KODEKS DYPLOMATYCZNY
WIELKOPOLSKI.
CODEX DIPLOMATICUS
MAIORIS POLONIAE.
CODEX DIPLOMATICUS
MAIORIS POLONIAE
EDITUS CURA
SOCIETATIS LITTERARIAE POSNANIENSIS.
TOMUS V
DOCUMENTA ANNORUM 1400 - 1444 CONTINENS.
EDIDIT
DR. FRANCISCUS PIEKOSIŃSKI
PROFESSOR UNIVERSITATIS JAGELLONICAE.
POSNANIAE.
IMPENSIS EX LEGATO NORBERTI BREDKRAJCZII SUMPTIS.
TYPIS, TYPOGRAPHIAE: DZIENNIK POZNAŃSKI.
1908.
KODEKS DYPLOMATYCZNY
WIELKOPOLSKI
WYDANY STARANIEM
TOWARZYSTWA PRZYJACIÓŁ NAUK POZNAŃSKIEGO.
TOM V
ZAWIERAJĄCY DOKUMENTA Z LAT 1400 - 1444.
WYDAŁ
DR. FRANCISZEK PIEKOSIŃSKI
PROFESOR UNIWERSYTETU JAGIELLOŃSKIEGO.
POZNAŃ.
NAKŁADEM FUNDACYI NORBERTA BREDKRAJCZA.
DRUKIEM DRUKARNI DZIENNIKA POZNAŃSKIEGO.
1908.
Pracę nad tomem V kodeksu wielkopolskiego, mającym objąć dokumenty wielkopolskie z XV wieku, rozpoczął śp. prof. Franciszek
Pie kosiński w lecie roku 1901, kiedy też na dłuższy czas zjechał do Poznania i Gniezna dla zebrania materyału. Niejednokrotnie
wobec mnie podnosił uprzejmość, jakiej doznał ze strony zarządów archiwów i bibliotek tamtejszych, a to od Przewielebnej Kapituły
Poznańskiej, Świetnych Dyrekcyi archiwum rządowego w Poznaniu i Biblioteki Raczyńskich, a zwłaszcza od Przewielebnej Kapituły
Gnieźnieńskiej, której niezwykła uprzejmość pozwoliła mu wyzyskać w dogodnych dla niego warunkach liczne jej archiwalne zasoby.
Ogrom materyału zebranego spowodował konieczność ograniczenia tomu V kodeksu do pierwszej tylko połowy XV stulecia (do końca
rządów Władysława Warneńczyka, r. 1444). Po powrocie do Krakowa uzupełniał jeszcze prof. Piekosiński wydawnictwo. Towarzystwo
Przyjaciół Nauk, które tę pracę zainicyowało i do niej śp. prof. Piekosińskiego wezwało, oddało mu do dyspozycyi obfite notatki,
jakie przygotował do tego kodeksu śp. Ignacy Zakrzewski. Wkrótce rozpoczął się druk dzieła, który trwał lat kilka. Nie miał
jednak śp. prof. Piekosiński doczekać się końca pracy. W chwili jego śmierci wydrukowane były juź dokumenty i znaczna część
indeksu; reszta indeksu jak i spis dokumentów, który miał iść na początku dzieła, nawet poprawki i uzupełnienia, były przygotowane
w rękopisie. Pozostało mi tylko przeprowadzić korekty, czego się podjąłem na życzenie wydawców. Ściśle trzymałem się rękopisów,
i tylko bardzo drobnych kilka poprawek porobiłem w indeksie.
Tom ten obejmuje 738 numerów; z nich 355 podaje dokumenty in extenso, a 383 w regestach. Śp. prof. Piekosiński nie był zwolennikiem
wydawania regestów; zapatrywania swoje w tej kwestyi przedstawił we wstępie do IV tomu kodeksu małopolskiego. Że w tym tomie
znaczna stosunkowo ich ilość się znalazła, i to podanych w języku polskim (sam zawsze regesta podawał w swoich wydawnictwach
w języku dokumentu, zwykle tylko przez wyrzucenie słów, nie mających większej doniosłości, i zaznaczenie skróceń przez kropki),
przypisać należy temu, iż notaty, zebrane przez śp. Zakrzewskiego, z których korzystał w wydawnictwie, nie dozwalały na inny
sposób ich zużytkowania; nie mógł zaś sam dłuższy czas w Poznaniu i Gnieźnie pozostać, by na podstawie tych notatek dojść
do tekstów, z których czerpał śp. Zakrzewski. Z tego powodu, choć z niechęcią, postanowił je na razie podać w polskich regestach,
chcąc w przyszłości i te dokumenty ogłosić in extenso, gdy będzie mógł się podjąć pracy przejrzenia licznych ksiąg konsystorza
gnieźnieńskiego i poznańskiego, z których właśnie te notaty przeważnie pochodziły.
Największego zasobu numerów dostarczyły archiwa kościelne. Bogate archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej dało odpisów
142 z dokumentów oryginalnych, 16 z kopiarza: liber privilegiorum capitularium, pochodzącego z r. 1477, oraz odpis 1 z księgi:
transsumptum omnium et singulorum iurium. Mniej zasobne archiwum kapituły poznańskiej dostarczyło odpisów 46 z oryginałów.
Z archiwów konsystorskich, prawie wyłącznie z ksiąg konsystorskich (acta causarum), pochodzi: z archiwum konsystorza gnieźnieńskiego
numerów 139, z archiwum konsystorza poznańskiego numerów 159; są te dokumenty podane, jak to zaznaczono, w regestach, a materyału
tego dostarczyły papiery śp. Ignacego Zakrzewskiego. Obfity plon zebrał śp. prof. Piekosiński w archiwum rządowem w Poznaniu,
gdzie przechowują się akta dawnych klasztorów. Pochodzi z archiwum tego numerów 68, a to z oryginałów 31 (w tem 4 dokumenty
klasztoru w Przemęcie, 17 klasztoru lubińskiego, 2 klasztoru strzelneńskiego i t. d.) i 37 z kopiarzy (19 z dwóch kopiarzy
lądzkich, 9 z kopiarza klasztoru w Obrze, 6 z kopiarza miasta Wschowy i t. d.) Z ksiąg ziemskich wielkopolskich, przechowywanych
w temże archiwum rządowem, pochodzi 10 odpisów dokumentów, do tych ksiąg w formie oblaty wciągniętych. Z biblioteki Raczyńskich
w Poznaniu jest numerów 34; z wyjątkiem dwóch wszystkie wzięte z oryginałów. Trzech odpisów z dokumentów oryginalnych dostarczyły
zbiory poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 35 (w czem 33 z oryginałów) zaś archiwum miejskie poznańskie, złożone jako
depozyt w archiwum rządowem. W niewielkiej ilości kilku odpisów uzupełniły kodeks inne zbiory, oraz papiery śp. Zakrzewskiego.
Z papierów ks. Sobczyńskiego pochodzi 14 odpisów, sporządzonych z oryginałów, jakie się przechowywały w archiwum kolegiaty
kaliskiej. Uzupełnił wreszcie zbiór Kraków, a to 63 numerami wziętymi z tek Naruszewicza, będących własnością Muzeum ordynacyi
ks. Czartoryskich.
Na życzenie nakładców podaję tu krótki życiorys dwóch wydawców kodeksu wielkopolskiego.
Śp. Ignacy Zakrzewski. Urodzony 3 lutego 1823 r. w Wiśniewie w Królestwie Polskiem, po studyach, odbytych w gimnazyum Maryi
Magdaleny w Poznaniu, mając lat 18, wstąpił do służby wojskowej, której poświęcił przeszło 30 lat swego życia. W r. 1872 wystąpił
z wojska i osiadł na stałe w Poznaniu. W dziesięć lat później, w r. 1882, wybrany został posłem do parlamentu i godność tę
piastuje do śmierci. Przez jednę sesyę w r. 1888 był prezesem Koła Polskiego. Zmarł 5 sierpnia 1889 r. w Kissingen. Rzadki
to fakt, by żołnierz brał się do starych pergaminów, do wydawnictwa dokumentów, do prac historycznych. A już w czasie swej
służby wojskowej zwrócił się śp. Zakrzewski do tych badań, w czasie pobytu służbowego w Żeganiu, a później w Magdeburgu. Gdy
osiadł już na stałe w Poznaniu, gorliwie na tem polu zaczął pracować, już od r. 1873 jako członek poznańskiego Towarzystwa
Przyjaciół Nauk. Z zakresu historyi polskiej ogłosił śp. Zakrzewski kilka rozpraw, bezimiennie wydanych, lub conajwyżej inicyałami
tylko podpisanych.
1) Szczegóły życia wzięte z wspomnienia pośmiertnego przez dra Koehlera w Rocznikach Tow. Przyjaciół Nauk w Poznaniu t. 18
str. 461 - 473; tamże obacz wyliczenie prac śp. Zakrzewskiego.
Największą jego jednak zasługą naukową, to dwa wydawnictwa. Śmierć zaskoczyła go w czasie druku nowego wydania Lites ac res
gestae inter Polonos ordinemque Cruciferorum (2 tomy) i nie dozwoliła na jego ukończenie. Drugie wydawnictwo, od tamtego wcześniejsze
(r. 1877 - 1881), to kodeks dyplomatyczny Wielkopolski, obejmujący w 4 tomach dokumenty Wielkopolski się tyczące, do r. 1400.
Zamiłowanie przedmiotu, ogromna pracowitość, doskonałe odczytanie tekstu, systematyczność w przeszukaniu archiwów, która dozwoliła
na tak wyczerpujące zestawienie dokumentów, tej dzielnicy się tyczących, to wielkie zalety dzieła. Wprawdzie nie wolne ono
od usterek; łatwo je pojąć i wytłomaczyć, jeśli się zważy, że jeszcze wtedy technika wydawania dyplomaryuszy nie ustaliła
się w pełni w Polsce, ani też nie rozwinęły się studya dyplomatyczne. O tej pracy zaraz po jej ukazaniu się najkompetentniejszy
chyba znawca, śp. prof. Piekosiński, pisał: "niewłaściwemby było wytykać drobne usterki przy tak ważnej dla nauki zdobyczy,
lub z tego, co dobrem jest, robić wydawcom zarzut, że nie jest lepszem, tem więcej, gdy przy ocenieniu, co dobre a co lepsze,
indywidualizm tak stanowczą gra rolę".
2) Z recenzyi o kodeksie w "Przeglądzie krytycznym", w zeszycie 12 z 1877 r.
Śp. Franciszek Piekosiński. I on, podobnie jak śp. Zakrzewski, nie mógł całego życia oddać nauce, jak chciał. Urodzony 3 lutego
1844 r. w Wiercanach (pow. ropczycki), po ukończeniu studyów gimnazyalnych w Tarnowie i Krakowie, a uniwersyteckich w Krakowie
w r. 1870, poświęca się praktycznemu życiu, pracuje u adwokata, następnie jako konsulent prawny banku, a potem przez krótki
czas, jako radca wydziału krajowego, ma sobie powierzony referat kodyfikacyi projektów ustawodawczych sejmu galicyjskiego.
Pracę naukową zaczął wcześnie, pomagając Janocie w wydaniu kodeksu mogilskiego; przerwawszy pracę dla udziału w powstaniu
r. 1863, wkrótce, gdy oddział jego został rozbity, wrócił do Krakowa i do kończenia kodeksu. I odtąd, mimo licznych zajęć,
ciągle pracuje naukowo, głównie jako wydawca źródeł. Obok tego drobne ogłaszał recenzye, nie dowierzając siłom swym do pracy
konstrukcyjnej. Gdy jednak wreszcie wystąpił z pierwszą pracą (r. 1881), od razu stanął wśród najwybitniejszych uczonych,
pracujących na polu naszej historyi. Tą pracą jego była hipoteza o powstaniu społeczeństwa, którą do końca życia ulepszał,
poprawiał, rozwijał, aż ją ostatecznie zamknął w olbrzymiem trzytomowem dziele: "Rycerstwo polskie wieków średnich" (1896
- 1901). Już znany, z głośnem imieniem w nauce, powołany został w r. 1891 na katedrę historyi prawa polskiego w Uniwersytecie
Jagiellońskim, którą zajmował do śmierci. Na ten okres przypada jego najintenzywniejsza naukowa działalność, mimo choroby,
która go w ostatnich latach fizycznie złamała. Nie tu miejsce określać dokładniej działalność śp. prof. Piekosińskiego, ogromną
i różnolitą, tak w zakresie historyi prawa polskiego, jak sfragistyki, numizmatyki, dyplomatyki i zwłaszcza ulubionej heraldyki.
1) Bibliografię prac podaje M. Gumowski w Wiadomościach numizmatyczno-archeo logicznych z r. 1907, numer ogólny 68 i 69.
Tu chcę wspomnieć tylko jego prace, w związku z Wielkopolską zostające. Małopolską głównie się zajmował, jej poświęcił też
największe swoje prace wydawnicze i konstrukcyjne. Obok tego jednak ku Wielkopolsce wzrok swój kierował. Jedną z pierwszych
jego prac była obszerna recenzya Kodeksu Wielkopolskiego Zakrzewskiego, z której powyżej przytoczyłem ustęp. Nie myślał wówczas
zapewne, że będzie jego kontynuatorem. Od r. 1901 znowu zaczyna się Wielkopolską zajmować. Chciał na wzór zapisek sądowych
Helcla (Starodawne prawa polskiego pomniki t. II) ogłosić takiż zbiór zapisek z ksiąg sądowych wielkopolskich. Rozpoczął też
tę pracę i w r. 1902 wydał: "Wybór zapisek sądowych grodzkich i ziemskich wielkopolskich z XV wieku" (Studya, rozprawy i materyały
z dziedziny historyi i prawa polskiego t. VI, z 1), który objął zapiski z lat 1400 do 1410. Chciał tę pracę prowadzić dalej,
do końca wieków średnich. Podjął się wydania nieukończonych przez Zakrzewskiego Lites ac res gestae, mianowicie tomu trzeciego,
oraz kontynuacyi Kodeksu Wielkopolskiego. Druku Lites już nie rozpoczął. Kodeks doprowadził prawie do końca. Zmarł w Krakowie
nagle dnia 27 listopada 1906 r.
S. K.
INDEX CHRONOLOGICUS DOCUMENTORUM IN HOC VOLUMINE CONTENTORUM.
11400. die 15. m. Ianuarii,
Ravae.
Iudicii terrestris Ravensis decretum de finibus villarum Złota
Miłochniewice, Głuchów et Łochów
21400. die 28. m. Ianuarii,
Posnaniae.
Thomconis capitanei Maioris Poloniae generalis aliorumque iudicum decretum, Nicolao episcopo Posnaniensi quartam partem villae
Chwalibogowo addicens
31400. die 11. m. Aprilis,
in Słupcza.
Wladislaus II. rex Poloniae ratam facit limitationem villae Makownica, monasterii Landensis propriae
41400. die 29. m. Aprilis,
in Mogiła.
Dominicus abbas monasterii Cisterciensium de Clara Tumba magistrum Iacobum s. theol. professorem procuratorem suum ad synodum
Lanciciensem constituit
51400. die 25. m. Iunii,
in Mościeszyce.
Laurentius abbas monasterii Lubinensis Ioanni et Nicolao scultetis de Bieńkowo, scultetiam in villa Mościeszyce XXXIV marcis
vendit, enucleatque iura et officia scultetorum
61400. mense Septembri,
in Poniec.
Iudicum quorundam decretum inter Nicolaum abbatem monasterii Lubinensis et Mathiam Dzetrzich cmetonem de Górka de agro quodam
litem dirimens
71400. die 13. m. Novembris,
Posnaniae.
Albertus archidiaconus Posnaniensis cuidam Miroslao de Pniewa scultetiam in villa Goraszewo confert
81400. die 8. m. Decembris,
in Mezelancz.
Conradus de Iungingen Magister Ordinis Teutonicorum Wladislao regi Poloniae venandi in terris ordinis eiusdem facultatem tribuit
91401. die 9. m. Ianuarii,
in Lwówek.
Praeconsul et consules civitatis Lwówek ratam faciunt donationem domus cuiusdam a Hannussio Knobloch Ioanni altaristae ecclesiae
in Lwówek factam
101401. die 15. m. Ianuarii,
Romae.
Bonifacius IX. P. M. commendam quorundam bonorum mensae archiepiscopalis Gnesnensis Ioanni episcopo Culmensi factam revocat
111401. die 17. m. Ianuarii,
in Krosno.
Praeconsul et consules civitatis Crosnensis testantur limitationem factam villarum Nowindorchin, Wilkin et Mostchin
121401. die 17. m. Ianuarii,
in Krosno.
Praeconsul et consules civitatis Crosnensis testantur limitationem factam inter villas Lubrza et Żelechów
131401. die 25. m. Februarii,
in Pilzno.
Ianczi heres villae Lubzina et Pechna uxor eius villas Lubzina et Brzozowa Swantochnae uxori Marcissii in CXXX marcis pignori
obligant
141401. die 3. m. Martii,
Lanciciae.
Iacobus Iacobi de Lancicia canonicus Lanciciensis Dobrogostium archiepiscopum Gnesnensem XXX marcis solutum facit
151401. die 21. m. Maii,
Gnesnae.
Capitulum ecclesiae Gnesnensis testatur, sibi a Wladislao rege Poloniae villas quasdam ablatas restitutas esse
161401. die 24. m. Maii,
Posnaniae.
Wladislaus II. rex Poloniae Franczconi Srzebwincz indulget, ut villam Podarzewo Ianussio de Łagiewniki in C marcis pignori
obliget
171401. die 4. m. Iunii.
Posnaniae.
Albertus episcopus Posnaniensis enucleat dotem ecclesiae parochialis in Dębno
181401. die 4. m. Iunii,
Posnaniae.
Albertus episcopus Posnaniensis ratam facit erectionem et dotationem ecclesiae parochialis in Lutogniewo, iam pridem factas
191401. die 4. m. Iulii,
in Buk.
Heredes de Otusz ratam faciunt limitationem hereditatum Buk, Dobierzyn et Otusz
201401. die 29. m. Septembris,
in Opalenica.
Thicza Bar de Opalenica Nicolao Voislai de Grodzisko plebano de Opalenica dotem assignat
211402. die 13. m. Februarii,
Cracoviae.
Wladislaus II. rex Poloniae Nicolao Kezinger de Nuremberga pro Nicolao Bochnar zuppario salis utriusque fideiubet
221402. die 21. m. Februarii,
Siradiae.
Petrus Kmithae de Wisnicze palatinus Sandomiriensis et capitaneus Siradiensis testatur, Chebdam de Niewiesz villam suam Paski
przybkowskie Chebdae dicto Sweneczskemu C marcis vendidisse
231402. die 25. m. Aprilis Gnesnae.
Mathiae iudicis Calissiensis decretum monasterio Landensi villam Wronczyno, de qua eidem monasterio Nicolaus de Bogusławice
litem intendebat, addicens
241402. die 20. m. Iunii,
Sandomiriae.
Pactum Nicolai cancellarii Cuiaviensis cum Nicolao dicto Neorza de ecclesia parochiali in Stszow (?)
251402. die 20. m. Octobris,
Gnesnae.
Mathiae de Wąsosze iudicis Calissiensis decretum, episcopo Posnaniensi quartam partem villae Chwaliszew seu Chwalibogowo addicens
261402. die 13. m. Decembris,
in Ląd.
Gerardus abbas monasterii Landensis cuidam Mathiae dicto Sartori scultetiam in villa Maławieś L marcis vendit
271403. s. d. m. et l.
Michael haeres villae Lubasz Ioanni plebano ibidem hortum quendam confert
281403. die 4. m. Martii,
Cracoviae.
Wladislaus II. rex Poloniae oppido Dolsk privilegium iuris civilis, igne consumptum, renovat
291403. die 6. m. Martii,
Cracoviae.
Wladislaus II. rex Poloniae cum monasterio Landensi villam Sokołowo villis Wronczyno małe et Niedamirz commutat
301403. die 11. m. Martii,
Cracoviae.
Wladislaus II. rex Poloniae litus paludis dicti Prusy Alberto episcopo Posnaniensi confert
311403. die 8. m. Maii,
in Krzeszów.
Nicolaus de Chroberz capitaneus Cresoviensis fratri suo Francconi villam Ośnica, ad fluvium San locandam, XXX marcis vendit
321403. die 5. m. Iunii,
in Konin.
Wladislaus II. rex Poloniae cuidam Laurentio filio Micossii molam aquariam in fluvio Warta prope oppidum Oborniki sitam confert
331403. die 5. m. Iunii,
in Konin.
Wladislaus II. rex Poloniae Alberto de Trląg villam Pławce confert
341403. die 24. m. Iulii,
Posnaniae.
Ioannes de Niepart canonicus et vicarius in spiritualibus Posnaniensis testatur, Ioannem dictum Chojnica bacalaureum in artibus
vicariis ecclesiae cathedralis Posnaniensis duas marcas annuas de villis Glinno, Sady et Bielawy in vim reemptionis vendidisse
351403. die 3. m. Septembris,
Posnaniae.
Thomco capitaneus Maioris Poloniae testatur, Hinczcam Szkapa de Ujazd cum Ioanne abbate monasterii Paradisiensis quasdam hereditates
commutasse
361403. die 8. m. Septembris,
in Poniec.
Iudicum quorundam decretum, inter Nicolaum abbatem Lubinensem et Mathiam Dzetrzich cmetonem de Górka de agro quodam litem
dirimens
371403. die 24. m. Septembris,
in Ląd.
Gerhardus abbas monasterii Landensis cuidam Petro molam aquariam in villa Koszuty XX marcis vendit
381403. die 6. m. Novembris,
in Biecz.
Wladislaus II. rex Poloniae Voitoni de Kopystnica villam Kopytnica confert
391403. die 13. m. Novembris,
Posnaniae.
Albertus episcopus Posnaniensis XL marcas annuas de decimis quarundam villarum, necnon proventus quarundam aliarum villarum
canonicis et vicariis ecclesiae cathedralis Posnaniensis confert
401403. die 16. m. Novembris,
Posnaniae.
Albertus episcopus Posnaniensis decimas villarum Radomicko, Bronikowo et Boguszyno Nicolao haeredi de Radomicko et Gregorio
rectori ecclesiae ibidem vendit
411403. die 19. m. Novembris,
in Gartin.
Ulricus de Iungingen commendator de Balge testatur, Alexandrum ducem Lithuaniae in terris ordinis Teutonici venandi potestatem
obtinuisse
421404. s. d. m. et l.
Ioannes praepositus ad s. Spiritum et officialis Posnaniensis notificat, sese a Bonifacio IX. P. M. litem inter Martinum praepositum
de Bużenin et Nicolaum praepositum de Stolec agitatam discernendam commissam obtinuisse
431404. die 26. mensis Ianuarii,
in Skierniewice.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis Nicolaum Strzessconis thesaurarium, canonicum et officialem Gnesnensem procuratorem suum
instituit
441404. die 13. m. Februarii,
in castro Kamień.
Nicolaus Longus canonicus Gnesnensis, vitricus Naclensis, Camenensis et Pomeraniensis Nicolao Strzessconis officiali Gnesnensi
litem inter Paulum rectorem ecclesiae de Drzewianowo et nobiles quosdam de decima villae Drzewianowo exortam discernendam
committit
451404 die 4. m. Martii,
Cracoviae.
Wladislaus II. rex Poloniae testatur, Ioannem de Tęczyn castellanum Cracoviensem villam Strzałków Leonardo de Nowaki CCCC
marcis vendidisse
461404. die 17. m. Martii,
in Ląd.
Gerhardus abbas monasterii Landensis Nicolao Ruprecht molam in villa Wierzbino XXIV marcis vendit
471404. die 20. m. Martii,
in Sieradz.
Nicolai archiepiscopi Gnesnensis ad Nicolaum Strzesconis officialem Gnesnensem litterae de interdicto in oppido Pobiedziska
servando
481404. die 31. m. Martii,
Lanciciae.
Wladislaus II. rex Poloniae commutationem villae Prądzewo villa Prusinowice a Iascone de Prądzewo, cum Nicolao archiepiscopo
Gnesnensi factam, ratam esse iubet
491404. die 8. m. Aprilis,
Lanciciae.
Iacussius de Słupcza quinque mansos agri in Słupcza Swansconi de Kazemino et Hancae uxori eius in XXX marcis pignori obligat
501404. die 10. m. Aprilis,
in Pyzdry.
Thomco subpincerna Cracoviensis et capitaneus Maioris Poloniae testatur, Iacobum et Bartholomaeum scultetiam villarum Wronczyno
et Niedamirz Nicolao Zielonodębski XVI marcis vendidisse
511404. die 17. m. Aprilis,
Wladislaviae.
Wladislaus II. rex Poloniae testatur, Sandivogium de Szubino villam Wanorze, episcopi Wladislaviensis propriam, tantum ad
vitae tempora obtinuisse
521404. die 23. m. Aprilis,
in Kalisz.
Decretum quorundam arbitrorum inter Catharinam de Grzybowo et Philippum avunculum eius litem dirimens
531404. die 24. m. Aprilis,
Gnesnae.
Wladislaus II. rex Poloniae vicariis ecclesiae collegiatae ad s. Georgium in castro Gnesnensi unam mensuram brasei de molendino
Gnesnensi singulis septimanis confert
541404. die 22. m. Maii,
prope Raciąż.
Conradus de Iungingen magister generalis ordinis b. Mariae hospitalis Ierosolimitani de domo Teutonica pacem perpetuam cum
rege Poloniae confirmat
551404. die 1. m. Maii,
Gnesnae.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis cum Iascone de Prądzewo villam Prusinowice villa Prądzewo commutat
561404. die 13. m. Maii,
in Oborniki.
Wladislaus II. rex Poloniae Nicolao Strzessconis officiali Gnesnesnensi mandat, ne litem, quam Swantoslaus canonicus Vladislaviensis
Aegido civi Posnaniensi de domo quadam intendebat, dirimere praesumat
571404. die 22. m. Maii,
prope Raciąż.
Conradus de Iungingen magister generalis ordinis b. Mariae hospitalis Ierosolimitani de domo Teutonica Wladislao regi Poloniae
venandi in silvis ad fluvios Bober et Suppe facultatem tribuit
581404. die 23. m. Maii,
Romae.
Henricus cardinalis, s. Romanae ecclesiae cardinalium camerarius, Nicolaum archiepiscopum Gnesnensem XII florenis XV solidis
et VI denariis solutum facit
591404. die 3. m. Iunii,
Lanciciae.
Wladislaus II. rex Poloniae, ad preces Gerhardi abbatis monasterii Landensis, litteras Peregrini capitanei Maioris Poloniae
de a. 1387 ratas esse iubet
601404. die 4. m. Iulii,
Posnaniae.
Capitulum ecclesiae cathedralis Posnaniensis Iacobo molendinatori de Girzino construendi molam in villa Stęszewo potestatem
concedit
611404. die 15. Augusti,
in Ostrzeszów.
Wladislaus II rex Poloniae Nicolao canonico et officiali Gnesnensi mandat, ne litem, quam Borco canonicus Gnesnensis civibus
de Kłecko de decimis quibusdam intendebat, diiudicare praesumat
621404. die 25. m. Octobris,
Gnesnae.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis Ioanni muratori de Uniejów scultetiam in villa Smólsko confert
631404. die 30. m. Octobris,
in Kościan.
Thomco subpincerna Cracoviensis et capitaneus Maioris Poloniae testatur, Theodoricum Pradel de Kuranowo eandem hereditatem
Kuranowo Ianussio dicto Kromnowo alias Heschorn CC marcis vendidisse
64(1404). die 2. m. Novembris,
in Rynarzewo.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis Nicolao Strzessconis officiali Gnesnensi mandat, ne litem, quam clerici Ioannes de Iastrzębniki
et Slupco de Studzieniec Sandivogio palatino Calisiensi intendebant, diiudicare praesumat
651404. die 11. m. Novembris,
in Korczyn.
Wladislaus II. rex Poloniae testatur, contributionem X grossorum de quolibet manso agri possesso pro redimenda terra Dobrinensi
impositam esse
661404. die 24. m. Decembris,
Gnesnae.
Petrus de Pniewy cantor Posnaniensis et vicarius in spiritualibus Gnesnensis testatur, Ioannem Raczkowski et Beatam uxorem
eius, heredes de Marcinkowo wielkie, altaristae altaris in ecclesia parochiali de Kierzkowo IV marcas census annui XL marcis
vendidisse
671405. die 10. m. Ianuarii,
Gnesnae.
Albertus de Wszeradowo castellanus Caminensis, Nicolaus de Słupie et Mathias de Wszeradowo cum Pribislao praeposito monasterii
s. Ioannis ante Gnesnam villam Mączniki villis Maleczyno et Broniewo commutant
681405. die 16. m. Ianuarii,
Gnesnae.
Thomco subpincerna Cracoviensis et capitaneus Maioris Poloniae testatur, Ioannem filium Lutoborii haereditatem Sławoszewo
wielkie Ioanni de Orchowo vexillifero Dobrinensi DCCC marcis vendidisse
691405. die 16. m. Ianuarii,
in Kalisz.
Ioannes de Staw Nicolao Godardonis civi Calissiensi X marcas census annui C marcis grossorum Pragensium vendit
701405. die 16. m. Ianuarii,
in Kalisz.
Bartholomaeus proconsul, consules et scabini civitatis de Staw fideiubent Nicolao Gotartonis civi Calissiensi pro Ioanne de
Staw
711405. die 20. m. Februarii.
Vincentius archiepiscopus Gnesnensis plebano et vicariis ecclesiae parochialis de Pakość mandat, ut Bartholomaeum filium Venceslai
de Kuczicze in altariam altaris ad s. Mariam virginem intromittant
721405. die 25. m. Martii,
Cracoviae.
Wladislai II. regis Poloniae cum Dobrogostio de Szamotuły de villa Krosna pactum
731405. die 27. m. Martii,
Gnesnae.
Thomco subpincerna Cracoviensis et capitaneus Maioris Poloniae testatur, Martinum de Dzwonowo gladiferum Calissiensem Catharinae
uxori suae CL marcas dotalitii in villa Pawłowo inscripsisse
741405. die 2. m. Aprilis,
Vladislaviae.
Nicolai de Iassona canonici et officialis Vladislaviensis decretum, inter Nicolaum plebanum de Pakość et Paulum, Albertum
Bartholomaeum et Iacobum plebanos de Kościelec de sepultura Alberti et Nicolai de Pakość litem dirimens
751405. die 14. m. Maii,
Romae.
Oddo de Columpna protonotarius apostolicus et archidiaconus ecclesiae collegiatae Calissiensis ad s. Mariam Nicolaum de Czaszewo
canonicum Gnesnensem vicarium suum in archidiaconatu Calissiensi instituit
761405. die 1. m. Junii,
in Ląd.
Gerardus abbas monasterii Landensis villam Radłów iure Teutonico Novi Fori locat scultetiamque in villa eadem Ianae de Dzierążnia
XIV marcis vendit
771405. die 10. m. Iunii,
Thorunii.
Wladislaus II. rex Poloniae testatur, in instrumento facis cum Conrado de Iungingen Magistro generali ordinis Teutonicorum
conclusae duos articulos omissos esse
781405. die 24. m. Iunii,
in Ląd.
Wladislaus II. rex Poloniae Nicolao Słonka de Lubomirz XX marcas in villa Morza inscribit
791405. die 3. m. Iulii,
in Łowicz.
Ioannis filii Iacussii de Iłów cum Nicolao archiepiscopo Gnesnensi de usu fluvii Wisła pactum
801405. die 9. m. Septembris,
Posnaniae.
Albertus episcopus Posnaniensis cuidam Alberto construendi novam molam aquariam in villa Kozłów dat potestatem
811405. die 2. m. Octobris,
in Wschowa.
Ioannes de Rydzyna Vincentio Drzeczkowski C marcas mutuatas soluturum sese obligat
821405. die 6. m. Octobris,
in Brześć.
Ioannis capitanei Cuiaviensis decretum inter cmetones et scultetos villae regiae Kłobia de agris quibusdam litem dirimens
831405. die 14. m. Decembris,
in Grocholice.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis Paulo dicto Smaczyna molam in villa Grocholice sitam vendit
841405. die 22. m. Decembris,
in Winnagóra.
Przybak subdapifer Calissiensis Wladislao II. regi Poloniae C marcas soluturum sese obligat
851406. die 2. m. Ianuarii,
Posnaniae.
Capitulum ecclesiae cathedralis Posnaniensis magistro Iacobo molitori erigendi molam ad fluvium Warta potestatem concedit
861406. die 5. m. Ianuarii,
Posnaniae.
Albertus episcopus Posnaniensis ecclesiam collegiatam Varsaviae erigit
871406. die 8. m. Ianuarii,
Posnaniae.
Albertus episcopus Posnaniensis Ioanni de Chlubice villam Grębków ad vitae eius tempora confert
881406. die 22. m. Februarii,
in Iedlna.
Wladislaus II. rex Poloniae testatur incolas oppidorum et civitatum archiepiscopi Gnesnensis medium tantummodo teloneum solvere
debere, eidemque archiepiscopo locandi civitates iure Teutonico dat potestatem
891406. die 5. m. Martii,
Posnaniae.
Laurentius Vaszil proconsul Posnaniensis plebano ecclesiae ad s. Michaelem in Uzarzewo tres marcas census annui reemptionalis
vendit
901406. die 10. m. Martii,
Cracoviae.
Iudicii terrestris Cracoviensis decretum Wladislao II. regi Poloniae oppidum Szrem, de quo eidem regi Vincentius castellanus
Naclensis litem intendebat, addicens
911406. die 13. m. Martii,
Cracoviae.
Wladislaus II. rex Poloniae ecclesiam et monasterium fratrum ordinis b. Mariae de Monte Carmeli in suburbio civitatis Posnaniae
erigit atque dotat
921406. die 30. m. Aprilis,
Gnesnae.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis vicariis ecclesiae Gnesnensis decimam de villa Góry confert
931406. die 1. m. Maii,
Posnaniae.
Thomco subpincerna Cracoviensis et capitaneus Maioris Poloniae generalis testatur, Bodzantam haeredem villae Solacz partes
suas haereditarias in villa eadem necnon partem haereditariam dictam Daleke Dobrogostio et Vincentio de Szamotuły C marcis
grossorum Pragensium vendidisse
941406. die 8. m. Maii,
in Kościan.
Thomco subpincerna Cracoviensis et capitaneus Maioris Poloniae testatur, Ianussium Cromnow Petro de Woliszewo haereditatem
Kuranowo CC marcis vendidisse
951406. die 13. m. Iunii,
Posnaniae.
Wladislaus II. rex Poloniae dotationem monasterii ordinis fratrum Praedicatorum in Wronki, a Premislone olim duce Poloniae
factam, ratam esse iubet
961406. die 14. m. Iunii,
Posnaniae.
Henigus Kenstet, Bernhardus de Ginsterberk et Borchardus Dawcz oppido et fortalitio Wałecz Wladislao II. regi Poloniae cedunt
971406. die 24. m. Iunii,
in Kościan.
Wladislai II, regis Poloniae decretum inter Ioannem abbatem monasterii Paradisiensis et capitaneum de Miedzyrzecz de officiis
incolarum monasterii eiusdem litem dirimens
981406. die 25. m. Iunii,
in Kościan.
Iudicum quorundam decretum inter Wladislaum II. regem Poloniae et Sifridum Kotwicz de villis Krzycko litem dirimens
991406. die 4. m. Iulii,
Lanciciae.
Wladislaus II. rex Poloniae monasterio Landensi villam Kownaty et silvam Wąwal confert
1001406. die 15. m. Iulii,
Posnaniae.
1) Data widocznie błędna.
Albertus de Male palatinus Lanciciensis et capitaneus Maioris Poloniae testatur, Albertum de Pakość, castellanum Sremensem
V marcas annuas ex villa Radłowo altari ad s. Trinitatem in ecclesia de Pakość contulisse
1011406. die 31. m. Augusti,
in Włoszczewice.
Dobrogostius de Włoszczejewice castellanus Gecensis renovat donationem piscinae et aggeris in villa Mastowo, Alberto episcopo
Posnaniensi iam pridem factam
1021406. die 18. m. Septembris,
Leopoli.
Iacobus archiepiscopus Haliciensis episcopis quibusdam mandat, ut ecclesiam in villa Gorzków, a Nicolao vicecancellario regni
Poloniae erectam, consecrent
1031406. die 25. m. Septembris,
in Łowicz.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis villam Mystkowice cuidam Rynczka sculteto de Mystkowice in L marcis pignori obligat
1041406. die 26. m. Octobris,
Gnesnae.
Thomco de Węgleszyn capitaneus Maioris Poloniae testatur, Iacobum Pałuka et Slawniconem de Stare necnon Nicolaum de Miedzylesie,
domum et aream extra muros Gnesnenses capitulo Gnesnensi contulisse
1051406. die 28. m. Octobris,
Gnesnae.
Nicolai archiepiscopi Gnesnensis cum vidua Stephani de Trląg, filia Franczconis de Cerekwica, de villa Lubcza pactum
1061406. die 19. m. Decembris,
Romae.
Gregorius XII. P. M. donationem XL marcarum annuarum, ab Alberto episcopo Posnaniensi canonicis et vicariis ecclesiae cathedralis
Posnaniensis factam, ratam esse iubet
1071407. die 14. m. Februarii,
in Pyzdry.
Thomco subpincerna Cracoviensis et capitaneus Maioris Poloniae ratam facit limitationem villarum Wiorkowo et Brzezie
1081407. die 7. m. Martii,
Cracoviae.
Goworco Gut de Dwiekozy Wladislao II. regi Poloniae fidem promittit
1091407. die 8. m. Aprilis,
in Kościół.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis cuidam Nicolao cmetoni de Swarawa molam in villa Kościół confert
1101407. die 24. m. Iunii,
in Ląd.
Albertus de
Wszeradów castellanus Camenensis Wladislao II. regi Poloniae fidem promittit
1111407. die 23. m. Iulii,
in Wiskitki.
Semoviti ducis Masoviae decretum inter Albertum episcopum Posnaniensem et oppidanos Sochaczovienses de decimis praestandis
litem dirimens
1121407. die 19. m. Augusti,
Posnaniae.
Canonici ecclesiae cathedralis Posnaniensis promittunt sese ab occupatoribus bonorum capituli invicem tutari
1131407. die 20. m. Augusti,
Posnaniae.
Thomco castellanus Sandomiriensis et capitaneus Maioris Poloniae testatur, Albertum episcopum et capitulum Posnaniense cum
Grzimcone de
Gołąszewice villam
Poświętne villa
Gołąszewice commutasse
1141407. die 16. m. Octobris,
in Piotrków.
Palatini, castellani, barones, milites et nobiles regni Poloniae obligant sese regi Vladislao obedire et antiquas ordinationes
inter Iaroslaum archiepiscopum Gnesnensem et Bodzantam episcopum Cracoviensem et regem Poloniae factas observare et defendere
1151407. die 23. m. Octobris,
Posnaniae.
Nicolaus de
Wierzenica capitulo cathedrali Posnaniensi unam marcam annuam ex proventibus villae
Zalasowo X marcis vendit
1161407. die 16. m. Novembris,
Posnaniae.
Capitulum cathedrale Posnaniense cum Petro de
Kobylino decano Posnaniensi villam
Łagiewniki villa
Dzięciołowo commutat
1171407. die 19. m. Novembris,
in Niepołomice.
Wladislaus II. rex Poloniae monasterio Landensi erigendi civitatem in villa
Zagórowo dat potestatem
1181408. sine die mense et loco.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis cuidam Stanislao Bienconis scultetiam in villa
Swarawa vendit
1191408. die 14. m. Ianuarii,
in Międzyrzecz.
Iacussii de
Pawlikowice et sociorum cum abbate monasterii Paradisiensis de iniuriis quibusdam pactum
1201408. die 31. m. Ianuarii,
in Elbing.
Ulricus de Iungingen magister generalis ordinis beatae Mariae hospitalis Ierosolimitani de domo Teutonica Vladislao regi Poloniae
venandi in saltibus sitis inter fluvios
Bober et
Suppe dat potestatem
1211408. die 2. m. Februarii,
(in Lubin).
Mathias abbas monasterii Lubinensis Stanislao quondam sculteto de
Żelazno molam vento agitatam, Lubini sitam, IV@1/2@ marcis vendit
1221408. die 8. m. Februarii,
in Szczecin.
Conradi Haghemester decani ecclesiae Stetinensis ad s. Madecretum inter Michaelem Bliden canonicum Posnaniensem et Bartholomaeum
plebanum de
Szroda de decima villarum
Czartki Wielkie et
Małe litem dirimens
1231408. die 9. m. Februarii,
in Płock.
Iacobus episcopus Plocensis bullam quandam Gregorii XII P. M. executioni demandat
1241408. die 14. m. Martii,
Posnaniae.
Thomco castellanus Sandomiriensis et capitaneus Maioris Poloniae generalis testatur, Sandivogium de
Uzarzewo, Dobrogostium de
Sierakowo et filios Benaconis de
Sierakowo Ioanni de
Ianowiec villam
Kołdrąb CCXL marcis vendidisse
1251408. die 13. m. Aprilis,
in Kalisz.
Ioannes Mężyk de
Dąbrowa Wladislao II. regi Poloniae C marcas pro Ioanne Wałach fideiubet
1261408. die 26. m. Aprilis,
Gnesnae.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis Budkoni de
Skrońsko scultetiam in villa
Boleścino confert
1271408. die 30. m. Aprilis,
Lucae.
Antonius episcopus Prenestinus cuidam Martino filio Mathiae, clerico dioecesis Posnaniensis, divina celebrandi in aliis dioecesibus
dat potestatem
1281408. die 1. m. Iunii,
Posnaniae.
Ioannes praepositus ecclesiae ad s. Spiritum, canonicus et officialis Posnaniensis, inter Mathiam abbatem monasterii Lubinensis
et Andream, Pribislaum, Ioannem, Vissacum necnon Claram de
Gryżyna de villa
Wławie litem dirimit
1291408. die 10. m. Iunii,
in Staw.
Petrus de
Czekuszewo cuidam Ioanni molitori molam exstruendi facultatem tribuit
1301408. die 12. m. Iunii,
Gnesnae.
Iudicum quorundam decretum, inter Wladislaum II. regem Poloniae et Ivonem de
Radomino marsaicum de X milibus florenorum litem dirimens
1311408. die 15. m. Iunii,
Gnesnae.
Iudicum quorundam decretum inter Sandivogium de
Skurki et Ioannem de
Ianowiec litem dirimens
1321408. die 1. m. Iulii,
Posnaniae.
Albertus episcopus Posnaniensis ecclesiam parochialem in villa
Błociszewo erigit et dotat
1331408. die 1. m. Iulii,
Posnaniae.
Albertus episcopus Posnaniensis erectionem altaris Visitationis b. Mariae virginis et s. Urbani in ecclesia parochali Posnaniensi
ad s. Mariam Magdalenam a Tilone Grazenaw et Petro Strosberg, civibus Posnaniensibus factam, ratam esse iubet
1341408. die 1. m. Iulii,
Posnaniae.
Capitulum ecclesiae cathedralis Posnaniensis scultetiam in villa
Iuników Laurentio filio Martini sculteto de
Krzyżowniki XI marcis vendit
1351408. die 14. m. Iulii,
in Uniejów.
Ioannes de
Toliszkowo Nicolao archiepiscopo Gnesnensi L marcas pro Mathia de
Łabiszyno fideiubet
1361408. die 12. m. Augusti,
in Międzyrzecz.
Iudicum quorundam decretum inter Mathiam abbatem Lubinensem et Ioannem Grisinensem de villa
Wławie litem dirimens
1371408. mense Augusto,
in Podrzewie.
Haeredes de
Nandnie ecclesiam ad ss. Simonem et Iudam in villa
Kosieczyn erigunt atque dotant
1381408. die 18. m. Iulii,
Lanciciae.
Iudicum quorundam decretum inter Nicolaum Strosberg praepositum Gnesnensem et capitulum cathedrale Gnesnense de villis quibusdam
litem dirimens
1391408. die 21. m. Augusti,
in Podrzewie.
Albertus episcopus Posnaniensis ecclesiam parochialem in villa
Kopanica erigit et dotat
1401408. die 31. m. Augusti,
(Posnaniae) (= nr. 136).
Nicolai de
Czarnków iudicis terrestris Posnaniensis aliorumque iudicum decretum inter Mathiam abbatem Lubinensem et Ioannem Gryżyński de villa
Wławie litem dirimens
1411409. die 19. m. Ianuarii,
Posnaniae.
Thomco castellanus Sandomiriensis et capitaneus Maioris Poloniae commutationem medietatis villae
Bukownica uno manso agri in
Krobia stara, ab Alberto episcopo Posnaniensi cum heredibus de
Bukownica factam, ratam esse iubet
1421409. die 2. m. Februarii,
Posnaniae.
Thomco castellanus Sandomiriensis et capitaneus Maioris Poloniae commutationem medietatis villae
Bukownica uno manso agri in
Krobia stara, a Smislao et Boguphalo de
Bukownica cum Alberto episcopo Posnaniensi factam, ratam esse iubet
1431409. die 28. m. Februarii,
in Iedlna.
Wladislaus II. rex Poloniae civibus de
Wschowa octo mansos agri, in villa
Przyczyna sitos, confert
1441409. die 28. m. Februarii,
in Iedlna.
Wladislaus II. rex Poloniae civibus de
Wschowa quasdam leges confert
1451409. die 25. m. Aprilis Gnesnae.
Nicolai archiepiscopi Gnesnensis cum terrigenis dioecesis Gnesnensis de decimis reddendis pactum
1461409. die 28. m. Ianuarii,
in Kalisz.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis Nicolao Stresconis officiali et Boguslao vicario in spiritualibus Gnesnensibus mandat,
ne litem, quam Ioannes filius Glinski Nicolao Felker advocato Plesseviensi intendebat, diiudicare praesumant
1471409. die 7. m. Iunii,
in Sienno.
Martinus de
Kalinowo castellanus Siradiensis Wladislao II. regi Poloniae fidelitatem promittit
1481409. die 7. m. Iunii,
in Sienno.
Iacobus de
Koniecpole palatinus Siradiensis Wladislao II. regi Poloniae fidelitatem promittit
1491409. die 10. m. Iunii,
in Trzęsacz.
Stephanus molitor de
Trzęsacz Mathiae abbati monasterii Bissoviensis octo mensuras siliginis soluturum sese obligat
1501409. die 3. m. Iulii,
Posnaniae.
Albertus episcopus Posnaniensis cum Smislao et filiis eius Boguphalo et Pelca necnon Smislao filio Conradi unum mansum agri
in
Krobia stara medietate villae
Bukownica mała commutat
1511409. die 28. m. Iunii,
in Kalisz.
Nicolaus Szyczek civis Calissiensis cum filio suo Petro ecclesiae parochiali Calissiensi ad s. Nicolaum duas marcas annuas
in vim reemptionis confert
1521409. die 8. m. Iulii,
in Szrem.
Wladislaus II. rex Poloniae dat Adae dicto Rinda treugas pacis cum civibus de
Kościan
1531409. die 19. m. Iulii,
Lanciciae.
Petrus Szafraniec subcamerarius Cracoviensis et capitaneus Lanciciensis testatur, Iacussium de
Słupcza cum Nicolao archiepiscopo Gnesnensi partem villae
Słupcza villa
Tarnówka commutasse
1541409. die 26. m. Iulii,
in Inowłodź.
Thomco de
Węgleszyn castellanus Sandomiriensis et capitaneus Maioris Poloniae Wladislao II. regi Poloniae cum certo numero hastarum famulari
sese obligat
1551409. die 30. m. Iulii,
in Radoszyce.
Wladislaus II. rex Poloniae Martino de
Sławsko villam
Ceków in XXX marcis pignori obligat
1561409. die 23. m. Augusti,
in Bukownica.
Pribislaus Gryżyński ecclesiam parochialem in
Włoszakowice iterum erigit et dotat
1571409. die 16. m. Septembris,
Vladislaviae.
Ioannes vicarius in spiritualibus Wladislaviensis canonicatum in ecclesia Crusviciensi ad s. Vitum Nicolao praeposito ecclesiae
ad s. Florianum confert
1581409. die 28. m. Octobris,
in Opatów.
Wladislaus II. rex Poloniae civibus de
Rydzyn immunitates quasdam confert
1591409, die 21. m. Novembris,
Cracoviae.
Wladislaus II. rex Poloniae Thomconi Komornicki villam
Wroblów in CXL marcis pignori obligat
1601410. die 20. m. Februarii,
Sandomiriae.
Pribislaus de
Gryżyn Wladislao II. regis Poloniae D marcas ad manus Ioannis de
Rydzyn solvere sese obligat
1611410. die 29. m. Aprilis,
Cracoviae.
Petrus episcopus Cracoviensis notificat Wladislao II. regi Poloniae bullam quandam Alexandri V. P. M.
1621410. die 19. m. Maii,
in Gliniany.
Wladislaus II. rex Poloniae Ioanni de
Kalinowa CC marcas in villa
Maczów inscribit
1631410. die 16. m. Iulii,
prope Hasterad.
Wladislai II. regis Poloniae ad Albertum episcopum Posnaniensem de pugna Grunvaldensi litterae
1641410. die 20. m. Iulii,
in Elbing.
Consules civitatis Elbingensis Wladislao II. regi Poloniae nuntium suum commendant
1651410. die 21. m. Augusti,
in Fredek.
Designatio rerum pretiosarum a Wilhelmo de Rosenberg quondam commendatore in Strasberg Wladislao II. regi Poloniae traditarum
1661410. die 12. m. Novembris,
Posnaniae.
Nicolaus et Iacobus de
Górka necnon Margaretha et Anna de
Gilowiec altare ad s. Venceslaum in ecclesia cathedrali Posnaniensi erigunt et dotant
1671410. die 17. m. Novembris,
Posnaniae.
Albertus episcopus Posnaniensis erectionem et dotationem altaris Inventionis s. Crucis in ecclesia cathedrali Posnaniensi
a Ioanne Czyrniński de
Rydzyno factam, ratam esse iubet
1681410. die 17. m. Novembris,
Posnaniae.
Albertus episcopus Posnaniensis ratam facit erectionem altaris ad s. Venceslaum in ecclesia cathedrali Posnaniensi a haeredibus
de
Gorka et
Gilowiec factam
1691410. die 17. m. Novembris,
Posnaniae.
Alberti episcopi Posnaniensis cum Ioanne plebano de
Poniec de decimis quibusdam fertonalibus pactum
1701410. die 30. m. Novembris,
in Połapy.
Wladislaus II. rex Poloniae episcopo Cracoviensi Nicolaum canonicum Cracoviensem et Sandomiriensem ad ecclesiam in
Połapy praesentat
1711411. die 10. m. Februarii,
in Kalisz.
Wladislaus II. rex Poloniae Barthossio de
Płomykowo villas
Torzykowo, Niedamirz et
Wronczyno CCC marcis pignori obligat
1721411. die 17. m. Februarii,
in Łagów.
Wladislaus II. rex Poloniae Nicolao archiepiscopo Gnesnensi CCC marcas soluturum sese obligat
1731411. die 8. m. Martii,
in Wieleń.
Thomas abbas monasterii Velenensis testatur, fratrem Ioannem Czerbist eidem monasterio IV marcas annuas contulisse
1741411. die 6. m. Aprilis,
Posnaniae.
