Rozdział 4. Metodologia badań własnych

Spis treści

4.1. Cele i hipotezy badawcze
4.2. Uwarunkowania czynności kontrolno-oceniających u nauczycieli wychowania fizycznego
4.2.1. Materiał i metody badawcze
4.2.2. Analiza wyników badań
4.3. Czynności kontrolno-oceniające i przejawy zachowań empatycznych u badanych nauczycieli na lekcjach wychowania fizycznego
4.3.1. Materiał i metody badawcze
4.3.2. Analiza wyników badań
4.4. Szkolne i przedmiotowe systemy oceniania
4.4.1. Materiał i metody badawcze
4.4.2. Analiza wyników badań

4.1. Cele i hipotezy badawcze

Celem głównym pracy była próba określenia wpływu różnych czynników i komponentów na wykonywanie czynności kontrolno-oceniających u wykwalifikowanych nauczycieli wychowania fizycznego.

Założono, że osiągnięcie powyższego celu badawczego mogło mieć miejsce tylko przy uzyskaniu odpowiedzi na następujące pytania badawcze:

  1. Jaki jest stan wykonywanych czynności kontrolno-oceniających u nauczycieli i nauczycielek wychowania fizycznego reprezentujących różne typy szkół, w trzech wybranych środowiskach wielkomiejskich, w których mieszczą się uczelnie kształcące specjalistów wychowania fizycznego?

  2. W jaki sposób nauczyciele wychowania fizycznego z poszczególnych typów szkół hierarchizują kryteria oceniania osiągnięć dzieci i młodzieży, na jakie komponenty i przedmioty zwracają większą uwagę, a jakie nie mają znaczenia edukacyjnego?

  3. Czy nauczyciele wychowania fizycznego dokonują oceniania osiągnięć uczniów zgodnie z założeniami reformy systemu edukacji w Polsce?

  4. Jaka jest opinia nauczycieli wychowania fizycznego na temat polskiej reformy oświaty w zakresie oceniania i kontrolowania osiągnięć uczniowskich oraz przygotowania do zadań ewaluacyjnych przez uczelnie wychowania fizycznego?

  5. Jakie miejsce w procesie kształcenia i wychowania zajmuje stosowanie różnych sposobów i metod samokontroli i samooceny uczniów z wychowania fizycznego?

  6. Jaki jest poziom wybranych cech osobowościowych: empatii i temperamentu u wychowawców fizycznych?

  7. Jakimi postawami zawodowymi oraz stylami komunikowania się i kierowania procesem dydaktyczno-wychowawczym charakteryzują się nauczyciele wychowania fizycznego?

  8. Czy istnieją przesłanki wpływu poziomu empatii i temperamentu oraz charakterystycznego stylu komunikowania się i kierowania procesem dydaktyczno-wychowawczym na wykonywanie wybranych elementów czynności kontrolno-oceniających?

  9. Jak w rzeczywistości szkolnej, tj. na lekcjach wychowania fizycznego, nauczyciele stosują czynności kontrolno-oceniające oraz jakie przejawy zachowań empatycznych towarzyszą procesowi nauczania i uczenia się, szczególnie ostatniemu etapowi, czyli ewaluacji?

  10. Jaki jest poziom wdrożonych wraz z reformą edukacji oświaty przedmiotowych systemów oceniania ucznia z wychowania fizycznego opracowanych w wybranych szkołach podstawowych i gimnazjalnych?

Dokonując uzasadnienia wyboru problemu badawczego, a następnie przygotowując się do przeprowadzenia badań przyjęto następujące hipotezy badawcze:

H-1. Nauczyciele wychowania fizycznego pracujący w szkołach podstawowych, gimnazjalnych i ponadpodstawowych dokonują kontroli i oceny osiągnięć uczniów w sposób niezadowalający i odbiegający od współczesnych koncepcji edukacyjnych.

H-2. Poziom szkolnego kontrolowania i oceniania osiągnięć uczniów z wychowania fizycznego istotnie uzależniony jest od płci nauczycieli, ich miejsca zamieszkania oraz reprezentowanego miejsca zatrudnienia tj. typu szkoły.

H-3. Nauczyciele wychowania fizycznego nie wdrażają do procesu kształcenia i wychowania podstawowych umiejętności samokontroli i samooceny osiągnięć, powszechnie zaniedbując rozwój intelektualny i emocjonalny uczniów.

H-4. Przyczyn zakłócających prawidłowy przebieg kontrolowania i oceniania nauczyciele wychowania fizycznego upatrują przede wszystkim w czynnikach związanych z uczniami oraz w nieodpowiednim środowisku bazowo-sprzętowym.

H-5. Poziom empatii ma istotny wpływ na wykonywanie wybranych komponentów czynności kontrolno-oceniających przez nauczycieli wychowania fizycznego. Temperament charakteryzujący nauczycieli wychowania fizycznego w istotny sposób warunkuje pożądany i prawidłowy przebieg czynności ewaluacyjnych.

H-6. Rzetelność i poprawność oceniania osiągnięć uczniów z wychowania fizycznego istotnie zależy od reprezentowanego stylu komunikacji dydaktycznej i stylu kierowania procesem dydaktyczno-wychowawczym przez nauczycieli.

H-7. W praktyce szkolnej podczas prowadzenia lekcji wychowania fizycznego nauczyciele charakteryzują się ograniczonymi sposobami, metodami i narzędziami oceny osiągnięć uczniów, przejawiając sporadycznie zachowania empatyczne w stosunku do swoich wychowanków.

H-8. Nauczyciele wychowania fizycznego ze szkół podstawowych i gimnazjalnych, u progu wdrożenia reformy edukacji w Polsce, przygotowują obligatoryjne przedmiotowe systemy oceniania osiągnięć uczniów w sposób poprawny i zgodny z założeniami współczesnej koncepcji edukacyjnej.