wosku i beczki piwa. Pozwalają też prowadzić warsztat wdowie po śmierci męża, jednak nie pozwalają jej przyjmować uczniów. Od starających się o przyjęcie do bractwa statut wymaga pozostawania w wierze chrześcijańskiej. Za każdorazowe zaniedbanie służby starszeńskiej w cechu lub służby kościelnej nakładają na mistrza karę 6 gr, natomiast za nieobyczajne zachowanie, karę beczki piwa do cechu. Artykuły przewidują, aby sprawy sporne między braćmi (mistrzami) o długi i kłótnie, a także związane z prowadzeniem rzemiosła, były rozstrzygane w cechu, jednak apelacja od wyroków sądu cechowego, podobnie jak i sprawy ważniejsze, ma być kierowana do sądu rady miejskiej; w takich przypadkach zabraniają sądowi cechowemu pobierania należności od jego wyroków. Statut nakłada na mistrzów obowiązek stawiania się w cechu na zawołanie starszych, przekazane przez młodszego mistrza lub przez puszczenie cechy; za 3-krotne nie przyjście nakładają karę 1, potem 2 i 3 gr, natomiast karą za kolejną nieobecność może być nawet usunięcie z cechu, jeśli urząd miejski poprzez sługę miejskiego nie wyjaśni starszym cechowym jej przyczyny. Podobnie nie przyjście na wigilię (czuwanie nocne), mszę żałobną lub na pogrzeb brata (mistrza), siostry (żony mistrza), jego dziecka lub sługi, obwarowują karą 1 gr do bractwa (cechu); taką sama karę przewidują za nie wypełnienie służby trzymania świec na pogrzebie lub przy podniesieniu w kościele. Artykuły zakazują mistrzom przychodzenia do cechu z bronią (nożami), pod karą ćwierci kamienia wosku. Za podkupowanie sobie nawzajem czeladników i surowców, przewidują karę 6 funtów wosku. ; Nakazują także władzom cechu konfiskowanie towarów, oferowanych przez wędrownych handlarzy, nakazują też zatrzymywanie towarzyszy (czeladników) skupujących skóry i po wsiach robiących „partaninę”, działających, tak jak handlarze, na szkodę cechu. Przepisy zabraniają mistrzom cechowym odwabiania sobie nawzajem czeladników, pod karą 5 funtów wosku; na obcego mistrza za to samo nakładają karę beczki piwa. Od wszystkich braci i sióstr domagają się wpłaty do skrzynki brackiej na każde suchedni po 1 gr na wosk. Karę 3 gr przewidują zarówno dla brata (mistrza), który siadłby do stołu bez zaproszenia, jak i dla tego, który nie chciałby siadać mimo zaproszenia. Na młodszego brata, który odzywałby się do mistrzów starszych lub stołowych bez zezwolenia, nakładają karę funta wosku. Pod karą pół kamienia wosku zakazują wyjawiania tajemnic brackich. Taką samą karę przewidują za awanturowanie się na spotkaniach i ucztach brackich przy piwie. Na starszych mistrzów nakładają obowiązek kontrolowania pracy pozostałych mistrzów przynajmniej raz w miesiącu.

Koźmin Wielkopolski

615 x 380 + 70 mm Pergamin uszkodzony Pieczęć rady miasta Koźmina, wyciśnięta w zielonym wosku, w puszce drewnianej bez wieka, przywieszonej na różowo-zielonym sznurze ; Cech kuśnierzy Podpisy: Stanisław Formic, burmistrz koźmiński, Jan Niedbała, rajca, Paulus Rogowic, notarius iuratus manu propria

akta ; archiwalia

pol

53/1329

Cechy miasta Koźmin 1561-1939

Archiwum Państwowe w Poznaniu

1621 IV 20 Koźmin (Działo się na ratuszu koźmińskim, wspólnym naszym wszytkich ześciu)

Archiwum Państwowe w Poznaniu

image/x.djvu

Cytowanie