Sandivogius de
Ostrorog palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae generalis ratam facit donationem XXX marcarum, a Dobeslava, relicta
vidua Andreae Bytkowski, monasterio Posnaniensi Fratrum Praedicatorum factam
1751411. die 14. m. Maii,
in Chęciny.
Iudicium terrestre Sandomiriense testatur, Iacobum de
Iemielno cum Iacussio de
Protkowice villam
Motyczno villa
Przegrzeb commutasse
1761411. die 22. m. Maii,
in Krobia.
Sandivogius de
Ostrorog palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae testatur, haeredes de
Bukownica minori partem suam eiusdem villae cum Alberto episcopo Posnaniensi uno manso agri in
Krobia stara commutasse
1771411. die 8. m. Iunii,
Gnesnae,
Sandivogius de
Ostroróg palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae generalis ratam esse iubet commutationem quartae partis villae
Szymanowice uno manso agri in
Nosków a Nicolao de
Szymanowice cum Dobrogostio et Marcussio de
Marsyelewo factam
1781411. die 8. in. Iunii,
Gnesnae.
Iudicii terrestris Calissiensis decretum inter capitulum Gnesnense et haeredes de
Szołowo de via quadem litem dirimens
1791411. die 9. m. Iunii,
Gnesnae.
Sandivogius de
Ostrorog palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae ratam esse iubet venditionem villae
Byszewa a Sandivogio de
Skurki Nicolao archiepiscopo Gnesnensi CCC marcis factam
1801411. die 29. m. Iunii,
Romae.
Ioannes XXIII. P. M. episcopis Misnensi, Wratislaviensi et Lubusensi mandat, ut ecclesiae Posnaniensi contra raptores bonorum
ecclesiasticorum opem ferant
1811411. die 30. m. Iunii,
Posnaniae.
Albertus episcopus Posnaniensis constituit fines ecclesiarum parochialium de
Chrzypsko, Biezdrowo, Otorowo et
Psarskie
1821411. die 16. m. Augusti.
Iasco et Paulus fratres germani cuidam Margarethae XLV marcas soluturos sese obligant
1831411. die 4. m. Octobris,
in Gliniany.
Pactum Nicolai archiepiscopi Haliciensis cum Alberto episcopo Posnaniensi de assequenda dignitate archiepiscopi Gnesnensis
1841411. die 19. m. Octobris,
in Medyka.
Wladislaus II. rex Poloniae irrita facit decreta a iudicio Calissiensi contra Mathiam palatinum Gnievcoviensem in contumatiam
lata
1851411. die 21. m. Octobris,
in Lubin.
Scedricus Konarski, Ioannes Dokowski do
Sarb et Hinczca Groblicki de
Domasławki fideiubent Mathiae abbati Lubinensi pro Margaretha et Elisabethe filiabus Petrassii Girecki venditionem villae
Girka
1861411. die 27. m. Octobris,
in Szroda.
Sandivogius de
Ostroróg palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae venditionem villae
Girka, a quibusdam Czema et filiastris eius Matthiae abbati Lubinensi factam, ratam esse iubet
1871411. die 27. m. Octobris,
in Góra.
Arbitrorum quorundam decretum inter Petrum Kot de
Tarnowa et capitulum ecclesiae cathedralis Posnaniensis de mola in villa
Prądno litem dirimens
1881411. die 29. m. Octobris,
in Lubin.
Czema Girecki et Olbracht Krakwicz promittunt Mathiae abbati monasterii Lubinensis exbrigare haereditatem
Girka dictam
1891411. die 14. m. Novembris,
Posnaniae.
Sandivogius de
Ostrorog palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae inscriptionem dotalitii LX marcarum grossorum latorum Pragensium a
Nicolao haerede de
Kazanowo Beatae uxori eius in eadem villa
Kazanowo factam ratam esse iubet
1901411. die 27. m. Novembris,
Cracoviae.
Wladislaus II. rex Poloniae Nicolao castellano Santocensi L marcas in villa
Nowawieś inscribit
1911411. die 30. m. Novembris,
in Ląd.
Gerhardus abbas monasterii Landensis cum Petro sculteto de
Zagórowo nowe alias de
Drzewiec scultetiam in
Kownaty scultetia in Drzewiec commutat
1921412. die 19. m. Februarii,
in Wschowa.
Consules et scabini civitatis
Wschowa Ioanni Czedlicz VIII marcas annuas LXXX marcis in vim reemptionis vendunt
1931412. die 9. m. Martii,
in Ołobok.
Benedicta abbatissa monasterii de
Ołobok Nicolao Stressconis officiali Gnesnensi Martinum clericum dioecesis Wladislaviensis ad praeposituram in
Łubnica, vacantem post mortem Caspri praepositi, praesentat
1941412. die 19. m. Martii,
Gnesnae.
Petrus episcopus Dalmaciensis testatur, sese Andream filium Petri de
Pobiedziska ad gradum accolitae promovisse
1951412. die 22. m. Martii,
Posnaniae.
Sandivogius de
Ostrorog palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae generalis, ratam esse iubet venditionem tertiae partis villae
Tulce a Miroslao quodam fratri eius Nicolao factam
1961412. die 22. m. Martii,
Posnaniae.
Sandivogius de
Ostrorog palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae ratam esse iubet divisionem villae
Tulce, a Miroslao, Nicolao et Dobessca, haeredibus villae eiusdem, inter sese factam
1971412. die 22. m. Martii,
Romae.
Ioannes XXIII P. M. officiali Gnesnensi mandat, ut bona ab ecclesia ad s. Hedvigim in
Pępów illicite alienata eidem ecclesiae restitui procuret
1981412. die 11. m. Aprilis,
Gnesnae.
Nicolaus Strzesconis officialis et administrator in spiritualibus ecclesiae Gnesnensis sede vacante praeposito de
Mileszyno mandat, ut Martinum filium Hartmani de
Strzelno in praeposituram ecclesiae de
Łubnica introducat
1991412. die 26. m. Aprilis,
Siradiae.
Nicolaus palatinus Sandomiriensis ac capitaneus Siradiensis et Martinus de
Dambsko Nicolaum officialem Gnesnensem de concordia inter Nicolaum Iarocki canonicum Gnesnensem, Iarandum plebanum de
Mała Charłupia et Spitconem de
Cosczeryno facta, certiorem reddunt
2001412. die 25. m. Aprilis,
Gnesnae.
Pactum Nicolai plebani de
Chomiąża cum Adalberto plebano de
Ostrożec de decima villae
Nowawieś
2011412. die 21. m. Maii,
Posnaniae.
Nicolai de
Czarnków iudicis Posnaniensis decretum, abbatissae de
Owińska ambo littora fluvii
Warta inter villas
Owińska et
Nosilin sita addicens
2021412. die 24. m. Maii,
Siradiae.
Nicolai palatini Sandomiriensis ac capitanei Siradiensis et Martini de
Wrancza ad Nicolaum Stressconis officialem Gnesnensem et administratorem dioecesis sede vacante litterae de non exsequenda concordia
inter Nicolaum archidiaconum Calissiensem et Iarandum plebanum de
Mała Charłupia, canonicum Crusviciensem facta
2031412. die 8. m. Iunii,
Budae.
Wladislaus II. rex Poloniae protestatur innocentiam Henrici episcopi Warmiensis
2041412. die 3. m. Iulii,
in Lubin.
Dobrogostius de
Ostrorog palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae testatur, Mathiam abbatem monasterii Lubinensis Nicolao de
Lubiatów dapifero Posnaniensi villam
Starygród D marcis vendidisse
2051412. die 27. m. Augusti,
Romae.
Ioannes episcopus Ostiensis, camerarius collegii cardinalium s. Romanae ecclesiae, Nicolaum archiepiscopum Gnesnensem MXLVII
florenis solutum reddit
2061412. die 29. m. Augusti,
in Konin.
Iacussius Iakka de Wilczyna iudex terrestris Calissiensis ratam esse iubet limitationem villarum
Swiątniki et
Rzgowo.
2071412. die 22. m. Novembris,
in Bierzglin.
Iacussii Iakka de
Wilczyna iudicis Calissiensis decretum, Dobrogostio, Marcussoni et Nicolao de
Marzelewo medietatem villae
Szymankowice addicens
2081412. die 21. m. Decembris,
in Kościan.
Consules civitatis Costanensis capellano capellae ad s. Crucem et s. Eustachium in
Kościan VII marcas annuas de praetorio conferunt
2091412. die 28. m. Decembris,
Posnaniae.
Albertus episcopus Posnaniensis erectionem et dotationem ecclesiae parochialis in
Nowe miasto renovat
2101413. die 16. m. Ianuarii,
in Siedzimowo.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis Michaeli scholastico et officiali Gnesnensi mandat, ne litem, quam Dzezmar plebanus
de Ianczewo de decimis villarum
Wola et
Kożuszkowo intendebat, diiudicet
2111413. die 20. m. Ianuarii,
Posnaniae.
Andreas Krupka de
Skorzewo capitulo cathedrali Posnaniensi unam marcam census annui reemptionalis X marcis vendit.
2121413. die 25. m. Martii,
Posnaniae.
Sandivogius de
Ostrorog palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae generalis testatur, Ioannem Kołaczek de
Pigłowice duas partes villae eiusdem
Pigłowice uxori suae Margarethae dotalitii causa contulisse
2131413. die 19. m. Aprilis,
in Grodno.
Wladislaus II. rex Poloniae Michaeli scholastico et officiali Gnesnensi mandat, ne litem inter Ioannem Byrzwensky et Vincentium
plebanum de
Gostyczyna de debitis quibusdam pendentem diiudicet
2141413. die 6. m. Iunii,
in Wojkowo.
Nicolaus de
Michałów palatinus Sandomiriensis et capitaneus Siradiensis testatur, limitationem factam esse villarum
Wrząca, Włocina, Krzymowo et
Godzieszewo
2151413. die 15. m. Iunii,
Gnesnae.
Iudicii regalis Calissiensis decretum inter Boguphalum quondam scultetum de
Bielsko et Leonardum praepositum monasterii Strelnensis de agris quibusdam litem dirimens
2161413. die 15. m. Iunii,
Gnesnae.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis Petro plebano de
Rzgowo et Ioanni vicario de
Grabienice mandat, ut Bodzantam plebanum de
Krzymowo, coadiutorem praepositi de
Grabienice, in officium coadiutoris intromittant
2171414. die 15. m. Iunii,
Gnesnae.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis Martino vicario in
Wronczyn curam animarum in
Wronczyn ad tres annos demandat
2181413. die 18. m. Iunii,
Gnesnae.
Boguslai marsalconis curiae archiepiscopi Gnesnensis et iudicis ab eodem archiepiscopo delegati decretum inter Niclosum familiarem
capitanei de Ż
nin et Nicolaum advocatum de
Sempolno de XX marcis litem dirimens
2191413. die 21. m. Iunii,
Posnaniae.
Iudicii regalis Posnaniensis decretum inter hospitale Posnaniense ad s. Spiritum et Andream molitorem molae
"walkmol" dictae litem dirimens
2201413. die 23. m. Iunii,
Posnaniae.
Michael Szontak civis Posnaniensis Nicolao Hanczkonis unam marcam census annui reemptionalis X marcis vendit
2211413. die 30. m. Iunii,
Posnaniae.
Sandivogius de
Ostrorog palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae generalis cum Sandcone archidiacono Pczeviensi villam
Witomyśle IV marcis annuis ex villa
Łagwy percipiendis commutat
2221413. die 4. m. Iulii,
Posnaniae.
Petrus episcopus Posnaniensis renovat privilegium erectionis et dotationis ecclesiae in
Otorow
2231413. die 20. m. Augusti,
in Koźmino.
Barthossius Sokołowski de
Koźmino et
Borzęcice ecclesiam parochialem in
Borzęcice agris quibusdam dotat
2241413. die 19. m. Novembris,
Posnaniae.
Sandivogius de
Ostrorog palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae testatur, Stanislaum de
Imielno małe Nicolao de
Górka cancellario Posnaniensi IV marcas annuas vendidisse
2251413. die 27. m. Decembris,
in Kościan.
Sandivogius de
Ostrorog palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae aliique milites constituunt fines villarum
Wonieść, Gniewowo et
Gryżyna
2261414. die 9. m. Februarii.
Pasco Gogolewski constituit fines villarum
Uniączyce et
Dryszpułowo
2271414. die 20. m. Martii,
Posnaniae.
Sandivogius de
Ostrorog palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae ratam esse iubet commutationem tertiae partis villae
Dąbrowa wielka villa
Rczelino a Ioanne de
Niepart canonico Posnaniensi cum haeredibus de
Rczelino factam
2281414. die 20. m. Martii,
Posnaniae.
Pelcae cantoris, Nicolai de
Górka cancellarii, Ioannis de
Niepart, Bartholomaei Rinconis et Alberti de
Costrin canonicorum Posnaniensium decretum, inter Mathiam abbatem monasterii et Nicolaum praepositum de
Lubin litem dirimens
2291414. die 18. m. Aprilis,
Gnesnae.
Arbitrorum quorundam decretum, inter Nicolaum Grosman rectorem ecclesiae de
Waliszew et cmetones de K
omorowo de missalibus annonis litem dirimens
2301414. die 20. m. Aprilis,
Bononiae.
Ioannes XXIII P. M. episcopo Plocensi, abbati monasterii Wratislaviensis ad s Mariam et archidiacono Piriciensi mandat, ut
praeposito et capitulo Poznaniensibus in vindicandis bonis iniuste ablatis opem ferant
2311414. die 28. m. Aprilis,
Gnesnae.
Nicolaus Engelweyd vicarius perpetuus ecclesiae Gnesnensis Benedicto Mathiae archidiacono Lanciciensi de canonicatu et et
praebenda in eadem ecclesia providet
2321414. die. 2. in. Maii,
Posnaniae.
Exsecutio ultimae voluntatis Bartholomaei clerici, filii Michaelis dicti Sturkethel civis Posnaniensis
2331414. die 20. m. Maii,
Gnesnae.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis praeposito et vicariis ecclesiae Gnesnensis ad s. Nicolaum mandat, ut Domconem praepositum
ecclesiae ad s. Laurentium coram Nicolao Gosczynski canonico ecclesiae ad s. Georgium citent
2341414. die 30. m. Maii,
Posnaniae.
Wladislaus II. rex Poloniae litteras Sandivogii de
Ostrorog, monasterio Lubinensi anno 1411 de villa
Irka datas, ratas esse iubet
2351414. die 1. m. Iunii,
in Slesin.
Iacussius de
Sarnowo et Boguphalus de
Sziszino Preclao praeposito de
Slesin V marcas mutuatas soluturos sese obligant
2361414. die 14. m. Iunii,
in Grzegorzewo.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis Michaeli scholastico et officiali Gnesnensi mandat, ne litem inter Michaelem de
Stryków, Petrum, Boguslaum, Bolestam necnon Ioannem, et Ioannem de
Pyerszkowicze, Zavissam de
Smolice necnon Mieczconem de
Mały Stryków de iure patronatus ecclesiae in
Strykow agitatam dirimat
2371414. die 25. m. Iunii,
in Ląd.
Wladislaus II. rex Poloniae Michaeli scholastico et officiali Gnesnensi mandat, ne litem inter Ioannem clericum de Lancicia
et Ioannem Gosdz de
Oczicze necnon Euphemiam uxorem eius agitatam, dirimat
2381414. die 26. m. Iunii,
in Szroda.
Blizborius de
Odęchów et Petrus de
Nowiec canonici Posnanienses Ioanni de
Niepart canonico Posnaniensi LXXX marcas soluturos sese obligant
2391414. die 24. m. Iulii,
ante Zakroczym.
Wladislaus II. rex Poloniae testatur, Nicolaum archiepiscopum Gnesnensem et Albertum episcopum Cracoviensem quemlibet eorum
cum uno vexillo armatorum hominum contra Cruciferos auxilium sibi ferre promisisse
2401414. die 28. m. Iulii,
Bononiae.
Ioannes XXIII P. M. alienationes quasvis bonorum ecclesiae Gnesnensis, illicite factas, irritas declarat et inanes
2411414. die 9. m. Augusti,
Bononiae.
Angelus episcopus Penestrinus, cardinalis Laudensis, capitulo cathedrali Gnesnensi villas
Parlin, Berlin et
Wojuczyn restituit
2421414. die 12. m. Augusti,
Constantiae.
Iordanus episcopus Albanensis officiali Posnaniensi mandat, ut Martinum de
Trzemeszno, clericum olim Posnaniensis nunc Gnesnensis dioecesis a sententia excommunicationis absolvat
2431414. die 23. m. Octobris,
Gnesnae.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis Nicolao Trawa civi Lovicensi molam in
Łowicz, ad fluvium
Bzura sitam, confert
2441414. die 12. m. Novembris,
in Paski.
Sandivogius decanus Crusviciensis significat, sese a Ioanne XXIII P. M. factum esse exsecutorem decreti de decimis, iure patronatus
et aliis proventibus ecclesiae parochialis in
Brudzewo
2451414. die 3. m. Decembris,
in Biskupice.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis Nicolao Stressconis vicario in spiritualibus et officiali Gnesnensi mandat, ut litem, quam
Bartholomaeus plebanus de
Chmielnik Agneti viduae relictae Venceslai civis Calissiensis intendebat, ad iudicium consulum Calissiensium remittat
2461414. die 18. m. Decembris,
in Miedzyrzecz.
Proconsulis et consulum civitatis de
Miedzyrzecz decretum compromissoriale, inter Catharinam Kreczmeryne necnon Hannesium et Simonem fratres quondam Kreczmeri et Andream
abbatem monasterii Paradissiensis litem dirimens
2471414. die 20. m. Decembris.
Gnesnae.
Iacussius Iacca de
Wilczyna iudex Calissiensis ratas facit litteras Sandivogii capitanei Maioris Poloniae de venditione quatuor marcarum annuarum ex
proventibus villae
Iemielno
2481415. die 9. m. Aprilis,
Posnaniae.
Blisborius praepositus Calissiensis, canonicus Gneznensis et Posnaniensis, rogat Nicolaum Stressconis vicarium in spiritualibus
et officialem Gnesnensem, ut litem inter Ioannem de
Czernina, haeredem de
Rydzyna et plebanum de
Gołębice agitatam ad adventum archiepiscopi Gnesnensis et episcopi Posnaniensis proroget
2491415. die 4. m. Iunii,
Cracoviae.
Hospitale Cracoviense ad s. Spiritum Thomam de Dyaco procuratorem suum constituit
2501415. mense Iunio,
in Bydgoszcz.
Iaroslaus de
Sadlno, iudex Gniewcoviensis, Wladislaviensis et Bidgostiensis testatur, Stephanum et Ioannem molitores de
Trzęsacz molam eorum Mathiae abbati monasterii de
Byszewo vendidisse
2511415. die 6. m. Augusti,
in Opatów.
Theodoricus de
Byschofstehn rogat Nicolaum plebanum de Ż
egocin, ut Predborium quendam ab excommunicatione absolvat
2521415. die 1. m. Septembris,
in Miedzyrzecz.
Arbitrorum quorundam decretum, inter Andream abbatem monasterii de
Paradyż et familiares quosdam eiusdem monasterii de nece Brylonis litem dirimens
2531415. die 2. m. Septembris,
in Ieżów.
Stanislaus olim Nicolai de
Głazewo, notarius publicus, transcribit privilegia a Boleslao duce Mazoviae a. 1278 et a Semovito duce Masoviae a. 1334. monasterio
de
Iezów collata
2541416. die 29. m. Ianuarii,
in Noskowo.
Ninogneus de
Wysocko, scultetus villae
Noskowo, scultetiam eandem Martino Copersmed de
Staw civi Calissiensi XXVI marcis vendit
2551416. die 30. m. Ianuarii,
in Kościan.
Iasco Sczodrowski Ioanni filio Tilconis et Tilconi civibus Costanensibus LV marcas soluturum sese obligat
2561416. die 4. m. Februarii,
Cracoviae.
Albertus episcopus Cracoviensis bullam quandam Ioannis XXIII P. M. anno 1415 de terris quibusdam Lithuaniae et Russiae ab
ordine Theutonico occupatis datam transcribit
2571416. die 17. m. Iulii,
Lanciciae.
Wladislaus II. rex Poloniae civitati Posnaniensi concedit leges quasdam de successione filiorum in bona per matrem derelicta
2581416. die 6. m. Septembris,
in Ląd.
Henricus abbas monasterii Landensis cuidam Swach dicto Forak scultetiam in villa
Kynwerder seu
Sosnowy Ostrów vendit
2591416. die 15. m. Septembris,
Posnaniae.
Iudicii terrestris Posnaniensis decretum, capitulo ecclesiae cathedralis Posnaniensis villam
Rczelino, de qua eidem capitulo haeredes de
Uniączyce litem intendebant, addicens
2601416. die 26. m. Decembris,
Constantiae.
Martinus V P. M. ratam facit bullam Ioannis XXIII P. M. de revindicandis bonis archiepiscopatus Gnesnensis
2611417. die 4. m. Ianuarii,
Gnesnae.
Capitulum ecclesiae cathedralis Gnesnensis Nicolao de
Siemiszewo privilegium de scultetia in villa
Czerlejno, anno 1360 datum, renovat
2621417. die 7. m. Ianuarii,
Constantiae.
Martini V P. M. bulla de interdicto in civitate Gnesnensi in casibus quibusdam non observando
2631417. die 20. m. Ianuarii,
in Przemęt.
Ioannes de
Sczekociny castellanus Lublinensis et capitaneus Maioris Poloniae ratam facit venditionem haereditatis in villis
Siekowo et
Ujazd a Nicolao Tumigrala de
Siekowo Ioanni, Michaeli, Sandivogio et Thomae de
Siekowo factam
2641417. die 3. m. Martii,
in Paradyż.
Andreas abbas monasterii Paradisiensis ratam esse iubet venditionem quatuor cum medio fertonum annualium a Hannes Pusch sculteto
de
Grodzisko, Hanessoni Schultes iudici de
Mertinstorf in vim reemptionis factam
2651417. die 9. m. Martii,
Posnaniae.
Vincentius decanus Gnesnensis et officialis episcopi Posnaniensis villam episcopalem
Szydłowo Erasmo Rosman de
Naramowice in C. marcis pignori obligat
2661417. die 24. m. Martii,
in Przedborz.
Sbigneus haeres de
Wysoka Góra Nicolao archiepiscopo Gnesnensi Florianum filium Samborii de
Lgota in praepositum de
Gorzkowice praesentat
2671417. mense Aprili.
Ulrici episcopi Termopolensis suffraganei et vicarii in spiritualibus generalis Wladislaviensis litterae ad Benedictum officialem
Gnesnensem de Iarando capitaneo de
Inowrocław a vinculo anathematis non absolvendo
2681417. die 17. m. Aprilis,
in Gliniany.
Wladislaus II. rex Poloniae palatino, capitaneo et nobilitati terrae Cuiaviensis mandat, ut Bodzantae subdapifero Vladislaviensi
fidem dent
2691417. die 26. m. Aprilis,
in Skrzyn.
Petri rectoris ecclesiae parochialis de
Skrzyn ad Benedictum officialem Gnesnensem de iure patronatus ecclesiae parochialis in
Skrzyn litterae
2701417. die 13. m. Iulii,
in Górka.
Ioannes de
Sczekociny castellanus Lublinensis et capitaneus Maioris Poloniae generalis testatur, Barthossium Sokołowski Nicolao de
Górka cancellario ecclesiae cathedralis Posnaniensis X. marcas annuas de proventibus oppidi
Koźmin C marcis in vim reemtionis vendidisse
2711417. die 9. m. Septembris,
Gnesnae.
Iacussii Iakka de
Wilczyna iudicis Calissiensis generalis decretum Alberto, Ioanni, Derslao et Stanislao de
Gurowo partem haereditatis villae
Gurowo addicens
2721417. die 13. m. Novembris,
Posnaniae.
Proconsul et consules civitatis Posnaniensis Casparo Pfefchin civi et consuli Posnaniensi aream quandam molae birotae exstruendae
gratia conferunt
2731417. die 15. m. Novembris,
Posnaniae.
Boguslai canonici et officialis Posnaniensis decretum, inter Nicolaum et Swentoslaum praepositos ecclesiae de
Tulce et scultetum necnon cmetones villae
Plawce de decima reddenda litem dirimens
2741417. die 18. m. Novembris,
in Kępa.
Ioannes et Petrassius de
Kępa Maiori altare quoddam in ecclesia parochiali de
Włościejewice dotant
2751417. die 3. m. Decembris,
Posnaniae.
Boguslaus canonicus et officialis Posnaniensis testatur, Iaroslaum et uxorem eius Przechnam, haeredes de
Bieganów, Nicolao de
Górka cancellario ecclesiae cathedralis Posnaniensis VI marcas annuas ex proventibus villae
Bieganów LX sexagenis grossorum Pragensium vendidisse
2761417. die 6. m. Decembris,
in Pyzdry.
Sandivogius de
Ostrorog, palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae generalis, ratam esse iubet venditionem VI marcarum annuarum ex proventibus
villae
Górka a Ianussio herede de
Górka swidwina Mathiae et uxori eius Margarethae, quondam haeredibus de
Chocicza, factam
2771418. s. d. et m.
in Dolsk.
Nicolaus abbas monasterii Lubinensis Petro Cordebog advocato haereditario de
Swięciechów vendendi V marcas annuas altaris ad ss. Helenam et Hedvigim in ecclesia de
Swięciechów dotandi gratia, facultatem tribuit
2781418. die 7. m. Ianuarii,
Constantiae.
Martinus V P. M. ratum facit decretum arbitrale a Wladislao II. rege Poloniae et aliis quibusdam arbitris inter Nicolaum Strosberg
praepositum ecclesiae cathedralis Gnesnensis et capitulum ecclesiae eiusdem latum
2791418. die 14. m. Martii,
in Wieluń.
Wladislaus II. rex Poloniae Nicolao archiepiscopo Gnesnensi aggerem exstruendi inter villas
Grąbień et
Pątnów dat potestatem
2801418. die 3. m. Iunii,
in Ląd.
Zyfridus abbas monasterii Landensis cum cmetone Laurentio Ieleniowicz allodium in
Wronczyno wielkie allodio in
Drzewcza commutat
2811418. die 12. m. Iunii,
Gnesnae.
Benedictus archidiaconus Lanciciensis, canonicus et officialis Gnesnensis, praepositis de
Gosławice et
Kazimirz mandat, ut Domaratum de
Pątnowo et alios complices coram se citent
2821418. die 18. m. Iunii,
Gnesnae.
Iudicii terrestris Calissiensis decretum, inter Leonardum praepositum monasterii Strelnensis et Stanislaum procuratorem de
Kruszwica litem dirimens
2831418. die 18. m. Iunii,
Gnesnae.
Benedictus archidiaconus Lanciciensis, canonicus et officialis Gnesnensis, plebano de
Ostrowite et vicario de
Kazimirz mandat, ut Michaelem plebanum de
Kazimirz coram se citent
2841418. die 6. m. Iulii,
in Gostyń.
Michael sutor praeconsul, consules et scabini civitatis de
Gostyń notum faciunt testamentum ultimae voluntatis Petronillae civis Gostinensis et uxoris eius Elisabethae
2851418. die 6. m. Augusti,
Lanciciae.
Wladislaus II. rex Poloniae Andreae episcopo Posnaniensi de villa
Korciczewo civitatem
Laskarzewo iure Magdeburgensi locandi dat potestatem
2861418. die 16. m. Novembris,
(Posnaniae).
Andreas episcopus Posnaniensis erectionem et dotationem altaris ad ss. Helenam et Hedvigim in ecclesia ad s. Iacobum in
Swięciechów, a Ioanne presbytero de
Swięciechów factam, ratam esse iubet
2871418. die 30. m. Novembris,
in Lubin.
Ioannes de
Sczekociny castellanus Lublinensis et capitaneus Maioris Poloniae generalis testatur, Agnetem uxorem Thomislai de
Turwia Nicolao de
Błociszewo iudici Posnaniensi XXV marcas vendidisse
2881418. die 24. m. Decembris,
in Miedzyrzecz.
Sandivogii de
Ostrorog palatini Posnaniensis decretum de finibus villarum
Bledzewo et
Gorzyce
2891418. die 18. m. Decembris,
in Paradyż.
Peczke Smolsk et filii eius Iurge et Franczke, obligant sese decretum arbitrale a Sandivogio palatino, Petro Cordebog haerede
de
Babimost et Nicolao Baborofsky inter ipsos et Andream abbatem monasterii Paradisiensis de villis
Wyszanowo Wielkie et
Małe laturum observaturos
2901419. s. d. et m.
in Lutogniewo.
Zawissii Konarzewski cum Pascone de
Lutogniewo succamerario Calissiensi de tremilo fodendo pactum
2911419. die 13. m. Ianuarii,
in Srzoda.
Stanislaus protoconsul et consules civitatis Srzedensis testantur, Pachotham civem Srzedensem et Catharinam uxorem eius Bartholomaeo
canonico Posnaniensi et praeposito Srzedensi unam marcam annuam X marcis communis monetae in vim reemptionis vendidisse
2921419. die 14. m. Februarii,
Lanciciae.
Iudicii terrestris Lanciciensis decretum inter Hancam de
Kwilino et Dobrochnam de
Koszewino et Nicolaum archiepiscopum Gnesnensem litem dirimens
2931419. die 9. m. Maii,
Wratislaviae.
Theodoricus de Cruczeborg canonicus et officialis Wratislaviensis notificat praepositis de
Gostyń, Morgenberg, Poniec et aliis dioecesis Posnaniensis et Wratislaviensis bullam a Martino V. P. M. Florentiae anno 1419. die 9. m. Maii datam
2941419. die 16. m. Maii,
Gnesnae.
Petrus de Wolfram licentiatus in decretis, scholasticus Gnesnensis et canonicus Cracoviensis, fructuum Camerae apostolicae
in regno Poloniae ac provincia Gnesnensi necnon civitate et dioecesi Culmensi debitorum collector generalis, Clementem abbatem
monasterii de
Mogilno de XVIII marcis grossorum Pragensium solutum facit
2951419. die 3. m. Iunii,
in Iuveni Wladislavia.
Iaroslai de
Sadlno iudicis terrae Wladislaviensis et Bidgostiensis generalis decretum, inter Augustinum de
Wrząca et
Pilatowo et Mathiam Żołędowski de LXXX marcis litem dirimens
2961419. die 11. m. Iunii,
Posnaniae.
Sandivogius de
Ostrorog palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae generalis testatur, Albertum de
Polne cum capitulo cathedrali Posnaniensi haereditatem
Polne quarta parte haereditatis
Chartowo commutasse
2971419. die 16. m. Iunii,
in Chełm.
Haeredes de
Zagajów Nicolao archiepiscopo Gnesnensi vicarium de
Chełm praesentant
2981419. die 30. m. Iunii,
in Gostyń.
Proconsul, consules et scabini civitatis Gostinensis Alberto praeposito de Ż
ytowiecko X marcas annuas grossorum Pragensium altaris ad s. Catharinam in ecclesia Gostinensi ad s. Margaretham dotandi gratia C marcis
in vim reemptionis vendunt
2991419. die 5. m. Augusti,
in Ciąźyn.
Andreas episcopus Posnaniensis altare ad s. Catharinam in ecclesia parochiali Gostinensi ad s. Margaretham erigit
3001419. die 7. m. Augusti,
Warssoviae.
Albertus Grimislai custos et officialis Warssoviensis fert sententiam excommunicationis in clericum Boguslaum Ioannis de
Troschino
3011419. die 11. m. Septembris,
in Ostrorog.
Sandivogius de
Ostrorog palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae generalis ratam esse iubet donationem XX marcarum annuarum a Bogussio
de
Koszuty altari Trium Regum in ecclesia ad s. Ioannem in
Ostrorog factam
3021419. die 1. m. Octobris,
in Czersk.
Ioannis Senioris ducis Masoviae et Russiae decretum, Henrico de Nova
Czirkew succamerario Varsoviensi villam
Czernikowo addicens
3031419. die 13. m. Octobris,
in Kobylin.
Pauli advocati et scabinorum de
Kobylin decretum, inter Iasconem Szołdra et Iacobum dictum Kusz civem Cobilinensem de causis quibusdam litem dirimens
3041419. die 13. m. Octobris,
in Kalisz.
Sondivogius de
Ostrorog palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae generalis testatur, Pasconem de
Gogolewo ecclesiae hospitalis in suburbio civitatis de
Koźmin IX marcas annuas latorum grossorum Pragensium C marcis vendidisse
3051419. die 24. m. Octobris,
Gnesnae.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis ecclesiam collegiatam de
Ruda ad ecclesiam s. Michaelis archangeli in
Wielun transfert
3061419. die 26. m. Octobris,
Gnesnae.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis altare ss. Thomae episcopi Canturiensis et Barbarae in capella supra tezaurum in ecclesia
cathedrali Gnesnensi erigit et dotat
3071419. die 30. m. Octobris,
Posnaniae.
Boguslai canonici et officialis Posnaniensis decretum inter Martinum vicedecanum Posnaniensem et cmetones de
Runino de decimis campestribus litem dirimens
3081419. die 2. m. Decembris,
Posnaniae.
Andreas episcopus Posnaniensis Stephano Białowąs civi Posnaniensi et uxori eius Elisabethae erigendi altare Anuntiationis
B. V. Mariae in ecclesia parochiali ad s. Mariam Magdalenam dat potestatem
3091419. die 4. m. Decembris,
in Wieluń.
Iudicii terrestris Wielunensis decretum de finibus villarum
Masłowice et
Starzenice
3101419. die 14. m. Decembris,
in Żerkowo.
Margaretha vidua relicta Andreae de
Żerkowo altare ad s. Mariam Magdalenam in ecclesia parochiali s. Stanislai, in
Żerków erigit atque dotat
3111419. die 14. m. Decembris,
in Żerkowo.
Margaretha vidua relicta Andreae de
Żerkowo altare ad b. Mariam virginem in ecclesia parochiali ad s. Stanislaum, nuper in villa
Żerków erecta, octo marcis Polonicalibus annuis dotat
3121419. die 21. m. Decembris,
in Czersk.
Ioannes Senior dux Mazoviae villas
Czirnekowo, Tarnowo, Miloszino et
Kanthi de iure Polonico in ius Culmense transfert
3131419. die 22. m. Decembris,
Lanciciae.
Nicolaus de
Opporów capitaneus et palatinus Lanciciensis testatur, Catharinam de
Buszkowo Nicolao de Ż
ychlino silvam Wrzeczona CXXX marcis vendidisse
3141420. die 3. m. Ianuarii,
Lanciciae.
Iudicii terrestris Lanciciensis decretum, inter Orlik de
Wola et Iacussium de
Chodecz et Nicolaum archiepiscopum Gnesnensem de summis quibusdam iitem dirimens
3151420. die 22. m. Februarii,
in Iedlna.
Wladislaus II. rex Poloniae, in oppido
Turek, ecclesiae metropolitanae Gnesnensis proprio, forum septimanale et annuale instituit
3161420. die 22. m. Februarii,
in Iedlna.
Wladislaus II. rex Poloniae villam
Grocholice, ecclesiae metropolitanae Gnesnensis propriam, de iure Polonico in ius Teutonicum Magdeburgense transfert
3171420. die 1. m. Martii,
Sandomiriae.
Wladislaus II. rex Poloniae villas quasdam Floriani de
Dziaduszyce subpincernae Cracoviensis proprias de iure Polonico in ius Sredense transfert
3181420. die 11. m. Martii,
in Wawrzeńczyce.
Nicolai de
Michałów palatini Sandomiriensis et capitanei Cracoviensis decretum, inter Augustinum de
Wrancza et Mathiam civem Bidgostiensem de LXXX marcis monetae Prutenicalis litem dirimens
3191420. die 25. m. Aprilis,
Gnesnae.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis collegium canonicorum de villa
Ruda in civitatem
Wieluń transfert
3201420. die 11. Iunii,
Gnesnae.
Sandivogius de
Ostrorog testatur, Nicolaum de
Warzymowo cum Nicolao archiepiscopo Gnesnensi castrum
Wenecya villa
Biskupice commutasse
3211420. die 15. m. Maii,
in Czersk.
Ioannes Senior dux Mazoviae et Russiae, dominus Czirnensis, Hynczam Czedlicz de
Czirnekowo succamerarium Warssoviensem et filios eius a poenis quibusdam iudicialibus liberum facit
3221420. die 8. m. Iunii,
Posnaniae.
Andreas episcopus Posnaniensis capellam leprosorum ad s. Spiritum Posnaniae ante portam Wratislaviensem erigit atque dotat
3231420. die 11. m. Iunii,
Gnesnae.
Wladislaus II. rex Poloniae venditionem castri
Wenecia et villae
Mościszewo, a Nicolao de
Warzymowo Nicolao archiepiscopo Gnesnensi factam, ratam esse iubet
3241420. die 10. m. Iulii,
Posnaniae.
Capitulum ecclesiae cathedralis Posnaniensis ab Alberto Michaelis de
Polne quartam partem haereditatis
Chartowo IV marcis annuis grossorum Pragensium emit
3251420. die 29. m. Augusti,
Gnesnae.
Sandivogius de
Ostrorog palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae venditionem mediae villae
Bukownica, a haeredibus de eadem
Bukownica Andreae episcopo Posnaniensi factam, ratam esse iubet
3261420. die 7. m. Septembris,
in Kościan.
Thomas de
Pakosth castellanus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae generalis, ratam esse iubet venditionem XVII marcarum annuarum grossorum
Pragensium a Stephano haerede de
Rydzyna cuidam Paulo Długi et uxori eius Catharinae CCIV marcis factam
3271420. die 18. m. Octobris,
(in Kalisz).
Consules Calissienses aream quandam Nicolao Chwirala vendunt
3281420. die 7. m. Novembris,
(Posnaniae).
Consules Posnanienses testantur, Nicolaum filium Burchardi V marcas annuas Catharinae Griczina LX marcis grossorum Pragensium
vendidisse
3291420. die 27. m. Novembris,
Romae
Martinus V P. M. episcopo Posnaniensi mandat, ut capitulum ecclesiae cathedralis Posnaniensis ad observandum quoddam decretum
compromissoriale compellat
3301421. s. d. m. et l.
Sifridi abbatis monasterii de
Ląd cum incolis villae
Skokom de censibus pactum
3311421. die 19. mensis (?),
in Krobia.
Andreas episcopus Posnaniensis ratam esse iubet erectionem et dotationem novi altaris in ecclesia parochiali in
Cielcza ab Olbrachto de eadem
Cielcza factam
3321421. die 2. m. Ianuarii,
Posnaniae.
Andreas episcopus Posnaniensis cum Nicolao de
Bukownica mansum agri in villa
Księginki media parte villae
Bukownica commutat
3331421. die 18. m. Ianuarii,
in Skwirzyna.
Sandivogii de
Ostrorog palatini Posnaniensis et capitanei Maioris Poloniae decretum de finibus oppidi
Skwirzyna et villae
Zemsko
3341421. die 31. m. Martii,
Gnesnae.
Wladislaus de
Opporowo decretorum doctor, scholasticus Wladislaviensis. canonicus et officialis Gnesnensis, notum facit Martino V P. M. decretum
inter hospitale ad s. Spiritum extra muros civitatis Posnaniensis et cives Posnanienses latum
3351421. die 1. m. Aprilis,
Posnaniae.
Sandivogius de
Ostrorog capitaneus Maioris Poloniae citat Nicolaum de
Spławie ad iudicium terrestre Posnaniense Niczconi Litwin responsurum
3361421. die 2. m. Aprilis,
in Srzem.
Protoconsul, consules et iurati civitatis
Srzem Catharinae, uxori Mathiae Grica civis Sremensis, unam marcam annuam XV marcis in vim reemptionis vendunt
3371421. die 19. m. Aprilis,
Posnaniae.
Boguslaus canonicus et officlalis Posnaniensis testatur, Ioannem de
Iwno Nicolao Byser professori s. theologiae et archidiacono Sandomiriensi duas marcas annuas ex proventibus villae
Iwno in vim reemptionis vendidisse
3381421. die 29 m. Aprilis,
in Pruśce.
Iacobus castellanus Rogoznensis, haeres de
Pruśce cum filiis suis Mathia et Wirbenta plebano ecclesiae in
Pruśce dotem assignat
3391421. die 21. m. Iunii,
Posnaniae.
Proconsul et consules civitatis Posnaniae testantur, Georgium Markel cum Catharina uxore sua tres marcas annuas communis monetae
Bartconi Reynwins canonico Posnaniensi XXX marcis in vim reemptionis vendidisse
3401421. die 25. m. Iunii,
in Lubin.
Albertus abbas Lubinensis enucleat iura et officia scultetorum et cmetonum villae
Stankowo
3411421. die 1. m. Iulii,
Posnaniae.
Andreas episcopus Posnaniensis erigit ecclesiam parochialem in oppido
Sarnowa enucleatque dotem eiusdem ecclesiae
3421421. die 29 m. Augusti,
in Wiślica.
Wladislaus II. rex Poloniae Chemcae de
Dąbrówka duos mansos agri in eadem villa
Dąbrówka confert
3431421. die 7. m. Novembris,
in Kalisz.
Sandivogius de
Ostrorog palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae ratam esse iubet divisionem bonorum ab Anna vidua relicta Nicolai de
Modła cum sorore sua Barbara, uxore Nicolai Strosberg civis Posnaniensis, factam
3441421. die 19. m. Novembris,
Posnaniae.
Andreas episcopus Posnaniensis renovat litteras erectionis scultetiae in
Sękowo
3451422. die 6. m. Ianuarii,
in Przemęt.
Andreas alias Iędrzych advocatus de
Przemęt advocatiam in oppido
Przemęt Ioanni Czoelner abbati monasterii de
Wieleń CXXX marcis vendit
3461422. s. d. et m.
in Kalisz.
Wladislaus II. rex Poloniae Nicolaum archiepiscopum Gnesnensem et Andream episcopum Posnaniensem certiores reddit sese Bartholomaeo
canonico Posnaniensi et plebano de
Srzoda transferendi ecclesiam parochialem de
Srzoda in ecclesiam collegiatam facultatem tribuisse
3471422. s. d. m. et l.
Iacobus haeres oppidi
Górka cum uxore sua Dorothea et filiis Wissota et Luca altare Assumptionis b. Mariae virginis in ecclesia parochiali in
Górka erigit atque dotat
3481422. die 10. m. Ianuarii,
in Wschowa.
Ioannes Nankeri de
Kotwicz partem suam villae
Przyczyna civitati Wschovensi vendit
3491422. die 1. m. Martii,
in Żychlino.
Nicolaus de
Trąbki vel de
Buskowo pro Catharina uxore sua Nicolao de
Żychlino fideiubet
3501422. die 5. m. Martii.
Michael Habdank cum Nicolao et Alberto de
Golejewo tertiam partem villae
Golejewo Petrassio et Michaeli de
Rogowo XX marcis vendunt
3511422. die 23. m. Martii,
Posnaniae.
Andreas episcopus Posnaniensis citat capitulum ecclesiae cathedralis Gnesnensis, Nicolao archiepiscopo Gnesnensi responsurum
3521422. die 25. m. Martii,
in Rozdrażewo.
Andreas episcopus Posnaniensis ratam esse iubet erectionem et dotationem capellae ad s. Spiritum in hospitali s. Spiritus
in suburbio civitatis
Koźmin, a Dorothea vidua relicta Ianussii de
Pogorzel factam
3531422. die 13. m. Aprilis,
in Krzywin.
Albertus abbas monasterii Lubinensis civitati
Krzywin aream
Maryszewo colonis frequentandam confert
3541422. die 3. m. Iunii,
in Kościan.
Iudicii terrestris Posnaniensis decretum, Iacobo Borman seu Rorman quatuor partes duarum molarum extra muros civitatis
Kościan addicens
3551422. die 12. m. Iunii,
Gnesnae.
Wladislaus II. rex Poloniae nobiles, terrigenas et incolas terrae Wschoviensis de iure feudali in ius Polonicum transfert
3561422. die 13. m. Iunii,
Posnaniae.
Boguslaus canonicus et officialis Posnaniensis transcribit privilegium quoddam a Henrico duce regni Poloniae et domino Glogoviensi
a. d. 1298 datum
3571422. die 18. m. Iunii,
in Konin.
Berwoldus scultetus de
Lisiec, subpincerna Dobrinensis, ecclesiam hospitalem ad s. Spiritum et s. Catharinam in suburbio civitatis
Konin erigit et dotat
3581422. die 5. m. Iulii,
Posnaniae.
Albertus Polny vicarius ecclesiae cathedralis Posnaniensis cum capitulo eiusdem ecclesiae partem villae
Chartowo ripa fluminis Warta in villa
Koziegłowy commutat
3591422. die 10. m. Iulii,
Posnaniae.
Chwalibogus de
Chyby capitulo ecclesiae cathedralis Posnaniensis mediam marcam annuam ex proventibus villae
Skorzewo sex marcis vendit
3601422. die 21. m. Augusti,
in Uniejów.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis ratam esse iubet erectionem et dotationem ecclesiae hospitalis ad s. Spiritum, a Berwoldo
sculteto de
Lisiec subpincerna Dobrinensi in suburbio civitatis
Konin factam
3611422. die 6. m. Septembris,
prope Lubicz.
Wladislaus II rex Poloniae mercatores Posnanienses a foralibus liberos facit et immunes
3621422. die 9. m. Septembris.
Alexander dux Masoviae praepositus ecclesiae cathedralis Gnesnensis Michaelem praepositum ecclesiae collegiatae Plocensis
ad s. Michaelem procuratorem suum instituit
3631422. die 12. m. Octobris,
Posnaniae.
Wladislaus II rex Poloniae Nicolao archiepiscopo Gnesnensi Sandconem plebanum ecclesiae Posnaniensis ad s. Adalbertum ad praeposituram
ecclesiae in
Węglewo commendat
3641422. die 2. m. Novembris,
Posnaniae.
Sandivogius de
Ostrorog, palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae generalis, ratam esse iubet divisionem bonorum inter Nicolaum archidiaconum
Posnaniensem et Petrum haeredes villae
Głęboczek et Dobrogostium eorum fratrem germanum factam
3651422. die 17. m. Novembris,
Posnaniae
Andreas episcopus Posnaniensis ecclesiae parochiali de
Slesin decimam piscem de stagno Slesinensi confert
3661422. die 22. m. Novembris,
Posnaniae.
Boguslai canonici et officialis Posnaniensis decretum inter Nicolaum primum capellanum capellae leprosorum ad s. Crucem et
Marcum praepositum ecclesiae ad s. Martinum litem dirimens
3671423. s. d. et m.,
in Frankfurt.
Vincentius guardianus conventus ad s. Franciscum in Frankfurt testatur, Iacobum et Hansonem, filios Tyterici, abba-
tem monasterii Paradisiensis solutum reddidissse
3681423. die 7. m. Ianuarii,
Gnesnae.
Iudicii terrestris Calissiensis decretum, inter Smichnam de
Mikołajewice et Derscam uxorem Vincentii de
Drachów litem dirimens
3691423. die 18. m. Ianuarii,
in Miedzyrzecz.
Sandivogius de
Ostrorog palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae generalis testatur, Ulrikum Ukrow de
Osieczno quartam partem villae
Osieczno Iacobo abbati de
Bledzewo CC marcis vendidisse
3701423. die 12. m. Martii,
in Rozdrażewo.
Iudicii terrestris Posnaniensis decretum, inter Nicolaum Wata de
Kosiczyn et Maulinum necnon Ianussium fratres Lest dictos de violentia quadam litem dirimens
3711423. die. 27. m. Aprilis,
Gnesnae.
Arbitrorum quorundam decretum, inter Alexandrum ducem Masoviae, praepositum Gnesnensem, et capitulum ecclesiae metrolitanae
Gnesnensis litem dirimens
3721423. die 26. m. Iunii,
Gnesnae.
Nicolaus Groszman rector ecclesiae parochialis de
Waliszewo testatur, sese a capitulo ecclesiae metropolitanae Gnesnensis decimam manipularem ex allodio villae
Waliszewo ad vitae tempora obtinuisse
3731423. die 5. m. Iulii,
Posnaniae.
Arbitrorum quorundam decretum, inter Boguslaum praepositum hospitalis ad s. Spiritum extra muros civitatis Posnaniensis et
Iohannem Zythae de hortis et agris quibusdam litem dirimens
3741423. die 12. m. Octobris,
Posnaniae.
Iudicii terrestris Posnaniensis decretum Nicolao Biały medium mansum agri in villa
Siekirk małe addicens
3751423. die 6. m. Novembris,
in Lubin.
Albertus abbas monasterii Lubinensis Nicolao de
Bojanice exstruendi molam prope villam I
erka dat potestatem
3761423. die 15. m. Novembris,
Romae.
Martinus V P. M. archiepiscopo Gnesnensi mandat, ut propter haeresim hussitorum cum episcopo Posnaniensi archidioecesim suam
lustret
3771423. die 17. m. Novembris,
Posnaniae.
Capituli ecclesiae cathedralis Posnaniensis statutum de dignitatibus, praebendis et reditibus eiusdem ecclesiae distribuendis
3781423. die 12. m. Novembris,
Posnaniae.
Erectio et dotatio mansionariorum in ecclesia parochiali de
Szamotuły a Dobrogostio succamerario Gnesnensi et Vincentio castellano Medzirecensi, haeredibus de
Szamotuły, facta
3791423. die 11. m. Novembris,
Posnaniae.
Nicolaus de
Kiki decretorum doctor, archidiaconus Gnesnensis et vicarius in spiritualibus Posnaniensis, recenset dotem ecclesiae collegiatae
in
Srzoda
3801423. die 12. m. Decembris,
Gnesnae.
Sdzeslaus plebanus de
Gozdowo, procurator Alexandri ducis Masoviae, episcopi Tridentini, capitulum ecclesiae Gnesnensis de XXX marcis et XX marcis solutum
reddit
3811424. die 23. m. Ianuarii,
Romae.
Martinus V P. M. ... episcopo Lubucensi, ... Wratislaviensi et ... b. Mariae Stetinensis, Caminensis dioecesis, ecclesiarum
praepositis mandat, ut Andreae episcopo Posnaniensi in reuindicatione bonorum iniuste ablatorum opem ferant
3821424. die 31. m. Ianuarii,
Posnaniae.
Henricus de
Chwalimie cum Petro Cordebog de
Trzebaw medietatem villae
Chwalimie advocatia in oppido
Babimost commutat
3831424. die 31. m. Ianuarii,
Posnaniae.
Henricus de
Chwalim Petro Cordebog de
Trzebaw medietatem villae
Chwalim exbrigare promittit
3841424. die 13. m. Martii,
in Kurzelów.
Albertus archiepiscopus Gnesnensis significat Iacobo episcopo Plocensi de synodo provinciali in
Łowicz die 1. m. Maii celebrando
3851424. die 19. m. Martii,
in Wieluń.
Wladislaus II rex Poloniae statuit, nobiles in civitate Posnaniensi et suburbiis eiusdem civitatis domos possidentes ad onera
civilia astrictos esse
3861424. die 26. m. Martii,
Romae.
Martinus V P. M. ratum facit statutum ecclesiae cathedralis Posnaniensis de dignitatibus, praebendis et reditibus eiusdem
ecclesiae distribuendis
3871424. die 1. m. Maii,
in Krężoły.
Ianussius de
Gorzewo scultetiam in
Gorzewo Nicolao dicto Dzięcioł LX marcis vendit
3881424. die 8. m. Maii,
in Radziejów.
Wladislaus II rex Poloniae Alberto archiepiscopo Gnesnensi triginta mansos in silva regia
Moków locandos confert
3891424. die 14. m. Maii,
Posnaniae.
Petrassius de
Kępa et
Lubowiec octo marcas latorum grossorum Pragensium ex redditibus villae
Lubowiec XII marcis vendit
3901424. die 28. m. Maii,
in Dolsk.
Czemae et Nicolai haeredum de
Lubiatowo declaratio de cautione fideiussoria Alberto abbati monasterii Lubinensis promissa
3911424. die 11. m. Iunii,
Romae.
Martinus V P. M. officiali Posnaniensi mandat, ut Alberto archiepiscopo Gnesnensi in vindicandis bonis quibusdam a Iascone
Iaczkowicz et Nicolao necnon Phalone Grądzcy de
Rososzyca opem ferat
3921424. die 17. m. Iulii,
Posnaniae.
Wladislaus II rex Poloniae commutationem villarum
Kulino et
Dankowo villa
Słaboszewo wielkie, ab Alberto archiepiscopo Gnesnensi cum Ioanne de
Rchów vexillifero Dobrinensi factam, ratam esse iubet
3931424. die 9. m. Augusti,
Lanciciae.
Wladislai II regis Poloniae decretum arbitrale, inter Andream episcopum Posnaniensem et civitatem Posnaniensem litem dirimens
3941424. die 6. m. Iulii,
Gnesnae.
Wladislaus II rex Poloniae ratam esse iubet donationem villae
Mieścisko a Petro de
Kobylin ecclesiae collegiatae Posnaniensi ad B. V. Mariam factam
3951424. die 9. m. Augusti,
Lanciciae.
Wladislaus II rex Poloniae ratum esse iubet decretum arbitrale inter episcopum et capitulum ecclesiae cathedralis Posnaniensis
et cives Posnanienses latum
3961424. die 10. m. Augusti,
Lanciciae.
Wladislaus II rex Poloniae subditos archiepiscopi Gnesnensis a portorio "
targowe" dicto denuo liberos facit et immunes
3971424. die 21. m. Augusti,
in Rozdrażewo.
ludicii terrestris Posnaniensis decretum, inter Albertum abbatem Lubinensem et Iohannem de
Morka de lacubus quibusdam litem dirimens
3981424. die 25 m. Augusti,
in Łowicz.
Alberti archiepiscopi Gnesnensis cum cmetonibus villae
Wejsce de angariis quibusdam pactum
3991424. die 28. m. Augusti,
Posnaniae.
Moscicius castellanus Posnaniensis decem marcas census annui ex redditibus oppidi
Koźmin Nicolao de
Górka cancellario Posnaniensi C marcis vendit
4001424. die 29. m. Augusti,
in Sochaczów.
Semovitus Senior dux Masoviae et Russiae bona archiepiscoporum Gnesnensium ab angariis quibusdam libera facit et immunia
4011424. die 28. m. Septembris,
Gnesnae.
Catharina abbatissa monasterii Gnesnensis ad s. Claram advocatum civitatis
Kostrzyń dotat
4021424. die 1. m. Octobris,
in Sadowie.
Wladislaus II rex Poloniae Albert archiepiscopo Gnesnensi decem laneos in silva
Moków dicta confert
4031424. die 13. m. Octobris,
Posnaniae.
Nicolaus Moldorf pellifex tres marcas census annui reemptionalis Nicolao Krogelweyth altaristae parochialis ad s. Mariam Magdalenam
vendit
4041424. die 14. m. Novembris,
Romae.
Martinus V P. M. ratum facit decretum arbitrale de dote praepositurae ecclesiae metropolitanae Gnesnensis latum
4051424. die 17. m. Decembris,
in Iarocin.
Mathiae de
Iarocin cum civibus civitatis
Iarocin de censu quodam,
szos dicto, pactum
4061425. s. d. et m.,
in Zbąszyn.
Abraham Głowacz de
Zbąszyn Nicolao Chorotka molam quandam vendit
4071425. die 15. m. Martii,
in Ostrorog.
Sandivogius de
Ostrorog capitaneus Maioris Poloniae ratam esse iubet donationem V marcarum annuarum a Nicolao de
Baworów ecclesiae in
Ostrorog factam
4081425. die 28. m. Martii,
in Srzem.
Proconsul et consules civitatis Srzemensis Catharinae viduae relictae Mathiae Gricca duas marcas annuas census reemptionalis
XX marcis vendunt
4091425. die 15. m. Aprilis,
in Konin.
Wladislaus II rex Poloniae Svantoslao de
Siemianczyno CXVII marcas in villa
Rusowo inscribit
4101425. die 11. m. Maii,
Posnaniae.
Consules civitatis Posnaniae testantur, Catharinam viduam relictam Pabissii Michaeli altaristae ecclesiae Posnaniensis ad
s. Mariam Magdalenam domum et macellum contulisse
4111425. die. 12. m. Iunii,
Gnesnae.
Wladislaus II rex Poloniae privilegia quaedam, monasterio Landensi de villa
Wronczyno data, rata esse iubet
4121425. die 24. m. Iunii,
Posnaniae.
Wladislaus II rex Poloniae in oppido
Sródka, Andreae episcopi Posnaniensis proprio, nundinas instituit
4131425. die 29. m. Iunii,
(Posnaniae).
Iudicii terrestris Posnaniensis decretum, Erasmo de
Naramowice X marcas census annui ex villa
Pławiska addicens
4141425. die 4. m. Iulii,
Posnaniae.
Andreas episcopus Posnaniensis, ratam esse iubet donationem X marcarum annuarum a Catharina Griczina ecclesiae cathedrali
Posnaniensi factam
4151425. die 6. m. Iulii,
in Ląd.
Siffridus abbas monasterii Landensis Leonardum quondam vicarium de
Strzałkowo commendatarium ecclesiae parochialis in
Ostrow constituit
4161425. die 9. m. Iulii,
in Kościan.
Wladislai II regis Poloniae statutum de eligendis proconsulibus et consulibus civitatis
Wschowa
4171425. die 10. m. Iulii,
Posnaniae.
Nicolaus de
Kiki officialis Posnaniensis ratam esse iubet erectionem et dotationem altarium quorundam in
Srzem
4181425. die 13. m. Iulii,
in Pyzdry.
Wladislaus II. rex Poloniae Abrahae de
Zbąszyn CXL marcas in villa
Rogoziniec inscribit
4191425. die 17. m. Iulii,
in Koło.
Wladislaus II rex Poloniae in ecclesia parochiali Srzedensi praeposituram instituit
4201425. die 25. m. Iulii,
Lanciciae.
Wladislaus II rex Poloniae res quasdam pretiosas ecclesiae metropolitanae Gnesnensi confert
4211425. die 4. m. Augusti,
in Lwów.
Sandivogius de
Ostrorog capitaneus Maioris Poloniae ratam esse iubet donationem census annui IV 1/2 marcarum a Ioanne de
Pniew hospitali ad s. Spiritum in suburbio Pnieviensi factam
4221425. die 24. m. Augusti,
Paradisii.
Dobrogostius Koliński de Prusin testatur, Iacobum abbatem Paradisiensem sibi medietatem proventuum de villis
Gralewo, Miłostowo et
Przerost ad vitae tempora contulisse
4231425. die 4. m. Octobris,
ad fluvium Warta.
Martini de
Kalinowa, castellani Siradiensis et capitanei Wielunensis, decretum de finibus villarum
Drobnicze et
Chochlew
4241425. die 29. m. Octobris,
in Osininy.
Wladislaus II rex Poloniae Mathiae Strus de
Raczyno C marcas in civitate Posnaniensi inscribit
4251426. die 3. m. Ianuarii,
Posnaniae.
Executores testamenti Bartholomaei Rinconis, canonici Posnaniensis, bona eius derelicta inter Nicolaum Strosberg seniorem
et Nicolaum Strosberg iuniorem partiuntur
4261426. die 7. m. Ianuarii,
Posnaniae.
Andreas Srzemski executor testamenti Stephani dicti Sulok de
Krobia bona derelicta inter successores eius partitur
4271426. die 14. m. Ianuarii,
in Uników.
Iudicum quorundam decretum, inter Albertum archiepiscopum Gnesnensem et Ioannem Iasiek scultetum de
Chełm de scultetia in
Chełm litem dirimens
4281426. die 24. m. Ianuarii,
in Piotrków.
Stanislai Ciołek custodis Gnesnensis et regni Poloniae vicecancellarii ad Ioannem Iedlecki litterae de decimis Andreae Cukla
procuratori consistorii Gnesnensis venditis
4291426. die 13. m. Ianuarii.
Catharina uxor Alberti Crompnow monasterio de
Wieleń LXXX marcas largitur
4301426. die 5. m. Februarii.
Iudicii terrestris Lanciciensis decretum de finibus villarum
Grzegorzów et
Poniatowo
4311426. die 27. m. Februarii,
in Warta.
Nobiles quidam Andreae episcopo Posnaniensi Albertum filium Derslai ad altariam Assumptionis b. Mariae Virg. in ecclesia Posnaniensi
ad s. Mariam Magdalenam praesentant.
4321426. die 19. m. Martii,
Posnaniae.
Nicolaus Górka cancellarius Posnaniensis et canonicus Gnesnensis VI marcas annuas ex villis
Strzeszewo et
Grabowo scholae ecclesiae cathedralis Gnesnensis confert
4331426. die 27. m. Martii,
Romae.
Martinus V P. M. praepositum Plocensis, cantorem Wratislaviensis et officialem Posnaniensis ecclesiarum cathedralium conservatores
iurium ecclesiae cathedralis Gnesnensis constituit
4341426. die 10. m. Aprilis,
Posnaniae.
Ioannes Pasikoń de
Włościejewice Catharinae de
Kępa, sanctimoniali monasterii de
Owieńsko, VIII marcas annuas ex villa
Brzostownia C marcis vendit
4351426. die 29. m. Aprilis,
Gnesnae.
Testamentum Petri de
Wolfram, licenciati in decretis, scholastici Gnesnensis
4361426. die 10. m. Maii,
in Iunivladislavia.
Wladislaus II rex Poloniae officiali Gnesnensi mandat, ut litem, quam Ianussius et Swentoslaus clerici, haeredes quondam de
Piaski, Chebdae de
Suencze intendebant, ad conventionem Lanciciensem remittat
4371426. die 18. m. Maii,
Lanciciae.
Alberti archiepiscopi Gnesnensis decretum, de iure patronatus ecclesiae in
Ociąż litem dirimens
4381426. die 22. m. Maii,
Lanciciae.
Albertus archiepiscopus Gnesnensis officiali Gnesnensi mandat, ut litem, quam Mroczko tenutarius de
Pobiedziska rectori ecclesiae de
Iwanowice intendebat, proroget
4391426. die 23. m. Maii,
in Łęczyca.
Wladislaus II. rex Poloniae Petro Cordebog de
Trzebawie subcamerario Posnaniensi D marcas in castro
Babimost inscribit
4401426. die 27. m. Maii,
Gnesnae.
Procurator Alexandri ducis Masoviae et episcopi Tridentini capitulum ecclesiae cathedralis Gnesnensis LX marcis solutum reddit
4411426. die 6. m. Iunii,
Posnaniae.
Iudicum quorundam decretum, inter Iacobum et Ioannem, plebanos de
Tułce, et rusticos villae
Płowce de decima manipulari litem dirimens
4421426. die 14. m. Iunii,
Gnesnae.
Alberti archiepiscopi Gnesnensis statutum de necessariis ecclesiae metropolitanae Gnesnensis procurandis, de confessoribus
instituendis et dotandis necnon mansionariis dotandis editum
4431426. die 3. m. Iulii,
in Paradyż.
Wladislaus II. rex Poloniae ratum facit privilegium a Premislio duce Poloniae monasterio Paradisiensi anno 1247. impertitum
4441426. die 3. m. Iulii,
in Paradyż.
Wladislaus II. rex Poloniae subditis suis mandat, ne in bonis monasterii Paradisiensis conventiones, judicia et colloquia
tam generalia, quam specialia celebrare audeant
4451426. die 9. m. Iulii,
Posnaniae.
Andreae episcopi Posnaniensis cum Stephano de
Prochy de usu ripae fluvii cuiusdam pactum
4461426. die 10. m. Iulii,
Sandomiriae.
Wladislaus II. rex Poloniae officiali Gnesnensi(?) mandat, ne litem, quam plebani ecclesiarum de
Kłodawa et
Krampsko haeredibus de
Mniewo et
Trzebuchowo de decimis earundem villarum intendebant, diiudicare praesumat
4471426. die 10. m. Iulii,
Posnaniae.
Andreas episcopus Posnaniensis Woitconi civi Posnaniensi transferendi censum annuum VII marcarum ecclesiae parochialis Posnaniensis
ad s. Mariam Magdalenam in alia bona eiusdem Woitconis facultatem confert
4481426. die 2. m. Augusti,
Posnaniae.
Wladislaus II. rex Poloniae cives de
Wschowa a solutione forensi liberos facit et immunes
4491426. die 14. m. Augusti,
in Turek.
Wladislaus II. rex Poloniae Andreae de
Domaborz XXX marcas in villa
Brzekiniec inscribit
4501426. die 16. m. Augusti,
in Otmuchów.
Conradi episcopi Wratislaviensis et ducis Silesiae cum Wladislao II. rege Poloniae pactum
4511426. die 6. m. Septembris,
Posnaniae.
Nicolaus de
Kiki, administrator dioecesis Posnaniensis, erectionem et dotationem hospitalis et capellae in
Grodzisko, a Paulo Nicolai Uzdrzeńskl factam, ratam esse jubet
4521426. die 12. m. Septembris,
Sandomiriae.
Wladislaus II. rex Poloniae ratum facit privilegium a Kazimiro rege Poloniae Iaroslao archiepiscopo Gnesnensi anno 1343 impertitum
4531426. die 24. m. Septembris,
in Nakło.
Arbitrorum quorundam decretum de finibus villarum
Lachowo et
Pruscze
4541426. die 18. m. Octobris,
in Staniątki.
Alberti archiepiscopi Gnesnensis litterae ad Bolconem ducem Thessinensem et Glogoviae Maioris de libertate ab angariis villarum
ecclesiae cathedralis Cracoviensis in districtu Severiensi sitarum
4551426. die 31. m. Octobris,
(Posnaniae).
Nicolai cancelarii Posnaniensis cum Nicolao carpentario de
Poznań de exstruenda arce in
Kornik pactum
4561426. die 8. m. Novembris,
in Kalisz.
Executores bonorum derelictorum cuiusdam Ioannis clerici ecclesiae collegiatae Calissiensi ad s. Mariam XI marcas largiuntur
4571426. die 9. m. Decembris,
in Płock.
Procurator Alexandri ducis Mazoviae, episcopi Tridentini, capitulum ecclesiae cathedralis Gnesnensis LX. marcis solutum facit
4581427. die 24. m. Ianuarii,
Gnesnae.
Iudicii terrestris Calissiensis decretum Alberto archiepiscopo Gnesnesi partem haereditatis
Dankowo addicens
4591427. die 30. m. Ianuarii,
Gnesnae.
Iudicii terrestris Calissiensis decretum de finibus villarum
Kąpiel et
Czerniejewo
4601427. die 12. m. Februarii,
Posnaniae.
Iudicii terrestris Posnaniensis decretum de emtione medietatis villae
Lubonia a Nicolao de
Graków
4611427. die 27. m. Februarii,
Gnesnae.
Iudicii terrestris Calissiensis decretum de finibus villarum
Niestronno et
Polędzie
4621427. die 14. m. Aprilis,
Posnaniae.
Paulus de
Sokolniki I1/2 marcam census annui Nicolao vicecustodi et altaristae ecclesiae cathedralis Posnaniensis soluturum sese obligat
4631427. die 19. m. Aprilis,
Gnesnae.
Albertus archiepiscopus Gnesnensis testatur sese Mathiam Ioannis de
Popowo ad gradum presbiteratus promovisse
4641427. die 22. m. Aprilis,
Posnaniae.
Pakosz castellanus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae testatur Wlodakum de
Dąbrowa Wielka capitulo cathedrali Posnaniensi duas marcas annuas XX marcis vendidisse
4651427. die 24. m. Aprilis,
in Jarosław.
Wladislaus II. rex Poloniae officiali Posnaniensi mandat, ut executionem sententiae cuiusdam contra canonicos ecclesiae collegiatae
Sredensis latam ad proximum domini regis Posnaniam adventum proroget
4661427. die 6. m. Maii,
Lanciciae.
Iudicium terrestre Lanciciense testatur Albertum de
Bielawy scholasticum Lanciciensem curiam suam in oppido
Piątek ecclesiae collegiatae Gnesnensi contulisse
4671427. die 9. m. Maii,
in Grzegorzewo.
Albertus archiepiscopus Gnesnensis plebano de
Słupcza mandat, ut Siffridum abbatem Landensem ad judicium officialis Gnesnensis citet
4681427. die 14. m. Maii,
in Brodek (?).
Wladislaus II. rex Poloniae Petro Korczbog subcamerario Posnaniensi C marcas in castro
Babimost inscribit
4691427. die 2. m. Iunii.
Ioannes civis Posnaniensis molam suam in
Koszuty fratri suo Petro dioto Kroyl vendit
4701427. die 14. m. Iulii,
Posnaniae.
Nicolaus vicecustos ecclesiae cathedralis Posnaniensis haeredes villae
Sokolniki I@1/2@ marca census annui solutos facit
4711427. die 28. m. Augusti,
in Kalisz.
Svantomirus de
Koźlątkowo et Petrus necnon Victor de
Korzeniowo Petzoni civi Calissiensi et magistro Nicolao de
Kalisz VIII marcas annuas C marcis vendunt
4721427. die 5. m. Novembris,
in Kalisz.
Hannus Zlemyoso civis Calissiensis unam marcam annuam Nicolao altaristae ecclesiae B. Mariae virginis in
Kalisz vendit
4731427. die 11. m. Novembris,
Posnaniae.
Capitulum ecclesiae cathedralis Posnaniensis advocatiam in
Chwaliszewo dotat
4741427. die 10. m. Decembris,
Gnesnae.
Dadzibogius de
Gniewkowo, procurator Alexandri episcopi Tridentini, capitulum ecclesiae cathedralis Gnesnensis XXX marcis solutum facit
4751428. die 2. m. Ianuarii,
in Kalisz.
Micossius filius Ioannis de
Skudla vicariis ecclesiae collegiatae Calissiensis ad s. Mariam IV marcas annuas XL marcis vendit
4761428. die 5. m. Martii,
Wladislaviae.
Officialis Wladislaviensis rectori ecclesiae de
Strzelewo mandat, ut Iacussium de
Rynarzewo ab excommunicatione absolvat
4771428. die 26. m. Martii,
in Ląd.
Siffridi abbatis monasterii Landensis cum rectore ecclesiae de
Pakość de decima villae
Skorzęcin pactum
4781428. die 25. m. Aprilis,
Gnesnae.
Alexander dux Masoviae et episcopus Tridentinus capitulum ecclesiae metropolitanae Gnesnensis CCC marcis solutum facit
4791428. die 18. m. Maii,
in Margonin.
Nicolaus advocatus Margoninensis Martino rectori ecclesiae in
Margonin II marcas annuas soluturum sese obligat
4801428. die 9. m. Iunii,
Posnaniae.
Albertus Suczka, tenutarius civitatis
Srzoda, CL marcas pro quibusdam nobilibus fideiubet
4811428. die 29. m. Iunii,
in Srzoda.
Wladislaus de
Oporowo cancellarius regni Poloniae ecclesiae collegiatae Sremensi aream quandam confert
4821428. die 30. m. Iunii,
Posnaniae.
Wladislaus II. rex Poloniae ecclesiae ad Corpus Christi extra civitatem Posnaniensem duos mansos agri in praedio
Obrycze confert
4831428. die 30. m. Iulii,
Lanciciae.
Wladislaus II. rex Poloniae Petro Korczbok succamerario Posnaniensi erigendi oppidum
Brodcza dat potestatem
4841428. die 30. m. Iulii,
Lanciciae.
Wladislaus II. rex Poloniae officiali Gnesnensi mandat, ut litem, quam Nicolaus plebanus de
Włoszczowa Petro et Sigismundo de
Niezwanowice de decima intendebat, proroget
4851428. die 27. m. Augusti,
in Korczyn.
Iudicii terrestris Sandomiriensis decretum de militia et nobilitate Stephani de Ulesie
4861428. die 1. m. Octobris,
Gnesnae.
Minogneus de
Dobra canonicus Lanciciensis et altarista ecclesiae metropolitanae Gnesnensis iura molendinatoris molae
Księży Młyn enucleat
4871428. die 5. m. Novembris,
in Kalisz.
Stanislaus de
Małe Złotniki Ioanni de
Kiełczew altaristae ecclesiae Calissiensis ad s. Mariam IV marcas annuas ex villa
Złotniki Małe L marcis vendit
4881428. die 11. m. Novembris,
Posnaniae.
Stanislaus episcopus Posnaniensis cuidam Mathiae villam
Stołuń jure Theutonico Magdeburgensi locandam confert
4891428. die 16 m. Novembris,
Posnaniae.
Stanislaus episcopus Posnaniensis ratam facit erectionem et dotationem canonicatus et praebendae in ecclesia collegiata Calissiensi
ab archiepiscopo Gnesnensi et episcopo Posnaniensi factas
4901428. die 18. m. Novembris,
Posnaniae.
Stanislaus episcopus Posnaniensis Petro Hungaro canonico Posnaniensi villam
Orkowo ad tempera vitae confert
4911427. die 20. m. Novembris,
Posnaniae.
Stanislaus episcopus Posnaniensis ratam esse jubet erectionem ecclesiae collegiatae Srzemensis, anno 1423 factam
4921429. s. d. et m.,
in Boleścino.
Iudicii terrestris Siradiensis decretum de finibus haereditatis
Spicymierz
4931429. die 4. m. Ianuarii,
in Kamień.
Proconsules civitatis
Polanow archiepiscopo Gnesnensi et Simoni officiali Caminensi opem ferre promittunt
4941429. die 19. m. Ianuarii,
in Pyzdry.
Mathiae Iarocki cum Derslao de
Mokronos de venditione partis haereditatis in
Mokronos pactum
4951429. die 14. m. Februarii,
in Kościan.
Nobiles quidam renuntiant juri proximitatis ad medietatem villae
Luboń
4961429. die 11. m. Februarii.
Abracham de
Kiebłów Hermanno abbati monasterii de
Obra pro Abraha Głowacz de
Zbąszyn fideiubet
4971429. die 18. m. Aprilis,
in Opatów.
Catharina quaedam, civis Calissiensis, altare Assumptionis b. Mariae virginis in ecclesia Calissiensi ad s. Nicolaum facultatibus
quibusdam dotat
4981429. die 18. m. Aprilis,
in Opatów.
Erectio et dotatio altaris Visitationis b. Mariae virginis in ecclesia collegiata Calissiensi ad s. Mariam
4991429. die 19. m. Aprilis,
in Pyzdry.
Iudicii terrestris Calissiensis decretum, inter Nicolaum de
Grabowo et Albertum Suczka de
Rzewica litem dirimens
5001429. die 22. m. Aprilis,
Posnaniae.
Alcia, Albertus et Petrus, haeredes de
Iasienie, Philippo Czeczirad plebano de
Goślina duas marcas annuas in vim reemptionis vendunt (cf. nr. 503)
5011429. die 28. m. Aprilis,
Gnesnae.
Nicolaus de
Górka cancellarius Posnaniensis et canonicus Gnesnensis VI marcas annuas et unam sexagenam scholaribus ecclesiae Gnesnensis confert
5021429. die 28. m. Aprilis,
Gnesnae.
Albertus archiepiscopus Gnesnensis donationem VI marcarum annuarum, a Nicolao de
Górka cancelario Posnaniensi scholaribus ecclesiae cathedralis Gnesnensis factam, ratam esse jubet
5031429. die 7. m. Maii,
Posnaniae.
Elicia, Albertus et Petrus, haeredes de
Iasienie, Philipho de
Falkowo, plebano de
Goślina, duas marcas annuas XX. marcis in vim reemptionis vendunt (cf. nr. 500)
5041429. die 11. m. Iunii,
Gnesnae.
Wladislaus II. rex Poloniae officialibus mandat, ne mercatores de
Żnin in peregrinando Toruniam cum mercibus et redeundo rectiori via prohibeant
5051429. die 29. m. Iunii,
Posnaniae.
Wladislaus II. rex Poloniae Petro Bninski castellano Gnesnensi CCCCXC marcas in villis
Krosno et Ż
abno inscribit
5061429. die 29. m. Iunii,
Posnaniae.
Wladislaus II. rex Poloniae Petro Bniński castellano Gnesnensi CCCXXII marcas in oppido
Mosina et villis
Pożegowo et
Sowiniec inscribit
5071429. die 4. mensis Iulii,
Posnaniae.
Albertus archiepiscopus Gnesnensis cum Spitcone et Iacussio de
Godawy villas
Chomentowo et
Dobrilewo villa
Godawy commutat
5081429. die 15. mensis Iulii,
in Koło.
Wladislaus II. rex Poloniae, villam
Wielichowo, mensae episcopalis Posnaniensis propriam, jure Theutonico Magdeburgensi regi jubet
5091429. die 29. mensis Septembris,
in Wągrowiec.
Adolphus abbas et Henricus prior monasterii de
Wągrowiec privilegium erectionis ecclesiae parochialis de
Wągrowiec de a. 1381 transsribunt
5101429. die 29. mensis Octobris,
Siradiae.
Iudicii terrestris Siradiensis decretum de scultetia in villa
Rzeszotarzów
5111429. die 18. mensis Novembris,
in Kalisz.
Stephanus braseator mediam marcam annuam altaris ad s. Sigismundum in ecclesia Calissiensi ad s. Nicolaum dotandi gratia vendit
5121429. die 28. mensis Decembris,
Posnaniae.
Nicolaus de
Grabowa cum Barbara consorte Nicolai Storbark, civis Posnaniensis, villam
Luboń villa
Rozdziałowo commutat.
5131430. die 6. mensis Iunii,
Gnesnae.
Albertus archiepiscopus Gnesnensis cuidam Nicolao Raczkowski scultetiam in villa
Smolsko XL marcis vendit
5141430. die 28. mensis Iunii,
Gnesnae.
Wladislaus II. rex Poloniae Andreae de
Domaborz palatino alissiensi CCXL marcas in villa
Podstolice inscribit
5151430. die 1. mensis Augusti,
Lanciciae.
Wladislaus II. rex Poloniae Martino de
Sławsko castellano Posnaniensi D marcas in oppido
Uście et villis adiacentibus inscribit
5161430. die 10. mensis Augusti,
in Wolborz.
Wladislaus II. rex Poloniae Samborio de
Małochów venatori Calissiensi locandi villam
Moków jure Theutonico Sredensi dat potestatem
5171430. die 2. mensis Octobris,
Posnaniae.
Haeredes de
Gorka collegio vicariorum ecclesiae catedralis Gnesnensis IV marcas annuas ex villa
Czerniejewo conferunt
5181430. die 16. mensis Octobris,
Posnaniae.
Lucas de
Gorka capitaneus Maioris Poloniae testatur, Martinum et Beatricem coniuges Żernicki capitulo cathedrali Posnaniensi VI marcas annuas
ex bonis
Żerniki C marcas vendidisse
5191431. die 3. mensis Ianuarii,
in Opatów.
Albertus archiepiscopus Gnesnensis cuidam Iohanni Iolda carpentario molam aquariam, ad castrum
Opatów sitam, confert
5201431. die 26. mensis Februarii,
in Szydłów.
Wladislaus II. rex Poloniae Ioanni de
Kalinowa D marcas in villa
Maciejewo inscribit
5211431. die 11. mensis Martii,
Cracoviae.
Wladislaus II. rex Poloniae cuidam Ioanni Hamerlin civi Pisdrensi XL marcas in mola aquaria, ante civitatem
Pyzdry sita, inscribit
5221431. die 16. mensis Martii,
Cracoviae.
Wladislaus II. rex Poloniae Andreae de
Domaborz palatino Calissiensi C marcas in villa
Podstolice inscribit
5231431. die 6. mensis Maii,
in Łęczyn.
Wladislaus II. rex Poloniae privilegia quaedam, ab antecessoribus suis et variis aliis personis monasterio de
Obra concessa, rata esse jubet
5241431. die 4. mensis Iulii,
Posnaniae.
Stanislai episcopi Posnaniensis decretum arbitrale, inter Nicolaum abbatem Lubinensem et Sandconem praepositum de
Chojnata litem dirimens
5251431. die 9. mensis Iulii.
Derslaus Wsczele, quondam haeres de
Wiesciczyno, monasterium Lubinense XXX marcis solutum reddit
5261431. die 28. mensis Septembris,
in Szczebrzeszyn.
Wladislaus II. rex Poloniae Petro Oganka de
Bodziszewo XL marcas in villa
Rogoziniec inscribit
5271431. die 28. mensis Novembris,
Romae.
Eugenius IV P. M. privilegium quoddam, ab Alberto archiepiscopo Gnesnensi anno 1428 datum, ratum esse jubet
5281432. die 9. mensis Februarii,
in Lublin.
Mathias Borek de
Opieczna testatur, sese a Wladislao II. rege Poloniae castrum et civitatem
Wschowa ad manus fideles accepisse
5291432. die 14. mensis Augusti,
in Wiślica.
Wladislaus II. rex Poloniae Ioanni Bosiedowski judici Vladislaviensi C marcas in castro et oppido
Babimost inscribit
5301432. die 6. mensis Septembris,
in Wolborz.
Wladislaus II. rex Poloniae Petro de
Bnin castellano Gnesnensi C marcas in civitate
Mosina inscribit
5311432. die 25. mensis Novembris,
in Pyzdry.
Iudicii Calissiensis decretum de intromissione Nicolai de
Grabowo in molam iumentariam, in civitate
Sroda sitam
5321433. die 4. mensis Martii,
in Opatów.
Wladislaus II. rex Poloniae Bartholomaeo Basz tertiam metretam molae cuiusdam, in civitate
Szrem ad fluvium
Warta exstructae, confert
5331433. die 7. mensis Aprilis,
Lanciciae.
Iudicii terrestris Lanciciensis decretum arbitrale inter Albertum archiepiscopum Gnesnensem et haeredes de
Łąka litem dirimens
5341433. die 7. mensis Aprilis,
Lanciciae.
Proxime praecedentis decreti aliud argumentum
5351433. die 28. mensis Aprilis,
Gnesnae.
Albertus archiepiscopus Gnesnensis ratam esse iubet donationem IV marcarum annuarum ex proventibus villae
Czyrzniewo a Nicolao de
Górka vicariis ecclesiae Gnesnensis factam
5361433. die 1. mensis Iulii,
in Konin.
Wladislaus II. rex Poloniae Alberto de
Toliszkowo D marcas in oppido
Pobiedziska inscribit
5371433. die 28. mensis Septembris,
Romae.
Eugenii IV P. M. decretum inter Albertum archiepiscopum Gnesnensem et Paulum Vladimiri de decimis villarum
Łubno, Zawada, Kososz et
Iastrzębie litem dirimens
5381433. die 17. mensis Decembris,
Lanciciae.
Wladislaus II. rex Poloniae civibus de
Poznań, Kościan, Słupca et
Meszna DCCXXV@1/2@ marcas ex exactione regali assignat
5391434. die 6. mensis Ianuarii,
in Iedlna.
Wladislaus II. rex Poloniae Alberto de
Toliszkowo L marcas in oppido
Pobiedziska inscribit
5401434. die 31. mensis Ianuarii,
Gnesnae.
Nicolauo de
Podlesie X marcas annuas ex redditibus villae
Sarbia Nicolao Grosman CC florenis Ungaricalibus in vim reemptionis vendit
5411434. die 23. mensis Februarii,
Gnesnae.
Albertus de
Pakość castellanus Sremensis II marcas annuas ex redditibus villae
Iankowo Ioanni decano Gnesnensi XXX marcis vendit
5421434. die 5. mensis Martii,
in Korczyn.
Andreas Ciołek de
Czelechowo subcamerarius Sandomiriensis testatur, sese a Wladislao II. rege Poloniae capitaneatum maioris Poloniae ad fideles manus
accepisse
5431434. die 5. mensis Martii in Korczyn.
Wladislaus II. rex Poloniae Petro de
Bnin castellano Gnesnensi XL marcas in oppido
Mosina inscribit
5441434. die 8. mensis Martii,
in Kościan (?)
Wladislaus II. rex Poloniae ratam habet venditionem quartae partis molarum, ante civitatem
Kościan sitarum, a quodam Hansel Iakieloni Korman anno 1388 factam
5451434. die 6. mensis Aprilis,
in Pyzdry.
Iudicii Calissiensis terrestris decretum inter Nicolaum de
Grabowo et Albertum Suczka de
Parszewica de violentia quadam latum
5461434. die 26. mensis Aprilis,
Gnesnae.
Benedictus de
Modla officialis ecclesiae Gnesnensis plebano de
Tuliszkowo mandat, ut Ianussium de
Tuliszkowo in iudicium citet
5471434. die 27. mensis Aprilis,
Gnesnae.
Albertus archiepiscopus Gnesnensis oppidanis de
Kurzelów prata ad flumen
Czarna sita colonis frequentanda confert
5481434. die 30. mensis Aprilis,
Gnesnae.
Albertus archiepiscopus Gnesnensis scultetiam in villa
Kowale Stogneo de
Kaczki vendit
5491434. die 7. mensis Maii,
in Kalisz.
Consules civitatis Calissiensis testantur, Michaelem et Barbaram coniuges Sobiemande XI grossos annuos III@1/2@ marcis vendidisse
5501434. die 18. mensis Maii.
Albertus archiepiscopus Gnesnensis ratam esse iubet erectionem ecclesiae parochialis in
Wrząca a haeredibus de
Kiełczewo a. 1433 factam
5511434. die 21. mensis Maii,
Posnaniae.
Ioannes de
Drzewica officialis Posnaniensis erectionem et dotationem altaris ad s. Catharinam in ecclesia parochiali de
Grodzisko ratam esse iubet
5521434. die 2. mensis Iunii,
in Uniejów.
Albertus archiepiscopus Gnesnensis officiali Gnesnensi mandat, ut litem, quam Nicolaus quondam plebanus de
Tuliszkowo Ianussio de
Tuliszkowo intendebat, ad iudicium archiepiscopi remittat
5531434. die 13. mensis Septembris,
Posnaniae.
Ioannes de
Drzewica vicarius in spiritualibus Posnaniensis erectionem et dotationem altaris ad s. Brigidam in ecclesia Posnaniensi ad s. Mariam
Magdalenam ratam esse iubet
5541434. die 15. mensis Septembris,
Wladislaviae.
Boguslaus officialis Wladislaviensis altaristas ecclesiae collegiatae Crusvicensis et plebanos quosdam de excommunicatione
Sandivogii de
Buszków certiores reddit
5551434. die 19. mensis Octobris,
Posnaniae.
loannes episcopus Posnaniensis ratam esse iubet divisionem scultetiarum in villis
Gołkowice et
Dziedzice inter haeredes scultetiarum earundem factam
5561434. die 10. mensis Novembris,
Basileae.
Ioannis eardinalis, apostolicae Sedis in Germania legati, litterae ad archiepiscopum Gnesnensem de querelis quibusdam Stanislai
episcopi Posnaniensis
5571435. die 12. mensis Februarii,
Gnesnae.
Andreas de
Żelechów capitaneus maioris Poloniae testatur, lanussium Gorecki duas marcas annuas ex proventibus villae
Sanniki Ioanni decano Gnesnensi vendidisse
5581435. die 8. mensis Martii,
Posnaniae.
Andreas Ciołek de
Żelechów capitaneus maioris Poloniae testatur, Dobrogostium Koliński castellanum Caminensem partes villarum
Miłostowo et
Gralewo monasterio Paradisiensi legasse
5591435. die 27. mensis Martii,
in Paradyż.
Petrus Kubaski et Helena coniunx eius CXX marcas monasterio Paradisiensi conferunt
5601435. die 3. mansis Aprilis,
Calissiae.
Consules et scabini civitatis Calissiensis magistro Mathiae de
Koło XXXI marcas annuas ex proventibus villarum
Dobrzec et
Tyniec CCCCLXV marcis vendunt
5611435. die 4. mensis Iunii,
in Paradyż.
Andreas Ciołek de
Żelechów capitaneus maioris Poloniae testatur, Petrum Kubaczyński et Helenam uxorem eius monasterio Paradisiensi villam
Mokre Lutole, contulisse
5621435. die 6. mensis Augusti,
Posnaniae.
Nicolaus de
Kiki officialis Posnaniensis erectionem et dotationem capellae cuiusdem penes hospitale ad s. Spirutum in
Pniewy ratam facit
5631435. die 19. mensis Novembris,
Posnaniae.
Stanislaus episcopus Posnaniensis emptionem scultetiae in villa
Mądre, a Boguslao de
Koszuty factam, ratam esse iubet
5641436. die 21. mensis Ianuarii,
Leopoli.
Wladislaus III. rex Poloniae Alberto archiepiscopo Gnesnensi Nicolaum de
Budziejewo ad praeposituram civitatis
Nowemiasto seu
Kczane commendat
5651436. die 23. mensis Ianuarii,
in Kalisz.
Petronella Pyecz civisa Calissiensis vicariam in ecclesia collegiata Calissiensi ad s. Mariam dotat
5661436. die 28. mensis Ianuarii,
Posnaniae.
Stanislaus episcopus Posnaniensis fundationem et dotationem altaris cuiusdam in capella s. Leonardi in ecclesia cathedrali
Posnaniensi ratam esse iubet
5671436. die 28. mensis Ianuarii,
Posnaniae.
Stanislaus episcopus Posnaniensis fundationem et dotationem altaris cuiusdam in ecclesia cathedrali Posnaniensi ratam facit
5681436. die 28. mensis Ianuarii,
Posnaniae.
Stanislaus episcopus Posnaniensis ratam facit erectionem et dotationem altaris ad s. Thomam in capella ecclesiae cathedralis
Posnaniensis ad s. Leonardum
5691436. die 28. mensis Ianuarii,
Posnaniae.
Stanislaus episcopus Posnaniensis ratam facit erectionem et dotationem altaris Trium Regum in capella ecclesiae cathedralis
Posnaniensis ad s. Apolloniam
5701436. die 28. mensis Ianuarii,
Posnaniae.
Stanislaus episcopus Posnaniensis Nicolao de
Górka cancellario Posnaniensi erigendi altare ad s. Matthaeum in capella ad s. Leonardum facultatem tribuit
5711436. die 24. mensis Februarii,
Gnesnae.
Ioannes de
Czechel decanus Gnesnensis hebdomadario chori ecclesiae cathedralis Gnesnensis mandat, ut Michaelem de Domasław vicarium ecclesiae
eiusdem instituat
5721436. die 29. mensis Februarii,
Gnesnae.
Albertus archiepiscopus Gnesnensis vicariis in
Kcynia mandat, ut Petrum plebanum de
Kcynia citent
5731436. die 15. mensis Martii,
Bononiae.
Eugenius IV. P. M. electionem Vincencii custodis ecclesiae Gnesnensis in archiepiscopum ecclesiae eiusdem ratam facit
5741436. die 22. mensis Martii,
in Opatów.
Albertus archiepiscopus Gnesnensis altare ad ss. Adalbertum et Christophorum, ab Andrea Kandziorka in ecclesia collegiata
Calissiensi dotatum, erigit
5751436. die 30. mensis Martii,
in Kalisz.
Petri Iutrkowski ad Nicolaum dictum Passer plebanum de
Płomykowo de biblia quadam litterae
5761436. die 20. mensis Aprilis,
in Kościan.
Consulum civitatis Costanensis querella de Paulo Drzeński altarista et Strosberg cive Posnansibus
5771436. die 26. mensis Aprilis,
in Krzywin.
Proconsul cum consulibus civitatis Crivinensis testantur, Mathiam Grabia et uxorem eius Margaretham unam sexagenam grossorum
census annui reemptionalis Bartholomaeo altaristae de
Krzywin vendidisse
5781436. die 17. mensis Maii,
Gnesnae.
Vincentii archiepiscopi Gnesnensis decretum inter mansionarios ecclesiae cathedralis Gnesnensis et Petrum Kosarz tenutarium
necnon cmetones villae
Mierzewo de decima maldrata litem dirimens
5791436. die 18. mensis Maii.
ludicii banniti decretum de tutella puerorum Martini Czarny
5801436. die 25. mensis Maii,
in Konin.
Venceslaus praepositus hospitalis ad s. Spiritum extra muros civitatis.
Konin presbyteris ecclesiae parochialis Coninensis IV marcas annuas confert
5811436. mense Iunio.
Albertus archiepiscopus Gnesnensis moderat censum annuum VIII. marcarum a consulibus Calissiensibus Iachnae, relictae Stanislai
Pichadlo, venditum
5821436. die 5. mensis Iulii,
Posnaniae.
Wyschota et Lucas fratres germani, haeredes de
Górka, fundationes quasdam, a patruo eorum Nicolao de
Górka cancellario ecclesiae cathedralis Posnaniensis factas, ratas esse iubent
5831436. die 15. mensis Iulii,
Posnaniae.
Stanislaus de
Czajkowo ecclesiam parochialem in villa
Żabno erigit et dotat
5841436. die 20. mensis Iulii,
Posnaniae.
Raphael de
Gołuchowo capitaneus maioris Poloniae generalis ratas esse iubet fundationes quasdam a Nicolao de
Górka cancellario ecclesiae cathedralis Posnaniensis factas
5851436. die 20. mensis Iulii,
in Wenecya.
Albertus archiepiscopus Gnesnensis renovat erectionem ecclesiae in
Podlesie a haeredibus villae eiusdem factam
5861436. die 23 (?) mensis Iulii,
in Arnoswald.
Fideiussorum quorundam litterae haeredibus de Nova
Wedel pro Wladislao III. rege Poloniae datae
5871436. die 13. mensis Augusti,
in Osieczno.
Raphael de
Gołuchowo capitaneus Maioris Poloniae generalis venditionem duarum marcarum annuarum de proventibus villae
Ianiszewo, a Ianussio de
Ianiszewo Mathiae Krowina plebano de
Gostynin factam, ratam esse iubet
5881436. die 25. mensis Septembris,
in Dolsko.
Stanislaus episcopus Posnaniensis erectionem et dotationem altaris ad s. Trinitatem in ecclesia ad s. Margaretham in
Gostyń ratam esse iubet
5891436. die 26. mensis Octobris,
in Pyzdry.
Raphael de
Gołuchowo capitaneus Maioris Poloniae ratam esse iubet venditionem duarum marcarum annuarum a Petro de
Kębłów Bogufalo plebano de
Miłosław factam
5901436. die 21. mensis Decembris,
Cracoviae.
Wladislaus III. rex Poloniae civitati Posnaniensi laterificinam castrensem confert
5911436. die 4. mensis Octobris,
Cracoviae.
Iudicium terrestre Cracoviense testatur, Andream de
Trestczyn et Nicolaum de
Sierosławicze divisionem bonorum haereditatorium inter sese fecisse
5921437. s. d. et m.,
Gnesnae.
Nicolaus de
Górka cancellarius ecclesiae cathedralis Posnaniensis quatuor marcas annuas ex proventibus villae
Iemielno Michaeli altaristae ecclesiae cathedralis Posnaniensis confert
5931437. sine d. m. et l.
Raphael de
Gołuchowo capitaneus Maioris Poloniae testatur, Michaelem Iarogniewski unam marcam annuam ex villa
Iaromirz monasterio de
Obra vendidisse
5941437. die 24. mensis Ianuarii,
Gnesnae.
Raphael de
Gołuchowo capitaneus Maioris Poloniae testatur, Ioannem Oganka de
Ulanowo alteram domidiam marcam annuam ex villa
Ulanowo capitulo ecclesiae cathedralis Gnesnensis vendidisse
5951437. die 1. mensis Februarii,
in Kościan.
Raphael de
Gołuchowo capitaneus Maioris Poloniae testatur, Opacz haeredem de
Kokorzyn octo marcas annuas altaris ad s. Catharinam in ecclesia parochiali Costanensi dotandi gratia vendidisse
5961437. die 5. mensis Martii,
Posnaniae.
Iacobus de Grądy officialis Posnaniensis Michaeli plebano de
Domachow intra triennium in alia dioecesi habitandi facultatem tribuit
5971437. die 15. mensis Aprilis,
in Lubrza.
Consules et scabini civitatis
Lobnaw testantur, Laurentium Meissner cum uxore sua Margaretha partem suam iudicii in civitate
Lubrza Annae Prompnitzinn vendidisse
5981437. die 20. mensis Maii,
in Wschowa.
Mathias Borek de
Osieczna capitaneus de
Wschowa X marcas annuas altaristae altaris ad s. Mariam Magdalenam in ecclesia parochiali Posnaniensi vendit
5991437. die 4. mensis Iunii,
Lanciciae.
Iudicii terrestris Lanciciensis decretum de iure advitalitatis Helscae de
Kaiewo
6001437. die 19. mensis Iunii,
Posnaniae.
Iacobus de
Grądy officialis Posnaniensis testatur, Simeo nem scultetum de
Krzyżewniki Ioanni altaristae ecclesiae cathedralis Posnaniensis unam marcam annuam X marcis vendidisse
6011437. die 20. mensis Augusti,
Posnaniae.
Raphael de
Gołuchowo capitaneus Maioris Poloniae venditionem II marcarum annuarum a Dobrogostio de
Sobota et filiis eius ecclesiae parochiali in
Sobota XXIV marcis factam, ratam esse iubet
6021437. die 3. mensis Septembris,
Gnesnae.
Raphael de
Gołuchowo capitaneus Maioris Poloniae ratam esse iubet venditionem duarum marcarum annuarum a Boguslao de
Margonin Mathiae Mysko de
Łosunia XXIV marcis factam
6031437. die 4. mensis Septembris,
Gnesnae.
Iudicum quorundam decretum inter Nicolaum abbatem monasterii Lubinensis et Clementem praepositum de
Jeżewo de praepositura eadem litem dirimens
6041437. die 6. mensis Septembris,
Gnesnae.
Vincentius archiepiscopus Gnesnensis officiali Gnesnensi mandat, ut Ubislaum in plebanum de
Rzgów et Iacobum in plebanum Lanciciensem ad s. Nicolaum instituat
6051437. die 16. mensis Septembris,
in Turek.
Vincentius archiepiscopus Gnesnensis officiali Gnesnensi mandat, ut litem inter Ioannem plebanum de
Kościelec et haeredes de
Mycielin, de iniuriis quibusdam agitatam, ad archiepiscopum remittat
6061437. die 18. mensis Septembris,
in Kalisz.
Consulum civitatis Calissiensis ad Benedictum de
Modła officialem Gnesnensem de lite quadam litterae
6071437. die 3. mensis Octobris,
Cracoviae.
Nicolaus Seraphin zupparius Utriusque Salis in
Wieliczka et
Bochnia vicariis perpetuis ecclesiae Gnesnensis XL marcas soluturum sese obligat
6081437. die 20. mensis Novembris,
in (Wschowa).
Mathias Borek capitaneus de
Wschowa ratam esse iubet donationem X marcarum annuarum ab Andrea de
Lasocice iudice de
Wschowa altari cuidam in
Lasowice factam
6091438. die 9. mensis Ianuarii,
in Konin.
Raphael de
Gołuchowo capitaneus Maioris Poloniae venditionem advocatiae in
Konin, a Mathia Struss advocato Ioanni Czaska capitaneo Coninensi CCCXXX marcis factam, ratam esse iubet
6101438. die 14. mensis Februarii,
in Kościoł.
Vincentius archiepiscopus Gnesnensis Stanislaum de
Uście decretorum doctorem officialem suum instituit
6111438. die 8. mensis Martii,
in Kalisz.
Raphael de
Gołuchowo capitaneus Maioris Poloniae testatur, Swiemam de
Rososzyce mansionariis ecclesiae collegiatae Calissiensis X marcas annuas vendidisse
6121438. die 31. mensis Martii,
Gnesnae.
Raphael de
Gołuchowo capitaneus Maioris Poloniae testatur, Kelcium de
Redecz Nicolao de
Gorka cancellario Posnaniensi X marcas annuas C marcis vendidisse
6131438. die 31. mensis Martii,
Gnesnae.
Raphael de
Gołuchowo capitaneus Maioris Poloniae testatur, Martinum de
Gurowo Annae consorti Ioannis Link civis Gnesnensis unam marcam annuam et VI. scotos vendisse
6141438. die 7. mensis Aprilis.
Raphael de
Gołuchowo capitaneus Maioris Poloniae ratam esse iubet venditionem octo marcarum annuarum a Nicolao de
Pleszewo Stanislao plebano de
Kurnik factam
6151438. die 14. mensis Aprilis,
Gnesnae.
Nicolaus de
Gorka cancellarius Posnaniensis decem marcas annuas a Kelcio haerede villae
Redecz C sexagenis monetae Polonicae emit
6161438. die 18. mensis Aprilis,
Gnesnae.
Vincentius archiepiscopus Gnesnensis erectionem et dotationem altaris ad s. Lasarum et s. Martham in ecclesia cathedrali,
a Nicolao de
Gorka cancellario Posnaniensi factam, ratam esse iubet
6171438. die 1. mensis Maii,
Gnesnae.
Vincentius archiepiscopus Gnesnensis ratum facit pactum Ioannis Furman custodis Gnesnensis et Boguslai de
Kruchowo, subiudicis Calissiensis cum Nicolao plebano de
Duszno de ecclesia parochiali in
Kruchowo
6181438. die 9. mensis Maii,
Gnesnae.
Arbitrorum quorundam decretum inter scholasticum Gnesnensem et perpetuos vicarios ecclesiae Gnesnensis de balneo quodam ad
locum
Ieleń sito litem dirimens
6191438. die 4. mensis Iunii,
in Oborniki.
Consules civitatis Obornicensis testantur, Wierzbantam advocatum Obornicensem Ioanni filio Martini textoris III marcas annuas
in vim reemptionis XXXVI marcis vendidisse
6201438. die 9. mensis Iunii,
Gnesnae.
Nicolai praepositi domus ad s. Ioannem ante Gnesnam decretum de magistro in theologia et doctore in iure canonico, in ecclesia
Gnesnensi pro eruditione cleri deputatis, canonicatu et praebenda dotandis
6211438. die 11. mensis Iunii,
in Będlewo.
Benedictus vexillifer Posnaniensis, Ioannes, Nicolaus et Andreas, haeredes de
Będlewo, et Vincentius Sokołowski in ecclesia parochiali in
Łódź altare quoddam erigunt et dotant
6221438. die 19. mensis Iunii in Pruszym.
Raphael de
Gołuchowo succamerarius Calissiensis et capitaneus Maioris Poloniae testatur, Ioannem de
Koźmin mediam partem villae eiusdem Adalberto fratri illius vendidisse
6231438. die 10. mensis Iulii,
Posnaniae.
Ioannes archidiaconus Gnesnensis, administrator in spiritualibus et temporalibus vacante Sede Posnaniensi, plebano in
Iłowiec mandat, ut Nicolaum quemdam in praeposituram ecclesiae de
Brodnica intromittat
6241438. die 18. mensis Augusti,
in Środa.
Mathias de
Wąszose Ioanni et Simeoni haeredibus de
Brodowo XI marcas soluturum sese obligat
6251438. 16. m. Decembris,
in Piotrków.
Wladislaus III. rex Poloniae iura, libertates et immunitates a praedecessoribus suis, regibus Poloniae, nobilitati Polonae
concessa, rata facit
6261439. die 4. mensis Februarii,
Posnaniae.
Andreas episcopus Posnaniensis ratam esse iubet erectionem et dotationem altaris cuiusdam in ecclesia parochiali Posnaniensi
ad s. Mariam Magdalenam a Nicolao Strosberg iuniori cive Posnaniensi factam
6271439. die 27. mensis Februarii,
in Pyzdry.
Stanislaus de
Ostrorog capitaneus Maioris Poloniae ratam esse iubet dotationem ecclesiae in
Kruchowo a Bogussio de
Budzisław, subiudice Calissiensi factam
6281439. die 20. mensis Martii.
Geminiani de Prato capellani domini papae ad Nicolaum filium Thomae de
Gniezno clericum litterae
6291439. die 21 mensis Martii,
in Kościan.
Andreas episcopus Posnaniensis recenset dotem rectoris ecclessiae ad s. Andream in
Przemęt
6301439. die 6. mensis Maii,
in Sempelburg.
Ioannes de
Lubiatowo vicarius in spiritualibus Gnesnensis praeposito de
Wałdów mandat, ut Andream quemdam monachum in praeposituram ad s. Bartholomaeum in Sempelburg introducat
6311439. die 9. mensis Maii,
in Kalisz.
Testamentum Sophiae Rogaska, civissae Calissiensis
6321439. die 8. mensis Iunii,
in Chęciny.
Iudicium terrestre Sandomiriense testatur, Mathiam de
Przedborz silvam prope
Przedborz sitam Stanislao praebendario in
Przedborz contulisse
6331439. die 20. mensis Iunii,
in Opatów.
Vincentius archiepiscopus Gnesnensis dotationem altaris cuiusdam in ecclesia collegiata Calissiensi, a Nicolao de Gnesna factam,
ratam esse iubet
6341439. die 21. mensis Iunii,
in Buk.
Andreas episcopus Posnaniensis erectionem et dotationem altaris cuiusdam in ecclesia parochiali in
Łodź ratam esse iubet
6351439. die 29. mensis Iunii,
Posnaniae.
Andreas episcopus Posnaniensis erectionem et dotationem altaris ad s. Andream in ecclesia parochiali in
Oborniki, a Svantoslao cive Obornicensi factam, ratam esse iubet
6361439. die 12. mensis Augusti,
in Żerków.
Arbitrorum quorumdam decretum de divisione bonorum post Hedvigim de
Żerków derelictorum
6371439. die 14. mensis Septembris,
in Biecz.
Instrumentum pacis perpetuae inter reges Poloniae et Bohemiae et Nicolaum Tyrbach magistrum praeceptorem generalem ordinis
s. Ioannis Ierosolimitani conclusae
6381439. die 29. mensis Septembris,
in Wągrowiec.
Adolphus abbas monasterii de
Wągrowiec privilegium erectionis ecclesiae parochialis in
Wągrowiec de anno 1381 transcribit
6391439. die 5. mensis Novembris,
in Sieraków.
Pactum Adae plebani de
Otorowo cum Bartholomaeo advocato de advocatia in
Sieraków
6401439. die 17. mensis Novembris,
in Babimost.
Pactum Dobrogostii Koleński castellani Caminensis cum Ioanne abbate monasterii Paradisiensis de restitutione villae
Lutołek mokry
6411439. die 17. mensis Novembris,
in Babimost.
Sandivogius
Ostrorog palatinus Poznaniensis cum Ioanne abbate monasterii Paradisiensis villam
Koźmin villis
Mnichy et
Miłostowo commutat
6421439. die 10. mensis Decembris,
in Sulejewo.
Vincencius archiepiscopus Gnesnensis vicariis quibusdam mandat, ut Petrum plebanum de
Tuszyn in ecclesiis suis liberum a censuris ecclesiasticis nuntient
6431440. die 13. mensis Ianuarii,
in Miedniki.
Capitulum ecclesiae cathedralis Miednicensis Bartholomaeum canonicum Wilnensem, electum episcopum Miednicensem, pontifici
maximo confirmandum committit
6441440. s. d. m. et l.
Venceslaus molendinarius de
Śródka ecclesiae ad s. Margaretham in
Śródka XII marcas confert
6451440. s. d. et m.,
in Obra.
Sandivogius Cordembog de
Trzebaw cum Hermanno abbate monasterii de
Obra mediam villam
Chwalim villis
Gudzino et
Gola commutat
6461440. die 3. mensis Ianuarii.
Consules et cives Gostinenses Iacobo Throzka altaristae ecclesiae parochialis ad s. Margaretham in
Gostyń duas annuas sexagenas mediorum grossorum in vim reemtionis vendunt
6471440. die 26. mensis Ianuarii,
in Krobia.
Andreas episcopus Posnaniensis privilegium scultetiae in villa
Posadowo renovat
6481440. die 31. mensis Ianuarii,
in Międzyrzecz.
Stanislaus de
Ostrorog capitaneus Maioris Poloniae generalis monasterio Paradisiensi pro villa
Koźmin fideiubet
6491440. die 31. mensis Ianuarii,
in Międzyrzecz.
Stanislaus de
Ostrorog subdapifer Calissiensis Ioanni abbati monasterii Paradisiensis villam
Koźmin intra tres annos exbrigaturum sese obligavit
6501440. die 3. mensis Februarii,
in Opatów.
Vincentius archiepiscopus Gnesnensis vicariam perpetuam in ecclesia collegiata Calissiensi erigit dotatque
6511440. die 7. mensis Februarii,
in Gostyń.
Litterae erectionis et dotationis altaris cuiusdam in ecclesia Gostinensi ad s. Margaretham
6521440. die 14. mensis Februarii,
in Koło.
Ioannes Czaska tenutarius Coninensis advocatiam in
Konin Petro Zyrnicki CCCXXX marcis vendit
6531440. die 9. mensis Martii,
in Buk.
Andreas episcopus Posnaniensis erectionem et dotationem altaris cuiusdam in ecclesia parochiali in
Grodzisk ratam esse iubet
6541440. die 9. mensis Martii,
in Kcynia.
Arbitrorum quorumdam decretum inter Vincentium archiepiscopum Gnesnensem et Mathiam de
Wąszose de libera piscatura in lacu
Zadowo litem dirimens
6551440. die 11. mensis Martii,
in Żnin.
Vincentius archiepiscopus Gnesnensis Ioannem de
Brzostkowo cantorem Gnesnensem vicarium suum in spiritualibus instituit
6561440. die 14. mensis Martii,
Cracoviae.
Wladislaus III. rex Poloniae consulibus civitatis Posnaniensis utendi cera rubra dat potestatem
6571440. die 21. mensis Martii,
in Lobnaw.
Consules civitatis
Lobnaw testantur, Annam Promtczyne cum filiabus suis Barbara et Agnete iudicium in
Lubrza Ioanni abbati Paradisiensi XL marcis vendidisse
6581440. die 22. mensis Martii,
Cracoviae.
Wladislaus III. rex Poloniae officialibus mandat, ut monasterium Lubinense circa libertates eius conservent
6591440. die 22. mensis Martii,
Cracoviae.
Proxime praecedentis privilegii aliud argumentum
6601440. die 22. mensis Aprilis,
(in Kruszwica).
Andreas de
Liszkowice Vincentio archiepiscopo Gnesnensi breve quoddam Eugenii papae communicat
6611440. die 12. mensis Maii,
Gnesnae.
Nuntiorum regis Poloniae apocha de summa DCCCXIV marcarum
6621440. die 21 mensis Maii,
(in Łowicz).
Ioannes episcopus Naturiensis, suffraganeus Vincentii archiepiscopi Gnesnensis, testatur sese Paulum filium Nicolai de
Czelany ad gradum accolitatus promovisse
6631440. die 8. mensis Iunii,
Posnaniae.
Martinus braseator civis Posnaniensis capitulo cathedrali Posnaniensi V marcas soluturum sese obligat
6641440. die 16. mensis Iunii,
in Srzem.
Consules, scabini et communitas civitatis Srzemensis ecclesiae hospitalis ad s. Spiritum in
Srzem IX marcas annuas conferunt
6651440. die 23. mensis Iunii,
in Brzezie.
Ioannes Lutko de
Brzezie dotem ecclesiae parochialis in
Brzezie facultatibus quibusdam auget
6661440. die 8. mensis Iulii,
Gnesnae.
Vincentius archiepiscopus Gnesnensis ratum facit privilegium a Ioanne Lutcone de
Brzezie cantore Lanciciensi ecclesiae parochiali in
Brzezie datum
6671440. die 8. mensis Iulii,
Gnesnae.
Ioannes de
Brzostkowo cantor Gnesnensis cum nepotibus suis novum altare ad s. Michaelem archangelum in ecclesia parochiali in
Brzostkowo erigit atque dotat
6681440. die 11. mensis Iulii,
Gnesnae.
Vincentius archiepiscopus Gnesnensis ratam esse iubet erectionem et dotationem mansionariorum in ecclesia Calissiensi ad s.
Mariam, a Mathia de
Koło factam
6691440. die 16. mensis Septembris,
Posnaniae.
Creslaus de
Kurozwęki capitaneus Maioris Poloniae ratam esse iubet commutationem bonorum a Wierzbanta de
Tuczęby cum Vincentio Furman de
Mchy factam
6701440. die 18. mensis Septembris,
Gnesnae.
Ioannes de
Brzostkowo vicarius in spiritualibus et officialis generalis Gnesnensis privilegium quoddam a Kazimiro rege Poloniae archiepiscopo Gnesnensi
anno 1352 datum transcribit
6711440. die 14. mensis Novembris,
Posnaniae.
Andreas episcopus Posnaniensis censum annuum altaris cuiusdam in ecclesia parochiali Srzemensi moderat
6721440. die 14. mensis Novembris,
Posnaniae.
Creslaus de
Kurozwęki capitaneus Maioris Poloniae, ratam esse iubet commutationem mediae villae
Chwalim villis
Gudzino et
Goła a Sandivogio de
Trzebaw cum Hermanno abbate de
Obra factam
6731440. die.16. mensis Novembris,
Posnaniae.
Andreas episcopus Posnaniensis commutationem quorumdam bonorum, a Vincentio plebano de
Wielka Łąka cum Predpelcone haerede de
Pośrednie Łąki factam, ratam esse iubet
674S. a. d. m. et. l.
Iacobi canonici Posnaniensis et rectoris ecclesiae parochialis in
Konin contra consules civitatis
Konin querela
6751441. die 1. mensis Ianuarii,
Posnaniae.
Andreas episcopus Posnaniensis fraternitatem quandam personarum ecclesiasticarum et saecularium ratam esse iubet
6761441. die 10. mensis Martii,
in Kumon.
Wladislaus III. rex Poloniae officialibus mandat, ut archiepiscopo Gnesnensi in causis limitationum actionem principalem adiudicent
6771441. die 11. mensis Martii,
in castro Kyermenth.
Wladislaus III. rex Poloniae Creslao do
Kurozwęki castellano Visliciensi et capitaneo Maioris Poloniae notificat querelam vicariorum ecclesiae Gnesnensis ad s. Georgium de
braseatorio quodam
6781441. die 25. mensis Aprilis,
Gnesnae.
Vincentius archiepiscopus Gnesnensis ecclesiam parochialem et capellam mansionariorum in
Gosławice facultatibus quibusdam dotat
6791441. die 25. mensis Aprilis,
in Szczyrzyc.
Nicolaus abbas monasterii Sciriciensis magistrum Iacobum de Paradiso, s. theologiae professorem, procuratarem suum instituit
6801441. die 27. mensis Aprilis,
Gnesnae.
Vincentius archiepiscopus Gnesnensis ecclesiae metropolitanae Gnesnensi decimas de oppido
Pleszew vini et luminum comparandorum gratia confert
6811441. die 16. mensis Iunii,
in Kamień.
Albertus de
Uście vicarius in spiritualibus archiepiscopi Gnesnensis Paulo praeposito ecclesiae ad s. Elisabetham in
Tuchola mandat, ut Georgium quemdam in praeposituram Tucholiensem introducat
6821441. die 12. mensis Iulii,
Posnaniae.
Creslaus de
Kurozwęki capitaneus Maioris Poloniae venditionem V marcarum annuarum, a Vincentio de
Błożejewo Nicolao praepositum ad s. Spiritum in
Dolsk factam, ratam esse iubet
6831441. die 5. mensis Septembris,
in Chęciny.
Iudicum quorumdam decretum inter patronos altaris ad s. Crucem in ecclesia parochiali in
Chęciny et praepositum eiusdem ecclesiae litem dirimens
6841442. sine d. et m,
in Lublin,
Stanislaus abbas Lubinensis ratum facit pactum Martini Moscieski civis Crivinensis cum Nicolao et Laurentio scultetis de
Mościeszyce
6851442. die 8. mensis Ianuarii,
in Przemęt.
Andreas episcopus Posnaniensis monasterio in
Przemęt decimas fertonales de villa Czacz restituit
6861442. die 23. mensis Ianuarii,
Posnaniae.
Iudicum quorumdam decretum, inter Paulum Crosz et uxorem eius Margaretham et Nicolaum Hanczconis altaristam in ecclesia collegiata
Posnaniensi ad s. Mariam Magdalenam litem dirimens
6871442. die 6. mensis Februarii,
in Koło.
Creslaus de
Kurozwęki ratam esse iubet dotationem ecclesiae parochialis in civitate
Ostrów a Nicolao de
Ociąż venatore Coninensi factam
6881442. die 5. mensis Martii,
Gnesnae.
Creslaus de
Kurozwęki capitaneus Maioris Poloniae testatur, Ioannem Oganka de
Ulanowo castellanum Rogosnensem capitulo cathedrali Gnesnensi I@1/2@ marcam annuam XXII marcis vendidisse
6891442. die 8. mensis Martii,
Posnaniae.
Andreas episcopus Posnaniensis ratam esse iubet erectionem et dotationem altaris cuiusdam in ecclesia cathedrali Posnaniensi,
ab Elisabetha vidua Nicolai Leyp civis de
Grodzisko factam
6901442. die 9. mensis Martii,
in Sącz.
Sophia regina Poloniae Vincentio archiepiscopo Gnesnensi Mathiam Polay de
Niemojowice capellanum suum ad praeposituram in
Małogoszcz praesentat
6911442. die 23. mensis Martii,
Gnesnae.
Vincentii archiepiscopi Gnesnensis edictum de praepositura in
Małogoszcz
6921442. die 30. mensis Iunii,
Posnaniae.
Andreas episcopus Posnaniensis civitati
Śródka XXXIII mansos colonis locandos confert
6931442. die 30. mensis Iunii,
Posnaniae.
Andreae episcopi Posnaniensis decretum, inter Ioannem de
Twardów canonicum Posnaniensem et Dobrogostium de
Szamotuły castellanum Posnaniensem de decima villae
Brzeźno litem dirimens
6941442. die 13. mensis Iulii,
Budae.
Wladislaus III. rex Poloniae Hinczae de
Rogów capitaneo Radomiensi CCCC marcas in oppido
Radoszyce inscribit
6951442. die 4. mensis Septembris,
in Buk.
Andreae episcopi Posnaniensis decretum inter Petrum plebanum de
Drożyn et Ioannem Wierzbiński de
Mokre Doki de villa
Poświętne litem dirimens
6961443. die 1. mensis Ianuarii,
in Srzoda.
Cives de
Srzoda Nicolao de
Malczewo XII marcas annuas CL marcis in vim reemptionis vendunt
6971443. die 25. mensis Martii,
in Kcynia.
Ioannes de
Szczepice Dorotheae viduae olim Phaoli de
Szczepice novem marcas cum media soluturum sese obligat
6981443. die 25. mensis Martii,
in Żnin.
Vincentius archiepiscopus Gnesnensis commutationem agrorum quorumdam, a Bronislao de
Laskownica praeposito de
Góra cum Nicolao Sikora cmetone de
Góra factam, ratam esse iubet
6991443. die 26. mensis Martii,
Posnaniae.
Ioannes et Vincentius de
Sobota fratres germani fratri suo Sandivogio per unam marcam singulis annis soluturos esse obligant
7001443. die 9. mensis Aprilis,
in Kościan.
Creslaus de
Kurozwęki capitaneus Maioris Poloniae venditionem civitatis
Szmigiel et villarum
Koszonowo, Popowo et
Nowawieś, a Vladislao et Nicolao haeredibus de
Bnin factam, ratam esse iubet
7011443. die 24. mensis Aprilis,
Gnesnae.
Vincentius archiepiscopus Gnesnensis praeposito de
Góra decimam piscium de lacu maiori, inter
Żnin, Wilczków et
Góra sito, restituit
7021443. die 25. mensis Aprilis,
Gnesnae.
Vincentius archiepiscopus Gnesnensis Borsae de
Iwanice advocato de
Chroślina construendi aggerem in fluvio
Gośnica facultatem tribuit
7031443. die 11. mensis Iunii,
Budae.
Wladislai III. regis Poloniae et Hungariae ad Vincentium archiepiscopum Gnesnensem litterae de praepositura in
Małogoszcz
7041443. die 11. mensis Iunii,
Budae.
Wladislaus III. rex Poloniae, Hungariae etc. civibus Posnaniensibus aedificandi in civitate et suburbiis lapideas facultatem
tribuit
7051443. die 11. mensis Iunii,
Budae.
Wladislaus III. rex Poloniae et Hungariae civibus Posnaniensibus redimendi viceadvocatiam Posnaniensem dat potestatem
7061443. die 4. mensis Iulii,
Posnaniae.
Andreas episcopus Posnaniensis privilegium quoddam ab Andrea episcopo Posnaniensi hospitali in
Stary Gostyń anno 1301 datum transcribit
7071443. die 4. mensis Iulii,
Posnaniae.
Andreas episcopus Posnaniensis privilegium quoddam a Benedicto episcopo Posnaniensi monasterio Lubinensi anno 1243 datum transcribit
7081443. die 19. mensis Iulii,
Posnaniae.
Iacobus de Wyganowo officialis Posnaniensis recenset dotem altaris ad s. Michaelem in ecclesia parochiali Posnaniensi ad s.
Mariam Magdalenam
7091443. die 28. mensis Iulii,
in Uniejów.
Vincentius archiepiscopus Gnesnensis unum canonicatum in ecclesia collegiata Calissiensi ad s. Mariam instituit dotatque
7101443. die 30. mensis Iulii,
in Klecko.
Ioannis canonici Crusviciensis et Ioannis rectoris ecclesiae de
Pomorzany litterae ad Nicolaum de
Kalisz officialem Gnesnensem de decima manipulari de villis
Czechy et
Przebroda
7111443. die 28. mensis Septembris,
in Ciążym.
Andreas episcopus Posnaniensis legatum Hedvigis viduae Petri Goldnar, ecclesiae Posnaniensi ad s. Mariam Magdalenam factum,
ratum esse iubet
7121443. die 12. mensis Novembris,
Posnaniae.
Albertus de
Male capitaneus Maioris Poloniae testatur, Ioannem de
Pniewy capitulo ecclesiae cathedralis Posnaniensis III marcas annuas XXXVI marcis vendidisse
7131443. die 11. mensis Decembris,
in Kościan.
Abraham de
Kiebłowo lacum
Chatucze Hermanno abbati de
Obra CL marcis vendit
7141443. die 24. mensis Decembris,
Posnaniae.
Nicolaus Stroszberk civis Posnaniensis uxori suae Barbarae CC marcas ratione dotis confert
7151444. die 2. mensis Ianuarii,
Gnesnae.
Albertus de
Dziecmiarki Iaroslao Kąkolewski canonico Vratislaviensi, Gnesnensi et Posnaniensi III marcas annuas XLV marcis vendit
7161444. die 14. mensis Ianuarii,
in Wieluń.
Ioannes Długosz de
Czyrmice altare ad ss. Petrum et Paulum in ecclesia parochiali de
Brzeźnica erigit dotatque
7171444. die 5. mensis Aprilis,
in Wągrowiec.
Adam de
Stare Adolpho abbati monasterii de
Wągrowiec pro Ioanne de
Czerlejno et
Laskownica X marcas fideiubet
7181444. die 17. mensis Aprilis,
Budae.
Wladislaus III. rex Poloniae et Hungariae civibus civitatis Posnaniensis eligendi proconsulem et consules intra sex annos
dat potestatem
7191444. die 17. mensis Aprilis,
Budae.
Wladislaus III. rex Poloniae et Hungariae cives Posnanienses a foraliis liberos facit et immunes
7201444. die 18. mensis Aprilis,
Budae.
Wladislaus III. rex Poloniae, Hungariae etc. ratum facit privilegium a Premislio II. duce Poloniae civibus Posnaniensibus
anno 1292 impertitum
7211444. die 19. mensis Aprilis,
Budae.
Wladislaus III. rex Poloniae et Hungariae civitati Posnaniensi L marcas ex viceadvocatia Posnaniensi domat
7221444. die 19. mensis Aprilis,
Budae.
Wladislaus III. rex Poloniae officialibus mandat, ne marcatores Posnanienses cum mercibus eorum itineribus insolitis pergere
cogant
7231444. die 29. mensis Aprilis,
Gnesnae.
Vincentius archiepiscopus Gnesnensis enucleat officia altaristae altaris in ecclesia parochiali in
Brzeźnica a Joanne Długosz erecti
7241444. die 10. mensis Iunii,
Budae.
Wladislaus III. rex Poloniae Vincentio archiepiscopo Gnesnensi in castris
Łowicz et
Uniejów tempore expeditionis bellicae duas personas nobiles relinquendi dat potestatem
7251444. die 21. mensis Iunii,
in Kalisz.
Nicolaus de
Biskupice censum annuum unius marcae cum octo scotis altari ad Corpus Christi in ecclesia collegiata Calissiensi XX marcis vendit
7261444. die 27. mensis Iunii,
Posnaniae.
Iudicum quorundam decretum, inter Barthossium molendinatorem et Albertum altaristam altaris cuiusdam in ecclesia parochiali
ad s. Mariam Magdalenam de censu annuo II marcarum litem dirimens
7271444. die 29. mensis Iunii,
in Sempolno.
Vincentius archiepiscopus Gnesnensis praepositis de
Góra et
Gać mandat, ut Thomam filium Vissotae de
Wola in praeposituram ecclesiae de
Chlewo introducant
7281444. die 9. mensis Iulii,
Posnaniae.
Consules civitatis Posnaniensis recensent dotem altaris ad s. Michaelem in ecclesia parochiali Posnaniensi ad s. Mariam Magdalenam
7291444. die 17. mensis Iulii.
Wladislaus III. rex Poloniae et Hungariae cives de
Wschowa per totum regnum Poloniae a foralibus liberos facit et immunes
7301444. die 17. mensis Iulii,
Posnaniae.
In iudicio bannito Posnaniensi Albertus dictus dives Nicolao Wedelski altaristae altaris ad s. Michaelem in ecclesia parochiali
ad s. Mariam Magdalenam III marcas annus vendit
7311444. die 17. mensis Iulii,
Posnaniae.
In iudicio bannito Posnaniensi Nicolaus carnifex Conrado civi Posnaniensi XVIII marcas mutuatas soluturum sese obligat
7321444. die 16. mensis Augusti,
in Lubin.
Stephanus abbas Lubinensis renovat scultetis de
Sczodrochowo privilegium de anno 1358
7331444. die 20. mensis Augusti,
in Warasdino.
Wladislaus III. rex Poloniae et Hungariae oppidum
Kapitulna grobla erigit et iure Theutonico regi iubet
7341444. s. d. et m.,
in Warasdino.
Wladislaus III. rex Poloniae et Hungariae capitaneo generali Maioris Poloniae mandat, ut Abrahamum de
Kiebłowo ad restituendum lacum
Mochy abbati monasterii de
Wieleń compellat
7351444. die 25. mensis Augusti,
in Warasdino.
Wladislaus III. rex Poloniae et Hungariae Ioanni Kotwic de
Gołanice capitaneo Wschovensi mandat, ut a Nicolao Kotwic de
Swidnica CXL marcas accipiat
7361444. die 25. mensis Augusti,
in Warasdino.
Wladislaus III. rex Poloniae et Hungariae oppidum
Ostrów, capituli Posnaniensis proprium, iure Theutonico Magdeburgensi regi iubet
7371444. die 27. mensis Augusti,
in Czeffa.
Wladislaus III. rex Poloniae privilegia, ab antecessoribus suis civitati Posnaniensi concessa, rata esse iubet
7381444. die 7. mensis Octobris,
in Chroślino.
Vincentius archiepiscopus Gnesnensis ratam esse iubet venditionem mediae molae in
Kempino a scultetis villae
Kempino Nicolao Kmita XLIV marcis factam
Dokument Nr 1
1400. die 15. mensis Ianuarii, Ravae.
Iudicii terrestris Ravensis decretum de finibus villarum Złota, Miłochniewice, Głuchów et Łochów.
Nos Petrus iudex et Iohannes subiudex Rawenses generales, notumfacimus vinuersis, tam presentibus, quam futuris, presencium
noticiam habituris, quod cum inter reuerendissimum in Christo patrem et dominum, dominum Dobrogostium, diuina et apostolice
sedis gracia sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopum et capitulum Gneznense, ex vna, et inter Stanislaum, Iacussium, Cristinum
heredes de
Lochowo, parte ab altera, pro limitibus inter villas
Zlotha, Milochnewicze, Gluchowo necnon
Lochow1) lis, discordia et controuersia per diuersa volueretur terminorum interualla, tandem cum ex iure et iudicio causa pro predictis
limitibus concludi debebat, dominus archiepiscopus suprascriptus necnon capitulum Gneznense cum literis procuracionis suos
veros ac legitimos procuratores, dominum Albertum de
Belawj scolasticum Lanciciensem, Michaelem scolasticum Gneznensem necnon Stanislaum alias Grad cancellarium serenissimi principis
et dominus dominus Semouito eadem gracia domino(s) Mazouie cum omni et totali potestate etc. destinauerunt Przibislaum capitaneum
Rawensem(s), ut quidquid per predictos decretum et actum fuerit, obtineat robur perpetue firmitatis. Demum cum negocium finaliter
terminari et compleri totaliter debebat, talis concordia inter partes vtrasque est habita, quod a fluuio
Milechowo wlgariter nuncupato usque ad eum locum, in quo ius finale est completum, predicti heredes de
Lochowo domino archiepiscopo iamdicto limites ad ripam fluuij
Rawa wlgariter nuncupati recongnouerunt, cum omnibus utilitatibus, puta siluis, pratis, piscinis et alijs vinuersis: hoc notanter
expresso, quod supradicti heredes de
Lochowo molendina, siue piscinas cum totali fluuio possidebunt, necnon molendina, piscinas, in quantum plus construere uel edificare
supra flumen prescriptum possent, obtinebunt, et quam late uel longe aquam de sepedictis piscinis infundere super ripam domini
archiepiscopi pretacti, hoc ipsorum heredum de Lo
chowo permanebit. Isto tamen non obmisso, quod predicti heredes de
Lochowo pro construendis piscinis arenam super ripam domini archiepiscopi capere valeant, necnon aggeribus pro reformandis. Nos uero
iudex predictus volentes easdem gades siue limites habere gratas, ratas atque firmas, easdem presentibus approbamus, ratifcamus
et confirmamus tenere parte ex vtraque perpetuo et in ewm. In cuius rei testimonium sigilla nostra presentibus sunt appensa.
Actum et datum Rawe feria quinta post octauas Epiphanie, sub anno Domini M quadricentisimo. Presentibus strenuis nobilibusque
viris, dominis: Prandotha herede de
Pobedna, pincerna Rauensi, Przibislao alias
Szczeczina protunc capitaneo Rauensi, Warsszone herede de
Zelasna, Slassa advocato de
Bogusszicze, Swansskone de
Ossouicze, Stognewo herede de
Gluchowo et alijs quam plurimis fidedignis.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 268), opatrzony był pierwotnie dwiema
pieczęciami, po których tylko paski pargaminowe pozostały. Po stronie adresowej zapiska z XV wieku: Litera limitacionis inter
villas Gluchowo, Zlotha clauis Squirnyewiczensis cum nobilibus et ipsorum villa de Lochowo.
1)Złota wieś w woj. mazowieckiem, pow. rawskim, par. Boguszyce albo Głuchów. Miłochoniewice wieś w temże województwie i powiecie, par. Głuchów.
Głuchów wieś parafialna w temże województwie i powiecie.
Łochów. Dwie są wsie tej nazwy w woj. mazowieckiem, obie w pow. brzezińskim, par. Żelechlinek położone, jedna zowie sie Łóchów, druga
Lochówek czyli Łochów mały. W niniejszym przywileju jest mowa oczywiscie o Łochowie nie o Łochówku.
Dokument Nr 2
1400. die 28. mensis Ianuarii, Posnaniae.
Thomconis capitanei Maioris Poloniae generalis aliorumque iudicum decretum, Nicolao episcopo Posnaniensi quartam partem villae
Chwalibogowo addicens.
R. Sentencia diffinitiua respectu quarte partis hereditatis
Chwaliszyce seu
Chwalibogowo, ad ecclesiam Posnaniensem spectantis, ex serijs parcium controuersijs in summis et generalibus terminis, vbi strenui Thomco
subpincerna Cracouiensis et capitaneus Maioris Polonie generalis, Sandiuogius palatinus Posnaniensis, Nicolaus subpincerna
locum tenens Iohannis patris sui, iudicis Posnaniensis, Iacussius alias Iaka subiudex Posnaniensis, Andreas prepositus Calissiensis,
Albertus Mederecensis, Jarotha Radzimiensis castellani, iudicio regali tunc presidebant, lata, quartam partem hereditatis
in
Chwalibogowo1) iusto iure possessam, Nicolao de
Kryrow(s) episcopo Posnaniensi et ecclesie Posnaniensi adiudicando. Datum Posnanie feria quarta in octaua s. Agnetis virginis, anno
Domini millesimo quadringentisimo.
Teka Naruszewicza 10 N. 11 z sumaryusza kapituły katedralnej poznańskiej.
1)Chwalibogowo. Trzy wsie tej nazwy istnieją w pow. wrzesińskim. Do której by się nasz przywilej odnosił, osądzić nie umiemy.
Dokument Nr 3
1400. die 11. mensis Aprilis, in Słupcza.
Wladislaus II. rex Poloniae ratam facit limitationem villae Makownica, monasterii Landensis propriae.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Cum inter nature humane commoda nichil dignius memoria habeatur, oportunum
existit, vt actus hominum apicibus literarum et testium annotacione perhennentur. Proinde nos Wladislaus Dei gracia rex Polonie,
necnon terrarum Cracouie, Sandomirie, Siradie, Lancicie, Cuiauie, Lithuanieque princeps supremus, Pomeranieque et Russie dominus
et heres etc. significamus, quibus expedit, vniuersis, quod habita diligenti consideracione ad constantis deuocionis indicia,
quibus abbas et fratres monasterij in
Landa, ordinis Cisterciensis, in conspectu regio claruerunt, horum intuitu volentes ipsorum deuocionem ampliare et eos specialis
gracie prerogatiua preuenire, vt nostris suffulti munificencijs, in pacis conquiescentes dulcedine, oracionibus liberius vacare
possint et creatoris nostri clemenciam pro nostra et predecessorum nostrorum salute vberius exorare, cupientesque diem extremi
iudicij pietatis operibus preuenire, specialis deuocionis zelo accensi, strenuo Thomconi subpincerne Cracouiensi, capitaneo
terre nostre Maioris Polonie generali et Mathie succamerario Calissiensi firmis nostris regalibus meminimus dedisse in commissis,
vt syluam
Makow et villam
Makownica1), que eis incorporauimus et ipsorum monasterio appropriauimus et adiunximus perpetuis temporibus duraturis, limitibus ab
omnibus hereditatibus et bonis, eiusdem sylue et ville conuicinitatibus, cuiuscumque conditionis et status personarum predicta
bona, sylue et ville vicinia existerent, distinguere faciant et per gades notabiles syluam huiusmodi et villam a bonis et
hereditatibus quarumcumcque personarum, vt premittitur, sequestrare limitando. Quiquidem Thomco et Mathias ad nostre maiestatis
venientes presenciam, manifestam coram nobis recognicionem fecerunt, quod mandatis nostris et commissis obtemperantes fideliter,
predictam syluam et villam
Makownica et
Makow cum omnibus bonis omnium terrigenarum et quarumcunque personarum terminacionem limitibus, gadibus et scopulis, qui
kopcze dicuntur, iusto et iuridico limitacionis et distinccionis titulo, iuxta morem et ćonsuetudinem regni nostri limitando distinxerunt
et gades seu scopulos in signum perpetue distinccionis locauerunt. Quamquidem limitacionem, sequestracionem et gadium seu
scopulorum locacionem, gratam et ratam habentes, ipsam approbamus, ratificamus et tenore presencium confirmamus: decernentes,
ipsam robur perpetue firmitatis obtinere. Statuentes eciam et volentes, vt limitacio huiusmodi per nullum penitus inposterum
violetur. Harum quibus sigillum nostre maiestatis est appensum testimonio literarum. Actum et datum in
Slupca ipso die dominico Ramispalmarum, anno Domini millesimo quadringentesimo. Presentibus venerabilibus in Christo patribus, dominis:
Dobrogostio sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopo, Nicolao de
Kurow Wladislauiensi, Alberto de
Lubnica Poznaniensi episcopis, Sandiwogio Swidwa Poznaniensi, Iohanne Liganza Lanciciensi et Iacobo de
Konyeczpolye Siradiensi palatinis, multisque alijs fidedignis. Datum per manus Clementis de
Moskorzow, aule nostre cancellary.
Series privilegiorum monasterii Landensis lit. B z XVII wieku, str. 38, w archiwum rządowem w Poznaniu.
1)Makownica, wieś tej nazwy dziś nie istnieje, widocznie zmieniła nazwę.
Dokument Nr 4
1400. die 29. mensis Aprilis, in Mogiła.
Dominicus abbas monasterii Cisterciensium de Clara Tumba magistrum Iacobum s. theol. professorem, procuratorem suum ad synodum
Lanciciensem constituit.
Nos frater Dominicus abbas monasterij Claretumbe ordinis Cisterciensis, Cra[couiensis] diocesis, publice recognoscimus per
presentes, quomodo venerabilem et religiosum virum, magistrum Iacobum [sacre theolo]gio professorem, presencium ostensorem,
constituimus et ordinamus in nostrum verum et legittimum procura[torem...... specialem ad comparendum pro nobis in synodo
provinciali in ciuitate Lanciciensi celebra[ndo pro festo] sancti Stanislai de mense Maij proxime futuro, dantes et concedentes
eidem magistro plenam [et omnimodam potestatem] ad excusandum nos a personali comparicione in dicta synodo, et ad alligandum
et proba[ndum....... ta et causas racionabiles, cur et quare in dicta synodo personaliter comparere non [potuimus], ac ad
probandum dictas excusaciones esse veras, medio iuramento suo, in animam nostram prestan[do ne]c non et alia facienda, que
in dicta synodo nos facere possemus, si eidem synodo personaliter [adessemus]: promittentes nos ratum et gratum habituros,
quiquid in dicta synodo conclusum fuerit...... personaliter interessemus. Datum et actum in Claratumba, anno Domini millesimo
quadringentesimo, feria quinta post octauas Pasce, sigillo nostro presentibus subappenso.
Oryginał pargaminowy, znacznie zetlały, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 269), opatrzony
był pierwotnie jedną pieczęcią, po której tylko pasek pargaminowy pozostał.
Dokument Nr 5
1400. die 25. mensis Iunii, in Mościeszyce.
Laurentius abbas monasterii Lubinensis Ioanni et Nicolao scultetis de Bieńkowo, scultetiam in villa Mościeszyce XXXIV marcis
vendit, enucleatque iura et officia scultetorum.
In (nomine) sancte et indiuidue Trinitatis amen. Illud humani sensus fragilitas exigit et requirit, ut gestarum rerum euentus
memorie hominum scripture testimonio et testium fidelium comendentur. Eapropter nos Laurencius diuina miseracione abbas, Andreas
prior, Nicolaus custos et Nicolaus clauiger, Iarossius prepositus Noue curie, Hanco ceterique fratres conuentuales monasterij
Lubinensis, ordinis sancti Benedicti, notum facimus, quibus expedit, vniuersis, cupientes bona monasterij nostri augmentare
et auxiliante Domino temporibus nostris, quibus vitam duxerimus in humanis, melius reformare, considerantes, quod ius Theutonicum
in villa nostra
Mosczeszicze obseruari non potest sine sculteto, ipsam villam iure Nouifori duximus exponendam, vendentes sculteciam prouidis uiris Iohanni
et Nicolao fratribus vterinis, scultetis de
Bencowo, pro triginta quatuor marcis grossorum Bohemicalium, Polonicalis pagamenti, in villa nostra
Mosczewicze predicta: dantes eis et eorum legittimis successoribus natis ac nascendis racione scultecie iamdicte tres mansos liberos
in parua mensura, tres ortos, thabernam, pistrinum, fabrum, sutorem, maccellum carnium, pratum in insula, que dicitur
Glowaczewy, duo iugera, que wlgariter
morgy dicuntur, in longitudine et latitudine continentem, trecentas oues seruare preter gregem kmethonum, quatuor iumenta indomita
sine dampno nostro et kmethonum nostrorum residencium seruandi concedimus ipsis scultetis et eorum sequacibus omnimodam facultatem;
capturam piscium in lacu nostro ville adiacenti cum decem gulgustrijs et totidem saccis, qui
wanczerze appellantur in wlgo, et paruo rethe, quod
czabrodna dicitur, et fluentem aquam extra lacus, que
Samicza solet in wlgo nuncupari, circa allodium nostrum defluentem, usque ad villam versus riuulum, a riwlo usque ad rubum, qui
lascowy kerz dicitur, littus pro piscatura cum dicta defluenti aqua, in quibus ipsam piscaturam ipsi sculteti et eorum posteri libere
exercebunt. Habebunt eciam predicti sculteti tercium denarium de re qualibet per eos iudicata; damus eciam ipsis scultetis
venaciones cum cassibus et duabus veltribus et totidem leporarijs, quisculas niso, perdices, lepores, wlpes, lupos, grues
infra limites heridatis supradicte; iuramenta, resignaciones habebunt. Incole vero ibidem locati et locandi ibidem habebunt
a solucione censuum nostrorum per quatuor annorum spacium omnimodam libertatem, qua elapsa predicti incole siue kmethones
pro censu nobis in festo beati Martini annis singulis decem mensuras triplicis frumenti: tres auene, tres tritici, quatuor
silignis, mensuramque humuli et fertonem pro decima in perpetuum soluere tenebuntur. Tria generalia iudicia in anno quolibet
ibidem faciemus: scultetus vnum et kmethones duo prandia uel mediam marcam et scultetus fertonem iuxta opcionem nostram nobis
soluent. Honorabunt nos prefati kmethones in festo Natiuitatis Cristi vno porco vel octo scotis pro eodem; in festo beate
Virginis, videlicet Natiuitatis de quolibet manso per duos pullos, in festo Pasche triginta oua; labores vero prout cetere
ville nostre, consimili iure locate exercebunt. Preterea sculteti sepedicti seruient nobis et eorum legitimi sequaces in equo
valente alteram dimidiam marcam, qui dum in seruicijs perderetur, tamdiu a seruicijs erunt liberi, quousque per nos fuerit
exsolutus. Et quia iura Nouifori nobis sunt prorsus incognita, omnia iura, que vtilitatem et comodum respiciunt dominorum,
salua nobis penitus reseruamus. In quorum omnium testimonium et euidenciam pleniorem, presentes literas scribi fecimus, nostro
et conuentus nostri sigillorum munimine roborantes. Datum in
Mosczeszicze feria sexta in crastino Iohannis Baptiste sub anno Domini millesimo quadringentesimo. Coram hijs testibus: Petro et Nicolao
de
Morca, Pascone de
Charzustowo heredibus, Iohanne capellano, Dobcone nostro familiari et Peregrino nostro protunc iudice et alijs fidedignis.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum rządowem w Poznaniu (Lubin N. 27), opatrzony pierwotnie dwiema pieczęciami, zawieszonemi
na zielonych jedwabnych sznurkach. Z tych druga oderwana, dochowała się tylko pierwsza podługowata, w ciemno zielonym wosku
wyciśnięta. Wyobraża ona pod gotyckiem poddaszem, wspartem na cienkich wysokich słupkach, postać opata w infule, z pastorałem
w prawej, księgą na piersiach w lewej. Napis otokowy: † S. LAVRENCII ABBATIS IN LVBIN.
1)Mościeszyce, zapewne dzisiejsze Mościszki, wieś niegdy w woj. poznańskiem, pow. kościańskim, par. Lubin położona.
Dokument Nr 6
1400. mense Septembri, in Poniec.
Iudicum quorundam decretum, inter Nicolaum abbatem monasterii Lubinensis et Mathiam Dzetrzich cmetonem de Górka, de agro quodam
litem dirimens.
Nos Petrus burgrabius in
Ponecz, Lysek in
Dzanczina, Iohannes in
Gosczeyewicze heredes, Mathias proconsul, Stephanus consul in
Ponecz, Clich in
Gosczeyeuicze et Clich in
Ianissewo kmethones, arbitri negocij infrascripti, omnibus et singulis, presentibus et posteris vniuersis, quibus expedit, publice
protestamur per presentes, quomodo venerabilis Nicolaus diuina prouidencia abbas monasterij sancte Marie in
Lubin, ordinis sancti Benedicti, ex vna, et Mathias Dzetrzich kmetho in
Gorka, districtus Wschowensis, parte ex altera, nostram adierunt presenciam petentes, ut omnes articulos, gesta, facta et controuersias,
que tunc inter ipsos vertebantur, concordaremus et componeremus pro quodam agro in
Gorka hereditate monasterij predicti, quem prefatus Mathias Dzethrzich per longum satis temporis lapsum incultum et penitus desertum
inibidem obmiserat in detrimentum et minoracionem reddituum et prouentuum monasterij supranominati, promittentes ex utraque
parte sincera fide et sine dolo nostre diffinicioni siue determinacioni sub pena triginta marcarum vallata currentis monete
pecuniarum firmiter obedire. Pro cuius pene siquidem, ut premittitur, solucione, si que pars, quod absit, diffinitum et determinatum
ratum et firmum tenere noluerit, astrinximus fideiussione per nobiles Stanislaum in
Surkowo subiudicem Poznaniensem et tutorem monasterij in
Lubin predicti et Petrum in
Gosczeyewicze heredes, ex parte domini abbatis, et per Iohannem Moczigroch in
Zawada, Miczkonem in
Gosczewyewicze, Iohannem Draag in
Osseczna et per Stoyan in
Gosczeyewicze kmethones ex parte ipsius Mathie Dzetrzich. Nos vero arbitri iam tacti vtrarumque parcium prescriptarum plene causas et negocia
perscrutantes, bonasque ipsorum voluntates et consensum concordie acclinatos, attendentes, deliberatis animis parcium predictarum
eo sumus misericordius inclinati, inter ipsas partes prehabitas omnia negocia, aduersitates et causas, que vertebantur vel
verti poterant inter ipsos concordauimus, composuimus, diffiniuimus et totaliter terminauimus sub hijs uerbis, scilicet, quod
iam nominatus Mathias Dzethrzich ad suum tenetur agrum reuerti et ipsum, ut prius habuit et coluit, possidere et quiete tenere,
quemadmodum vicini tenent ceteri inibidem, seu ipsum vendere potest secundum beneplacitum sue voluntatis; dominus vero abbas
eidem Mathie Dzetrzich septem fertones in currenti moneta pecuniarum cum octo modijs seu mensuris hyemalium frumentorum dabit
in agrum predictum ad seminandum, vnam marcam dabit eidem Mathie dominus abbas ad sancti Michaelis et tres fertones ad sancti
Martini ffesta proxime ventura et cum hoc idem dominus abbas sepenominatus mandare faciat suis cmethonibus agrum predictum
Mathie Dzethrzich arare ad hyemem cum octo aratris; insuper dominus abbas a solucione census anni presentis ipsum Mathiam
liberum dimitti debet. Sic ergo pacem inter predictas partes et ipsorum successores statuimus, perpetuum silencium eis pro
omnibus et singulis contrafaccionibus (?), litibus et negocijs vniuersis imponimus et omnia predicta inter ipsos et ipsorum
sucessores mortificamus.......... nichil s............... uel determinandum in posterum relinquentes, sic quod neutra pars
alteram per se vel per suos aliquos molestare posset ... .......................... suprascripta. In cuius rei testimonium
sigilla nostra et ciuitatis
Ponecz presentibus sunt appensa. Actum et datum ... ......................... cia infra octauas Natiuitatis Marie, presentibus quam
plurimis terre nobilibus et alijs fidedignis, anno Domini millesimo CCCC
o.
Oryginał pargaminowy, w niektórych miejscach, zwłaszcza w ostatnich kilku wierszach niedoodczytania uszkodzony, przechowany
w bibliotece hr. Raczyńskich w Poznaniu, opatrzony był pierwotnie czterema pieczęciami, na paskach pargaminowych zawieszonemi,
których wszyskich dziś brak.
Dokument Nr 7
1400. die 13. mensis Novembris, Posnaniae.
Albertus archidiaconus Posnaniensis cuidam Miroslao de Pniewa scultetiam in villa Goraszewo confert.
In nomine Domini amen. Quoniam acta per voluntatem hominum solent permutari, necesse est ergo, ea literarum firmitate firmissime
solidare. Nouerint igitur vniuersi, presencium noticiam habituri, quod nos Albertus archidiaconus ecclesie Poznaniensis, melioracioni
bonorum et reformacioni ville nostro
Goraszeuo et capituli Poznaniensis intendentes, vt reformata in melius, facilius nobis valeant(s) consueta seruicia impertiri ac nobis
et successoribus nostris comoda reportare, de voluntate et consensu venerabilium virorum dominorum prepositi et capituli ecclesie
Poznaniensis ad hoc specialiter accedente, attendentes fidelia seruicia, que nobis et ecclesie nostre Miroslaus familiaris
de
Pnewa exhibuit et ad exhibendum se promptum obtulit et paratum, eidem Miroslao et successoribus suis legitimis sculteciam in dicta
nostra hereditate et capituli
Goraszeuo1) graciose donauimus, contulimus et presentibus conferimus et donamus iure hereditario perpetue possidendam et obtinendam,
ipsum et progenitores suos et legittimos successores scultetos ibidem constituentes: donantes eidem sculteto vnum mansum liberum
cum area, prout in latitudine, longitudine cum vniuersis utilitatibus sit distinctus, thabernam, maccellum carnificum, pistorum,
sutorum et fabrum, potest eciam habere in dicta hareditate oues, iumenta, lepores fugare et aues cum niso capere. Incole eiusdem
ville iura facient et census soluent, prout antiquitus seruabant. Habet eciam scultetus facere tria magna iudicia quolibet
anno, nobis kmethones duo prandia in duobus iudicijs, aut pro quolibet prandio fertonem, et scultetus tercium prandium, pro
quo similiter fertonem soluere debebunt. Habebit eciam dictus scultetus de iuramentis et pena tercium denarium de re qualibet
iudicata. Incole vero eiusdem hereditatis iura et soluciones ac labores complebunt et complere tenebuntur; prout antiquitus
in eadem hereditate facere consuerunt, prout in alijs villis capituli describuntur. Et quoniam iura Maydburgensia uel Srzedensia
nobis sunt penitus incognita, ideo omnia iura, vtilitates, labores et honores, que respiciunt vtilitatem, comodum dominij
et honorem nobis plenarie et successoribus reseruamus, prout in alijs nostris villis capituli fieri est consuetum; dictus
vero Miroslaus et sui successores legitimi nobis ad seruicia et successoribus nostris tenebitur in equo valente marcam cum
media grossorum: adiungentes eidem Miroslao sculteto prenotatam scolteciam et successoribus suis vendendi, commutandi, dandi
libereque resignandi seu quocumque modo voluerit licite a se alienandi, plenam ac liberam potestatem habeat et omnimodam facultatem.
Vt autem nostra grata donacio, ordinacio firma et inviolabilis permaneat, ipsam de vnanimi consensu fratrum et dominorum capituli
Poznaniensis presentibus confirmamus. In cuius rei testimonium nostrum et dictorum dominorum capituli sigilla presentibus
sunt appensa. Actum et datum Poznanie sub anno Domini millesimo quadringentesimo, die XIII mensis Novembris, post festum sancti
Martini episcopi et confessoris gloriosi. Presentibus et consencientibus venerabilibus et honorabilibus viris dominis: Vincencio
preposito, Petro decano, Symone custode, Paulo scolastico Lubucensi, Iohanne sancti Spiritus, officiale, Alberto Gluszinensi
prepositis, Conrado Srzemensi, Derslao Pczeuensi archidiaconis, Iohanne Nepart, Mathia Kalis, Bartholomeo, Iohanne Szolowo,
Vincencio de
Marczinkouo, Przibislao, Mathia Blida, Loduigo, Nicolao Iamenski prelatis et canonicis dicte ecclesie Poznaniensis. Per manus Nicolai
de
Gwasdouo notarij et scribe capituli Poznaniensis.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły katedralnej poznańskiej, opatrzony dwiema pieczęciami ze zwykłego wosku,
zawieszonemi na paskach pargaminowych. Pierwsza okrągła, nieczytelna, wyobraża herb Łodzia; druga podługowata jest kapituły
katedralnej poznańskiej.
1)Goraszewo, wieś tej nazwy dziś nie istnieje.
Dokument Nr 8
1400. die 8. mensis Decembris, in Mezelancz.
Conradus de Iungingen Magister Ordinis Teutonicorum Wladislao regi Poloniae venandi in terris Ordinis eiusdem facultatem tribuit.
Wir bruder Conrod von Iungingen, homeister deutschis ordens, thun kunt allen, dy desin brieff sehen ader horen lezen, das
wir den irluchten fursten herrn Allexander anders Wytawdt, herczogen czu Lyttawen gebeten habin, das her vor vns vnd dy vnsern
eyn sicher vnd cristenlich geleite geloben sal deme allirdurchluchsten fursten vnd herren, herren Wladislaen konige czu Polan,
synem bruder, das her sicher ane arg jagen mag vnd sal and vnsern greniczen vnd ab sichs geborte in vnsern greniczen mit allen
sienen, von der gebunge dys briues bys czu vastnacht nest komende, vnd globen, das stete vnd gancz czu halden. Vnd durch meres
sicherheit wille habin wir vnsir ingesegel and desin brieff lassen hengen. Gegeben in vnserm hofe
Mezelancz an vnsir lieben frauwen tag Concepcionis in dem vyrczenhundirsten jar.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 270), opatrzony jest jedną pieczęcią
z ciemnozielonego wosku, mocno zniszczoną, uwieszoną na pasku pargaminowym.
Dokument Nr 9
1401. die 9. mensis Ianuarii, in Lwówek.
Praeconsul et consules civitatis Lwówek ratam faciunt donationem domus cuiusdam a Hannusio Knobloch Ioanni altaristae ecclesiae
in Lwówek factam.
R. Nobilis Petrus Baran preconsul, Stanislaus carnifex, Mathias Yandrny, Nicolaus Othman, Iohannes Bazar, Hannus Knobloch
consules de
Lwow, potwierdzają na prośbę Jana ołtarzysty we
Lwówku1) darowiznę uczynioną mu przez Hannusa Knoblocha domu leżącego obok plebanii pod warunkiem, ażeby za duszę jego i jego rodziców
odprawiał wigilię i mszę żałobną we czwartek, piątek lub soboty, w czasie Suchychdni. Magistrat zaś uwalnia z swej strony
nadany dom od podatków i wszelkich robót czyli scharwarków i innych uciążliwości na tak długo, dopuki należeć będzie do altaryi
św. Jana; gdyby zaś od niej został alienowany, natenczas ten przywilej ma ustać. In
Lwow die dominico infra octauas Epiphanie.
Acta caus. de a. 1506 archiwum konsystorza biskupiego w Poznaniu.
1)Lwówek miasto niegdy w woj. i pow. poznańskim.
Dokument Nr 10
1401. die 15. mensis Ianuarii, Romae.
Bonifacius IX. P. M. commendam quorumdam bonorum mensae archiepiscopalis Gnesnensis Ioanni episcopo Culmensi factam, revocat.
Bonifacius episcopus seruus seruorum Dei. Ad futuram rei memoriam. Prouida apostolice Sedis benignitas circa statum ecclesiarum
omnium, presertim metropolitanarum salubriter dirigendum pariter et augendum solicite considerationis intuitu prospicit et
intendit, ecclesiarum earundem oppressiones et grauamina releuando, et ea, que non sine detrimento ipsarum quandoque conceduntur,
si causa racionabilis id postulet, reuocando seu in statum debitum reducendo, prout rerum circumstantijs pensatis ecclesiarum
earundem utilitati id conspicit expedire. Dudum siquidem ex certis causis rationabilibus nostrum animum mouentibus, venerabiles
fratres nostros Iohannem Culmensem, olim Caminensem episcopum, tunc archiepiscopum Gneznensem ab eo, quo Gneznensi, ac Dobrogostium
archiepiscopum Gneznensem, tunc episcopum Ponaniensem ab illo uinculo, quo Poznaniensi ecclesijs, quibus preerant, tenebantur,
de fratrum nostrorum consilio et apostolice potestatis plenitudine duximus absoluendos, et de Iohannis Caminensi et Dobrogostij
prefatorum personis Gneznensi ecclesijs predictis de eorundem fratrum consilio auctoritate apostolica duximus prouidendum:
Iohannem Caminensem in episcopum et Dobrogostium prefatos Gneznensi ecclesijs predictis in archiepiscopum preficiendo et pastores,
Iohanni Caminensis et Dobrogostio predictis Gneznensis ecclesiarum huiusmodi curam et administracionem in spiritualibus et
temporalibus plenarie committendo; et deinde per nos accepto, quod castra, bona, fructus, redditus et prouentus et alia iura
ad mensam episcopalem Caminensem spectantia, adeo anullata et per nonnulos occupata existebant, quod dictus Iohannes episcopus
ex fructibus, redditibus et prouentibus ipsius mense, quos percipere poterat, condecentem statum secundum pontificalis dignitatis
condecentiam tenere et huiusmodi occupata recuperare commode non ualebat, nos omnia et singula castra, bona, redditus, prouentus,
decimas, obuentiones, iurisdictiones et alia iura ad archiepiscopum pro tempore existentem et eius mensam archiepiscopalem
Gneznensem quouismodo spectantia, in Prussie et omnibus alijs partibus dicioni, potestati dilectorum filiorum magistri et
fratrum hospitalis beate Marie Theotonicorum Ierosolimitani quomodolibet subiectis, consistencia, de dictorum fratrum consilio
a iurisdictione dicti archiepiscopi pro tempore existentis et eius mense Gneznensis predicte usque ad dicte Sedis beneplacitum
auctoritate predicta separauimus penitus et liberauimus et ea omnia et singula prefato Iohanni episcopo eadem auctoritate
reseruauimus et comendauimus, per eum usque ad huiusmodi beneplacitum tenenda, regenda et etiam gubernanda, curam et administrationem
plenam generalem et liberam castrorum, bonorum, fructuum, reddituum, prouentuum, decimarum, iurisdictionum et iurium huiusmodi
in spiritualibus et temporalibus plenarie committendo, vt ipse Iohannes episcopus sic ea sue administrationi et gubernationi
commissa spiritualiter et temporaliter iuxta datam sibi a Deo prudentiam regeret, dirigeret et augmentaret, ac de fructibus,
redditibus, prouentibus, iuribus et obuentionibus ipsis uniuersis ordinaret et disponeret, illosque in suos et eiusdem ecclesie
Caminensis usus conuertere ualeret et habere, prout ueri archiepiscopi Gneznenses, qui pro tempore fuerant, de illis ordinare
et disponere quomodolibet potuerunt seu etiam debuerunt, alienatione tamen bonorum inmobilium et pretiosorum mobilium, ad
ecclesiam et mensam Gneznenses predictas pertinentium, sibi penitus interdicta; ac uoluimus et inter cetera eadem auctoritate
decreuimus, quod commenda et beneplacito huiusmodi finitis, castra, bona, fructus, redditus, prouentus, decime, iurisdictiones
et alia iura huiusmodi ad predictam Gneznensem ecclesiam et eius mensam archiepiscopalem eorumque ius et proprietatem, prout
ante separationem huiusmodi existebant, intergraliter reuerterentur; et subsequenter beneplacitum huiusmodi litteris apostolicis
super commenda huiusmodi confectis, contenta, usque ad terminum uite prefati Iohannis episcopi de eorundem fratrum consilio
et apostolice potestatis plenitudnie auctoritate predicta prorogauimus; et successiue cum prefatum Iohannem episcopum a uinculo,
quo ipsi Caminensi ecclesie, cui tunc preerat, tenebatur, de dictorum fratium consilio et huiusmodi potestatis plenitudine
absoluissemus, ipsumque ad ecclesiam Culmensem, tunc pastore carentem transtulissemus, preficiendo ipsum in episcopum et pastorem,
et propterea commendam et prorogationem predictas eorundem fratrum consilio reuocantes, castra, bona, fructus, redditus, prouentus,
decimas, obuentiones, iurisdictiones et iura alia predicta ad ius et proprietatem ecclesie et mense archiepiscopalis Gneznensis
predictarum eadem auctoritate reduxissemus. Nos postmodum quorundam suggestionibus et importunis instancijs propulsati, commendam
predictam usque ad terminum uite prefati Iohannis episcopi in sui roboris firmitate uoluimus remanere, curam et administrationem
plenam et generalem castrorum, bonorum, fructuum, reddituum, prouentuum, decimarum, obuentionum et iurisdictionum predictorum
eidem Iohanni episcopo de nouo commitendo, prout in diuersis nostris inde confectis litteris, quarum tenores presentibus habere
uolumus pro expressis, plenius continentur. Cum autem, sicut ad nostram nuper fidedignorum relatibus deductum fuit notitiam,
separatio et commenda predicte in grauem ipsarum ecclesie et mense archiepiscopalis Gneznensium lesionem ac nonmodicam eiusdem
Dobrogostij archiepiscopi et iurisdictionis sue detrimentum uergere dinoscantur, nos earundem ecclesie et mense archiepiscopalis
Gneznensium indemnitatibus, prout ex suscepti apostolatus officio tenemur, consulere ac eidem Dobrogostio archiepiscopo in
premissis paterna solicitudine prouidere uolentes, motu proprio non ad ipsius Dobrogostij archiepiscopi uel alterius pro eo
nobis super hoc oblate petitionis instantiam, sed de nostra mera liberalitate separationem, liberationem, reseruationem, commendam
et prorogationem predictas ac litteras quascumque eidem Iohanni episcopo super huiusmodi commenda sub quacumque forma uel
expressione uerborum concessas, ex premissis et alijs rationabilibus causis, ad id nostrum inducentibus animum, auctoritate
predicta tenore presentium ex certa scentia reuocamus, cassamus et irritamus ac nullius esse uolumus roboris uel momenti,
predicta castra, bona, fructus, redditus, prouentus, decimas, obuentiones, et alia iura ad ius et proprietatem ecclesie et
mense archiepiscopalis Gneznensium predictarum necnon ad subiectionem, iurisdictionem et potestatem prefati Dobrogostij et
successorum suorum, archiepiscoporum Gneznensium, qui erunt pro tempore, eadem auctoritate plenaria reducimus per presentes,
prefatisque et quibuscunque alijs litteris eidem Iohanni episcopo super huiusmodi commenda concessis, si que appareant de
presenti uel apparebunt in futurum, in iudicio uel extra iudicium, ubicunque exhibite fuerint uel ostense, nullam penitus
uolumus fidem adhiberi, constitutionibus apostolicis et alijs contrarijs non obstantibus quibuscunque. Nos insuper exnunc
irritum decernimus et inane, si secus super hijs a quoquam quauis auctoritate scienter uel ignoranter contigerit attemptari.
Nulli ergo omino hominum liceat hanc paginam nostre reuocationis, cassationis, irritationis, reductionis, constitutionis et
uoluntatis infringere uel ei ausu temerario contraire; si quis autem hoc attemptare presumpserit, indignationem omnipotentis
Dei et beatorum Petri et Pauli apostolorum eius se nouerit incursurum. Datum Rome apud sanctum Petrum XVIII kalendas Februarij,
pontificatus nostri anno duodecimo. - C. de Montepoliciani. - (na zakładce): Gratis de mandato domini nostri pape. L. de Temperijs.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły katedralnej gnieźnieńskiej (N. 271). Pieczęć wraz z sznurkiem oderwana.
Dokument Nr 11
1401. die 17. mensis Ianuarii, in Krosno.
Praeconsul et consules civitatis Crosnensis testantur limitationem factam villarum Nowindorfchin, Wilkin et Mostchin.
Vor allin erbern leuten, dy desin bryf sehen odir horin lezin, bekenne wir burgermeyster vnd rathmane der stat Crossin: Nytsche
Breslow, Gabryel hern Albrechtis, Claws Schulthes, Andreas Rulant, Petir Gunczil, Nyckel Hennyng, Hannos Schulthes vnd Segemunt
Sewdekol, das vor vns komen ist der erwirdige vatir in Gote, her Iohannes abt des Clostirs czum Paradyso, vnd hat von vns
begert vnd gebetin vmme eyn bekentnissz, bey deme vnsre ratmane vor eczlichin iarin beygewest syn, bey hern Andreas geczeyten,
der czu der czeyt abt gewest ist des vorbenvemten clostirs, von greniczen wegin, dy das vorgenante clostir an rueren vnd g....
dy guter
Nowindorfchin, Wilkin vnd
Mostchin. Des habin wir besant vnser mitgesworen burger Haneman, der bekennet, das he von gebotis wegin vnser hirschaft vnd der stat
Crossin of derselbin grenicz mit gewest ist, vnd mit ym Hanczeman Boyner vnd gar vil andir erbir leute, dy selbe grenicz gefurt
vnd geretin wart of eynem see, der heyst der
Pynnow, derselbe see dem vorgenantin abte vnd dem clostir das dritte teil czugesprochin wart mit czwey bewchen, vnd donoch geretin
wart of andir redeliche czeychin vnd of geschotte hanfin, das en an beyden teylen wel genugite, das wil her behaldin mit synem
rechte, ab sich das goborte. Des czu eynem geczugnissz habin wir vnser stat ingesegil losin hengin. Der gegeben ist der gebort
Cristi vnsers heren vyrczenhundirt jar do noch in dem erstin jare, an dem tage Anthonij.
Oryginał pargaminowy, przechowany w bibliotece hr. Raczyńakich w Poznaniu.
Dokument Nr 12
1401. die 17. mensis Ianuarii, in Krosno.
Praeconsul et consules civitatis Crosnensis testantur limitationem factam inter villas Lubrza et Żelechów.
Vor allin erbern leuten, dy desin bryf seen adir horin lesin, bekennen wir burgermeister vnd rotmane der stat Crossin: Nytsche
Breslow, Gabryel hern Albrechtis, Claws Schulthes, Andreas Rulant, Petir Gunczil, Nyckel Hennyng, Hannos Schulthes vnd Segemund
Sewdekol, das vor vns komen ist der erwirdige vatir in Gote, her Iohannes abt des Clostirs czum Paradyse, vnd hat von vns
begert vnd gebetin eyn bekentnissz, do vnsre rotmane vor eczlichin jarin bey gewest synt, als von greniczen wegin czwischin
Lobenow vnd
Sellechow, dy angeruret hat das vorgenante clostir an eynem teyle vnd hern Hannos von
Oynicz am andern teyle. Des habin wir besant Thylken vnsern mitburger, der bekennet, das he von gebotis vnd geheyse wegin des hochgeboren
ffurstin, herczogin Heynrichis heren czum Sagan, vnsers gnedigin herin, dem got gnade, der czu derselbin czeyt ouch keginwortig
gewest ist, vnd mit dem vorgenantin Thylken Hantchsman Boyner vnde vyl andir bedirwir leuthe, der bekennet vnd wil das mit
synem rechte behaldin, ab sich das gebort, das dyselbe grenicz gefurt vnd geretin ist of den pechofin, vnd von dem pechofin
of redeliche czeychin vnd geschutte hufin, der an en an beydirsyt wol genugit hat. Des czu geczeugnisse habin wir vnser statingesegil
an desin bryf losin hengin. Der gegben ist noch der gebort Cristi vnsers heren vyrczenhundirt jar vnd donoch in dem erstin
jare an dem tage Antonij. Ouch bekennit Thylke, das alle dese vorschrebin sachin geschen sint bey hern Andreas, der czu der
czeiten abt gewest ist des vorgenanten Clostirs.
Oryginał pargaminowy bez pieczęci, przechowany w bibliotece hr. Raczyńskich w Poznaniu.
Dokument Nr 13
1401. die 25. mensis Februarii, in Pilzno.
Ianczi heres villae Lubzina et Pechna uxor eius, villas Lubzina et Brzozowa Swantochnae uxori Marcissii in CXXX marcis pignori
obligant.
Nos Albertus iudex et Nicolaus subiudex Sandomirienses, presentibus, quibus expedit, declaramus vniuersis, presentibus et
futuris, quod nobilis vir Ianczi vna cum vxore sua domina Pechna, heres de
Lubszina, venientes ad nostram aliorumque nobilium presenciam, fassi sunt obligasse et obligauerunt suas hereditates, videlicet
Lubszina et
Brosowa1) vna cum scultecia ibidem domine Swanthochne vxore(s) Marcissi in centum triginta marcis, videlicet in quadraginta tribus
marcis latorum grossorum Pragensium et octognita VII marcis communis peccunie, vna cum segetibus, veluti........... habet
sibi condescensum cum segetibus, et resignare cum omnibus vtilitatibus et cum omni iure dummodo a Natale Christi ad aliam
Natiuitatem Domini pacifice tenere et quiete possidere iuxta cursum et consuetudinem terrestrem; et si ibidem aliquam fecerit
structuram domi, non potens hoc computare super eandem hereditatem, nisi octo marcas; si minus opponet, quam octo marcas pro
eadem structura, minus habet computare. Insuper si aliquis inpediret uel citaret dictam dominam Swanthochnam pro eisdem hereditatibus,
idem Ianczi cum sua vxore Pechna habent eam intercedere; si non intercederent, quod dampnum esset dombie Swantochne pro eisdem
hereditatibus, fiat dampnum Ianczi cum sua vxore, domina Pechna. In cuius rei testimonium presentibus nostra sigilla smit
appensa. Datum in
Pylszno feria sexta ante dominicam Reminiscere, sub anno Domini M quadringentesimo primo. Presentibus hijs nobilibus: Hywanone de
Cleczcze, Petrassio, Nicolao et alio Petrassio de
Bezdzedza, Swanthopelcone de
Gambiczina, Msczuyo de
Viszigrod heredibus fidedignis terre Sandomiriensis.
Dokument pargaminowy nieco zniszczony, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 272), opatrzony
był niegdy dwiema pieczęciami, na paskach pargaminowych uwieszonemi, z których pozostała tylko pierwsza z wyciskiem zgoła
zniszczonym.
1)Lubzina albo Lubczyna, wieś parafialna w starostwie ropczyckiem. Brzozowa dziś w pobliżu wsi Lubziny nie istnieje.
Dokument Nr 14
1401. die 3. mensis Martii, Lanciciae.
Iacobus Iacobi de Lancicia canonicus Lanciciensis Dobrogostium archiepiscopum Gnesnensem XXX marcis solutum facit.
Nouerint vniuersi presencium noticiam habituri, tam presentes, quam futuri, quod ego Iacobus Iacobi de opido Lanciciensi,
canonicus Lanciciensis ecclesie, Gneznensis diocesis, tenore presencium publice fateor et recognosco, me recepisse et habuisse
cum effectu ab honorabili viro domino Petro canonico Poznaniensi, vice et nomine reuerendi in Christo patris et domini, domini
Dobrogostij archiepiscopi sancte Gneznensis ecclesie racione cuiusdam concordie et pacti inter me Iacobum ex vna, et eundem
reuerendum patrem, dominum Dobrogostium archiepiscopum predictum parte ex altera, XXX marcas grossorum monete currentis communiter
in regno Polonie, XLVIII grossos pro qualibet marca computando, in paratis et numeratis pecunijs. De quibusquidem XXX marcis
et prius de X marcis, alias per meum generum Nicolaum ciuem Lanciciensem nomine meo leuatis et receptis, ratum habens et gratum,
eundem reuerendum patrem et |dominum, dominum Dobrogostium archiepiscopum predictum quito per presentes, pactum et finem de
premissis XL marcis secum faciendo de ulterius non petendo easdem. In cuius rei tesimonium sigillum meum presentibus duxi
appendendum. Acta sunt hec anno Domini millesimo quadringentesimo primo, mensis Martij die tercia, in domo eiusdem reuerendi
patris et domini, domini Dobrogostij archiepiscopi antedicti circa ecclesiam Lanciciensem. Presentibus discretis viris et
dominis: Swanthoslao vicecustode, Laurencio de
Seuerussowice vicarijs perpetuis Lanciciensibus, Paulo procuratore curie archepiscopalis ibidem circa ecclesiam, et Nicolao ciue Lanciciensi,
testibus ad premissa.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 273), opatrzony był pierwotnie jedną
pieczęcią, po której tylko pasek pargaminowy pozostał.
Dokument Nr 15
1401. die 21. mensis Maii, Gnesnae.
Capitulum ecclesiae Gnesnensis testatur, sibi a Wladislao rege Poloniae villas quasdam ablatas, restitutas esse.
Nos capitulum ecclesie Gnesnensis notum facimus, quibus expedit, vniuersis, harum nostrarum serie literarum et publice recognoscimus,
quod serenissimus princeps et dominus noster, dominus Vladislaus Dei gracia rex Polonie consideratis et diligenter attentis
nostris incommodis, defectibus atque dampnis in villis capituli nostri Gneznensis per nos perpessis, quasquidem villas capituli
ipse dominus noster rex per dominum Sandziuogium palatinum Kalissiensem et protunc capitaneum Polonie generalem venerabili
fratri nostro, domino Nicolao Strosberg preposito Gnesnensi de sua mera liberalitate et alias quouismodo dare, tradere et
assignare mandauerat, ipsasque villas vigore huiusmodi mandati hactenus ipse dominus prepositus possederat, cupiens salubriter
communem vtilitatem speciali preferre vtilitati, omnes et singulas villas capituli, quas ipse dominus Nicolaus Strosberg prepositus
habuit, tenuit et possedit, vt prefertur, similiter per nos tenendas, vtifruendas propter residenciam circa ipsam ecclesiam
Gneznensem faciendam et vt cultus diuinus in ecclesia Dei augeatur, cum earum omnibus et vniuersis redditibus et prouentibus
de sua regia maiestate in integrum restituit et restitui fecit et mandauit. Super quaquidem restitucione et reintegracione
villarum ab ipso domino nostro rege non, recedendo, sed pocius ei inherendo et assistendo, nos ipsius defensioni et tuicioni
subicimus secumque stare totis viribus promittimus. In cuius rei testimonium sigillum nostrum est presentibus subappensum.
Actum et datum Gnezne sabbato in vigilia Pentecostes anno Domini millesimo quadringentesimo primo.
Teka Naruszewicza 10 N. 25 z oryginału pargaminowego, przechowanego niegdyś w Archiwum koronnem, u którego wisiała jedna pieczęć
na pasku pargaminowym.
Dokument Nr 16
1401. die 24. mensis Maii, Posnaniae.
Wladislaus II. rex Poloniae Franczconi Srzebwincz indulget, ut villam Podarzewo Ianussio de Łagiewniki in C marcis pignori
obliget.
Wladislaus Dei gracia rex Polonie, Lithuanieque princeps supremus et heres Russie etc. significamus, quibus expedit, vniuersis,
quod habito respectu ad constantis fidelitatis obsequia, nobis per nobilem Franczconem Srzebwincz, nostrum fidelem dilectum
exhibita et in posterum prestancius exhibenda, sibi de regie benignitatis clemencia hanc tenore presencium concedimus facultatem,
quod villam nostram
Podarzowo1), in districtu
Pobedzisky sitam, quam a nobis in centum marcis grossorum latorum numeri Polonicalis, quadraginta octo grossos in quamlibet marcam computando,
tenuit, nobili Ianussio de
Lagewniky alias de
Kalno heredi in eisdem centum marcis grossorum eo iure, quo ipsam solus tenuit, poterit obligare. Quamquidem villam idem Ianussius
in predictis centum marcis grossorum cum eius pertinencijs, videlicet agris, pratis, campis, pascuis, siluis, nemoribus, lacubus,
piscinis, molendinis, emolimentis et appendijs vniuersis tenebit, possidebit et habebit, quousque sibi aut successoribus suis
predicte centum marce per nos vel successores nostros fuerint persolute integraliter et ad plenum. Ita tamen, quod idem Franciscus
de possessionibus sub nostro dominio et in regno nostro pro trecentis marcis Polonicalis numeri emere sit astrictus racione
donacionis centum marcarum predictarum per nos sibi facte, prout in literis nostris, quas alias sibi super eisdem centum marcis
dederamus, lucidius continetur. Harum quibus sigillum nostrum appensum est testimonio literarum. Datum in Poznania feria tercia
festi Penthecostes, anno Domini millesimo quadringentesimo primo. - Ad relacionem domini Clementis vicecancellarij.
Teka Naruszewicza 10 N. 26 z oryginału pargaminowego przechowanego niegdy w Archiwum koronnem, u którego wisiała pieczęć z
czerwonego wosku na pasku pargaminowym.
1)Podarzewo, wieś w pow. szredzkim, par Węglewo.
Dokument Nr 17
1401. die 4. mensis Iunii, Posnaniae.
Albertus episcopus Posnaniensis enucleat dotem ecclesiae parochialis in Dębno.
In nomine Domini amen. Cum humane nature condicio tendens continue in occasum, obliuionem, que est mater erroris, plerumque
propter decursum temporis, ducitur(s), expedit, vt ea, que aguntur in tempore, ne simul labantur cum tempore, literarum ministerio
cum testium annotacione perennentur. Proinde nos Albertus Dei gracia episcopus Posnaniensis, ad perpetuam memoriam significamus
tenore presencium, quibus expedit, vniuersis, presentibus et futuris, presencium noticiam habituris, quod pro debito pastoralis
officij nos urgente, ad ea, per que cultus diuinus augetur et status ecclesie radicatur, tenemur intendere, hoc inter cetera
precipuum nostre mentis animam amplectitur, per que saluti animarum prouidetur et fides orthodoxa salubria suscipit incrementa.
Solerter in animo reuoluentes dispendiosas ecclesiarum desolaciones, que plerumque propter diminucionem prouentuum, reddituum
ac iurium proueniunt ac personas et ministros earundem, vnde viuant, faciunt non habentes, quibus quantum possumus, cupimus
obuiare: sane exposita coram nobis nobilis nobis in Christo dilecti Mathie Kott in
Dabmno heredis, peticio continebat, quomodo dudum ecclesia parochialis ibidem in
Dambno1) per patronos, suos predecessores, sub ratihabicione nostrorum predecessorum, dominorum episcoporum olim eiusdem ecclesie
Posnaniensis, infrascriptis redditibus ac prouentibus et iuribus sit dotata, ita videlicet, quod circa dotacionem huiusmodi
prouentus dicte ecclesie sunt annexi et iuncti, videlicet decima manipularis, allodium, taberna, nauigium in flumine dicto
Wartha circa allodium et alter lacus dictus
Gosarzewo ibidem in
Dambno, item medius census in
Kamblowo, item in
Lipye medius census, item in villa
Gorzyczszki et
Rothki, que alias
Boyanowo nuncupatur, decime manipulares, item decima i
Wolicza cum missalibus annone, item in
Ostrow decima cum missalibus, in villa videlicet
Boschkowo, Krzan, Pieczkowo et in
Bnin, Orzechowo missales annone, item in
Czersewo2) missales annone, item in
Dambno de tabernis per duos grossos, item de molendinis per vnam mensuram farine de qualibet rota singulis annis. Que quidem premissa
omnia et singula ab antiquis longe retroactis temporibus pertinebant et spectabant, pertinueruntque et pertinent ad dictam
ecclesiam parrochialem in
Dambno et eius rectorem, qui est et pro tempore fuerit; ac eciam dicti rectores eiusdem ecclesie, qui fuerunt et qui modo est, a
tempore et per tempus, cuius contrarij memoria hominum non existit, in possessione dictorum prouentuum fuerunt pacifica et
quieta. Nos igitur habita super premissis cum maturitate summaria informacione diligenti, receptisque nonnullis testibus ac
iuramento adhibito et communicato insuper venerabilium fratrum nostrorum, videlicet capituli nostri Posnaniensis consilio,
quia ex actis et relacionibus fidedignis, factis coram nobis, premissa iura, redditus et prouentus, prout superius descripta
sunt et ad dictam parochialem ecclesiam in
Dembno reperimus pertinere, ideo dictorum fratrum nostrorum et capituli Posnaniensis pro dictis redditibus, allodio, lacubus, decimis
et censibus factis ecclesie predicte per omnia rata habentes et grata, ipsa de certa nostra sciencia approbamus, ratificamus
et confirmamus tenore presencium mediante, perpetuis temporibus duratura. Actum et datum Poznanie in capitulo generali sabbato
infra octauas Corporis Christi sub anno Domini millesimo quadringentesimo primo. Presentibus et consencientibus venerabilibus
viris fratribus nostris, dominis: Vincencio preposito, Alberto Poznaniensi, Conrado Srzemensi, Derslao Pczewensi archidiaconis,
Alberto Gluschinensi preposito, Iohanne sancti Spiritus preposito et officiali, Paulo scolastico Lubucensi, Floriano Poklathka,
Pribislao, Bartholomeo Rinkonis, Iohanne de
Neparth, Iohanne de
Scholowo, Iacobo Grolok, Mathia de
Kaznia, Mathia Calisz, Mathia Blyda, Lodouico, Nicolao Ianussij, prelatis et canonicis nostris Posnaniensibus, capitulariter congregatis
et alijs multis fidedignis.
Acta caus. de a. 1639 - 1646 archiwum konsystorza biskupiego w Poznaniu.
1)Dębno wieś paraf. nad Wartą w powiecie pleszewskim.
Kębłowo, Lipie, Gorzyce i Rudki, wsie w pow. wrzesińskim około Miłosławia położone.
Ostrów wieś należąca do par. Dębno.
Boszkowo nie istnieje dziś w pobliżu Dębna.
Chrzan wieś w pow. wrzesińskim.
Pienczkowo, wieś w pow. szredzkim, par. Dębno.
Bnin nie istnieje dziś w pobliżu Dębna.
Orzechowo wieś w pow. wrzesińskim, par. Dębno.
2)Czerszewo dziś nie istnieje.
Dokument Nr 18
1401. die 4. mensis Iunii, Posnaniae.
Albertus episcopus Posnaniensis ratam facit erectionem et dotationem ecclesiae parochialis in Lutogniewo, iam pridem factas.
R. Wojciech biskup poznański na prośbę Paska z Gogolewa podczaszego kaliskiego, potwierdza pierwotną fundacyę kościoła parafialnego
w Lutogniewach, tak jak była przez poprzedników biskupa i Paska ustanowioną, mianowicie:
w Lutogniewach folwark ze zbożem mesznem i dziesięciną snopową po pługach tamtejszych dziedziców;
w Bodzacinie i
Wiezewach1) zboże meszne. Biskup sprawdziwszy fundacyę przysięgą wiarogodnych osób, zatwierdza takową. Poznanie sabbato infra octauas
Corporis Christi a. D. 1401. Testes: Vincencius prepositus, Albertus archidiaconus, Conradus Srzemensis, Derslaus Pczeviensis
archidiaconi, Albertus prepositus Gluschinensis, Iohannes prepositus s. Spiritus, officialis, Paulus scolasticus Lubucensis,
Florianus Poklathka, Przibislaus, Bartholomeus Rinconis, Iohannes de
Nieparth, Iohannes de
Scholow, Iacobus Grolok, Mathias de
Kezina, Mathias Kalis, Nicolaus Iamanski, Lodovicus, Mathias Blida, prelati et canonici ecclesie Poznaniensis.
Acta episcopalia de a. 1598 - 1664 w archiwum konsystorza biskupiego w Poznaniu.
1)Lutogniewo, wieś parafialna w powiecie krotoszyńskim.
Dzierżanów, Borzęcin i Wrożewo w tymże powiecie blisko Krotoszyna położone.
Dokument Nr 19
1401. die 4. mensis Iulii, in Buk,
Heredes de Otusz ratam faciunt limitationem hereditatum Buk, Dobieżyn et Otusz.
Nos Nicolaus, Thomas et Iohannes heredes de
Otusche significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis, presentibus et futuris, pre sencium noticiam habituris, quod cum
reuerendus in Christo pater et dominus, dominus Albertus episcopus Poznaniensis et eius capitulum, ab vna, et nos videlicet
pretacti de
Othusche heredes, parte ab alia, super facienda limitacione inter hereditates dicti domini episcopi, videlicet
Buk et
Dowezino, ex vna, ac nostram videlicet
Othusche1) parte ex alia, in quatuor viros antiquos voluntate vnanimi compromisissemus, limites quoque seu cumuli dicti wlgariter
coppcze, iuxta dictorum virorum antiquorum declaracionem modo debito facti extitissent, nos non errore aliquo seducti, sed compotes
racionis existentes, bene deliberati, sponte et voluntarie consensimus, quod eciam vnus cumulus seu limes, dictus wlgariter
coppecz, ultra alios limites bona dicti domini episcopi et ecclesie Poznaniensis diuidens, in insula, in medio stagni ibidem consistentis,
ex oposito ville nostre predicte
Othusche factus est pro futurorum memoria efficaci; ita, quod a dicto cumulo ad alios cumulos et limites directe mensurando, tota
illa pars medij stagni predicti ad hereditates dicti domini episcopi, alia vero medietas eiusdem stagni ad nostram hereditatem
temporibus perpetuis pertinebit. Nolumus autem, quod per huiusmodi cumuli faccionem idem dominus episcopus et capitulum aut
nos penam in dicto compromisso vallatam incurramus. Datum in
Buk feria secunda proxima infra octauas Visitacionis Marie, sub anno Domini millesimo CCCC primo. In cuius rei testimonium sigilla
nostra, videlicet prescriptorum heredum presentibus sunt appensa. Presentibus hijs vero testibus, nobilibus et discretis viris:
Tycze Bar de
Opalenicza, Floriano Docowsky, Msczignewio Sandzinsky, Nicolao Cozlowsky, Prandothe Grzebeniczsky, Alberto Negolewsky heredibus, Paulo
plebano in
Buk, domino Iohanne et Philippo vicarijs ibidem in
Buk ac alijs fide et honore dignis testibus.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły katedralnej poznańskiej, opatrzony był pierwotnie trzema pieczęciami,
po których tylko paski pargaminowe pozostały.
1)Buk, miasto powiatowe w księstwie poznańskiem.
Dobieżyn, wieś w tymże powiecie.
Otusz, wieś w tymże powiecie, par. Niepruszew.
Dokument Nr 20
1401. die 29. mensis Septembris, in Opalenica.
Thicza Bar de Opalenica Nicolao Voislai de Grodzisko, plebano de Opalenica dotem assignat.
Ego Thicza Bar heres in
Opalenycza, vniuersis Christi fidelibus, tam presentibus, quam futuris, notum facio litera cum presenti. Quoniam quidem velocitate dierum
meorum transiturus sum, quemadmodum solet fugere vmbra et euanescere fumus, consultissimum constat anime saluande prouidere,
cuius vitam in eternum scio permanere. Igitur pro dileccione domini nostri Ihesu Christi, liberatoris animarum nostrarum,
ac pro veneratione genitricis eius perpetue virginis Marie et pro interuentu beati Mathei apostoli et ewangeliste, bono ac
deliberato animo maturoque consilio amicorum meorum prehabito, ob remedium et salutem anime mee ac parentum meorum, videlicet
Heyncze Bar patris mei et Margarethe matris mee, fratrum et sororum necnon Fylcze sororis mee et domini Ioseph heredis in
Grodzisko, irreuocabiliter pure donaui discreto viro domino Nicolao dicto Leype, quondam Voyslai de
Grodzisko, plebano in
Opalenycza1), ob fidelitatis seruicia michi per eum impensa, in molendino meo situato super fluuio
Mogielnycza dicto, prope castrum et in alijs omnibus molendinis, quotquot in eodem fluuio ante et retro fieri possunt, de qualibet rotha
eorundem molente, vt infra patebit, vnum terciarium farine, quod vulgo
rzewothnyk dicitur, mensure vsualis, vt iuris est dicti mei districtus, singulis septimanis, videlicet die sabbati sibi suisque successoribus
perpetuis temporibus, omni impedimento proculmoto. Eciam do et confero dicto domino Nicolao et eius successoribus quatuor
gurgustra wlgariter
wiersze circa quodlibet molendinum et in quolibet stagno ponenda pro captura piscium in qualibet parte fluminis in structuris sibi
factis pro mensa eorum cum duabus nassis wlgariter
wiecierze libera habebunt. Eciam do et confero dicto domino Nicolao suisque successoribus vnum mansum liberum in
Opalenycza ad ipsius vsum et suorum successorum per se vel alios quosuis laicos colendum, tam longum et latum, vt aliorum villanorum
mansi continentur, liberum ab omni solucione et labore, et alijs quibusuis exaccionibus proculmotis, cum omni iure et dominio
ipsum mansum tenere, habere et quiete possidere secundum suum ac suorum successorum placitum licite et libere vnum vel plures
in eodem manso cultores seu alios quosuis artifices collocare, et hij in eodem manso per ipsum siue suos successores constituti,
in vijs, meisque siluis, borris, nemoribus, pascuis, aquis et pratis singulisque omnibus ad eorum vsum spectantibus, vt alij
mei villani in hereditate predicta omni impedimento euoluto plenaria gaudeant libertate. Eciam do et confero dicto domino
Nicolao et suis successoribus tres insulas, wlgariter
ostrowy dictas, vnam retro curiam suam, aliam prope fluuium predictum et castrum et circa eandem insulam ipse et sui successores
piscinam in latitudinem et longitudinem sibi competentem possunt ad vtilitatem sui preparare. Insulam vero terciam in hereditate
mea alia, videlicet
Mokre Miechorzewo2), cum horto libero penes antiquum cymiterium et prope curiam sculteti contento, ipse et sui successores sine impedimento
libere retinebunt. Insulas vero predictas cum hortis singulis annis ipse et sui successores per se vel alios secundum ipsius
vel ipsorum placitum desicare, eradicare et extirpare valeant ac easdem meliorare omni impedimento proculmoto. Item do et
confero predicto domino Nicolao suisque successoribus in omnibus hereditatibus meis, siluis et borris siue nemoribus, vbicumque
in eisdem sibi eligere placuerit, nonaginta arbores pro mellificijs valentes, wlgariter
barcz dictis, pro vtilitate sua suorumque successorum; quod si vna illarum corruerit vel annihilaretur, extunc aliam loco illius
licite poterit seu poterint reparare. Insuper sepedicto domino Nicolao et suis successoribus do et conferro vnum macellum
liberum in predicto oppido, videlicet
Opalenycza quiete et pacifice ab omni sulucionis onere possidendum et labore quouis exemptum. Ceterum firmissime in hijs scriptis confirmo
sepedicto domino Nicolao et suis successoribus omnem hereditatem ad ecclesiam ab antiquis fundatoribus spectantem ac ab eisdem
in suis limitibus limitatam, wlgariter
poswanthne, ab acie curie sue inchoando videlicet agrum, hortos et pratum et alia queque ibidem circumiacencia a dexteris, transeundo
per antiquam viam ad hereditatem
Iastrzebnyki3) vsque ad limites
Wyszoky damb. Et hec omnia prescripta, videlicet agrum, hortos et prata ipse et sui successores licite et libere sine impedimento meo successorumque
meorum desicare, exradicare et extirpare ac ea meliorare valebunt. Quare sepedictus dominus Nicolaus suique successores singulis
diebus sabbatiuis vnam missam ad laudem et honorem Domini nostri Ihesu Christi et virginis Marie, matris eius gloriose, et
Omnium Sanctorum et presertim beati Mathie apostoli et ewangeliste, specialiter tamen istam venerabilem missam "Salue sancta
Parens" vel pro festis quibuslibet et beate Marie virginis missam festo congruam cantare vel legere debebunt, et singulis
diebus dominicis Quatuor temporum de quolibet anno sese continue sequentibus, vigilias de Sancto et feria secunda proxima
missam pro defunctis legere vel cantare pro animabus prescriptis sint astricti, exhortacione tamen ad populum singulis diebus
dominicis publice fienda pro salute animarum predictarum deuotissime studeant sine obliuoine memorie commendare. Et si dictus
dominus Nicolaus et sui successores dicte ecclesie rectores, dictum diuinum cultum in vigilijs sic, quod absit, exequi neglexerint,
tunc dictam farine mensuram eiusdem septimane, qua eandem recipere debuissent, non habebunt. Eciam hoc sit exceptum, quod
si dictum molendinum vel molendina vacaret siue vacarent non molendo, ita tamen, quod tantum duobus diebus eiusdem septimane
molendina molerent, extunc idem dominus Nicolaus et sui successores in quolibet molendino de qualibet rota sic molente farinam,
vt prescriptum est, sine omni impedimento retinebunt. In huius rei testimonium sigillum meum presentibus est subappensum.
Datum et actum in
Opalenycza dio sancti Michaelis archangeli. Presentibus nobilibus viris et dominis: Swanthoslao castellano Callissiensi, Andrea et Przibislao
de
Gryzina, Iohanne de
Iarognyeuicze, Heynczkone et Franczkone fratribus dictis Skappa de
Uyazd, Gunthero Pradel de(s) heredibus, Nicolao sculteto de
Szelyno, Mathia Szmolczicz de
Mokre Myechorzewo, Witkone de
Suche Myechorzewo scultetis et alijs quam pluribus fidedignis ad premissa vocatis et rogatis, sub anno Domini millesimo quadringentesimo primo.
Acta consistorii episcopalis Posnaniensis de a. 1460 - 1467.
1)Opalenica, miasteczko nad rzeką Mogilnicą w powiecie bukowskim.
2)Michorzewo wieś parafialna w tymże powiecie.
3)Jastrzębniki wieś w tymże powiecie, parafii Opalenica.
Dokument Nr 21
1402. die 13. mensis Februarii, Cracoviae.
Wladislaus II. rex Poloniae Nicolao Kezinger de Nuremberga pro Nicolao Bochnar zuppario Salis utriusque fideiubet.
Wladislaus Dei gracia rex Polonie, Lythuanieque princeps supremus et heres Russie etc. significamus, quibus expedit, vniuersis,
presencium noticiam habituris, quomodo circumspectus Nicolaus Kezinger de Nuremberga, mercator noster fidelis dilectus, cum
sua societate, cupientes in eo nostre celsitudini obsequium facere speciale, prudentem Nicolaum Bochnar ciuem Cracouiensem,
zupparium nostri Salis vtriusque, fidelem nostrum dilectum, certis pecuniarum summis pro nostra celsitudine et pro necessarijs
nostris expositis supportauerunt et subleuauerunt cum effectu. Volentes igitur prefatum Nicolaum Kezinger et suam societatem
specialibus graciarum nostrarum fauoribus prosequi, promittimus verbo regio, si predictum Nicolaum Bochnar zupparium ab hac
luce migrare contigeret, huiusmodi summis pecuniarum a prefato Nicolao Kezinger et a sua societate pro nostris, ut prefertur,
opportunitatibus receptis; ipsi Nicolao Kezinger et sue societati non exsolutis, pro eisdem summis pecuniarum nondum solutis,
super quibus claris et euidentibus scriptis edocti fuerimus, eidem Nicolao Kezinger et sue societati satisfacere, ipsosque
penitus indempnes reddere pretextu pecuniarum earundem. Harum quibus sigillum nostrum est appensum testimonio literarum. Datum
Cracouie feria secunda Carnispriuij, anno Domini millesimo quadringentesimo secundo. - Ad relacionem reuerendi in Christo
patris, domini Nicolai episcopi Wladislauiensis, necnon domini Clementis vicecancellarij regni Polonie.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (Nr. 276), opatrzony był pierwotnie jedną
pieczęcią, po której tylko pasek pargaminowy pozostał.
Dokument Nr 22
1402. die 21. mensis Februarii, Siradiae.
Petrus Kmithae de Wisnicze palatinus Sandomiriensis et capitaneus Siradiensis testatur, Chebdam de Niewiesz villam suam Paski
przybkowskie Chebdae dicto Sweneczskemu C marcis vendidisse.
R. Datum Siradie feria tercia proxima post dominicam Reminiscere, anno Domini millesimo quadringentesimo secundo. Presentibus:
Iacussio palatino, Martino castellano, Zawissio vexillifero, Petrassio subdapifero. Venceslao iudice, Sobeslao subiudice Siradiensibus.
Gniezno, arch. consitorii archiepiscopalis, acta ad annum 1426.
Dokument Nr 23
1402. die 25. mensis Aprilis, Gnesnae.
Mathiae iudicis Calissiensis decretum, monasterio Landensi villam Wronczyno, de qua eidem monasterio Nicolaus de Bogusławice
litem intendebat, addicens.
Nos Mathias iudex Calisiensis, notum facimus, quibus expedit, vniuersis, tam presentibus, quam futuris, presencium noticiam
habituris, quod sub anno Domini millesimo quadringentesimo secundo, ipso die beati Marci euangeliste, in summis terminis alias
generalibus Gnesne circa aduentum serenissimi principis domini Vladislai regis nostri graciosi, in presencia dominorum infrascriptorum
celebratis, constitutus personaliter Nicolaus de
Boguslawice, nomine suo et principaliter consortis sue iudicialiter proposuit contra et aduersus abbatem et totum monasterium eiusque
conuentum in
Landa, quomodo hereditatem Magnum
Wronczyno1) pro se ab ipso alienantes vsurparent minus iuste, asserentes se racione fore propinquiores ad eandem. Ex aduerso dominus
abbas respondit, quod antecessores ipsius duas partes eiusdem hereditatis pro pecunijs emissent, et aliam partem per modum
commutacionis pro alia parte hereditatis eidem abbati et conuentui esset appropriata, incorporata et adiuncta, et super hoc
priuilegia euidencia et sufficiencia sufficienter produxit coram dominis antedictis. Demum domini supradicti auditis literis
eiusdem domini abbatis et conuentus, dictam hereditatem Magnum
Wronczyno adiudicauerunt predicto domino abbati, monasterio et conuentui, decernentes priuilegia ipsorum robur obtinere perpetue firmitatis;
predicto autem domino Nicolao et eius consorti abiudicantes temporibus euiternis et tenore presencium iusticia mediante abiudicamus.
In cuius rei testimonium sigillum nostrum presentibus est appensum. Actum et datum anno, die, quibus supra. Presentibus strenuis
ac nobilibus viris, dominis: Sandiuogio Callissiensi, domino Iohanne Liganza Lanciciensi palatinis, Thomkone capitaneo Maioris
Polonie generali, Ianussio Gnesnensi, Suentoslao Calisiensi, Iohanne de
Krolikowo Szremensi castellanis, Alberto Trlanski subcamerario, Iacussio Iacca subiudice, ceterisque dominis iudicio regali nobis(cum)
presidentibus.
Series privilegiorum monasterii Landensi lit. B z XVII wieku, str. 49.
1)Wronczyno. Były niegdyś trzy wsie tej nazwy w Wielkopolsce: jedna parafialna w byłem województwie poznańskiem, pow. gnieźnieńskim, druga
w temże województwie, pow. kościańskim, par. Modrze, trzecia wreszcie w wojew. kaliskiem, pow. gnieźnieńskim. Do którejby
się z tych miejscowości nasz dokument odnosił, wyjaśnić nie umiemy.
Dokument Nr 24
1402. die 20. mensis Iunii, Sandomiriae.
Pactum Nicolai cancellarii Cuiaviensis cum Nicolao dicto Neorza de ecclesia parochali in Stszow(?).
In nomine Domini amen. Sub anno Natiuitatis eiusdem millesimo quadringentesimo secundo, indiccione decima, mensis Iunij die
vicesima, pontificatus sanctissimi in Christo patris et domini, nostri domini Bonifacij superna prouidencia pape noni moderni
anno ipsius XIII, hora terciarum uel quasi, in domo habitacionis honorabilis viri domini Iacobi decani ecclesie collegiate
sancte Marie Sandomiriensis in Sandomiria, in mei notarij publici infrascripti testiumque subscriptorum ad hoc vocatorum specialiter
presencia constituti personaliter venerabilis et discretus viri dominus Nicolaus cancellarius terre Cuyauiensis, prothonotarius
domini Wlladislai regis Polonie, canonicus Cracouiensis et Sandomiriensis ecclesiarum et Nicolaus dictus Neorza, rector ecclesie
parrochialis in
Stszow(s), inter ipsos deliberacione habita sepiusque super hoc repetito tractatu parte ex utraque, non valentes ecclesie prefate
in
Stszow1) et cure ipsius aliter consulere, salutique animarum ipsorum et parrochie ibidem subuenire, ipsamque ecclesiam in
Stszow onere negligenciarum tam in cura animarum, quam regimine temporalium pregrauatam cupientes releuare, talem ordinacionem et
condictacionem inter ipsos fecerunt, cuius tenor de verbo ad verbum sequitur et est talis. Et primo presbiterum ydoneum et
valentem pro dicta ecclesia in
Stszow et cura ipsius, quem prenominatus dominus Nicolaus cancellarius elegerit duxeritque presentandum reuerendo in Christo patri
et domino, domino Petro Dei gracia episcopo Cracouiensi, eundem petens institui per commendam et medium commende ad prefatam
ecclesiam i
Stszow. Quiquidem presbiter ad presentacionem prefati domini Nicolai cancellarij, cum per prefatum dominum episcopum Cracouiensem
fuerit, ut premittitur, per commendam ad dictam ecclesiam in
Stszow institutus, curaque animarum et regimen temporalium in eadem sibi fuerit per dictum dominum episcopum Cracouiensem commissa
et assignata, tribus annis a festo sancti Iacobi proxime nunc affuturo computando, prefato Nicolao dicto Neorza soluet quolibet
anno X marcas pro vite ipsius sustentacione, videlicet singulis Quatuortemporibus duas marcas cum media, quarto vero anno
cum aliquum ecclesia prefata fuerit in parte reformata et edificia circa eandem aliqua confecta, prefatus institutus eodem
anno et alijs sequentibus soluet XII marcas dicto Nicolao Neorza. Super quibus omnibus et singulis prefati dominus Nicolaus
cancellarius et Nicolaus dictus Neorza pecierunt eis a me notario infrascripto confici presens publicum instrumentum. Actum
et datum anno, indiccione, mense, die, pontificatu, hora et loco, quibus supra. Presentibus discretis et prouidis Symone viccario
ecclesie sancte Marie Sandomiriensis, Alberto Stanislai de
Leszow clerico Poznaniensis diocesis, nobili Iohanne Iacusij de
Zwydno subdapifero Rauensi, Ianvsio dicto Blecstarcz et Iohanne dicto Pyszarzik, ciuibus ciuitatis Sandomiriensis, testibus ad premissa
vocatis et rogatis.
@rysunek@
Et ego Sanislaus Michaelis de
Przedborz presbiter Gneznensis diocesis, publicus imperiali auctoritate notarius, dictis ordinacioni, condictacioni alijsque omnibus
et singulis, dum sic, ut premittitur [agerentur et fierent], vnacum prenominatis testibus presens interfui [eaque omnia et
singula sic fieri] vidi et audiui et in hanc formam publicam redegi signoque et nomine meis solitis et conswetis consignaui
in fidem et testimonium omnium premissorum.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (Nr. 278). Pieczęcią żadną nie był opatrzony.
1)Stszów. Miejscowość takiej nazwy na obszarach dawnej rzeczypospolitej nie istnieje wcale. Prawdopodobnie chodzi tu albo o Strzeszewo
albo o Strzeżów lub Strzyżów, lecz o którą z licznych wsi tej nazwy, rozstrzygnąć nie umiemy. W każdym razie wieś ta musiała
leżeć w dyecezyi krakowskiej, skoro kapelana kościoła parafialnego w tejże wsi zatwierdzać miał biskup krakowski.
Dokument Nr 25
1402. die 20. mensis Octobris, Gnesnae.
Mathiae de Wąsosze iudicis Calissiensis decretum, episcopo Posnaniensi quartam partem villae Chwaliszew seu Chwalibogowo addicens.
R. Priuilegium Mathie iudicis Calissiensis et heredis in
Wansosz, quo mediante sentenciam diffinitiuam in causa quarte partis hereditatis in
Chwaliszew seu
Chwalibogowo,1) ad ecclesiam Posnaniensem spectantis, coram comitibus Thomcone subpincerna Cracouiensi, Maioris Polonie capitaneo generali,
Martino de
Calinova castellano Siradiensi, Bodzantha de
Chlapowo subpincerna Posnaniensi, Nicolao de
Gorazdowo pincerna Calissiensi, Andrea de
Gorazdowo, tanquam a nominato capitaneo iudicibus designatis, inter Andream episcopum Posnaniensem et generosam Luchnam de
Phaliszyce mota, episcopo et ecclesie Posnaniensi sub actum in
Pyzdry feria sexta ante festum s. Heduigis, anno 1402 adiudicate, approbat et ratificat. Datum Gnesne ipso die Translacionis sancti
Adalberti martyris, in domo reuerendissimi patris Nicolai archiepiscopi Gnesnensis, anno millesimo quadringentesimo secundo.
Teka Naruszewicza 10 N. 41, z sumaryusza kapituły katedralnej poznańskiej.
1)Chwalibogowo. Trzy wsie tej nazwy istnieją w powiecie wrzesińskim, do którejby się z nich nasz regest odnosił, rozstrzygnąć nie umiemy.
Może ten regest odnosi się do jednej z wsi Chwaliszew, których jest cztery w powiecie odolanowskim, a może do Waliszewa, obecnie przedmieścia miasta Poznania, które się niegdy niewątpliwie Chwaliszewem zwać musiało.
Dokument Nr 26
1402. die 13. mensis Decembris, in Ląd.
Gerardus abbas monasterii Landensis cuidam Mathiae dicto Sartori scultetiam in villa Maławieś L marcis vendit.
Ad perpetuam rei memoriam. Nos frater Gerardus abbas in
Landa totusque conuentus ibidem ordinis Cisterciensis, Gneznensis diocesis, notum facimus tam presentibus, quam futuris, presens
scriptum inspecturis seu audituris, quod nos mera deliberacione prehabita, vendidimus et per presentes vendimus honesto viro
Mathie dicto Sartori sculteciam nostram, scilicet duos mansos in nostra hereditate
Mala uilla
1), in districta Dyrzouiensi sita, pro quinquaginta marcis Prusiensibus videlicet grossorum vel maioris monete, pro se et per
eum (cum) suis successoribus legitimis natis seu nascendis iure Teutonicali, prout sculteti aliarum villarum nostrarum in
Clodauia siue in
Trampko2), iure hereditario tituloque proprietatis libere possidendo, addicientes, quod predictus scultetus seu sui legitimi successores
medium censum de taberna ibidem pro se tollet et ad vsus suos conuertet; eciam tercium denarium de re seu causa iudicata habebit.
Incole vero predicte ville nostre, quilibet eorum in festo sancti Martini racione et nomine census dare et cum effectu nobis
assignare tenebunt(s). Ceterum autem iamdicti kmethones iuxta consuetudinem terre nobis laborare sunt astricti. Vt autem hec
nostra vendicio et empcio grata et rata persisteret et perpetue firmitatis robur obtineret, sigillorum nostrorum munimine
videlicet abbatis et conuentus presentem litteram iussimus et precepimus roborari ac communiri. Actum et datum in
Landa, ipso die sancte Lucie virginis, sub anno Domini millesimo CCCC° secundo. Presentibus hijs tesibus, religiosis viris, fratribus:
Gobelino priore, Iohanne suppriore, Syfrido cellerario, Heinrico bursario ac alijs quam plurimis fidedignis.
Z kolońskiego kopiarza przywileji lądzkich, karta 33, N. 70.
1)Maławieś niegdy w woj. pomorskiem, pow. tczewskim.
2)Kłodawa wieś paraf. w pow. gdańskim.
Trampko, tej miejscowości oznaczyć nie umiem.
Dokument Nr 27
1403 s. d. m. et l.
Michael heres villae Lubasz1) Ioanni plebano ibidem hortum quendam confert.
R. Michał dziedzic Lubasza nadaje Janowi Bedermanowiczowi plebanowi w Lubaszu i jego następcom ogród leżący obok własnego
ogrodu pod warunkiem, aby ciż plebani co poniedziałek odprawiali mszę za zmarłych, zaś raz w rok w niedzielę jednę całą wigilię.
Testes: Mathias plebanus Czarnkouiensis, Venceslaus altarista Schamotuliensis, Andreas Ryp.
Acta episcopalia consistorii Posnaniensis de anno 1449.
1)Lubasz, wieś paraf. w pow. czarnkowskim.
Dokument Nr 28
1403. die 4. mensis Martii, Cracoviae.
Wladislaus II. rex Poloniae oppido Dolsk privilegium iuris civilis, igne consumptum, renovat.
R. Priuilegium serenissimi Vladislai regis Polonie super renouacione priuilegij iuris ciuilis oppidi
Dolsko,1) ex eo, quod primum priuilegium igne consumptum deducatur, tum super institucione consulatus, donacione libertatum, determinacione
fori septimanalis et nundinarum de datto Cracouie die dominica Inuocauit. Presentibus: Petro episcopo, Iohanne de
Tanczyn castellano, Iohanne de
Tarnow palatino Cracouiensibus, Petro Kmita Sandomiriensi, Ianussio de
Konieczpole Siradiensi palatinis. - Per manus reuerendissimi Nicolai archiepiscopi Gnesnensis, anno Domini millesimo quadringentesimo
tercio.
Teka Naruszewicza 10 N, 55, z sumaryusza kapituły katedralnej poznańskiej.
1)Dolsk miasto w powiecie szremskim.
Dokument Nr 29
1403. die 6. mensis Martii, Cracoviae.
Wladislaus II. rex Poloniae cum monasterio Landensi vilam Sokołowo villis Wronczyno małe et Niedamirz commutat.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Cum inter humane nature commoda nichil dignius memoria habeatur, oportunum
existit, vt actus hominum litterarum apicibus et testium annotacione perhennentur. Proinde nos Wladislaus Dei gracia rex Polonie,
necnon terrarum Cracouie, Sandomirie, Siradie, Lancicie, Cuyauie, Lithuanieque princeps supremus, Pomeranie, Russieque dominus
et heres etc. significamus, quibus expedit, vniuersis, presentibus et futuris, presencium noticiam habituris, quomodo certis
causis animum nostrum mouentibus et signanter speciali zelo deuocionis accensi, cupientes monasterio nostro in
Landa1) de maiori commodo et profectu prouidere, villam nostram
Sokolowo2) in districtu Gneznensi sitam, pro villis
Wronczino paruo et minori et
Nedamyrz,3) in districtu Pisdrensi sitis, cum venerabili fratre Gerhardo abbate et conuentu ipsius ibidem in
Landa rite et racionabiliter iustoque permutacionis titulo alterutrum permutauimus et tenore presencium permutamus. Et vt valor
predictarum villarum equaliter conpensetur, predictus Gerhardus abbas cum suo conuentu sexaginta marcas latorum grossorum
nobis addiderunt pro villa
Sokolowo ad villas predictas
Wronczino minori et
Nedamirz, ipsam villam
Sokolowo a Nicolao de
Krolikow castellano Sremensi liberantes. Quamquidem et villam
Sokolowo predictam monasterio predicto in
Landa cum omnibus eius pertinencijs, agris, agriculturis, pratis, campis, rubetis, quercetis, pinetis, fructetis, borris, siluis,
mericis, nemoribus, aucupacionibus, venacionibus, mellificijs, piscinis, piscaturis, lacubus, paludibus, aquis et aquarum
decursibus, molendinis, emolumentis, collibus, vallibus, montibus, censibus, fructibus, redditibus, vtilitatibus, prouentibus,
appendijs et coherencijs vniuersis, prout eadem villa
Sokolowo in suis metis, grenicijs et gadibus ab antiquo longe lateque et circumferencialiter est limitata et distincta, incorporamus,
adiungimus, annectimus et appropriamus perpetuis temporibus duraturis, per ipsum abbatem et conuentum eius tenendam, habendam,
vtifruendam, nec non vendendam, commutandam et in vsus eorum beneplacitos conuertendam ac perpetuis temporibus possidendam.
Harum quibus sigillum nostre maiestatis appensum est testimonio litterarum. Datum Cracouie feria tercia proxima post dominicam
Inuocauit, anno Domini M° CCCC° III°. Presentibus hijs venerabilibus in Christo patribus et dominis: Nicolao de
Curow sancte Gnesnensis ecclesie archiepiscopo, Petro Cracouiensi et Alberto Poznaniensi episcopis, necnon validis strenuisque
viris Iohanne de
Thanczin castellano Cracouiensi, Iohanne de
Tharnow Cracouiensi, Sandziwogio Swidwa Poznaniensi palatinis, multisque alijs nostris fidelibus fidedignis. Datum per manus eiusdem
domini Nicolai de
Curow sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopi, nobis sincere dilecti.
Z kolońskiego kopiarza przywileji klasztoru lądzkiego, karta 2 N. 2.
1)Ląd wieś w woj. kaliskiem, pow. konińskim, par. Lądek.
2)Sokołowo, wieś w pow. gnieźnieńskim, par. Ostrowite prymasowskie.
Wronczyno małe i Niedamirz dziś w pow. pyzdrskim nie istnieją.
Dokument Nr 30
1403. die 11. mensis Martii, Cracoviae.
Wladislaus II. rex Poloniae littus paludis dicti Prusy Alberto episcopo Posnaniensi confert.
In nomine Domini amen. Wladislaus Dei gracia rex Polonie, necnon terrarum Cracouie, Sandomirie, Syradie, Lancicie, Cuyauie,
Lithuanieque princeps supremus, Pomeranieque et Russie dominus et heres etc. significamus tenore presencium vniuersis, quibus
expedit, presentibus et futuris, presencium habituris noticiam, ad rei memoriam sempiternam, quod mente solicita perpendentes,
quod in cumulum promitat maiestatis regie et honoris ad ea dexteram aperire munificam, que et bonorum votiue ampliandorum
augmentum respiciunt et personarum ecclesiasticarum, pontificali presertim dignitate, profunda quoque et rei publice opportuna
consiliorum vtilitate eminencium condicionem vbertant et faciunt pociorem. Inde est, quod nos deuotis precordijs magna pro
paruis et pro transitorijs eterna ab eo, qui bonorum nostrorum non indiget, et in se sperantes conseruat, domino premia expetentes
et eum hereditatis nostre partem habere, voluntatique sanctorum, qui in terra eius sunt et ad dexteram regiam, ne commoueantur,
assistunt, cupientes, rippam nostram seu littus paludis siue stangni, wlgariter dicti
Prussy, intra nostre regalis dicte
Drzonek, et venerande beatorum Petri et Pauli apostolorum, principum Poznaniensis ecclesie, vocate
Dolsko1) hereditatum, in Maiori Polonia, in districtu Srzemensi consistencium, terminos iacentis et gades seu limites ipsarum concludentis,
vnacum parte eiusdem stagni nos concernente, ad instantem peticionem reuerendi et nobis precipui in Christo patris, domini
Alberti episcopi Poznaniensis, dicte ecclesie ac ipsi domino Alberto et suis successoribus episcopis, Poznaniensibus, pro
piscina seu piscinis per eos ad comodum et vtilitatem ipsorum et ecclesie eiusdem faciendis, in longitudine, qua longiori
et latitudine, qua ampliori aqua in palude seu stangno eodem retenta et restangnata dilatata fiunt et diffusa, cum omni iure
et dominio et prout ad nos hactenus dinoscebatur pertinere, dedimus, donauimus, contulimus et appropriauimus, ac presencium
robore damus, donamus, conferimus et appropriamus, per ipsam Poznaniensem ecclesiam et eius episcopos tenendum, habendum et
perpetuis temporibus pacifice possidendum ac cum piscaturis et vniuersis vtilitatibus ad vsus eorum beneplacitos conuertendum.
Harum quibus sigillum maiestatis nostre appensum est testimonio literarum. Datum Cracouie die dominico Reminiscere miseracionum
tuarum etc. anno Domini millesimo quadringentesimo tercio. Presentibus strenuis militibus: Iohanne de
Tanczin castellano, Iohanne de
Tarnow palatino Cracouiensibus, Petro Kmythe palatino, Cristino de
Ostrow Sandomirien castellano, Zegotha de
Pysary Cracouiensi et Sandziuogio de
Ostrorog Poznaniensi vexilliferis, et quammultis alijs nostris fidelibus dilectis. Datum per manus reuerendissimi in Christo patris,
domini Nicolai archiepiscopi Gneznensis nobis sincere dilectj.
Ad relacionem Nicolai aule regalis vicecancellarij. -
Albricus prepositus Vneyouiensis.
Oryginał pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły katedralnej poznańskiej, opatrzony jest majestatową pieczęcią króla
Władysława Jagiełły ze zwykłego wosku, mocno zniszczoną, uwieszoną na sznurze z blado różowego i blado zielonego jedwabiu.
1) Drzonek wieś, Dolsk miasto w pow. szremskim.
Dokument Nr 31
1403. die 8. mensis Maii, in Krzeszów.
Nicolaus de Chroberz capitaneus Cresoviensis fratri suo Francconi villam Ośnica, ad fluvium San locandam, XXX marcis vendit.
In nomine Domini amen. Quia cunctorum perit memoria factorum, nisi testibus veridicis siue scriptis priuilegiatis publice
solidantur, igitur nouerint vniuersi, presentem paginam inspecturi, quod nos Nicolaus heres de
Chroberz necnon capitaneus Cresoviensis per consensum magnifici principis Wladislay Dei gracia regis Polonie, cupientes redditus castri
predicti ampliare, decreuimus noue locacionis villam sub nomine
Osniscza1) inter
Colno et fluuium
San situare. Vendidimus fratri nostro Francconi filio domini Stephani dicti Pachirz pro triginta marcis vsualis monete sculteciam
cum omnibus fructibus infrascriptis iure Maitburgensi perpetuo hereditarie habendam, possidendam ac si necesse fuerit, ad
vendendam. Ad libertatem prefixam diligencius locandam eidem Ffrancisco sculteto et singulis kmetonibus ad eandem libertatem
supervenientibus et ibidem manentibus a data presencium infra XII annos in mericis, in siluis vero XX-ti annos omnimodam libertatem
concedimus et donamus, ipsosque ab omnibus solucionibus, angarijs, exaccionibus et alios(s) quocumque nomine dicantur, liberos
faciendo, tali tamen condicione, quod predictus scultetus in predicta libertate duodecim cmethones in duodecim mansis, de
nouo extirpatis, pro nostris vsibus et suis debeat collocare; sin autem plures fieri poterint, ad nostrum melius locabuntur.
Deinde intra granicies incipiendo a
Colna fluuio usque ad fluuium
San et a fluiuo
San usque ad
Persczowicze et a
Perscowicze usque ad
Borecz et dictum
Borecz usque ad granicies
Bistripotoc et a
Borecz usque ad foueas
Iwn, quo reccius poterit pertransire, et a @?@foueis quo reccius potest pertransire circa
Chlopi gosd usque iterum ad
Colna sint in se circumferencialiter sint(s) distincte. Sepedicte scultecie @?@ac kmetonibus vtilitates, quas comparare et haberi
poterint pro ipsis, voluerint, largiter donamus: siluuas, borras, mericas, mellificia ad comparanda. Ceterum concedimus et
damus predicto sculteto in predicta scultecia @-?@ IIII-or mansos liberos, prata, primo, quod est sub
Oszniscze, secundo
Perscovicze, tercio
Setno, quod ante ad castrum spectabat, et quatuor ortulanos, tabernam, maccellum carnificum, fabrum(s) sutorum et sartorum, sextum
denarium de censu, tercium denarium de iudicio, molendinum in
Colna fluuio, ubi placuerit ad parandum, piscinas, quotquod fieri poterint in suis granicijs, lacus: primum sub
Osniscze, secundum paruum, quod dicitur
Lomini, in fluuio
San obstaculum, quod dicitur
jasz ad parandum; hec omnia concedimus libere ad possidendum. Item vero cum iam libertas elapsa expirauerit, cmetones nobis ibidem
annis singulis per marcam soluere tenebuntur in die beati Martini. Item si aliqua expedicio communis in terra siue extra terram
ingruerit, tunc sepedictus scultetus in equo et cum balista nobis tenebitur deseruire; ab alijs vero solucionibus et exaccionibus
penitus liberi sint et exempti, nisi quod iuris est in alijs libertatibus. Item plebano idem cmetones per mensuram siliginis
et per mensuram auene in festo sancti Martini soluere tenebuntur. Istis autem omnibus suprapremissis super omnia predicta
in iura se Maitburgensia tenebuntur, ipsorum privilegio et iure vtantur, ad que nos omnino consentimus. In cuius rei testimonium
sigillum nostrum presentibus duximus apendendum. Actum et datum in
Cresow in die beati Stanislaui gloriosi martiris, anno Incarnacionis Domini M°C°C°C°C°III°. Presentibus testibus: domino Iohanne
fratre nostro, herede de
Chroberz, domino Iacobo item herede de
Chroberz, strenuo milite domino Gregorio de
Lowinicza, domino Nicolao herede de
Wola, domino Petro herede de
Charzewicze et alijs quam pluribus fidedignis.
Dokument pargaminowy przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 270), opatrzony jest jedną okrągłą
pieczęcią z ciemnego wosku, zawieszoną na sznurku z pąsowego i niebieskiego jedwabiu, a wyobrażającego w tarczy herb Topór.
Napis otokowy zniszczony.
1) Ośnica. Wieś tej nazwy nad rzeką Sanem dziś nie istnieje.
Dokument Nr 32
1403. die 5. mensis Iunii, in Konin.
Wladislaus II. rex Poloniae cuidam Laurentio filio Micossii molam aquariam in fluvio Warta prope oppidum Oborniki sitam, confert.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Quia tunc multis errorum et dubiorum incommodis prudenter occurrimus, dum
gesta etatis nostre literarum apicibus et testium annotacione perhennamus, proinde nos Wladislaus Dei gracia rex Polonie,
Lithuanieque princeps supremus et heres Russie etc. significamus, quibus expedit, vniuersis, presentibus et futuris, presencium
noticiam habituris, quomodo cupientes regni nostri solitudines in vsus vberiores reducere et fructus thezauri nostri amplioribus
vbertatibus adaugere, in ripa fluuij
Wartha fluentis ante opidum
Oborniky1), retro pontem eiusdem opidi
Oborniky, quo itur ad ecclesiam sancti Spiritus, molendinum erreximus et locauimus, in quo omnia grana frumentorum moli debent sine
preiudicio aliorum nostrorum molendinorum. Cuius quidem molendini terciam partem seu terciam metretam omnium emolimentorum,
de eodem veniencium, Laurencio molendinatori filio Mikossij, olim ciuis de
Gnezno, considerata subtilitate artis ipsius carpentorie, dedimus graciose, damusque et conferimus harum serie mediante temporibus
perpetuis duraturis, duabus partibus seu metretis eiusdem molendini pro nobis et successoribus nostris reseruatis. Quodquidem
molendinum ijdem Laurencius in omnibus suis defectibus et de nouo eciam debet reformare. Pro cuius reformacione nos duos denarios,
ipse vero Laurencius molendinator tercium dare volumus et debemus. De quoquidem molendino prefatus Laurencius molendinator
omnium emolimentorum eiusdem molendini duas metretas nobis vel capitaneis nostris Obornicensibus, qui pro tempore fuerint,
debet dare et fideliter assignare, terciam metretam pro vsibus suis conuertendo; quamquidem terciam metretam eiusdem molendini
ijdem Laurencius molendinator et eius liberi ac successores legitimi habebunt, tenebunt, vtifruentur et pacifice temporibus
perpetuis possidebunt. Racione cuius donacionis ydem Laurencius molendinator et sui successores legitimi arce carpentoria
curijs nostris seruire tenebuntur, quociens fuerit oportunum et per capitaneum nostrum fuerint requisiti. Harum quibus sigillum
nostrum appensum est testimonio literarum. Actum in
Konyn feria tercia festi Penthecostes, anno Domini millesimo quadringentesimo tercio. Presentibus: reuerendo in Christo patre,
domino Alberto Dei gracia episcopo Poznaniensi, Gnewossio de
Dalouicz Cracouiensi, Iohanne de
Tholischcow Kalisiensi subcamerarijs, Nicolao de
Czarnkow iudice Poznaniensi, Georgio de
Kwyathcow Bechouiensi, Nicolao de
Bloczischow Santhocensi castellanis, multisque alijs nostris fidelibus fidedignis. Datum per manus venerabilis in Christo patris domini
Nicolai Dei gracia sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopi nobis sincere dilecti. - Ad relacionem Thomconis capitanei Maioris
Polonie.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 280), opatrzony był niegdyś jedną
pieczęcią, po której tylko sznurek z białego i zielonego jedwabiu pozostał.
1) Oborniki, dziś miasto powiatowe w dawnem województwie poznańskiem.
Dokument Nr 33
1403. die 5. mensis Iunii, in Konin.
Wladislaus II. rex Poloniae Alberto de Trląg villam Pławce confert.
Wladislaus Dei gracia rex Polonie Lythwanieque princeps suppremus et heres Russie etc. significamus, quibus expedit, vniuersis,
quod attenta mente perpendentes grata et multum accepta seruicia, que nobilis Albertus de
Trlang, subcamerarius Kalisiensis mayestati nostre exhibuit et imposterum aucto fidelitatis studio prestancius poterit exhibere,
quorum intuitu volentes eundem Albertum de
Trlang specialium graciarum prosequi fauoribus et ad obsequia nostra reddere prompciorem, sibi villam nostram
Plowcze1) in districtu Srzedensi sitam, cum omnibus censibus, redditibus, prouentibus, aquis, pratis, campis et laboribus ac cum omnibus
et singulis vtilitatibus ad ipsam quomodolibet spectantibus de innate celsitudinis munificencia damus tenendam, ad nostre
dumtaxat beneplacitum voluntatis. Quamquidem villam
Plowcze idem Albertus de
Trlang cum prescriptis eius vtilitatibus tenebit, habebit et pacifice possidebit ad voluntatis nostre beneplacitum, ut preffertur.
Harum quibus sigillum nostrum est appensum testimonio litterarum. Datum in
Konyn feria tercia festi Penthecostes, anno Domini millesimo quadringentesimo tercio. - Ad relacionem domini Nicolai vicecancellarij.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 281) bez najmniejszego śladu przywieszenia
lub wyciśnięcia pieczęci.
1) Pławce, wieś w pow. szredzkim.
Dokument Nr 34
1403. die 24. mensis Iulii, Posnanie.
Ioannes de Niepart canonicus et vicarius in spiritualibus Posnaniensis testatur, Ioannem dictum Chojnica bacalaureum in artibus
vicariis ecclesiae cathedralis Posnaniensis duas marcas annuas de villis Glinno, Sady et Bielawy1) in vim reemptionis vendidisse.
R. Czynsz powyższy wyderkafowy zapisał Jan Chojnica bakałarz w sztukach imieniem własnem oraz imieniem ojca swego Jury w szerokich
groszach praskich. A był ten czynsz płacony dotąd Mikołajowi Wodziczce, któremu wikaryusze katedralni poznańscy w zamian za
to 20 grzywien wynagrodzili. Testes: Nicolaus Petri de
Srzodka, Nicolaus Maczkonis de
Lubin plebani, Symon Martini de
Dambye et Symon Mathie de
Staw.
Acta consistorii episcopalis Posnaniensis de an. 1446-1447.
1) Bielawy i Glinno wielkie oraz Glinno małe czyli Glinienko, wsie w wojew. niegdy poznańskiem, pow. poznańskim, par. Chojnica. Sady dziś w tej okolicy nie istnieją.
Dokument Nr 35
1403. die 3. mensis Septembris, Posnaniae.
Thomco capitaneus Maioris Poloniae testatur, Hinczcam Szkapa de Ujazd cum Ioanne abbate monasterii Paradisiensis, quasdam
hereditates commutasse.
In nomine Domini amen. Ad rei memoriam sempiternam. Nos Thomco subpincerna Cracouiensis et capitaneus Maioris Polonie generalis,
significamus vniuersis presentibus et futuris, presencium noticiam habituris, quod ad nostram et aliorum nobilium veniens
presenciam, nobilis vir Hinczka dictus Szkapa, heres in
Wyasd, non compulsus, non coactus, neque errore aliquo seductus, sed de sua spontanea voluntate, vsus suorum amicorum consilio et
matura deliberacione prehabita, talem commutacionem in bonis hereditarijs cum venerabili domino Ioanne abbate de monasterio
Gosczechow alias Paradiso, et religiosis fratribus conuentus manesterij(s) eiusdem se fecisse recognouit, ita videlicet, quod a dictis
abbate et conuentu hereditates, videlicet
Sdzbowecz, item vtrumque
Solancin et
Sworzice in Costanensi, et
Zollelice1) in Poznaniensi districtibus sitas, recepit; racione quarum hereditatum et commutacionis ipsis domino abbati et conuentui
manesterij(s)
Gosczechowo predicti, hereditatem suam
Lutole mocre et scolteciam in
Choczeszewo2) cum iure supremo ibidem predictus Hinczko Szkapa cum omni iure et dominio, sicut solus tenuit et habuit, coram nobis resignauit,
cum omnibus prouentibus, redditibus, censibus, campis, agris, pratis, pascuijs, siluis, gagijs, mericis, rubetis, borris,
melificijs, lacubus, piscinis, fluuijs, aquis, riwlis, molendinis, stangnis, paludibus ac generaliter cum omnibus et singulis
vtilitatibus et pertinencijs, ad predictam villam
Lutole mocre et ad scolteciam in
Choczeszewo quomodocumque pertinentibus, nichil pro se excipiens in eisdem, per ipsos dominum abbatem et conuentum perpetuis temporibus
tenenda, possidenda, vendenda, obliganda et ad vsus beneplacitos conuertenda, prout ipsis et successoribus eorum vtilius videbitur
expedire. Nos autem predictam commutacionem ratam habentes et gratam, presentibus confirmamus. In cuius rei testimonium sigillum
nostrum presentibus est appensum. Actum et datum Poznanie, feria secunda ante Natiuitatem beate Marie, anno Domini millesimo
quadringentesimo tercio. Presentibus dominis: Sandiuogio de
Ostrorok vexilifero Poznaniensi, Andrea et Przibislao de
Grizina, Sandiuogio de
Iarocino, Theodrico de
Gywno et Petrassio de
Nagrodouice heredibus et alijs multis.
Dokument pargaminowy, przechowany w bibliotece hr. Raczyńskich w Poznaniu (N. 95), opatrzony był niegdy pieczęcią, przechowaną
w tejże bibliotece osobno (E, 4), a wyobrażającą w tarczy nieco pohylonej, nakrytej hełmem, herb Jelita.
1) Seibowiec niegdy w pow. kościańskim, dziś nie istnieje.
Słocin, wieś w pow. bukowskim, par. Grodzisk.
Sworzyce, wieś w tymże pow. par. Bukowiec.
Bolewice, wieś w tymże powiecie.
2) Lutole mokre, zapewne Lutołek wodny, niegdy w wojew. i pow. poznańskim.
Chocieszewo wieś paraf. w temże niegdy województwie i powiecie.
Dokument Nr 36
1403. die 8. mensis Septembris, in Poniec.
Iudicum quorundam decretum, inter Nicolaum abbatem Lubinensem et Mathiam Dzetrzich cmetonem de Górka de agro quodam litem
dirimens.
R. Petrus burgrabius in
Ponecz, Lysek in
Dzanczina, Iohannes de
Gosczeyewicze heredes, Mathias proconsul, Stephanus consul in
Ponecz, Clich in
Gosczeyewicze et Clich in
Ianiszewo kmethones, jako wybrani jednacze wydają wyrok w sprawie pomiędzy Mikołajem opatem lubińskim a Maciejem Dzetrzichem kmieciem
z
Górki, powiatu wschowskiego, o to, że Maciej pewnego pola w tejże wsi od dość dawnego czasu na szkodę klasztoru nie uprawia. Obiedwie
strony przyrzekają z góry poddać się wyrokowi pod karą 30 grzywien, za które poręczają ze strony klasztoru Stanisław z
Szurkowa podsędek poznański i opiekun klasztoru lubińskiego oraz Piotr dziedzic z
Gościejewic, zaś ze strony Macieja Dzetrzicha Ian Moczygroch z
Zawad, Miczko z
Gościejewic, Jan Draag z
Osieczny i Stojan z
Gościejewic kmiecie. Maciej Dzetrzich ma powrócić do swego pola i takowe uprawiać nadal lub sprzedać; opat zaś ma mu dać 7 wiardunków
i 8 mierzyc na zasiew zimowy, to jest 1 grzywnę na św. Michał, a na św. Marcin 3 wiardunki, oraz nakazać kmieciom z Górki,
by pole jego na zimę zorali, wreszcie uwolnić go od tegorocznego czynszu. In
Ponecz die dominica infra octauas Natiuitatis Marie, a. D. millesimo quadringentesimo tercio.
Oryginał pargaminowy, przechowany w bibliotece hr. Raczyńskich w Poznaniu. Pieczęci wszystkich czterech brak.
Dokument Nr 37
1403. die 24. mensis Septembris, in Ląd.
Gerhardus abbas monasterii Landensis cuidam Petro molam aquariam in villa Koszuty XX marcis vendit.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Nos frater Gerhardus abbas monasterij Landensis, ordinis Cisterciensis,
diocesis Gneznensis, ex arbitrio salubri et consensu fratrum conuentus nostri, molendinum in hereditate nostra
Coschuti1) situatum et in stagno de
Powidz decurrente, situm in fine ville predicte ad opidum
Sluptza tendenti, honesto viro Petro et suis legittimis successoribus vendidimus et vendimus presencium per tenorem pro viginti marcis
tenendum, habendum, commutandum, conueniendum, obligandum, vendendum, vtifruendum, perhenniter possidendum et ad vsus beneplacitos
conuertendum, iuxta quod prefato P. et suis legitimis successoribus vel posteris decencius ac vberius videbitur expedire,
tali, vt sequitur, ordinacione, quod sepedictus P. cum suis successoribus qualibet septimana IIIIor scotos nobis dare debet
racione nostri census. Rursus prenominatus P. cum suis sequacibus honorem cum appensis quibuscunque anno quolibet super festum
Natiuitatis Domini nostri nobis dare, quemadmodum suus antecessor; (tenetur). Insuper si aqua per vehemenciam auide ampliaretur
et agger(em) wlgariter
grobla dictum dirumperet, extunc incole antedicte ville nostre
Coschuti pro reformacione eiusdem aggeris dicto Petro et suis successoribus debent fore adiutores, si aque eidem(s) non neglexerit
restaurare; si autem neglexerit, extunc non in nostrum dampnum, sed in dampnum eiusdem P. et suorum successorum procedet.
De post si aqua de eodem stagno conuerteretur, vel, quod absit, expedicio et lites seu gwerre in regno Polonie haberentur,
et idem P. cum suis successoribus emolumenta aquirere non posset, ita quod segetes ad molendinum adduci non possent, hoc non
in dampnum ipsius P. vel suorum successorum, sed in dampnum nostrum procedet. Ceterum, si quod absit, idem molendinum per
deuastatores seu occupatores regni Polonie vel per alios extraneos concremaretur, extunc tam in dampnum nostrum, quam in dampnum
ipsius P. et suorum successorum procedet; si autem ex igne proprio accenderetur, non in nostrum, sed in dampnum ipsius Petri
et successorum suorum procedet. Hoc adiuncto, quod sepefatus Petrus cum suis successoribus modicum de agro vna cum orto pro
se et suis successoribus reseruabit, velut tenuit suus antecessor. In cuius rei testimonium et euidenciam pleniorem, nostro
ac conuentus nostri sigillis presentes iussimus roborari. Actum et datum in domo habitacionis nostre feria secunda proxima
ante festum sancti Michaelis archangeli sub anno Domini M° CCCC° tercio. Presentibus: nobili viro, domino Laskario herede
in
Cozarzewo, Waltero aduocato Slupczensi, Canitza mercatore, Martino Cąl, Nicolao Clotząck, Nicolao tabernatore, incolis
Sluptze, Mathia molendinatore, Wilhelmo priore, Syffrido cellarario et alijs quam pluribus fidedignis.
Z kolońskiego kopiarza przywileji lądzkich, karta 37.
1) Koszuty wieś w księstwie poznańskiem, pow. słupeckim, par. Słupca.
Dokument Nr 38
1403. die 6. mensis Novembris, in Biecz.
Vladislaus II. rex Poloniae Voitoni de Kopystnica villam, Kopytnica confert.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Wladislaus Dei gracia rex Polonie, Lithuanie princeps supremus, Russieque
dominus et heres etc. Quamuis munificencie nostre graciam libenter extendimus ad singulos, quorum fideles nobis abo ... experimento
sentimus, circa illorum tamen merito graciosius plenam libencius dextram nostre liberalitatis adducimus, pro quibus non solum
deuocionis et fidei puritas, sed et seruiciorum gratitudo multipliciter intercedit. Quapropter omnibus et singulis, tam presentibus,
quam futuris significamus, quibus expedit, vniuersis, quod attentis inspectisque gratis seruicijs ... pendijs Voythonis de
Kopystnicza, nostri fidelis dilecti, que ipsum hactenus nobis exhibuisse cognouimus et incessanter ad presens exhibere, seruireque et
........ ....... credimus in futurum, de certa nostra sciencia baronumque nostrorum prehabito consilio eandem villam ac hereditatem
nostram
Kopytnicza,1) in terra nostra Podoliensi, in districtu vero Skalicensi, in fluuio dicto
Zbrucz sitam, cum omnibus censibus, vtilitatibus, prouentibus, vsufructibus, campis, agris, pratis, pascuis, graminetis, siluis,
mericis, nemoribus, quercetis, mellificijs, piscinis, aquis, molendinis et emolimentis, cum omnibus eciam proprietatibus,
iure, dominio et appendijs vniuersis ac p ......... antiquis prouentibus, quibuscumque vocantur nominibus, ...............
damus, donamus, conferimus et largimur Voytkoni necnon ipsius liberis et successoribus legittimis libere, hereditarie in perpetuum
tenendam, habendam, possidendam, vtifruendam, non sine consensu et voluntate nostris vendendam, obligandam, commutandam, alienandam
et ad vsus beneplacitos conuertendam: saluis tamen iuribus et seruicijs nostris per ceteros terrigenas nostros terre Podolie
ac eorum homines nobis exhiberi consuetis, que eciam ipse Voytko et successores ipsius legittimi vnacum hominibus ipsorum
celsitudini nostre prestare, impendere et facere tenebuntur. Hoc eciam specialiter expresso, quod idem Voytko, ipsius liberi
et successores legittimi cum vna hasta et duobus sagittarijs et alijs ipsorum hominibus nobis et nostris successoribus seruire
totaliter sint astricti ad expedicionem, dum fuerit oportunum. Harum quibus sigillum nostrum appensum est testimonio literarum.
Actum in
Beecz feria tercia infra octauas Omnium Sanctorum, anno Domini millesimo CCCC tercio. Presentibus: Sbigneo de
Brzezie marszalco curie nostre, Gnewossio de
Dalouicz magistro curie regine consortis nostre et succamerario Cracouiensi, Clements de
Mosk .... castellano Vysliciensi, Iohanne dicto Manzyk, pincerna nostro, militibus, Nemerza de
Galow, Zindramo gladifero Cracouiensi et alijs quam plurimis nostris fidelibus fidedignis. Datum per manus honorabilis Nicolai Cracouiensis
et Sandomiriensis ecclesiarum canonico(s) preposito sancti Floriani necnon aule nostre vicecancellario. Volentes eciam, vt
idem Voytko semper in terra Podolie residenciam habeat personalem et sui heredes.
Dokument pargaminowy, bardzo zniszczony, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (Nr. 282). Pieczęć
wraz z sznurkiem oderwana.
1) Wieś Kopytnica dziś nie istnieje.
Dokument Nr 39
1403. die 13. mensis Novembris, Posnaniae.
Albertus episcopus Posnaniensis XL marcas annuas de decimis quarundam villarum, necnon proventus quarundam aliarum villarum
canonicis et vicariis ecclesiae cathedralis Poznaniensis confert.
In nomine sancte et indiuidue Trinitatis tociusque curie celestis amen. Ad perpetuam rei memoriam. Incessanter quosque fideles
suos sancta mater ecclesia conuocat ad Dei proximique amorem, qui ad suum recurrens principium, suo reditus origini, refusus
suo fonti, semper ex eo sumens, vnde iugiter fluat, operari magna non desinit, sed plurimos ad se trahit, quem amorem habenti
beato Petro, sumo apostolorum vertici dominus noster ..... ipsius pascendas commisit oues suas, cuius eciam diuini amoris
quantulamcumque scintillam acceptam proximi amore nutrire cupientes, vt ......... ad Dei trahamus amorem. Nos Albertus Dei
gracia Poznaniensis episcopus precipua cura vigilando pro diuini cultus augmento ac iuxta .......... doctrinam patrum erga
magis nobis fidei domesticos fratres scilicet nostros, nostre dicte Poznaniensis ecclesie canonicos eorumque vicarios ..................
sed propter exiles fructus, quos habent, excusacione pretensa apud ecclesiam nostram minime residentes, desiderio desiderauimus
vltra .............. ...... naliter apud ecclesiam nostram predictam residendum, quatenus in eadem Domini domo quasi stelle
in perpetuas eternitates lucentes, Dei .................. nent et exemplo. Eapropter de consensu nostri nostreque ecclesie
capituli generalis, ad hoc specialiter congregati, vna nobis .................... prehabita, de eiusdem ecclesie nostre bonis,
fructibus, redditibus, que hucusque nostre mense episcopali deseruiebant, ipsa tamen mensa nostra .................... prouisione
manente, quadraginta marcas grossorum annuas monete Polonicalis de decimis villarum circa
Rogosno, circa [
Czarnkowo et circa
Vscze]
1) consistencium, videlicet
Bobrowniki, Tlukaui, Iardanouicze, Gorzewo, Polayewo, Lubas, Bszowo, Golcz, Slawno, P[
russynowo, Mlynkowo, Szmyescheouo,]
Sarb, Cruschewo, Vscze, Nouauilla, simul
Chrostowo, Netansxowo Iablonowo, Miroslaue, Rathaie et
Milcz nostre diocesis,
2) .......... .......... percipiendas deputamus, donamus et assignamus, atque earum possessionem realem et corporalem a nobis
nostrisque successoribus ac nostra et ............. perpetuum segregamus et abdicamus, tradimusque in Dei nomine per presentes
in augmentum, refeccionem et cottidianarum distribucionum presentibus in d ........... in choro ecclesie nostre duntaxat dari
solitarum, ipsisque refeccionibus et cottidianis distribucionibus addimus et eciam aplicamus distribuendas hocmodo, vt uidelicet
tercia, quarta uel quinta aut alia conueniente die tempore cuiuslibet capituli nostre ecclesie generalis, quod bis celebretur
in anno, durante eodem capitulo post finitas vesperas omnes tunc presentes canonici atque eorum vicarij vigilias et de mane
missam defunctorum in ecclesia nostra prefata solempniter decantent pro defunctis Poznaniensibus episcopis; ita tamen, vt
nobis vita functis nostri nominis recitacio specialiter fiat in vigilijs et missis, in secretis et collecta speciali, videlicet
"Deus, qui inter apostolicos antistites" etc. eciam "famulum tuum Albertum" perpetuo annuatim decantandis, cuilibet autem
canonico et prelato tunc in choro presenti, hoc modo missam legenti octo, non legenti vero sex grossi pro refeccione dentur;
quilibet quoque prelatorum eorumdem tunc presencium duos, singuli vero tunc eciam presentes canonici vnum grossos dicte Polonicalis
monete sub excommunicacionis pena, quam exnunc ferimus in hijs scriptis, in qualibet missa huiusmodi defunctorum teneantur
ad altare offere inter ibidem tunc presentes in choro concanentes vicarios diuidendos. Qod autem supererit de dictis quadraginta
marcis dictis commemoracionibus peractis, iuxta dicti nostri et ecclesie nostre capituli et procuratorum, qui pro tempore
fuerint, secundum industriam alijs festis seu diebus, presentibus tantum in choro prelatis et canonicis singulis annis pro
refeccionibus equaliter diuidatur, quatenus saltem celestium et huiusmodi premiorum spe ijdem canonici vicarijque allecti,
in ipsa nostra ecclesia ministerium sibi traditum curent adimplere deuote, omni excusacione postergata. Verum cum in illa
eterna celesti domo multe sunt mansiones, quarum inhabitatores non id solum, quod per Dei omnipotenciam creati, sed eciam
quia sua clemencia de claustris inferi dyabolique faucibus saluati et liberati sunt per verbum, quod in principio apud Deum
Deus erat et carnem sumpsit in uirgine Maria, ex quo eam beatam pronuncciauit, omnes generaciones incessanter commemorant,
nos Albertus Dei gracia episcopus Poznaniensis prefatus, cum illis partem, societatemque expectantes, vnanimi desiderio ad
ipsum volentes efficere, de nostri capituli generalis ac vicariorum canonicalium dicte nostre ecclesie consensu concordi,
sana deliberacione prehabita, constituimus et perpetuo seruandum ordinauimus et presentibus ordinamus ac statuimus, vt in
dicta nostra ecclesia omnes hore ac missa de beata Maria virgine prememorata per terciam partem dictorum vicariorum canonicalium
ipsius ecclesie nostre annuatis vicibus ad hoc opus mutandorum, singulis annis inperpetuum cottidie, alijs duabus vicariorum
partibus horas eisdem diebus singulis debitas et officia in eadem ecclesia nostra complentibus, decantentur et decantare teneantur,
verumtamen ad presepe os bonis triturantis ligare nolentes, sed vt viuat de altari, qui ei seruit, dignum duximus premissis
statuentes addicere, vt tam hij, qui beate virginis, quam diei reliquas horas, vt predicitur, adimplent, redditus, census,
obuentiones et prouentus altarium sanctorum Stephani prothomartiris, Nicolai episcopi et confessoris ac Alberti et Katherine,
decem milia Martirum et Philippi, ac Iacobi apostolorum et Blasij martiris ac sancte Elisabeth et Nicolai episcopi confessoris
ac sancte Crucis in dicta nostra ecclesia Poznaniensi nostre collacionis, eciam si alicui uel aliquibus ipsorum altarium canonicatus
sit annexus aut vacetur prebenda, quibus ipsi vicarij eciam teneantur ammodo deseruire, ipsorum altarium ministris, qui nunc
sunt, vita functis, necnon decimas, prouentus, census et obuenciones villarum circa
Kalis et circa
Odolanow, videlicet
Glogowa, Bandzeszino, Crampa, Sczuri, vtrumque
Golanski, Iankowo, Naviszicze, Lancoczini, Virzbno, Daniszino, Guthowo, Beganino, Raskowo, Pogrzibouo, Rpiszewo, Przigodzicze,
Oczansche, Goluchouo, Bonino, Lewkowo, Boczkowo, Gnasdowo, Gorzno et
Benino,3) que mense nostre episcopali hucusque debebantur, annis singulis decetero inperpetuum prouenientes, atque decimas, redditus,
offertoria, refecciones, funeralia, census et obuenciones intuitu vicariarum suarum quomodocumque et qualitercumque, auro
et argento fusis uel in massis ac pannis sericeis et aurifrigatis uel auratis et gemis oblatis uel cum funeribus apportatis,
exceptis, prouenientes, equaliter inter presentes tamen singulis septimanis post completorium sabatis diebus diuidantur. Ita
temen, vt singulis annis ipsorum vicariorum, tam absencium, quam presencium cuilibet, inter sancti Martini ac sancti Nicolai
confessorum et episcoporum festa de huiusmodi redditibus pro vestitu comparando tres marce Polonicalis numeri debeant dari
et predonari, reliquo quod vltra ............. prouenerit, inter presentes tantum, vt premittitur, distributo. Que, quosque
altaria, redditus, decimas, census, prouentus et obuenciones supratacta ............. .......... et singula, omnesque et singulos
ad vsum predictum dicto modo exequendum et seruandum, dictis vicarijs canonicorum per presentes in Dei nomine assignamus ......................
mus, incorporamus et donamus, renuncciantes pro nobis et successoribus nostris in perpetuum ipsis et omni iuri, quod nobis
aut nostris successoribus .... ................ nensis compecijt, competit uel competere possit qumodolibet infuturum, a nobis
quoque et successoribus nostris nostraque et eorum mensis abdicantes .................... ssessionem et vtilitatem omnem ipsis
vicarijs damus et eos, successoresque eorum in perpetuum possessores eorundem facimus, constituimus ........... .........
ssa suum robur obtineat et perpetuam firmitatem, presentes literas exinde confici et sigillis nostro et dicti capituli nostri
maioribus commu ..................... Actum et datum Poznanie sub anno Domini millesimo quadringentesimo tercio, die XIII
mensis Novembris, in capitulo generali tunc celebrato. P ................... bus ac honorabilibus viris domnis: Petro Lubucensis,
Nicolao palatini Wladislauiensis ecclesiarum decanis, Nicolao Streskonis Gneznensis, Michaele .................... Stetinensis,
Caminensis diocesis, ecclesiarum thesaurarijs, necnon Vincencio preposito, Petro decano, Nicolao cantore, Symone custode,
Conrado ............... Pczewensi archidiaconis, Mathia de
Kczina, Bartholomeo, Iohanne officiali, Iohanne de
Neparth, Nicolao de
Gorca cancellario, Ianussio ........ Borislao, Floriano de
Poclatki, Mathia de
Kalis, Floriano de Cracouia, Petro Luciani, Iacobo Grolok, Alberto preposito Gluszinensi, Przibislao, Miroslao, Michaele Blida,
Lodvigo et Nicolao Iamenski prelatis et canonicis capitulariter congregatis nostre ecclesie Poznaniensis et Nicolao de
Gwasdouo, notario nostri capituli Poznaniensis.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły katedralnej poznańskiej, opatrzony był niegdy dwiema pieczęciami, zawieszonemi
na sznurkach z niebieskiego i wiśniowego jedwabiu, z których pierwszej brak zupełny, po drugiej, pieczęci kapitulnej, pozostał
tylko zniszczony zgoła ułomek. Dokument sam wilgocią zniszczony tak, że dwie plamy wilgotne, wielkości dłoni, zniszczyły zupełnie
pismo dokumentu w tych miejscach.
1) Rogoźno miasto w pow. obornickim.
Czarnków, miasto powiatowe w obw. bydgoskim.
Uście w powiecie chodzieskim.
2) Bobrowniki w pow. wągrowieckim.
Tłukawy w powiecie obornickim.
Jardanowice dziś nie istnieją.
Gorzewo w powiecie wągrowieckim.
Połajewo w powiecie obornickim.
Lubasz, Bzowo, Gulcz, Sławno i Prusinów w pow. czarnkowskim.
Młynkowo w powiecie obornickim.
Smieszków, Sarbia i Kruszewo w powiecie czarnkowskim.
Uście, Nowawieś, Chróstowo, Nietążkowo, Jabłonowo, Mirosław i Milcz w powiecie chodzieskim.
3) Kalisz miasto niegdy wojewódzkie.
Odolanów miasto powiatowe w księstwie poznańskiem.
Głogowo w woj. kaliskiem, pow. konińskim, par. Rusosice.
Będzieszyn w pow. odolanowskim.
Krempa w woj. kaliskiem, pow. konińskim, par. Tuliszków.
Sczury w powiecie odolanowskim.
Gołąski wielkie i małe niegdy w woj. i pow. kaliskim.
Janków, w powiecie odolanowskim.
Nabyszyce w tymże powiecie odolanowskim.
Łękocin w powiecie wyrzyskim.
Wierzbno jedno leżało niegdy w woj. i pow. poznańskim, drugie w woj. i pow. kaliskim, trzecie w powiecie konińskim.
Daniszyn w powiecie odolanowskim.
Gutów i Bieganin w powiecie pleszewskim.
Raszków i Pogrzybów w powiecie odolanowskim.
Orpiszewo w powiecie krotoszyńskim.
Przygodzice i Ociąż w powiecie odolanowskim.
Gołuchów w powiecie pleszewskim.
Bonino dziś nie istnieje.
Lewków, Boczków i Gniazdów w powiecie odolanowskim.
Gorzno w powiecie pleszewskim.
Bienino niegdy w woj. i pow. poznańskim, par. Ostroróg.
Dokument Nr 40
1403. die 16. mensis Novembris, Posnaniae.
Albertus episcopus Posnaniensis decimas villarum Radomicko, Bronikowo, et Boguszyno Nicolao heredi de Radomicko et Gregorio
rectori ecclesiae ibidem vendit.
In nomine Domini amen. Albertus Dei gracia episcopus Poznaniensis ad perpetuam rei memoriam. Suadet racio iuris, quoque nobis
suggerit auctoritas, vt ad nostre Poznaniensis (ecclesie), quo profecto locus habitacionis glorie Dei existat, decorem ceterarumque
nobis creditarum ecclesiarum conseruacionem, pro cultus diuini augmento congruis affectibus intendamus. Proinde ad vniuersorum
et singulorum, presencium et futurorum, quorum interest vel interesse poterit, noticiam deducimus per presentes, quod cum
..... nostro Poznaniensis ecclesie, cuius zelus nos consedit ad inchoatam per nos chori ipsius ad vota laudancium dominum
in conspectu populi et in medio domus eius rodolenda fabricam, nostroque et aliorum prelatorum in agendis eiusdem ecclesie
exhausto, ad prescriptas facultates non suppetant fine optato consumendam, propter quod sacrorum canonum licencia concedente,
decimas campestres omnium frugum seu census decimales pro eisdem in villis
Radomicko, Bronikowo et
Boguschino1) nostre diocesis Poznaniensis post araturas et de mansis rusticorum, quas nos ad mensam nostram episcopalem de iure dicebamus,
nobilis vero Nicolaus heres et patronus ac Gregorius rector ecclesie parochialis in
Radomicko ad eandem ecclesiam pertinere, ipsamque in possessione earum a multis retroactis et proscriptis temporibus contendebant,
eisdem Nicolao et Gregorio rectori ad dictam ecclesiam in
Radomicko pia deuocione ementibus, pro conseruando cultu diuino in eadem, de venerabilium fratrum nostrorum, dominorum prelatorum et
canonicorum nostri Poznaniensis capituli et consensu, pro certa ab ipsis Nicolao et Gregorio nobis et eidem capitulo numerata
et tradita ac habita exposuimus pecunie quantitate per manus honorabilium virorum, dominorum Iohannis prepositi sancti Spiritus
et Petri Luciani canonicorum, laboris huiusmodi dicte nostre ecclesie prepositorum, ad dicti chori fabricam conuertenda ac
eciam dispensanda. Vt itaque memorata ecclesia parochialis in
Radomicko iura et obuenciones suas sic integre obtineat, quod et sibi ab alijs illesa conseruentur et ipsa suis huiusmodi iuribus sit
contenta, prescriptas decimas seu census decimales sic emptos in villis
Radomicko, Boguschino et
Bronikowo, necnon agros et ortos cum vtilitatibus eorum ad dictam ecclesiam racione fundi in
Radomicko spectantes, ipsamque
Radomicko necnon infrascriptas villas
Smyczyny, Dlutkowo, Kuroswane, Sirpowo et
Unino2) cum allodiorum in eisdem decimis ac annonis missalibus per rusticos et molendinatores de molendinis dictarum villarum persoluendis,
ac alijs iuribus et consuetudinibus parochialibus in parochia et pro parochia dicte ecclesie in
Radomicko et eius, qui pro tempore fuerint, rectoribus appropriamus, invisceramus, incorporamus et adiungimus, ac incolas dictarum
villarum in eadem ecclesia diuina audire officia et ecclesiastica percipere sacramenta, Christianaque debere perfrui sepultura,
ac eidem ecclesie et eius rectoribus pro tempore de dictis decimis missalibus et iuribus alijs debito tempore reddendi, contradictores
quoque et rebelles ad satisfactionem compelli, censura ecclesiastica mediante. Premissaque omnia et singula ex certa nostra
sciencia et dicti capituli ratihabicione et consensu appropriamus, ratificamus et confirmamus ac presentis scripti patrocinio
robur perpetue firmitatis volumus et decernimus habitura. In cuius rei testimonium nostrum et nostri capituli predicti sigilla
presentibus sunt appensa. Actum et datum Poznanie in curia nostra feria sexta infra octauam beati Martini episcopi, in capitulo
nostro generali, anno Domini millesimo quadringentesimo tercio. Presentibus et consencientibus venerabilibus et honorabilibus
viris, dominis: Vincencio preposito, Petro decano, Nicolao cantore, Simone custode, Nicolao cancellario, Conrado archidiacono
Srzemensi, Nicolao Strzeschconis, Michaele Blida decretorum doctore, Mathia de
Kczynia, Bartholomeo Rynkonis, Iohanne preposito s. Spiritus, Iohanne de
Neparth, Ianussio de
Scholowo, Borzislawo, Floriano de
Poklathky, Mathia de
Kalisz, Floriano de Cracouia, Petro Luciani, Iacobo Grolok, Alberto preposito Gluschinensi, Przibislao, Miroslao, Mathia Blyda, Petro
decano, Paulo de
Szlachczino scolastico Lubucensibus, Lodouico, Iohanne de
Czechel, Nicolao Iamenski et Vincencio de
Marczinkowo, prelatis et canonicis tunc capitulariter congregatis.
Z liber beneficiorum archiwum konsystorza biskupiego w Poznaniu.
1)Radomicko wieś parafialna w powiecie kościańskim.
Bronikowo wieś parafialna w tymże powiecie.
Boguszyn wieś należąca do parafii Bronikowo.
2)Smyczyna wieś w powiecie wschowskim, par. Radomicko.
Dłutkowo i Kurozwęki w tej okolicy dziś nie istnieją.
Sierpów wieś w pow. kościańskim, par. Radomicko.
Unino dziś w tej okolicy nie istnieje.
Dokument Nr 41
1403. die 19. mensis Novembris, in Gartin.
Ulricus de Iungingen commendor de Balge testatur, Alexandrum ducem Lithuaniae in terris ordinis Teutonici venandi potestatem
obtinuisse.
Wir bruder Vlrich von Iungingen kompthur czur
Balge Dutsches ordins wir uorheisen vnde geloubin by gutin, getruwen an algeb .... dem irluchten ffuersten herczoge Allexandro
andirs Witowdt grosfuersten czu Littouwen uor vnserem homeister vnde uor den ganczin ordin vnde alle des ordins lant vnde
luete, vnde mit namen uor herczoge Switterigal, das her ffrie vnde sicher sye uf des ordins grenitczen vnde wiltnisse czu
iagin bynen alder cziet dis fredis, der itczunt steet wen her wil adir wo is in gelust in siner eigen personen, vnde alle
den, di mit im sin vnde sunderlich ab vnser here der Konig von Polin mit im in den iaitten sien wielde, der sal ouch deser
sicherunge gewis sien mit alle den sinen, di mit im uf di iait komen. Czu geczuegnisse gebe wir desin brief mit vnsserm angehangin
ingesegel, der gegeben czu
Gartin in der iarczal vnsers heren Christi geburt M° CCCC tercio, am tage Elisabeth.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 283), opatrzony jest jedną pieczęcią
okrągłą ze zwykłego wosku, zawieszoną na pasku pargaminowym, której wycisk zatarty.
Dokument Nr 42
1404 s. d. m. et l.
Ioannes praepositus ad s. Spiritum et officialis Posnaniensis notificat, sese a Bonifacio IX. P. M. litem inter Martinum praepositum
de Bużenin1) et Nicolaum praepositum de Stolec2) agitatam, discernendam, commissam obtinuisse.
Archivum consistorii metropol. Gnesnen de a.1404-1405. Dokument niedokończony.
1)Burzenin, niegdy miasteczko, dziś wieś w powiecie sieradzkim.
2)Stolec wieś parafialna w tymże powiecie.
Dokument Nr 43
1404. die 26. mensis Ianuarii, in Skierniewice.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis Nicolaum Strzessconis thesaurarium, canonicum et officialem Gnesnensem procuratorem suum
instituit.
R. Mikołaj arcybiskup gnieźnieński z uwagi, iż w sprawach publicznych dość często poza granicami swojej dyecezyi przebywać
musi, przez co potwierdzanie prezentowanych mu osób na różne beneficia
cum et sine cura bywa zwlekane, nadaje Mikołajowi Strzeszkowiczowi skarbnikowi, kanonikowi i oficyałowi gnieźnieńskiemu pełne zastępstwo swej
osoby w tej mierze. Ma to zastępstwo obejmować godności poniżej biskupiej zwłaszcza w kollegiatach łęczyckiej, uniejowskiej
i kurzelowskiej, rozciągać się jednak tylko na te osoby, które mu arcybiskup piśmiennie do wyboru poda.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta de a. 1404 - 1405.
Dokument Nr 44
1404. die 13. m. Februarii, in castro Kamień.
Nicolaus Longus canonicus Gnesnensis, vitricus Naclensis, Camenensis et Pomeraniensis Nicolao Strzessconis officiali Gnesnensi
litem inter Paulum rectorem ecclesiae de Drzewianowo1) et nobiles quosdam do decima villae Drzewianowo exortam, discernendam committit.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnen. de a. 1404-1405.
1)Drzewianowo wieś w powiecie wyrzyskim.
Dokument Nr 45
1404. die 4. mensis Martii, Cracoviae.
Wladislaus II. rex Poloniae testatur, Ioannem de Tęczyn castellanum Cracoviensem villam Strzałków Leonardo de Nowaki CCCC
marcis vendidisse.
In nomine Domini amen. Ad rei memoriam sempiternam. Dum viuit littera, viuit et accio commissa littere, cuius assercio nutrit
memoriam et labiles semper perpetuat acciones. Proinde nos Wladislaus Dei gracia rex Polonie, necnon terrarum Cracouie, Sandomirie,
Syradie, Lancicie, Cuyauie, Pomeranie, Lithuanieque princeps supremus et heres Russie etc. significamus tenore presencium,
quibus expedit, vniuersis, presentibus et futuris, presencium noticiam habituris, quod ad nosaram nostrorumque baronum validus
Iohannes de
Tanczin castellanus Cracouiensis, miles noster fidelis dilectus, veniens presenciam, sanus mente et corpore, non coactus, nec compulsus,
nec aliquo erroris seductus deuio, sed matura deliberacione habita, spontaneaque voluntate, suorum fretus consillo amicorum,
villam suam
Stralkowo1) wlgariter dictam, in terra Syradiensi prope
Radomske sitam, cum omnibus ipsius ville vtilitatibus, censibus, redditibus, prouentibus, aquis, pratis, campis, virgultis, quercetis,
pinnetis, siluis, borris, gagijs, mericis, nemoribus, piscinis, molendinis, stagnis, paludinibus, fluuijs, fluminibus, mellificijs,
lacubus, rywulis, piscaturis, emolimentis, venacionibus, aucupacionibus, aquis et aquarum decursibus, iuribus, dominijs, obuencionibus,
coherencijs et appendijs vniuersis, quibuscumque vocitentur nominibus, prout predicta villa in suis limitibus et graniciebus
longe, late et circumferencialiter est distincta et limitata ab antiquo, prout predictus Iohannes ipsam villam
Stralkowo solus tenuit, nichil iuris et dominij in eadem villa pro se et suis successoribus reseruando, nobili Leonardo de
Nowaky et suis heredibus et successoribus legittimis pro quadringentis marcis grossorum Pragensium latorum, numeri Polonicalis,
quadraginta octo grossos in quamlibet marcam computando, rite et racionabiliter vendidit et coram nobis iusto vendicionis
titulo resignauit, per ipsum Leonardum suosque heredes et propinquiores successores legittimos tenendam, habendam, vendendam,
obligandam, commutandam, vtifruendam, donandam, alienandam et ad vsus suos suorumque heredum et legittimorum successorum beneplacitos
conuertendam, prout sibi et suis successoribus predictis melius et vtilius videbitur expedire, promittens prefatus Iohannes
Leonardum sepedictum et successores suos legittimos exbrigare et eliberare iuxta ius terrestre a quolibet homine hanc villam
Stralkowo modo iuris et consuetudinis. Nos vero vendicionem et resignacionem predictas coram nobis rite et racionabiliter, ut premittitur,
factas, ratas, gratas atque firmas habentes, ipsas ratificamus, gratificamus, aprobamus et confirmamus, decernentes, ipsas
robur perpetue firmitatis obtinere. Harum quibus sigillum magestatis nostre appensum est testimonio litterarum. Actum Cracouie
feria tercia post dominicam Oculi mei, anno Domini millesimo quadringentesimo quarto. Presentibus hijs strennuis nobilibusque
viris: Petro Kmithe Sandomiriensi, Iohanne Liganza Lanciciensi, Iacobo de
Koneczpole Syradiensi palatinis, Clemente de
Moskorzew Wisliciensi, Nicolao Woynicensi, castellanis et Gnewossio de
Daleuicze subcamerario Cracouiensi, multisque alijs nosaris fidelibus fidedignis. Datum per manus venerabilis domini Nicolai prepositi
sancti Floriani extra muros Cracouienses et regni Polonie vicecancellarij, nobis sincere dilecti. - Ad relacionem eiusdem
Nicolai vicecancellarij Donyn canonicus Sandomiriensis.
Oryginał pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej, opatrzony był pierwotnie pieczęcią majestatową,
uwieszoną na sznurku z zielonego i pąsowego jedwabiu, po której pozostała tylko skorupa spodnia bez wierzchniego wycisku.
1)Strzałków wieś w pow. noworadomskim, par. Radomsk.
Dokument Nr 46
1404. die 17. m. Martii, in Ląd.
Gerhardus abbas monasterii Landensis Nicolao Ruprecht molam in villa Wierzbino XXIV marcis vendit.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Nos frater Gerhardus abbas monasterii Landensis, (ordinis) Cisterciensis,
diocesis Gnesnensis, significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis, tam presentibus, quam futuris, presencium
noticiam habituris, quod ex arbitrio salubri et consensu fratrum conuentus nostri, molendinum nostrum in hereditate nostra
Virzbino1) nuncupata, circa opidum
Sluptza2) dictum demanente, situm, et in stagno de
Povidz decurrenti situatum, prouido viro Nicolao Ruprecht dicto et suis legittimis successoribus vendidimus pro XXIIII marcis vendicione
eterna et vendimus presencium per tenorem, dantes et concedentes eidem Nicolao et suis successoribus natis vel nascendis plenariam
et omnimodam potestatem tenendi, habendi, commutandi, obligandi, conueniendi, vendendi, vtifruendi perhenniter possidendi
et ad vsus voluntarios conuertendi, iuxta quod prefato Nicolao vel suis sequacibus vberius ac decencius videbitur expedire,
sub hac, que sequitur, ordinacione; quod prelibatus Ni. et sui successores singulis annis quolibet anno super festum Natiuitatis
Domini nostri honoribus et appensis nos et nostros successores solicitare debeant, quemadmodum ceteri molendinatores in eodem
stagno respirantes, nos hactenus sollicitant, nostre subiecti dicioni. Rursus iamdictus N. et sui successores singulis annis
quatuor maldratas frumentorum nobis et nostris posteris molere sint astricti libere necnon omni prorsus iure molendinatorio
postergato. Insuper si aqua per vehemenciam auide ampliaretur et aggerem wlgariter
grobla dictum, disrumperet, extunc incole ville nostre pretacte
Virzbino pro reparacione aggeris premissi manus sibi debeant porrigere adiutrices, si eidem aque non neglexerit instaurare; si autem
neglexerit, extunc in dampnum dicti N. vel suorum successorum procedet. Depost, si aqua de eodem stagno alibi conuerteretur
vel reduceretur, vel quod absit, si tranquilitate durante propter deuastatorum vel occupatorum regni Polonie spolia, emolimenta
ad molendinum sepedicti N. vel suorum progenitorum adduci ad molendinum non possent, extunc non in ipsius N. sed in dampnum
nostrum procedet. Et post si molendinum premissum per ignis adustionem occupatorum vel predonum predictorum, quod absit, comburetur,
extunc dampnum nobis vel nostris successoribus et N. vel suis posteris in solidum appropriaretur. Ex adiunctis donamus N.
predicto et suis successoribus molendinum preconceptum cum omnibus et singulis iuribus et dominijs longe lateque et profunde
possidendum ab omnibus circumferencialiter, prout preantelatus Nicolaus in primordijs tenuit et predecessores sui tenere consueuerunt.
In cuius rei testimonium et euidenciam pleniorem nostro ac conuentus nostri sigillis presentes iussimus ac decreuimus roborari
testimonio premissorum. Actum et datum in domo habitacionis nostre feria secunda proxima post dominicam Iudica sub anno Domini
M° CCCC° quarto. Presentibus prouidis viris, dominis: Valtero aduocato, Bruzar proconsule et Iohanne Ruprecht ciue Slupczensi,
Goblino priore, Richolpho subpriore, Ziurido cellerario et alijs fidedignis.
Item sub anno Domini millesimo CCCC° XXVIII°, sequenti die post Vrbani, constitutus coram nobis et testibus subscriptis, prouidus
vir molendinator vendidit molendinum in hereditate nostra
Vyrzbyno situm discreto viro Iacobo Sokolnyk dicto et suis legittimis successoribus pro XXX marcis monete currentis. Presentibus discretis
et prouidis viris: domino Alberto plebano in
Strzalcow, nobili Iohanne herede ibidem, nobili viro Petrassio herede in
Luckom, Iohanne relicte Dederici filio, Andrea dickto Szorafky ac alijs quamplurimis testibus fidedignis.
Z kolońskiego kopiarza przywileji lądzkich fol. 37.
1) Wierzbino dziś Wierzbno wieś pod miastem Słupcą w pow. pyzdrskim na południe położona.
2) Słupca miasteczko w wojew. kaliskiem, pow. pyzdrskim.
Dokument Nr 47
1404. die 20. mensis Martii, in Sieradz.
Nicolai archiepiscopi Gnesnensis ad Nicolaum Strzessconis officialem Gnesnensem litterae de interdicto in oppido Pobiedziska
servando.
R. Mikołaj arcybiskup gnieźnieński donosi Mikołajowi Strzeszkowiczowi oficyałowi gnieźnieńskiemu, że na wniosek szlachetnego
Dobka zwanego Cobila, starosty pobiedziskiego, król oświadczył życzenie, iżby interdykt rzucony na miasto
Pobiedziska1) aż do przybycia królewskiego tamże został zawieszony. Gdy arcybiskup nie wie, czy interdykt ten z rozporządzenia oficyała
czy też z rozkazu papieża został ogłoszony, rozkazuje zatem, aby w pierwszym wypadku takowy aż do przybycia króla zawieszony
został, w drugim zaś wypadku, iż nic zmienić nie może. Syradia feria quinta post dominicam Iudica.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta ad a. 1404-1405.
1) Pobiedziska miasto w pow. szredzkim.
Dokument Nr 48
1404. die 31. mensis Martii, Lanciciae.
Wladislaus II. rex Poloniae commutationem villae Prądzewo villa Prusinowice a Iascone de Prądzewo cum Nicolao archiepiscopo
Gnesnensi factam, ratam esse iubet.
Wladislaus Dei gracia rex Polonie, Lythwanieque princeps supremus et heres Russie etc. significamus tenore presencium vniuersis,
quod oblata nobis pro parte reuerendissimi in Christo patris, domini Nicolaj archiepiscopi Gneznensis, nobis sincere dilecti,
peticio continebat, quatenus literam infrascriptam strennui Iohannis de
Oleschnicza, capitanei Lanciciensis, militis nostri fidelis dilecti, approbare, ratificare et cum interposicione nostri decreti de innate
nobis benignitatis clemencia confirmare dignaremur gloriose(s). Cuius quidem litere tenor sequitur et est talis:
"Nos Iohannes de
Oleschnicza tribunus Lublinensis et capitaneus Lanciciensis, significamus, quibus expedit, tam presentibus, quam futuris, noticiam presencium
habituris, vniuersis, quod in nostra multorum(que) nobilium constitutus presencia nobilis Iaschco de
Prandzewo, sanus mente et corpore, animique sui bona cum deliberacione ac maturo amicorum consilio prehabito, villam suam dictam
Prandzewo1), circa fluuium dictum
Brzura et paludes iacentem, cum omnibus predicte ville seu hereditatis pertinencijs, videlicet agris, pratis, pascuis, siluis, gaijs,
mericis, paludibus, aquis et earum decursibus omnibus et vniuersis, qui in dicta villa siue hereditate sunt uel postea haberj
videbuntur quoquomodo, reuerendissimo in Christo patri, domino et domino Nicolao Dei gracia sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopo
ac ipsius ecclesie predicte pro villa dicta
Prussinouicze2) racione concambij siue commutacionis resignauit et ut iuris est, assignauit cum effectu, renuncians omni iurj et dominio,
per prefatum dominum archiepiscopum et ipsius ecclesiam antedictam huiusmodi villam
Prandzewo perpetuo possidendam, tenendam, habendam et in vsus beneplacitos conuertendam. Et quia predicta villa
Prandzewo extendebatur maiorj in valore, propter quod Iaschco prenarratus quadraginta marcas grossorum latorum Pragensium numeri Polonici
a domino Nicolao archiepiscopo prelibato recognouit se recepisse pro suo ac suorum successorum beneplacito voluntatis. Nos
itaque capitaneus prefatus commutacionem et resignacionem coram nobis factam, ut prefertur, ratam et gratam habentes, presentibus
approbamus, ratificamus perpetuis temporibus duraturis. In cuius rei testimonium sigillum nostrum presentibus est appensum.
Actum et datum Lancicie in crastino Resurrectionis Domini, sub anno eiusdem M° CCCC° quarto. Presentibus strennuis ac honorabilj
viris, @?@dominis: Iacussio pallatino Siradiensi, Nicolao castellano Woyniciensi, Andrea archidiacono, Msczyslao venatore
Lanciciensibus, Stephano dicto Puczek ac alijs multis fidedignis".
Nos igitur Wladislaus rex predictus huiumodi commutacionis et resignacionis literam ac omnia exinde secuta, rata, grata et
firma habentes, ipsa tenore presencium in omnibus suis condicionibus, punctis, articulis et sentencijs ratificamus, gratificamus,
confirmamus et de nostra certa sciencia approbamus, decernentes ipsa robur obtinere perpetue firmitatis. Harum quibus sigillum
nostrum appensum est testimonio literarum. Datum in Noua ciuitate alias
Corczin in crastino sancti Egidij confessoris, anno Domini M° CCCC° quarto. Presentibus strennuis viris: Iohanne de
Thanczin castellano Cracouiensi, Petro Kmitha pallatino Sandomiriensi, Clemente Wisliciensi, Nicolao Woyniciensi castellanis, Gnewoschio
subcamerario Cracouiensi et Hincza de
Rogow militibus nostris fidelibus dilectis et alijs multis fidedignis.
Liber priuilegiorum capitulare z r. 1477 kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej fol. 45 verso.
Oryginał tego przywileju, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 288 a), opatrzony większą pieczęcią
królewską z czerwonego wosku, jest tak w skutek wilgoci zblakły, że odczytanym już być w całości nie może.
1) Prądzew wieś w powiecie i parafii Łęczyca nad rzeką Bzurą położona.
2) Prusinowice. Jest kilka wsi tej nazwy, o którychby tu mowa była, rozstrzygnąć nie umiemy. Domyślamy się tylko, iż rozumieć się tu mają
Prusinowiczki w powiecie łaskim, niegdy do parafii Mikołajewice należące.
Dokument Nr 49
1404. die 8. mensis Aprilis, Lanciciae.
Iacussius de Słupcza quinque mansos agri in Słupcza Swansconi de Kazemino et Hancae uxori eius in XXX marcis pignori obligat.
Nos Petrus iudex necnon Derslaus subiudex terre Lanciciensis generales, significamus, quibus expedit, vniuersis, quod in nostra
pro tribunali constitutus presencia Iacussius de
Slupcza, sanus mente et corpore, animique bona cum deliberacione, quinque mansos possessos ibidem in
Slupcza1), ad ipsum paterna ex successione spectantes, honeste ac nobilibus Hance necnon Swanschconi de
Kazemino racione dotis XXX marcarum grossorum latorum Pragensium, numeri Polonici fassus est obligasse, ymmo coram nobis, vt iuris
est, obligauit cum effectu, cum omnibus predictorum mansorum pertinencijs, redditibus, censibus, iuribus et fructibus vniuersis,
prout solus ipsos mansos siue kmethones tenuit et habuit, tenendos, habendos et possidendos, a Natiuitate Domini ad Natiuitatem
iuxta ius et consuetudinem terrestrem tamdiu, quousque memoratis Hance et Swanschconi marce triginta prefate fuerint persolute.
In cuius rei testimonium sigilla nostra presentibus sunt appensa. Actum et datum Lancicie tercia feria post Conductum Pasche
sub anno Domini millesimo quadringentesimo quarto. Presentibus nobilibus viris, dominis Stanislao pincerna, Paschcone tribuno
Lanciciensibus, Nicolao decano Wladislauiensi, Wladimiro de
Slawoschow, Petrassio de
Paski ac alijs multis fidedignis.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 285), opatrzony był pierwotnie dwiema
pieczęciami, na paskach pargaminowych zawieszonemi, z których pozostała tylko pierwsza z wyciskiem zgoła zniszczonym.
1) Słupcza. Dziś żadna wieś tej nazwy w dawnem województwie łęczyckiem nie istnieje. Że zaś w niniejszym dokumencie chodzi o taką wieś,
która niegdy w województwie łęczyckiem leżała, dowód w tem, że akt niniejszy został zeznany przed sędzią i podsędkiem łęczyckimi.
Dokument Nr 50
1404. die 10. mensis Aprilis, in Pyzdry.
Thomco subpincerna Cracoviensis et capitaneus Maioris Poloniae testatur, Iacobum et Bartholomaeum scultetiam villarum Wronczyno
et Niedamirz Nicolao Zielonodębski XVI marcis vendidisse.
In nomine Domini amen. Nos Thomco subpincerna Cracouiensis et capitaneus Maioris Polonie generalis, significamus vniuersis,
presentibus et futuris, presencium noticiam habituris, quod ad nostram et aliorum eiusdem terre nobilium venientes presenciam
prouidi viri Iacobus et Bartholomeus scolteti de Minori
Wronczino et de
Nedamirz,1) non compulsi, non coacti, neque errore aliquo seducti, sed de ipsorum spontanea voluntate, vsi amicorum suorum consilio
et animis deliberatis, eandem scolteciam in Minori
Wronczino et in
Nedamirze cum omni iure et domino, sicut soli tenuerunt et habuerunt, sagaci viro Nicolao Zelonodambsky ciui Pisdrensi et ipsius legittimis
successoribus pro decem et sex marcis grossorum Pragensis monete et Polonicalis numeri, quadraginta et octo grossos pro qualibet
marca computando, vendiderunt et coram nobis iusto vendicionis tytulo in perpetuum resignauerunt, tenendam, habendam, vendendam,
obligandam, commutandam et ad vsus beneplacitos conuertendam, prout predicto Nicolao Zelonodambsky et ipsius posteritati legitime
vtilius videbitur expedire. Sed quia predicti Iacobus et Bartholomeus priuilegium super vsibus et iuribus predicte scoltecie
non habuerunt, quia tempore gwerrarum et licium ipsius fuisset et foret priuilegium super predictam scolteciam laceratum,
et petiuerunt nos cum instancia, quod ipsos ad probandum admitteremus; nos vero de consilio dominorum terre Maioris Polonie
nobilium ad probandum ipsos admisimus. Qui Iacobus et Bartholomeus bonos et ydoneos testes produxerunt, quibus notum fuit
de prouentibus et iuribus scoltecie predicte. Quiquidem testes, sicut premittitur, per prefatos Iacobum et Bartholomeum producti,
iurauerunt, quod duo in Paruo
Wronczino et duo in
Nedamirze mansi agrorum liberi ad iam dictam scolteciam in Minori
Wronczino et in
Nedamirze pertinuerunt et pertinent; item in
Wronczino vna taberna et alia in
Nedamirze; item tercius denarius de re qualibet iudicata; item de duobus lacubus, scilicet de
Grzęden et de
Slone tercius piscis; eciam de apreciacione in borris et in siluis in prefatis villis tercius denarius scolteto debet prouenire,
wlgariter
wkupu; item terciam partem mellis de borris et silius ibidem scoltetus habere debebit; eciam quod prata subscripta, videlicet
Clysowsky ostrow, Tarnowecz, Kosze et
Gorziwa ad scolteciam pertinent; item et(iam) quod scultetus circa suam curiam in
Wronczino super rywlis melendinum libere potest construere nullo impediente; item scoltetus quod ibidem potest libere habere tres structuras
wlgariter
yazi super rywlis, quando aqua inundabit; item potest libere facere structuras pro capiendis capriolis, wlgariter
grodzy. Ceterum scoltetus debet facere seruicia domino regi, legaciones ad
Kalis, ad
Conin et ad
Stawissino deferendo in suis proprijs expensis; incolarum vero quilibet de vtraque villa pro censu vnum fertonem ad festum sancti Martini
soluere tenetur; item quilibet kmethonum quatuor mensuras auene exaccionalis; item incole predictarum villarum debent in quolibet
anno falcastrare pratum dictum
Solna, rastrare, cumulare et deducere, vbi et quo ipsis fuerit demandatum, in ipsorum expensis; item quilibet kmetho debet soluere
quatuor grossos expedicionales; item in sepedictis villis tria iudicia in anno debent habere kmethones, pro duobus iudicijs
dimidiam marcam soluere debent et scoltetus pro tercio iudicio fertonem dabit aut prandium parabit pro tutore seu procuratore
villarum antedictarum; item pro porco kmethones de ambabus villis debent soluere octo scotos in quolibet anno; item quilibet
kmetho ad festum Pasche medium capete ouorum et ad festum Assumpcionis gloriose virginis Marie per duos pullos in quolibet
anno dabit. Ceterum quilibet incola ad castrum Pisdrense tres currus lignorum adducere teneantur. Nos autem audita tali protestacione
virorum ydoncorum prefatos scoltetos circa iura et prouentus suprascriptos conseruandum duximus et tenore presencium conseruamus.
In cuius rei testimonium sigillum nostrum presentibus est appensum. Actum et datum in
Pysdry feria quinta post Conductum Pasche anno Domini millesimo quadringentesimo quarto. Presentibus nobilibus viris: Nicolao de
Gorasdowo pincerna, Iohanne patre suo de ibidem, Wenceslao de
Thworowo, Martino Rosust de
Iarnoltowo, Nicolao de
Sepno et Preceslao de
Nethanskowo heredibus ac alijs multis.
Z kolońskiego kopiarza przywileji lądzkich fol. 32.
1) Wronczyn wieś w pow. poznańskim na południe od Stęszewa położona. Jeśli jednak przez nazwę "Minor Wronczino" rozumieć należy Wronczyno małe czyli Wronczynek, to taka wieś na obszarach dawnej Wielkiej Polski dziś nie istnieje, Niedamirz również dziś nie istnieje.
Dokument Nr 51
1404. die 17. mensis Aprilis, Wladislaviae.
Wladislaus II. rex Poloniae testatur, Sandivogium de Szubino villam Wanorze, episcopi Wladislaviensis propriam, tantum ad
vitae tempora obtinuisse.
Wladislaus Dei gracia rex Polonie, Lithwanieque princeps supremus et heres Russie etc. significamus tenore presencium vniuersis,
quibus expedit, tam presentibus, quam futuris, ad rei memoriam sempiternam, quomodo Mathias de
Wansosche iudex Calisiensis, noster fidelis dilectus, coram nostra personaliter constitutus presencia, habens potestatem et speciale
mandatum, prout coram nobis sufficienter edocuit, nomine validi Sandzivogij de
Schubino palatini Calissiensis, militis nostri fidelis dilecti, non coactus, nec compulsus, neque aliquo errore seductus, sed plene
deliberato animo, asserens prenominatum Sandziuogium palatinum, patruum suum, ex quadam infirmitate adeo esse debilem et in
organis loquele impeditum, prout id ipsum nobis extitit notorium, quod infrascripta per se ipsum idem Sandziuogius exprimere
non valeret, publice recognouit et confessus est, quomodo idem Sandziuogius villam
Wanorze1) mense episcopalis Wladislauiensis, sitam in terra nostra Cuiauiensi et in districtu Gnewcouiensi,
2) nonnisi ad sue vite tempora ius haberet possidendi, postque suum decessum eandem villam
Wanorze cum omnibus suis iuribus et pertinencijs, quibuscumque nominibus appellentur, nullis iure, proprietate ac dominio in eadem
villa
Wanorze pro eodem Sandziuogio aut suis heredibus vel successoribus legitimis reseruatis, ad eandem mensam episcopalem et episcopum,
qui pro tempore fuerit, Wladislauiensem, pleno iure debere reuerti. Nos vero potestate et mandato per prefatum Sandziuogium
iamdicto Mathie iudici traditis et coram nobis probatis, necnon recognicione et confessione premissis diligenter attentis
et rite admissis, prefatam villam
Wanorze post obitum prenominati Sandziuogij ad nullum alium seu alios, preterquam ad predictam mensam episcopalem Wladislauiensem
et eius episcopum, qui fuerit pro tempore, pertinere et deuolui debere declaramus, dicimus et approbamus perpetuis temporibus
per eundem episcopum Wladislauiensem et suos successores cum omnibus eiusdem ville iuribus, dominijs, preprietatibus et pertinencijs
possidendam. Harum quibus sigillum nostrum appensum est testimonio literarum. Actum et datum in Iuueni Wladislauia feria quinta
proxima post dominicam Misericordia Domini anno eiusdem millesimo quadringentesimo quarto. Presentibus validis Iohanne Liganza
Lanciciensi, Mathia Maczuda Gnewcouiensi palatinis, Iohanne de
Tolischkowo Calissiensi, Iaschcone de
Grabye Cruswiciensi et Alberto Caminecensi(s) castellanis, et alijs quam pluribus nostris fidelibus dilectis. Datum per manus honorabilis
Nicolai, prepositi sancti Floriani et canonici Cracouiensis, regni Polonie vicecancellarij nobis dilecti.
Teka Naruszewicza 10 N. 77.
1) Wanorze wieś niegdy w powiecie gniewkowskim położona.
2) W kopii mylnie "Gudbcouiensi".
Dokument Nr 52
1404. die 23. mensis Aprilis, in Kalisz.
Decretum quorundam arbitrorum inter Catharinam de Grzybowo et Philippum avunculum eius litem dirimens.
R. Derslaus de
Oczansch, Grzimko de
Cothsiedsco parte Philippi ab vna, et Iaczko consul et ciuis Kalisiensis et Nicolaus Czeszonczicz de
Galansky, procuratores Katharine filie Derslai de
Grzibowo, parte ab altera, czynią jako sędziowie polubowni następującą pomiędzy obiema stronami ugodę: Katarzyna ustępuje Filipowi
wujowi swemu całą swą część wsi
Gałązki W.1) za co otrzymuje dwa łany we wsi
Boczkowo2) i 10 grzywien zapisanych na Gałązkach, na wykupienie jednego łanu w Boczkowie pod warunkiem, aby gdy dorośnie i pójdzie
za mąż a owe dwa łany będzie chciała pozbyć, uwiadomiła o tem Filipa, który dawszy jej według zwyczaju szlacheckiego za wiano
35 grzywien groszy szerokich, praskich, będzie mógł oba łany zatrzymać prawem pokrewieństwa. Gdyby zaś Filip pieniędzy tych
nie chciał wypłacić, wtedy Katarzyna może rozporządzić obu łanami według swej woli. In Kalis feria quarta post dominicam Iubilate.
Liber terrestris Calissiensis de a. 1414.
1) Gołązki wielkie wieś niegdy w województwie i powiecie kaliskim.
2) Boczków, dwie wsie tej nazwy istnieją obecnie w powiecie odolanowskim.
Dokument Nr 53
1404. die 24. mensis Aprilis, Gnesnae.
Wladislaus II. rex Poloniae vicariis ecclesiae collegiatae ad s. Georgium in castro Gnesnensi unam mensuram brazei de molendino
Gnesnensi singulis septimanis confert.
Wladislaus Dei gracia rex Polonie, Lithuanie princeps supremus et heres Russie etc. Significamus tenore presencium, quibus
expedit, vniuersis, quia tunc diuine retribucionis meritum et temporalis prosperitatis augmentum infallibiliter consequi credimus,
dum personis ecclesiasticis in laudem Dei deputatis, dexteram nostre celsitudinis liberaliter impartimur, vt nostris suffulti
munificencijs, creatoris nostri clemenciam pro nobis et domina Anna regina, consorte nostra, et pro domina Heduigi quondam
nostra consorte, charissimis, iugiter valeant exorare, speciali zelo deuocionis accensi, cupientes diem extremi iudicij pietatis
operibus preuenire, omnibus et singulis vicarijs ecclesie collegiate sancti Georgij in castro Gnesnensi, residenciam personaliter
circa eandem facientibus, de vna mensura brazei singulis septimanis annorum ipsis de molendino nostro, quod equis trahitur,
predicte ecclesie conuicino, danda et assignanda graciose duximus prouidendum et prouidimus presencium per tenorem. Ita, quod
singulis diebus missas in eadem ecclesia pro nobis et domina Anna regina, nostra consorte, et pro Heduigi quondam nostra consorte
predictis peragent et celebrabunt. Quocirca vobis omnibus et singulis capitaneis, procuratoribus et eorum vicesgerentibus,
ceterisque officialibus pro custodia eiusdem molendini deputatis seu deputandis, quicumque pro tempore capitanei (vel) procuratores
nostri in Maiori Polonia fueritis, nostris firmis regalibus damus in mandatis, quatenus predictis vicarijs ecclesie sancti
Georgi predicte, circa eandem personaliter residentibus, de vna mensura brazei singulis hebdomadis mandetis et mandari faciatis
efficaciter responderi, omnibus excusacionibus et dilacionibus postergatis ad nostrum duntaxat beneplacitum voluntatis; aliud
pro gracia nostra non facturi. Harum quibus sigillum nostrum appensum est testimonio literarum. Datum Gnezne ipso die sancti
Georgij anno Domini millesimo quadringentesimo quarto.
Transumpt ex libro Inscriptionum Gnesnen. 15, w archiwum rządowem w Poznaniu.
Dokument Nr 54
1404. die 22. mensis Maii, prope Raciąż.
Conradus de Iungingen magister generalis ordinis b. Mariae hospitalis Ierosolimitani de domo Teutonica pacem perpetuam cum
rege Poloniae confirmat.
In nomine Domini amen. Sub anno a Natiuitate eiusdem millesimo quadringentesimo duodecimo, indiccione quinta, pontificatus
sanctissimi in Christo patris et domini nostri, domini Iohannis digna Dei prouidencia pape vicessimi tercij anno secundo,
die Martis vicessima sexta mensis Aprilis, hora nonarum uel quasi, Cracouie in sala murata domus acialis circuli ciuitatis
Cracouiensis predicte, circa quam itur ad plateam sancte Anne, constitutus personaliter reuerendus in Christo pater et dominus,
dominus Albertus episcopus Poznaniensis, regni Polonie cancellarius, in mei notarij publici subscripti testiumque infrascriptorum
ad hoc vocatorum et rogatorum presencia, suis tenens in manibus quasdam litteras in pargameno scriptas, sub tytulo magnifici
ac religiosi fratris Cunradi de Iungingen, ordinis beate Marie hospitalis Ierozolimitani de domo Thewtunica Magistri generalis,
ipsiusque sollito sigillo in filis sericeis albi et nigri colorum dependenti sigillatas, per me notarium infrascriptum easdem
literas transsumi et fideliter ex officio thabellionatus mei in publicam formam reddigi nil addendo uel minuendo, quod sensum
immutaret aut variaret intellectum in eisdem demandauit, ita quod eidem transsumpto tamquam ipsis orriginalibus literis fides
plenaria valeat vbilibet adhiberi. Quarumquidem originalium literarum tenor de uerbo ad uerbum sequitur et est talis:
Nos frater Cunradus de Iungingen, ordinis beate Marie hospitalis Ierosolimitani de domo Thewtunica Magister generalis, notum
facimus vniuersis, quod sicud dudum temporibus Kazimiri felicis memorie serenissimi regis Polonie, post multiplicum gwerrarum
ac cedium turbines, inter ipsum regnumque suum ex vna, predecessores nostros, nos nostrumque ordinem parte ex altera pax perpetua
fuerat solempniter stipulata, sic et nunc ne in antea tepescat aut pacis emulo procurante quomodolibet per inerciam aut negligenciam
euanescat assumpte et conscripte pacis pulchritudo, de consilo Conpreceptorum nostrorum prefatam perpetuam pacem recentibus
pactis tenore presencium confirmamus, promittentes bona fide eandem irrefragabiliter obseruare. In quorum testimonium et euidenciam
cerciorem presentes literas nostri maioris sigilli munimine mandauimus comuniri. Datum in fluuio Wisle prope castrum Ranczansz Wladislauiensis diocesis, feria quinta proxima ante festum sancte Trinitatis, anno Domini millesimo quadringentesimo quarto.
Presentibus reuerendis in Christo patribus et dominis, dominis Arnoldo et Iohanne ecclesiarum episcopis Culmensis et Pomezaniensis,
ac dilectis in Christo ordinis nostri fratribus: Cunrado de Kchtensteyn(s), Burkhardo de Wobeke, supremo trappiario et commendatore in Cristburg, Arnoldo de Hecken thezaurario, Frederico de Wenden commendatore in Thorun,
domino Iohanne Rymmani decretorum doctore et domino Iohanne de Rogetteln ecclesiarum canonicis Pomezaniensis et Warmiensis pluribusque alijs fidedignis testibus ad premissa vocatis specialiter et
rogatis.
Acta sunt hec anno, indiccione, pontificatu, die, mense, hora, loco, quibus supra. Ad requisicionem prenominati reuerendi
patris et domini, domini Alberti episcopi Poznaniensis cancellarij regni Polonie. Presentibus ibidem honorabilibus, nobilibus
et circumspectis viris, dominis: Dziwissio preposito in collegiata Scarbimiriensi, Ade in kathedrali Cracouiensi, Nicolao
de Kazimiria magistro in artibus in collegiata sancti Georgij in castro Cracouiensi, thezawrario regis Polonie, ecclesiarum
canonicis, Stanislao alias Mroczkone rectore parochialis ecclesie in
Tlokinya, presbiteris, Pelka de
Gnoyno et Iohanne Warszewsky militibus, Petro Foxczal, Nicolao dicto Langniclos, Nicolao Plathnar et Longo Michaele ciuibus et consulibus
ciuitatis Cracouiensis antedicte, testibus ad premissa vocatis et rogatis.
@RYSUNEK@
Et ego Nicolaus Andree de Bistra, clericus Cracouiensis diocesis, publicus apostolica et imperiali auctoritate notarius, quia
predictarum literarum ad transumptum et ad publicam formam redigendarum, per prefatum reuerendum in Christo patrem et dominum,
Albertum Poznaniensem episcopum, cancellarium regni Polonie, requisicioni, omnibusque et singulis premissis, dum sic ut premittitur,
agerentur et fierent, vnacum prenominatis testibus presens interfui, eaque omnia sic fieri vidi et audiui, per aliumque fideliter
scriptum, me hic manu propria subscribens, in hanc publicam formam redegi, signo quoque, quo apostolica vtor auctoritate et
nomine meis solitis et consuetis consignaui, rogatus et requisitus in fidem et testimonium omnium premissorum.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 325). Pieczęcią nie był nigdy opatrzony.
Dokument Nr 55
1404. die 1 mensis Maii, Gnesnae.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis cum Iascone de Prądzewo, villam Prusinowice villa Prądzewo commutat.
In nomine Domini amen. Quoniam multis dubiorum et errorum incomodis tunc prudenter occurimus, [cum g]esta etatis nostre litterarum
apicibus et testium annotacione perhennamus, proinde nos Nicolaus Dei gracia sancte Gnezne[nsis ecclesie archie]piscopus significamus
tenore presencium vniuersis, tam presentibus, quam futuris, quod bona mense ecclesie nostre Gneznensis, [quantum cum] Deo
possumus, temporibus nostris cupientes deducere in augmentum et condicionem eorum facere meliorem villam [seu hereditatem]
nostram
Prussynowicze1) wlgariter dictam, in terra ac districtu Lanciciensi et in flumine
Nyr sitam, sub [ratihabicione vnenera]bilium fratrum nostrorum, capituli videlicet Gneznensis, cum nobili Iaszkone herede de
Prandzewo2) pro dicta v[illa sua
Prandzewo eci]am in districtu et in terra Lanciciensi sita permutauimus, quadraginta marcas grossorum latorum Pra[gensium, computi
Polonicalis] eidem Iaszkoni pro dicta villa
Prandzewo addentes, realiter numeratas. Quam quidem villam
Pruss[ynowicze cum omnibus suis cen]sibus, redditibus, agris, pratis pascuis, gaijs, siluis, nemoribus, aquis, piscinis, piscaturis, [stagnis,
paludibus et aquarum decursi]bus et singulis ipsius ville vtilitatibus, nichil iuris proprietatis aut dominij preter deci[mam
manipularem post araturas k]methonum, quam nobis et successoribus nostris expresse reseruamus inibi nobis et [successoribus
nostris reseruantes m]emorato Iaszkoni tytulo permutacionis huiusmodi resignauimus et presentibus resignamus [plenum et directum
eiusdem ville dominium] in ipsum Iaszkonem et liberos ac successores suos leggittimos transferentes, per [iam dictum Iaszkonem
et liberos ac succe]ssores suos tenendam, regendam, gubernandam commutandam, vendendam, aut per se et s[uccessores suos legittimos
possidendam et ad] suos et suorum successorum vsus beneplacitos conuertendam. Et quia eadem villa
Prussynowicze [per nos sir, ut prefectur, permutata,] nullum allodium curie nostrorum predecessorum et nostre perantea habebat, incoleque
[ipsius ville nostris predessoribus et nobis] de omnibus agris huiusmodi viłle et culturis cuiuslibet grani decimam manipularem
[annis singulis persoluebant, ideo pref]ato Iaszkoni et eius heredibus (ut) duos tantummodo kmethones de duobus laneis seu
[mansis repellant et eosdem duos ma]nsos et non plures pro curia ipsorum excolant, de eisdemque mansis sic excultis decimam
[manipularem iuxta morem nobilium rectori ecclesie, vbi diuina audient officia et ecclesiastica percipient sacramenta an[nis
singulis dent et assignent, ips]is de speciali gracia tenore presencium indulgemus. Harum quibus nostrum ac dicti nostri ca[pituli
sigilla presentibus sunt] appensa testimonio litterarum. Actum et datum Gnezne prima die mensis Maij anno [Domini millesimo
quadrin]- gentesimo quarto. Presentibus honorabilibus viris: Nicolao Strosberg preposito, Petro cantore, Iaro[slao archidiacono],
Michaele scolastico, Iacobo custode, Kelczone cancellario, Nicolao Strzeschconis thezaurario et [alijs canonicis ecc]lesie
Gneznensis predicte capitulariter tunc nobiscum congregatis.
Oryginał pargaminowy z ogromną wytlałą dziurą, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej, opatrzony jest
dwiema pieczęciami, nieco zniszczonemi, zawieszonemi na sznurkach z różowego i blado-zielonego jedwabiu. Pierwsza podługowata
wyobraża pod gotyckiem podniebieniem, wspartem na wysokich słupach, biskupa in pontificalibus w stojącej postawie, z pastorałem
w lewej, prawą wzniesioną do błogosławieństwa. Napis otokowy otłuczony. Druga okrągła jest dawna pieczęć kapituły katedralnej
gnieźnieńskiej. Uszkodzony tekst uzupełniony został z Liber priuilegiorum capituli Gnesnen. fol. 46.
1) Prusinowice wieś w pow. łaskim, par. Mikołajewice.
2) Prądzew wieś w pow. łęczyckim nad rzeką Bzurą położona.
Dokument Nr 56
1404. die 13. mensis Maii, in Oborniki.
Wladislaus II. rex Poloniae Nicolao Strzessconis officiali Gnesnensi mandat, ne litem, quam Swantoslaus canonicus Vladislaviensis
Aegidio civi Posnaniensi de domo quadam intendebat, dirimere praesumat.
R. Zakaz powyższy motywuje król w ten sposób, iż spór ów wedle statutów państwowych przed sąd świecki królewski należy. In
Obornyky feria tercia infra octavas Assumpcionis(s) Domini.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta ad a. 1404-1405.
Dokument Nr 57
1404. die 22. mensis Maii, prope Raciąż.
Conradus de Iungingen magister generalis ordinis b. Mariae hospitalis Ierosolimitani de domo Teutonica Wladislao regi Poloniae
venandi in silvis ad fluvios Bober et Suppe facultatem tribuit.
Wladislao serenissimo ac magnifico regi Polonie, supremo principi Littwanie et heredi Russie etc. frater Conradus de Iungingen
Magister generalis ordinis beate Marie hospitalis Ierosolimitani de domo Theotonica. Ad beneplacita regalis magnificencie
indefessum animum ac deuotum cupientes nostre deuocionis insignia apud vestre preclare maiestatis fastigia vtcumque declarare,
vigore presencium indulgemus Vestre Serenitatis persone, ibi personaliter existenti cum sua familia, libertatem siue facultatem
venandi cuiuslibet generis ferarum nostris in nemoribus et saltibus sitis inira fluuios
Bober et
Suppe, quociens eidem Serenitati visum fuerit et expediens, dumtaxat ad tempora vite vestre, que Omnipotens dignetur facere longiturna.
Insuper quamdiu Magnificencia vestra inibi venacionis studia exercuerit, piscacionis quoque, graminum ac lignorum nostrorum
pro necessitate ignis sulummodo habendorum, eidem Serenitati vestre sit liber vsus. In cuius gratuite concessionis testimonium,
sigillum nostrum presentibus est appensum. Datum in fluuio dicto
Wysla prope castrum
Raczans, Wladislauiensis dyocesis, feria quinta proxima ante festum sancte Trinitatis, anno Domini millesimo quadringentesimo quarto.
Teka Naruszewicza 10 N. 78, z oryginału przechowanego niegdy w Archiwum koronnem, u którego na pasku pargaminowym wisiała
nadpsuta pieczęć wielkiego mistrza Konrada.
Dokument Nr 58
1404. die 23. mensis Maii, Romae.
Henricus cardinalis, s. Romanae ecclesiae cardinalium camerarius, Nicolaum archiepiscopum Gnesnensem XII florenis XV solidis
et VI denariis solutum facit.
Henricus miseratione diuina tituli sancte Anastasie presbiter cardinalis, sacri collegij reuerendissimorum in Christo patrum,
dominorum sancte Romane ecclesie cardinalium camerarius, vniuersis et singulis; presentes literas inspecturis, salutem in
Domino. Vniuersitati uestre notum facimus per presentes, quod reuerendus. in Christo pater, dominus Nicolaus Dei gracia episcopus(s)
Gneznensis, pro complemento et finali solutione sui communis seruicij, in quo camere collegij dictorum dominorum cardinalium
sub certis penis et sententijs ratione dicte sue ecclesie extitit efficaciter obligatus, vnum florenum auri de Camera, solidos
decem monete Romane nobis ..... pro totalj solutione vnius sui et minuti seruitij debiti consueti pro familiarlbus et officialibus
dicti collegij, in quo similiter extitit obligatus, vndecim similes florenos, solidos quinque et denarios sex monete predicte
per manus discreti viri, domini Iohannis de
Velathw, canonici Lanciciensis, die date presencium solui fecit realiter cum effectu. De quibus sic datis et solutis dictum dominum
Nicolaum episcopum eiusque heredes et successores et dictam suam ecclesiam Gneznensem tenore presentium quitamus, absoluimus
et liberamus, ipsumque ab excommunicationis sententia, quam incurrit propter moram solutionis dictorum communis et minuti
seruitiorum non facte termino constituto et a reatu periurij ac alijs penis et sentencijs, quas propterea incurrit, tenore
presentium absoluimus et reddimus absolutum, secum super irregularitate, si quam propterea incurrit se diuinis officijs immiscendo
non tamen in contemptum, clauium misericorditer dispensantes. In quorum testimonium presentes literas fieri et nostri cardinalatus
sigilli iussimus appensione muniri. Datum Rome apud sanctum Petrum sub anno Domini millesimo quadringentesimo quarto, indictione
XII, die vigesima tertia mensis Maij, pontificatus sanctissimi in Cristo patris et domini, nostri domini Bonifatij diuina
prouidencia pape VIIII, anno quintodecimo. - flor. III et gross. III. (na zakładce) Stephanus de Prato clericus.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum metropolitalnem gnieźnieńskiem, opatrzony był jedną pieczęcią z czerwonego wosku,
po której tylko pasek pargaminowy pozostał.
Dokument Nr 59
1404. die 3. mensis Iunii, Lanciciae.
Wladislaus II. rex Poloniae ad preces Gerhardi abbatis monasterii Landensis litteras Peregrini capitanei Maioris Poloniae
de a. 1387 ratas esse iubet.
R. Actum Lancicie feria tercia infra octauas Corporis Christi, anno Domini M° CCCC° IIII°. Presentibus hijs: reuerendo in
Christo patre, domino Alberto episcopo Poznaniensi, validisque Iohanne Cracouiensi, Iohanne Liganza Lanciciensi, Iacobo de
Konieczpole Syradiensi palatinis, Cristino de
Ostrow Sandomiriensi, Michaele de
Bogumilowicze Lublinensi castellanis, alijsque nostris fidelibus fidedignis. Datum per manus honorabilis Nicolai vicecancellarij nostri
regni, fidelis dilecti.
Z kolońskiego kopiarza przywileji lądzkich, karta 6.
Dokument Nr 60
1404. die 4. mensis Iulii, Posnaniae.
Capitulum ecclesiae cathedralis Posnaniensis Iacobo molitori de Girzino construendi molam in villa Stęszewo potestatem concedit.
In nomine Domini amen. Humani generis acciones memoria perpetua indigentes, plerumque ab hominum noticia dilabuntur, que nec
voce testium, neque scripto renouantur. Idcirco nos capitulum ecclesie Poznaniensis vniuersorum et singulorum, quorum interest
seu interesse poterit in futurum, noticie commendamus, presencium per tenorem, quod bona ecclesie predicte Poznaniensis in
melius reformare cupientes, in hereditate nostra
Stanschewo prope
Pobedziska1) adiacenti, prouido Iacobo molendinatori de
Girzino molendinum circa et prope lacum nostrum dicte nostre hereditatis
Stanschewo de nouo dedimus construendum, locandum, edificandum et erigendum, ipsi Iacobo molendinatori et eius successoribus legitimis
idem molendinum seu terciam eius partem, cum area, orto et prato eidem molendino adiacentibus, perpetuo iure hereditario tenenda,
habenda, possidenda ac vtifruenda, de nostroque consensu donanda, commutanda et ad vsus beneplacitos conuertenda, sub hac
forma videlicet, quod prefatus Iacobus et eius successores, molendinatores in dicto molendino in
Stanschewo omnium et singulorum emolimentorum ex ipso molendino proueniencium, duabus nobis cedentibus, terciam metretam seu partem
pro se recipere et habere, tercium quoque denarium pro molaribus et alijs necessarijs et attinencijs ad ipsum molendinum oportunis
comparandis ac reformacione et edificacione eius, nobis eciam duos dantibus, dare et exponere, ad ipsas quoque reparacionem
et edificacionem ligna siue robora oportuna excidere in siluis seu borris excidenda, necnon duos pro nobis et tercium pro
se ipso porcos tociens, quociens expedierit, pariter inpigware debebit et incrassare. Licebit insuper prefato Iacobo et successoribus
suis rethe, dictum wlgariter
zabrodnya, in lacum predictum vadando, quam longius pedibus attingi poterit ad profundum, et hamum in capturam piscium pro mensa sua
dumtaxat prendendo mittere, ac in nostris siluis, mericis, borris, virgultis et rubetis ligna pro igne necessaria succidere
et recipere, pecudes quoque et pecora minora et maiora vna cum kmethonibus ville sepedicte
Stanschewo in grege ipsorum libere pascenda, in agris siue campis nostris absque tamen dampnis conseruare et tenere. In quorum omnium
et singulorum fidem et testimonium premissorum presentes literas sigillo nostro maiori fecimus roborari. Actum et datum Poznanie
feria sexta infra octauas Visitacionis Marie virginis gloriose, in capitulo generali, sub anno Domini millesimo quadringentesimo
quarto. Presentibus venerabilibus et honorabilibus viris, dominis: Petro decano, Symone custode, Nicolao Strzeschconis, Michaele
Blyden, decretorum doctore, Nicolao Gorka cancellario, Iohanne preposito sancti Spiritus, Przibislao de
Pnewa, Alberto preposito Gluschinensi, Bartholomeo Rynkonis, Floriano de
Poklathki, Mathia Kalis, Nicolao decano Wladislauiensi, Miroschcone de
Grambewo, Borcone, Vincencio de
Marczinkowo, Floriano de
Gecz, Iohanne de
Czyechel, Mathia Blide, Iacussio Grolok, Petro, Luciano, Ianussio de
Scholowo, Nicolao de
Chlapowo archidiacono, Iohanne de
Neparth et ceteris capitulariter congregatis.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły katedralnej poznańskiej, opatrzony był pierwotnie jedną pieczęcią, po
której tylko skorupa wosku bez wycisku na różowym i fioletowym jedwabnym sznurku pozostała.
1) Stęszewo. Wieś tej nazwy w pobliżu Pobiedzisk dziś nie istnieje wcale. Natomiast leży niedaleko Pobiedzisk w kierunku północno-zachodnim wieś Stęszewko w powiecie szredzkim, należąca do par. Wronczyn. O niej to zapewne w niniejszym dokumencie mowa.
Dokument Nr 61
1404. die 15. mensis Augusti, in Ostrzeszów.
Wladislaus II. rex Poloniae Nicolao canonico et officiali Gnesnensi mandat, ne litem, quam Borco canonicus Gnesnensis civibus
de Kłecko de decimis quibusdam intendebat, diiudicare praesumat.
R. In
Ostrzeschow ipso die Assumpcionis b. Marie virginis. Oficyał ma się wstrzmać z rozstrzygnieniem pomienionego sporu, dopóki król sam do
Gniezna nie przybędzie.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta ad a. 1404 - 1405.
Dokument Nr 62
1404. die 25. mensis Octobris, Gnesnae.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis Ioanni muratori de Uniejów scultetiam in villa Smólsko confert.
In nomine Domini amen. Ad rei memoriam sempiternam. Quia tunc multis errorum et dubiorum incommodis prudenter occurrimus,
dum gesta etatis nostre literarum apicibus et annotacione testium perhennamus, proinde nos Nicolaus Dei gracia sancte Gneznensis
ecclesie archiepiscopus, cunctorum tam presencium, quam futurorum noticie presentibus commendamus, quod consideratis fidelibus
seruicijs et industrijs laboribus, nobis et ecclesie nostre Gneznensi predicte per honestum Iohannem alias Iankonem muratorem
nostrum de
Wneow multipliciter inpensis ac in futurum Domino propicio inpendendis, volentes eundem Iankonem gracia prosequi speciali, sibi,
suis liberis et sumessoribus legittimis sculteciam in villa mense nostre predicte
Smolszko1) dicta, in districtu nostro Wneouiensi sita, de consensu et sub ratihabicione venerabilium fratrum nostrorum, dominorum videlicet
capituli predicte nostre ecclesie damus, donamus, asscribimus tenore presencium et largimur. Nomine cuius scultecie eidem
Iankoni et suis legittimis posteris duos mansos mansos(s) agrorum cum vna taberna liberos in eadem villa nostra
Smolszko cum ortis et pratis ac alijs vtilitatibus eorundem mansorum, cum tercia parte omnium penarum rei cuiuslibet iudicate, toto
iuramento damus, anectimus et assigna- mus temporibus perpetuo duraturis. De quibusquidem duobus mansis prefatus Ianek et
sui liberi racione decime per sex grossos plebano in
Boleszczino in festo sancti Martini annis singulis soluere tenebuntur. Pretera memorato Iankoni sculteto ac suis succedaneis legittimis
in paludinibus dictis
strumene diffusis per siluam dictam
Lang piscandi pro mensa ipsorum duntaxat liberam concedimus facultatem, ita tamen, quod prefatus Ianek scultetus et sui successores
ruinas ..... morum et fornacum antiquorum in predicto castro nostro Wneouiensi cum parata materia reformare tenebuntur, dum
et quociens super hoc fuerint requisiti. Quiquidem Ianek scultetus, sui liberi et successores legittimi memoratam sculteciam
cum agris, pratis, ortis et omnibus vtilitatibus ad ipsam sculteciam pertinentibus, tenebunt, habebunt, vtifruent et perpetuis
temporibus pacifice possidebunt. Sed quia iura Theutonica ....... sunt nobis penitus ignota, ideo omnes honores et vtilitates
nostrum dominium concernentes, pro nobis et nostris successoribus integraliter reseruamus. Harum quibus nostrum et prefati
nostri capituli sigilla appensa sunt testimonio literarum. Actum et datum Gneszne in capitulo generali sabbato infra octauas
Translacionis beati Adalberti, anno Domini millesimo quadringentesimo quarto. Presentibus venerabilibus et honorabilibus fratribus
nostris, dominis Nicolao ....... preposito, Bodzantha decano, Petro cantore, Iaroslao archidiacono, Michaele scolastico, Iacobo
custode, Kilcio [cancellario ........ ..... Streszcone thezaurario, Petro de
Cobilino, Dobeslao de
Czesschewo, Borkone, Lorkone, Nicolao, Gorka ............. Blisborio, Albrico, Henrico Bel, Crzeslao, N ...... longo et Martino, ceterisque
prelatis et canonicis prefate nostre Gneznensis ecclesie, tunc capitulariter congregatis.
(na zakładce) Transeat per manus Kelcij cancellarij ecclesie antedicte.
Dokument pargaminowy, znacznie zetlały, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 288), opatrzony
jest dwoma ułomkami pieczęci, zawieszonych na sznurkach z niebieskiego i różowego jedwabiu.
1) Smólsko wieś w pow. tureckim, par. Boleszczyn.
Dokument Nr 63
1404. die 30. mensis Octobris; in Kościan.
Thomco subpincerna Cracoviensis et capitaneus Maioris Poloniae testatur, Theodricum Pradel de Kuranowo eandem hereditatem
Kuranowo Ianussio Kromnowo Heschorn CC marcis vendidisse.
R. In nomine Domini amen. Nos Thomco subpincerna Cracouiensis et capitaneus Maioris Polonie generalis, significamus .....
quod ..... nobilis Theodricus dictus Pradel heres in
Curanowo ..... suam totam hereditatem
Curanowo1) cum omni iure et dominio, prout solus tenuit et habuit, nobili Ianussio dicto Cromnowo alias
Heschorn, pro ducentis marcis grossorum latorum monete Pragensis, Polonicalis numeri consueti ... racionabiliter vendidit ..... In
cuius rei testimonium sigillum nostrum presentibus est appensum. Actum et datum in
Costen feria quinta infra octauas Simonis et Iude, anno Domini M° CCCC° quarto. Presentibus nobilibus viris dominis: Iarotha castellano
Radzimiensi, Pribislao de
Griszina, Ianussio de
Iarogneuicze, Ticzbar de
Babimosth, Petro de
Girca et Petro de
Borowo heredibus ac alijs pluribus fidedignis.
Z księgi ziemskiej poznańskiej z lat 1407-1413 (str. 85) przechowanej w archiwum rządowem w Poznaniu.
1) Kuranowo. Wieś tej nazwy na obszarach dawnej rzeczypospolitej polskiej dziś nie istnieje; musiała niegdy zaś leżeć w województwie poznańskiem,
skoro dokument onejże dotyczący do ksiąg ziemskich poznańskich zaciągnięty został.
Dokument Nr 64
(1404). die 2. mensis Novembris, in Rynarzewo.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis Nicolao Strzessconis officiali Gnesnensi mandat, ne litem, quam clerici Ioannes de Iastrzębniki
et Slupco de Studzieniec Sandivogio palatino Calissionsi intendebant, diiudicare praesumat.
R. In
Rynarzewo die dominica post festum Omnium Sanctorum. Oficyał ma się wstrzymać z rostrzygnieniem tej sprawy, dopuki arcybiskup sam do
Gniezna nie przybędzie, gdyż spór ma dotyczyć sprawy dziedzicznej.
Archivum consistorii archiep. Gnesnen. de an. 1404-1405.
Dokument Nr 65
1404. die 11. mensis Novembris, in Korczyn.
Wladislaus II. rex Poloniae testatur contributionem 10 grossorum de quolibet manso possesso pro redimenda terra Dobrinensi
impositam esse.
Wladislaus Dei gracia rex Polonie, necnon terrarum Cracouie, Sandomirie, Syradie, Lancicie, Cuyauie, Lythuanie princeps supremus,
Pomeranie, Russyeque dominus et heres etc. Ad vniuersorum noticiam per hoc scriptum deducimus, quomodo communitas prelatorum
et baronum necnon nobilium, procerum et terrigenarum regni nostri Polonie, illud dictum ewangelicum reducens ad animum: omne
regnum in se diuisum desolabitur, timentes per scissuram ipsius et abstraccionem terrarum aliquarum desolationem regno et
corone ipsorum imminere, cupientesque ipsius incommodis prudenter occurrere, voluntate vnanimi, matura consiliorum deliberacione
prehabita, non coacti, nec conpulsi seu aliquo errore seducti, sed ex certa sciencia, voluntateque vltronea ad hunc finem
sponte deuenerunt, decernentes concorditer, quod quilibet kmethonum de villis eorum de quolibet laneo seu manso posesso quinque
scotos seu decem grossos monete Polonicalis pro liberacione et redempcione terre Dobrinensis hoc anno et subscripto ad manus
ipsorum et per ipsos electorum dare et soluere debent irrecuse. Ita tamen, quod ipsa solucio seu contribucio per ipsos libere
instituta, ipsorum iuribus, priuilegijs et immunitatibus, quibuscumque nominibus vocari poterint, per nos aut predecessores
nostros ipsis concessis, nullas inferat in posterum grauedines et iacturas, nec eciam in consuetudinem aut exemplum per nos
et posteros nostros trahi debet, sed quod ipsorum priuilegia, libertates, iura et gracie salue fiant et inuiolabiles iugiter
peseuerent, quos eciam contra priuilegia et iura ipsorum ad vlteriores soluciones, preterquam ad solucionem duorum grossorum
de quolibet laneo posesso iuxta descripcionem in alijs priuilegijs per nos eis factam, anno quolibet faciendam, cogere et
arcere nolumus racione aliqua seu colore, ad quam vtique solucionem ipsi se nobis et nostris successoribus libere submiserunt;
quorum eciam literas et priuilegia tam per nos, quam predecessores nostros ipsis concessa, contentaque in eis inuiolabiliter
seruare volumus, bonaque et pura fide sub verbo regio promittimus et presentibus pollicemur. Harum quibus sigillum nostrum
maius appensum est testimonio literarum. Actum et datum in Noua ciuitate alias
Corczyn ipso die sancti Martini episcopi, anno Domini millesimo CCCC° quarto, per manus nobilis Zaclice cancellarij et Nicolai vicecancellarij
regni nostri Polonie fidelium dilectorum.
Ad relacionem domini Nicolai regni Polonie vicecancellarij predicti.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 291), opatrzony jest pieczęcią majestatową
królewską, uwieszoną na sznurku z zielonego i białego jedwabiu. Jest i drugi oryginał tegoż przywileju w temże archiwum (N.
290), wszelako z pieczęcią oderwaną.
Dokument Nr 66
1404. die 24. mensis Decembris, Gnesnae.
Petrus de Pniewy cantor Posnaniensis et vicarius in spiritualibus Gnesnensis testatur, Ioannem Raczkowski et Beatam uxorem
eius, heredes de Marcinkowo wielkie, altaristae altaris in ecclesia parrochiali de Kierzkowo IV marcas census annui XL marcis
vendidisse.
R. Ian Raczkowski wraz z żoną swą Beatą, dziedzice w
Wielkiem Marcinkowie (pow. kcyński), sprzedają Mikołajowi Iankowskiemu kasztelanowi szremskiemu i patronowi ołtarza w kościele parafialnem w
Kierzkowie,1) a względnie ołtarzystom tego ołtarza 4 grzywny polskie rocznego czynszu za sumę 40 grzywien szerokich groszy praskich. Czynsz
ten przenoszą Jan i Beata ze wsi
Wolicy na
Wielkie Marcinkowo,2) wypłacać zaś go mają kmiecie tejże wsi: Stefan Kmita, Stefan Schpruch, Nyedzalek i Jan Gorzny. Dalej oświadcza pomieniony
oficyał, że w obec niego szlachetny Mikołaj Skubiey, dziedzic
Dziewierzewa, sprzedał jednę grzywnę czynszu rocznego temuż kasztelanowi i ołtarzystom za 15 grzywien ze swych dóbr
Dziewierzewo i Zarcino. Testes: Nicolaus Strzeszewski, Iohannes Wilamowski notarius consistorii Gnesnesis, Strzeszko Lagiewnyczki armiger Gneznensis.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta de a. 1504.
1) Kierzkowo wieś niegdy w woj. kaliskiem, pow. kcyńskim położona.
2) Marcinkowo wielkie wieś również niegdy w woj. kaliskiem, pow. kcyńskim.
Dokument Nr 67
1405. die 10. mensis Ianuarii, Gnesnae.
Albertus de Wszeradowo castellanus Caminensis, Nicolaus de Słupie et Mathias de Wszeradowo cum Pribislao praeposito monasterii
s. Ioannis ante Gnesnam villam Mączniki villis Maleczyno et Broniewo commutant.
Nouerint vniuersi presentem literam inspecturi, quod nos Albertus castellanus Camenecensis(s) de
Wszeradowo, necnon Nicolaus de
Slupie, Mathias eciam de
Wszeradowo, cognati dicti magnifici et heredes premissorum, matura deliberacione prehabita consilioque sano nostrorum amicorum adhibito,
cum honorabili ac religioso viro, domino Prybislao preposito sancti Iohannis ante Gnesnam necnon cum conuentu suo ac fratribus
suis, videlicet Swantoslao, Wilhelmo, Martino et Stephano, ordinis sancti Augustini, Dominici sepulchri Hierosolymitani, fecimus
et presentibus facimus permutacionem hereditatum perpetuam, videlicet
Monczniki hereditatem sitam prope
Zdzechowam,1) permutamus et presentibus permutauimus pro hereditatibus dicti prepositi et sui conuentus, videlicet pro
Maleczyno et
Bronewo,2) sitis et locatis in districtu Naclensis castri. Quamquidem hereditatem
Monczniki nos prefatus Albertus cum premissis nostris cognatis prenarrato domino Pribislao cum suis iam expressis fratribus et cum
eorum successoribus damus racione permutacionis premisse ac resignamus cum omnibus vtilitatibus, vsibus, prouentibus, gaijs,
rubetis, pratis, lacubus, riwlis ac toto dominio, nichil pro se reseruantes, ac cum vniuersis obuencionibus, prout eadem hereditas
Monczniki in suis limitibus circumferencialiter est distincta, perpetuis videlicet temporibus habendam, possidendam, permutandam ac
in vsus proprios conuertendam. Hec omnia promittimus sine dolo et fraude titulo vere fidei inuiolabiliter obseruare. In cuius
rei certitudinem meliorem sigilla nostra, videlicet Alberti castellani Camenensis, Nicolai de
Slupie presentibus sunt apposita; sed Mathias prefatus propter adolescenciam suam non vtebatur sigillo proprio, sed in signum fidei
manum dedit prefato preposito placitando. Actum et datum Gnesne sabbato infra octauas Epiphanie, sub anno Incarnacionis Domini
millesimo quadringentesimo quinto. Presentibus his nobilibus: Mathia dicto Waypost de
Dzeworowo, Reuoszela de
Redecz, Ianussio de
Lagewniki, Mathia Kenpa de
Iwno, Iohanne Iablowski vna cum Podolski et alijs plurimis vocatis et rogatis specialiter ad premissa.
Z transumptu przechowanego w archiwum rządowem w Poznaniu (Mączniki B. II).
1) Mączniki wieś w pow. gnieźnieńskim, par. Sokolniki.
Zdziechowo wieś również niegdy w pow. gnieźnieńskim położona.
2) Maleczyno, wieś tej nazwy dziś nie istnieje.
Broniewo wieś niegdy w wojew. kaliskiem, pow nakielskim.
Dokument Nr 68
1405. die 16. mensis Ianuarii, Gnesnae.
Thomco subpincerna Cracoviensis et capitaneus Maioris Poloniae testatur, Ioannem filium Lutoborii hereditatem Sławoszewo wielkie
Ioanni de Orchowo vexillifero Dobrinensi DCCC marcis vendidisse.
In nomine Domini amen. Nos Thomco subpincerna Cracouiensis et capitaneus Maioris Polonie generalis, significamus tenore presencium,
quibus expedit, vniuersis, quod ad nostram et aliorum terre Polonie nobilium accedens presenciam nobilis vir Iohannes filius
Luthoborij, bone memorie heredis in Maiori
Slawoschewo, non compulsus, non coactus, nec errore deuio seductus, sanus mente et corpore existens, vsus amicorum suorum consilio et
matura deliberacione prehabita, suam totam hereditatem magius
Slawoschewo1) cum omnibus vsibus, fructibus, redditibus, censibus, agris, pratis, pascuis pascendis, siluis, gaijs, borris, mellificijs,
quercinis, virgultis, nemoribus, campis, lacubus, stangnis, paludibus, piscinis, piscaturis, fluuijs, riuulis, aquis et earum
decursibus, molendinis et emolimentis, generaliterque cum omnibus et singulis pertinencijs et obuencionibus vniuersis ad dictam
hereditatem
Slawoschewo q[uomodolibet spe]ctantibus, que nunc sunt et in futurum in eadem inueni possunt, prout eadem hereditas ab alijs hereditatibus
longe [lateque] est distincta et limitata, nil pro se et suis successoribus in eadem reseruans, sed cum omni iure et dominio,
pro octingentis [marcis] grossorum monete Pragensis, numeri uero Polonicalis, quadriginta et octo grossos in marcam quamlibet
computando, nobili viro [domino] Iohanni dicto Coszissko, vexillifero Dobrinensi, heredi de
Orchowo et ipsius successoribus legittimis vendidit et coram nobis rite et racionabiliter resignauit, per ipsum dominum Iohannem
et eius successores legitimos tenendam, habendam, vendendam, commutandam, donandam, alienandam, comutandam, obligandam et
ad vsus beneplacitos conuertendam, prout sibi et eius successoribus melius et vtilius videbitur expedire, uel eciam iure hereditario
et titulo proprietatis perpetue possidere. In cuius rei testimonium sigillum nostrum presentibus est appensum. Actum et datum
Gnezne feria sexta post octauas Epiphanie Domini, anno DominiMmo quadringentesimo quinto. Presentibus nobilibus viris: Alberto
de
Wseradowo castellano Camenensi, Mathia iudice, Iacusio Iaka subiudice Kalisiensibus, Mroczkone subiudice Poznaniensi, Alberto de
Trlang subcamerario Kalisiensi et Mathia dicto Varpans de
Dzewerzewo heredibus et alijs quamplurimis fidedignis etc.
Dokument pargaminowy z wytlałą dziurą, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 292), opatrzony
był pierwotnie jedną pieczęcią, po której tylko sznurek z białego jedwabiu pozostał.
1) Sławoszewo wielkie, wieś w pow. mogilnickim, par. Szczepanów.
Dokument Nr 69
1405. die 16. mensis Ianuarii, in Kalisz.
Ioannes de Staw Nicolao Godardonis civi Calissiensi X marcas census annui C marcis grossorum Pragensium vendit.
R. Czynsz ów 10 grzywien kupił Mikołaj Godardowicz wraz z żoną i dziećmi na uposażenie ołtarza NP Maryi w kościele parafialnym
św. Mikołaja w Kaliszu nowo wystawionego, którego ołtarzystą był podówczas Paweł. Z czynszu tego obowiązuje się Jan Stawski
wypłacać corocznie na św. Jan 5 grzywien a na Boże Narodzenie drugich 5 grzywien; czego gdyby nie dokonał, natenczas wolno
ma być przytrzymać go lub którego z mieszczan stawskich, jego poręczycieli w któremkolwiek miejscuby się znajdowali i trzymać
tak długo, ażby się z wypłaty uiścił. Tego zobowiązania obiecują Jan i jego poręczyciele, mieszczanie stawscy, pod klątwą
dotrzymywać, dopuki czynsz powyższy nie zostanie napowrót wykupionym. Co gdyby miało nastąpić, obowiązuje się Jan Stawski
Mikołaja pół roku wpierw uwiadomić, aby miał czas inny czynsz za tę samą sumę kupić. Najpóźniej wypłata czynszu ma nastąpić
we 2 tygodnie po św. Janie i po Bożem Narodzeniu. Gdyby zaś czynsz miał być wykupionym, cała zapłata ma być w Kaliszu złożona.
In Calis feria sexta ante festum s. Agnetis. Presentibus: Iohanne Slywka, Martino notario publico, Iohanne Rems ciue Kalisiense.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta anni 1444. Oryginał opatrzony był pieczęcią, na której widniał herb
Wieniawa i napis otokowy: s. iohannis de staw hered.
Dokument Nr 70
1405. die 16. mensis Ianuarii, in Kalisz.
Bartholomaeus proconsul, consules et scabini civitatis de Staw fideiubent Nicolao Gotartonis civi Calissiensi pro Ioanne de
Staw.
R. Bartholomeus proconsul, Nicolaus dictus Brzeyska, Martinus dictus Luthka, Nicolaus dictus Alberi, consules, Albertus dictus
Myeczysch, Paulus dictus Iarosz, Mathias faber, scabini ciuitatis
Staw,1) poręczają za Jana Stawskiego Mikołajowi Gotardowiczowi mieszczaninowi kaliskiemu, również i Pawłowi plebanowi ze
Stawiszyna, ołtarzyście św. Mikołaja w Kaliszu, iż tenże Jan będzie corocznie opłacał wspomnianemu ołtarzyście na św. Jan 5 grzywien
i na Boże Narodzenie drugich 5 grzywien; co gdyby nie nastąpiło, wolno ma być Mikołajowi i jego spadkobiercom każdego mieszczanina
stawskiego na każdem miejscu ująć i tak długo przytrzymać, puki czynsz nie zostanie wypłacony. Poręczenia tego obowiązują
się pod klątwą dotrzymać. In Calis feria sexta ante festum s. Agnetis.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta anni 1444. Oryginał opatrzony był pieczęcią, wyobrażającą wieżę i napis
otokowy: s. civium de staw.
1) Staw, miasteczko w pow. kaliskim.
Dokument Nr 71
1405. die 20. mensis Februarii.
Vincentius archiepiscopus Gnesnensis plebano et vicariis ecclesiae parochialis de Pakość mandat, ut Bartholomaeum filium Venceslai
de Kuczicze in altariam altaris ad s. Mariam virginem intromittant.
R. Tenże Bartłomiej Wacławowicz był przez Wojciecha z Pakości kasztelana szremskiego, jako patrona, po destytucyi Jana ołtarzysty
na pomienioną ołtaryę prezentowany i przez arcybiskupa wyświęcony. Testes: Nicolaus Iardanowski, Nicolaus Malinski notarius,
Stanislaus de
Cowalesycze notarius archiepiscopi.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta ad a. 1455.
Dokument Nr 72
1405. die 25. mensis Martii, Cracoviae.
Wladislai II. regis Poloniae cum Dobrogostio de Szamotuły de villa Krosna pactum.
Wladislaus Dei gracia rex Polonie, Lithuanieque princeps supremus et heres Russie etc. significamus tenore presencium, quibus
expedit, vniuersis, quomodo licet alias ob merita fidelium obsequiorum strenui Sandziuogij palatini Posnaniensis, militis
nostri fidelis dilecti, quibus maiestati nostre studuit plurimum complacere, horum igitur contemplacione volentes ipsum ad
obsequia nostra reddere prompciorem, sibi villas nostras
Dambrowka prope
Oborniky et
Crosnam prope
Mossinam1) sibi obligaueramus in ducentis marcis Polonicalibus numeri quoque Polonicalis consueti. Postmodum autem idem Sandziwogius
nobis vnam villam predictarum videlicet
Dambrowkam dimisit et restituit sub tali condicione, quod sibi centum marcas racione eiusdem ville soluere debuissemus; reliquam vero
villam videlicet
Crosnam in residuis centum marcis nomine obligatorio possidebat. Demum quoque (post) decessum Sandziwogii predicti validus Dobrogostius
de
Szamotuli, natus eiusdem, miles noster fidelis dilectus, superstes, racione predictarum centum marcarum, quas genitori suo soluere debuimus,
nobiscum fecit tale pactum, videlicet quod occasione centum earundem marcarum pro eodem Dobrogostio apud Aron Iudeum Posnaniensem
racione eorum omnino debitorum, in quibuscumque ipsi Sandziwogius predictus genitor obligatus debitorie extitit, in toto intercessimus,
ut intercedimus cum(s) officium in nos ipsos debitum huiusmodi tenore presencium assumentes, ita tamen, quod Dobrogostius
predictus reliquam villam Crosnam predictam cum omnibus ipsius vtilitatibus, censibus, prouentibus, campis, agris, aquis,
lacubus, syluis, nemoribus, cum omni obligacione tenebit, habebit et possidebit tamdiu, quousque sibi aut successoribus suis
predicte centum marce per nos aut successores nostros fuerint integraliter persolute. Harum quibus sigillum nostrum appensum
est testimonio literarum. Datum Cracouie ipsa die Annunciacionis beate virginis Marie, anno Domini millesimo quadringentesimo
quinto. - Relacio domini Nicolai vicecancellarij.
Teka Naruszewicza 10 N. 92, z oryginału pargaminowego, przechowanego niegdy w Archiwum koronnem, u którego wisiała pieczęć
na pasku pargaminowym.
1) Dąbrówka leśnictwo w pow. obornickim.
Oborniki miasto powiatowe w księstwie poznańskiem.
Krosno wieś w pow. szremskim niedaleko Mosiny.
Mosina miasto w pow. szremskim.
Dokument Nr 73
1405. die 27. mensis Martii, Gnesnae.
Thomco subpincerna Cracoviensis et capitaneus Maioris Poloniae testatur, Martinum de Dzwonowo gladiferum Calissiensem, Catharinae
uxori suae CL marcas dotalitii in villa Pawłowo1) inscripsisse.
R. Gnezne feria sexta ante dominicam Letare. Testes: Iacussius de
Wilczino Kalisiensis, Mroczko de
Cleszczewo Poznaniensis subiudices, Albertus de
Wszeradowo castellanus Kamyenensis, Iohannes de
Dobieszewo, Przibislaus de
Przesseka, Czesthko de
Godawy heredes.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta anni 1425.
1) Pawłów wieś parafialna w pow. gnieźnieńskim.
Dokument Nr 74
1405. die 2. mensis Aprilis, Vladislaviae.
Nicolai de Iassona canonici et officialis Vladislaviensis decretum, inter Nicolaum plebanum de Pakość et Paulum, Albertum,
Bartholomaeum et Iacobum plebanos de Kościelec, do sepultura Alberti et Nicolai de Pakość litem dirimens.
R. Mikołaj pleban
z Pakości zapozwał Pawła, Wojciecha, Bartłomieja i Jakuba plebanów z
Kościelca o kwartę czyli kanoniczną część kosztów pogrzebu Wojciecha i Mikołaja dziedziców
Pakości, których ci plebani w
Kościelcu pochowali i dochód stąd pobrali, przez co pleban z
Pakości poniósł stratę ośmiu grzywien. Plebani z
Kościelca zasądzeni zostali na zapłacenie powodowi zaskarżonej kwarty i poniesienie kosztów. Testes: Paulus Petri de Iuueni Wladislauia,
presbyter Wladislauiensis, Stanislaus Budkonis de
Carnkowo clericus Plocensis diocesis, notarius publicus.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta de a. 1488.
Dokument Nr 75
1405. die 14. mensis Maii, Romae.
Oddo de Columpna protonotarius apostolicus et archidiaconus ecclesiae collegiatae Calissiensis ad s. Mariam Nicolaum de Czaszewo
canonicum Gnesnensem vicarium suum in archidiaconatu Calissiensi instituit.
R. Testes; Miroslaus Kelconis altarista Gnesnsnsis, Angelus Nicolai clericus Prenestensis, familiaris domini Oddonis.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnen. acta anni 1415.
Dokument Nr 76
1405. die 1. mensis Iunii, in Ląd.
Gerardus abbas monasterii Landensis villam Radłów iure Teutonico Novi fori locat, scultetiamque in villa eadem Ianae de Dzierążnia
XIV marcis vendit.
In nomine Domini amen. Nos frater Gerhardus abbas monasterii Landensis, ordinis Cisterciensis, Gneznensis diocesis, vniuersis
et singulis, tam modernis quam futuris, ad quos presens scriptum fuerit deuolutum, publice profitemur, quod sculteciam nostram
in villa nostra
Radlow1) situatam, cum tribus mansis liberis discreto viro dicto Iane de
Dirszanzna suisque legitimis successoribus pro quatuordecim marcis Polonici pagamenti in paratis ternarijs, quadraginta (octo) grossos
pro marca computando, iusto titulo vendicionis et empcionis de speciali voluntate et consensu fratrum nostrorum tociusque
conuentus monasterij nostri predicti Landensis vendidimus iure hereditaro sibi et suis legitimis successoribus natis ac nascendis
perhenniter iure Nouifori collocatam, perpetuis temporibus tenendam, habendam et vsufruendam, hoc adicientes, quod idem in
dicta villa seu hereditate nostra fabricam sutoriam, thabernam, pistrinam, maccelum, ortum medium iuger continens, terciamque
partem iudicatorum et communia pascua (habebit); seruicia nobis ac nostro monasterio cum vno equo trium marcarum grossorum
latorum, quando opus fuerit, faciet fideliter nobis ministrando, prout ceteri sculteti suis dominis facere consueuerunt; incole
vero hereditatis ibidem, dudum iure Teutonicali locati, et de agris possessis seu cultis et extirpatis habere debent libertatem
ad duodecim annos; alij vero supervenientes et agros non excultos nec extirpatos extirpantes libertatem habere debent ad sedecim
annos et de quolibet menso sex mensuras siliginis et totidem auene mensure Pysdrensis et sex grossos Bohemicalium vsualium(s)
annuatim nobis in nostro monasterio in festo sancti Martini dare et ex integro soluere et ad nostri monasterij granarium proprijs
vehiculis seu curribus adducere tenebuntur. In festo autem Pasche communitas ville de quolibet manso vnam mediam sexagenam
ouorum soluere teneantur; in festo Assumpcionis Marie per duos pullos soluere similiter sint astricti. Tria iudicia generalia
per tres scotos, duo villani et tercium sculteti et ipsius legitimi successores sint obligati ad soluendum. Insuper incole
memorati ter in anno nobis arabunt tali modo, quod in omni aracione de quolibet manso vnum integrum iuger arabunt. Item assignamus
predictis incolis, quod de duobus mansis nobis vnum iuger in feno compleant laborare, prout communiter decet, in pratis cum
instrumentis ipsorum cum falce detruncare et in proprijs vehiculis seu curribus ducere debent ad
Coschuty vel in
Cownathy, et non alibi, et (hoc) sub expensis eorum proprijs fieri debet. Damus eciam plenam et omnimodam facultatem supradicto sculteto,
suis heredibus et heredum successoribus prelibatam sculteciam vendere, commutare, resignare et ad vsus beneplacitos exercere,
secundum quod sibi et suis heredibus melius aut vtilius videbitur expedire. In cuius rei testimonium et euidenciam pleniorem
nostro ac conuentus nostri sigillis presentes iussimus roborari. Actum et datum in domo habitacionis nostre feria secunda
proxima ante festum Penthecostes, anno Domini millesimo quadringentesimo quinto. Presentibus hijs testibus et personis nostris,
religiosis videlicet: fratre Iohanne priore et fratre Iohanne suppriore, fratre Philippo seniore abbate monasterij, Syffrido
nostro celerario et fratre Henrico nostro bursario et alijs fidedignis et Nicolao notario, qui premissa habuit in commisso.
Z kolońskiego kopiarza przywileji lądzkich, karta 36.
1) Radłów wieś w pow. wrzesińskim, par. Ostrowo kościelne.
Dokument Nr 77
1405. die 10. mensis Iunii, Thorunii.
Wladislaus II. rex Poloniae testatur, in instrumento pacis cum Conrado de Iungingen generali magistro ordinis Teutonicorum
conclusae, duos articulos omissos esse.
Wladislaus Dei gracia rex Polonie Lithwanieque princeps supremus et heres Russie etc. significamus tenore presencium vniuersis,
quomodo anno preterito in conuencione in festo Penthecostes inter nos et consiliarios nostros ex vna, et venerabilem ac magnificum
dominum Conradum de Iungingen magistrum generalem ordinis beate Marie de domo Theutunica consiliumque suum parte ex altera,
solempniter celebrata, inter ceteros articulos et tractatus ibidem tunc habitos, conclusos et conscriptos, hij duo articuli
subsequentes et subscripti literis inseri debuerunt et sigillorum munimine roborari, qui tamen ex negligencia obmissi sunt
literis eisdem imprimi et in numero ceterorum articulorum collocari. Ne igitur tam solempniter tractata et pactata in aliquo
deficiant et eciam minuantur, eosdem articulos presentibus decreuimus inserendos. Quorum primus est iste de obseruacione granicierum,
limitum et finium inter terras nostras Maioris Polonie et Noue Marchie, quas granicies nos obseruare promittimus et spondemus
et pro ratis habere, prout ipsas dominus magister et ordo ipsius tempore recepcionis eiusdem terre Noue Marchie reperit et
sicut tempore tenebatur ab antiquo. Secundus articulus fuit iste, quod si quandocumque contingerit propter limites et grenicies
terrarum quarumcunque regni Polonie et ordinis predicti aliquas difficultates suscitari, quod predicte difficultates per amicabilem
composicionem debent complanari et sopiri. Harum quibus sigillum nostrum appensum est testimonio literarum. Datum in Thorun
feria quarta infra octauas, Penthecostes, anno Domini millesimo quadringentesimo quinto. - Ad relacionem Nicolai regni Polonie
vicecancellarij.
Teka Naruszewicza 10 N. 86, z oryginału przechowanego niegdy w Archiwum koronnem, u którego wisiała mniejsza pieczęć królewska
na pasku pargaminowym, znacznie zniszczona.
Dokument Nr 78
1405. die 24. mensis Iunii, in Ląd.
Wladislaus II. rex Poloniae Nicolao Słonka de Lubomirz XX marcas in villa Morza inscribit.
Vladislaus Dei gracia rex Polonie Lithuanieque princeps supremus et heres Russie etc. significamus, quibus expedit, vniuersis,
quomodo attente mentis intuitu perpendentes, et in animo reuoluentes grata et multum accepta seruicia, que celsitudini nostre
Nicolaus dictus Slanka, heres de
Lubomirz exhibuit et in futurum aucto fidelitatis studio prestancius poterit exhibere, quorum intuitu cupientes ipsum specialium graciarum
prosequi fauoribus et ad obsequia nostra reddere prompciorem, sibi in et super villa nostra
Morza,1) in districtu Kalissiensi sita, viginti marcas monete, numeri et ponderis Polonicalium assignauimus et dedimus, damusque
et assignamus, quadraginta octo grossos in quamlibet marcam computando. Quamquidem villam
Morza idem Nicolaus Slanka cum omnibus censibus, redditibus, agris, pratis, campis, syluis, nemoribus, pertinencijs et appendijs
vniuersis tenebit, habebit et pacifice possidebit tamdiu, quousque sibi dicte viginti marce monete eiusdem per nos vel successores
nostros fuerint integraliter persolute. Harum quibus sigillum nostrum appensum est testimonio literarum. Datum in monasterio
nostro
Landa feria quarta ipso die beati Iohannis baptiste, anno Domini millesimo quadringentesimo quinto. - Ad relacionem domini Manziconis
pincerne domini regis.
Teka Naruszewicza 10 N. 87, z oryginału pargaminowego przechowanego niegdy w Archiwum koronnem, u którego pieczęć była oderwana.
1) Morza, wieś niegdy w wojew. i pow. kaliskim, dziś nie istnieje.
Dokument Nr 79
1405. die 3. mensis Iulii, in Łowicz.
Ioannis filii Iacussii de Iłów cum Nicolao archiepiscopo Gnesnensi de usu fluvii Wisła pactum.
Nos Wenceslaus iudex et Prawda subiudex terre Gostinensis, recognoscimus, quibus expedit, vniuersis, presentibus et futuris,
presencium literarum noticiam (habituris), quod cum iudicio serenissime principis et domine, domine Alexandre Dei gracia relicte
Semouiti felicis memorie, ducisse Mazouie domineque Rawensis et Gostinensis terrarum cum magnificis strenuisque militibus,
dominis Stanislao Grad pallatino Mazouie, Sassino castellano Plocensi, Warschone iudice Rauenensi, Michaele preposito sancti
Michaelis Plocensis, Czamborio de
Gylowo cancellario et canonico Plocensi, Nyemyerza capitaneo Plocensi, Derslao Copacz capitaneo Rauensi, Nicolao vevillifero Rawensi,
Nicolao Gamba vexillifero Gostinensi, Marco subcamerario Gostinensi, Adam de
Ziczsko, Swanthoslao de
Pyotrowo, Szauischa de
Cunradzecz, Martino de
Calinowa Siradiensi, Martino de
Rythwani pallatino, Iohanne de
Lichin Srzemensi, Mathia Brzezinensi castellanis, necnon Andrea Cuyauiensi, Petro Siradiensi, Adam de
Thur iudicibus de
Corona Polonie, cumque multitudine aliorum dominorum tunc existencium, presencialiter pro tribunali sedebamus iudicantes, tandem
constitutus personaliter in iudicio reuerendus in Christo pater, dominus et dominus Albertus Dei et apostolice sedis gracia
sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopus et primas, ab vna, ac nobilis vir Iacobus de
Gylowo notarius aule domine Allexandre ducisse Mazouie, et pro duobus fratribus suis Petro et Paulo de ibidem germanis compromisit
et fideiussit ipse Iacobus, quod debent tenere, ab altera parte sita coram iudicio recognouerunt partibus ex utrisque, quando
inter ipsos lis exorta fuit iudicialiter pro obstaculo, wlgariter
jasz dicto, in fluuio
Wysla, circa villam mense archiepiscopalis
Ostrowy1) dictam, decurrenti, pro quo obstaculo ipse dominus archiepiscopus contra ipsum Iacobum ac ipsius fratres iam superius expressos
testes ducere debuit et iurare corporali iuramento cum plenis testibus, ipse quoque Iacobus cum suis fratribus timens animam
sui patris bone memorie offendere propter dampnacionem, ipsi domino archiepiscopo testes ducere iuramentumque facere non dedit,
sed penitus promisit iam pro expresso obstaculo, quia ipsum obstaculum iuxta disposicionem contractus cum alijs vtilitatibus
dominus archiepiscopus habeat. Qui contractus sequitur ad verbum et est tenor litere talis:
"Nos Iohannes Iacussij subvenator de
Gylowo significamus tenore presencium vniuersis, quod cum reuerendo in Christo patre et domino, domino Nicolao sancte ecclesie Gneznensis
archiepiscopo talem, ut sequitur, fecimus contractum et ordinacionem, ymo verius permutacionem, quod pro eo, quia prefatus
dominus Nicolaus archiepiscopus Gneznensis suo et suorum successorum nominibus in toto fluuio suo et ecclesie Gneznensis sue
predicte
Wysla communiter dicte, villam mense sue
Ostrowy wlgariter dictam, supra et infra iuxta longitudinem et latitudinem limitum seu granicierum predicte ville
Ostrowy currenti cum omnibus rethibus magnis et paruis et signanter cum rethibus, que dicuntur
wirzthi, nobis ac liberis et successoribus nostris legittimis necnon hominibus nostris et alijs, quibus nos et successores nostrj
predicti hoc conueniemus et conuenerunt pro precio competenti, dédit, permisit, concessit, dareque, permittere et concedere
debet cum omnibus successoribus suis predictis omnium piscium, nullis exclusis, liberam piscaturam et piscandi ac piscaturas
easdem alijs conueniendi seu exponendi omnimodam potestatem, perpetuis temporibus duraturam. Nos pro eo et in recompensam
libertatis predicte nostro liberorumque et successorum nostrorum nominibus prefato domino Nicolao archiepiscopo et successoribus
suis archiepiscopis Gneznensibus subscriptam similiter damus et concedimus libertatem, quod liceat sibi et eisdem successoribus
suis ac hominibus ipsius domini archiepiscopi de villa
Ostrowj antedicta in eodem fluuio nostro dicto
Wysla videlicet per longitudinem et latitudinem limittum et granicierum hereditatis nostre
Pyeczowska,2) a litore ad aliud litus alterius partis fluuij decurrentis cum parwis rethibus piscari et in eodem fluuio nostro ab vno
littore seu rippa eiusdem fluuij ad aliud littus seu rippam, vbicumque sibi et suis successoribus placuerit, obstaculum dictum
yasz pro capiendis sturionibus et salmonibus supra et infra facere, eosdemque struriones et salmones et quoslibet alios pisces
in dicto obstaculo piscari et capere singulis annis temporibus perpetuis similiter duraturis. Hoc tamen excluso, quod idem
dominus Nicolaus archiepiscopus neque successores sui nec per se, nec per homines suos cum magnis rethibus et signanter
wirzchi wlgariter dictis, in eodem fluuio nostro piscaturas poterit aut poterint facere uel alijs conuenire, quas nobis et successoribus
nostris (re)seruamus, sed obstaculo eodem et parwis retibus contentus et contenti debent esse, quod obstaculum in preiudicium
obstaculi prefati domini archiepiscopi et successorum suorum neque nos neque successores aut liberj nostri in eodem fluuio
nostro facere vnquam debemus neque poterimus, nec alijs, preterquam prefatis domino archiepiscopo et successoribus suis, concedere
faciendum. Promittimus insuper (et) tam nos et nostros successores obligamus et obligare volumus per presentes, quod de villa
nostra
Gylowo3) per hereditatem nostram
Pyeczouiska nuncupatam, viam liberam latam et bonam usque ad littus dicti fluuij nostri
Wysla iuxta consuetudinem terre et aliarum viarum dare et exponere et in ipso littore nostro ad dextram et sinistram partes eiusdem
vie liberam et sufficientem lignorum, roborum et omnium necessariorum ipsius domini archiepiscopi deposicionem facere, vbi
videlicet ligna pro eodem obstaculo possint iacere et currus veniencium per eandem viam (cum) lignis predictis uel frumentis
seu cum quibuscumque alijs necessarijs prefati domini archiepiscopi et suorum successorum possint facere et deponi quelibet
necessaria supradicta. Quorum eciam lignorum et aliorum necessariorum vectoribus licebit in bonis hereditatis nostre
Pyeczowiska antedicte absque preiudicio pratorum equos, equas seu boues in graminibus pabulare, ligna quoque pro igne ipsis in littore
faciendo similiter absque dampno incidere libere et quiete. Vt igitur ordinacionis et permutacionis predictorum contractus
perpetuam obtineat firmitatem, presentes literas scribi et nostri appensione sigilli curauimus communirj. Actum et datum in
castro
Lowicz, in crastino Visitacionis Marie virginis gloriose, anno Domini millesimo quadringentesimo quinto. Presentibus honorabilj et
nobilibus viris: Alberto scolastico Lanciciensi, Nicolao de
Opporow venatore Lanciciensi, Thomkone de
Walevicze subpincerna Rawensi, Cristino de
Skrzinno, Stanislao de
Byelawj pincerna Lanciciensi, Leonardo de
Strzalkowo marsalko reuerendi in Christo patris, dominj Nicolai archiepiscopi Gneznensis supradicti, et alijs multis fidedignis".
Quem contractum et ordinacionem supradescriptam inter partes expressas iuxta dictarum parcium recognicionem palam et expresse
factam coram multitudine dominorum prius descriptorum, nos confirmamus, ratificamus, approbamus decernentes robur perpetue
firmitatis inuiolabiliter obtinere. In cuius rej testimonium sigilla nostra presentibus sunt appensa. Actum et datum in
Gostinino feria sexta in crastino sancte Dorothee gloriose virginis, in presencia domine ducisse, anno Domini millesimo quadringentesimo
vicesimo septimo.
Liber priuilegiorum capitularium kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej z r. 1477, fol. 5 verso.
1) Wieś Ostrowy w okolicy wskazanej dokumentem, dziś nie istnieje.
1) Pieczyska iłowskie wieś w pow. sochaczewskim, par. Iłów.
3) Iłów niegdy miasteczko dziś wieś parafialna w pow. sochaczewskim.
Dokument Nr 80
1403. die 9. mensis Septembris, Posnaniae.
Albertus episcopus Posnaniensis cuidam Alberto construendi novam molam aquariam in villa Kozłów dat potestatem.
In nomine Domini amen. Albertus Dei gracia episcopus Poznaniensis, ad perpetuam rei memoriam. Administracioni ecclesie Poznaniensis
Domino disponente deputati, in votis gerimus continuis, vt bonorum ipsius ecclesie comoda augeamus et condicionem, quantum
possumus, de bona faciamus meliorem. Inde nouerint vniuersi, presentes et futuri, quod nos attendentes, (quod) molendinum
olim circa curiam nostram in villa nostra
Coslowo,1) in Mazouia super fluuium
Brzura per predecessores nostros locatum, extiterat minus vtile, obstaculis multis, aggeribusque pro reaggeracione et retencione
aquarum indigere, frequenter quoque aquis decrescentibus et quandoque destructis aggeribus in molendo impediri, considerantes
quoque industriam ingenij et laborum, super quibus Albertus laicus nobis extitit comendatus, predictum molendinum in
Coslowo de nouo et in loco alio magis apto et congruo construendum et edificandum eidem Alberto de venerabilium fratrum nostrorum,
prelatorum et canonicorum infrascriptorum capituli nostri Poznaniensis voluntate et consensu dedimus et contulimus, damusque
et conferrimus, per ipsum Albertum et suos legittimos successores iure perpetuo tenendum, habendum, possidendum et cum nostro
consensu vendendum seu alienandum ac vtifruendum, hoc ordine atque modo, quod videlicet ipse Albertus et successores sui molendinatores,
qui fuerint pro tempore, terciam partem emolimentorum quorumcumque ex ipso molendino proveniencium, preterquam de grano, quod
pro nostra curia moluerint, pro se recipiant et habebunt, duabus partibus ex eisdem emolumentis pro nobis cedentibus. Addamus
eciam prefato Alberto et suis successoribus pratum inferius molendino iacentem circa fluuium ibidem
Brzura, wlgariter
ląnk, cum agro simul wlgariter
a Zymnawoda tunc circa viam vsque ad rubum, wlgariter
do bdzencza. Ceterum sepedicto Alberto et suis successoribus pro vtilitate sua in fluuio predicto piscaturam piscium, qualicumque rethe
sibi poterit invenire, animo deliberato condonamus. Debebunt insuper tam Albertus, quam successores sui terciam partem impendere
pecuniarum pro molaribus et ferramentis ad molendinum opportunis; vi vero ligna aliqua necessaria fuerint, nos proprijs laboribus
adducere tenemur. Si vero homines ad opus edificacionis molendini necessarij fuerint, tunc nos debemus duos dare, Albertus
vero cum successoribus suis tercium. Debebunt eciam tam Albertus quam successores sui menssas quoque, scabella pro nostro
aduentu, hostia quoque, postes et waluas inveterata et putrefacta in
Coszlowo ibidem in curia nostra reformare, datis sibi per nos lignis ad id necessarijs. In quorum omnium fidem et testimonium nostrum
et dicti capituli nostri sigilla nostra presentibus sunt appensa. Actum et datum Poznanie in curia nostra feria quarta infra
octauam Natiuitatis Domini M° CCCC° quinto. Presentibus et consencientibus venerabilibus et honorabilibus viris, fratribus
nostris, dominis: Petro de
Kobilino decano, Pelka cantore, Nicolao de
Chlapowo Poznaniensi, Conrado Srzemensi, Michaele Pczeviensi, Albrico Warschouiensi in ecclesia nostra archidiaconis, Symone custode,
Nicolao Gorka cancellario, Michaele Bliden decretorum doctore, Iohanne Nepart, Iohanne officiali, Nicolao Stzessconis, Vincencio,
Borcone, Przibislao, Alberto Gluschinensi preposito, Iohanne de
Scholouo, Iohanne Budconis, Floriano Poklatka, Lodouico, Miroslao, Barthcone, Iacobo Grolog et Mathia Blida, prelatis et canonicis
ecclesie nostre Poznaniensis ad sonum campane capitulariter congregatis.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły katedralnej poznańskiej, opatrzony był pierwotnie dwiema pieczęciami
na sznurkach z jasno zielonego i ciemno fioletowego jedwabiu zawieszonemi. Z tych dochowała się tylko pierwsza sygnetowa,
w zwykłym wyciśnięta wosku, która wyobraża dwa święte popiersia; u dołu w niszy klęcząca osoba, przy niej tarcza z herbem
zda się Jastrzębcem.
1) Kozłów biskupi wieś parafialna w pow. sochaczewskim.
Dokument Nr 81
1405. die 2. mensis Octobris, in Wschowa.
Ioannes de Rydzyna Vincentio Drzeczkowski C marcas mutuatas soluturum sese obligat.
R. In Frawsthat feria sexta proxima post festum s. Michaelis archangeli. Od powyższych 100 grzywien obowiązuje się Jan Rydzyński
wraz z synem swym Stefanem Wincentemu Drzeczkowskiemu corocznie na św. Michał opłacać 10 grzywien procentu aż do spłaty zupełnej
kapitału; czego gdyby nie uczynił, ręczy za szkody, jakieby stąd Drzeczkowski poniósł u Chrześcian albo Żydów.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta anni 1428.
Dokument Nr 82
1405. die 6. mensis Octobris, in Brześć.
Ioannis capitanei Cuiaviensis decretum, inter cmetones et scultetos villae regiae Kłobia de agris quibusdam litem dirimens.
R. Ian starosta kujawski wiadomo czyni, że gdy kmiecie wsi królewskiej
Kłobia1) zaskarżyli przed nim Małgorzatę, Henka i Mikołaja dziedziców sołtystwa w tejże wsi o przywłaszczenie sobie pewnych pó1 i
łąk, do tegoż sołtystwa nienależących, on starosta zawezwał starców z wsi okolicznych do rozpoznania granic. Dowiedziawszy
się wszakże od nich, że ciż kmiecie już się byli w tej sprawie do Zakliki kanclerza królestwa polskiego odnieśli, a tenże
spór ów na korzyść wspomnianych sołtysów rozsądził, on starosta posiadanie rzeczonych pó1 i łąk sołtysom przysądza. In
Bresth feria 3. post festum s. Michaelis archangeli.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta anni 1457.
1) Kłobia wieś parafialna w pow. włocławskim.
Dokument Nr 83
1405. die 14. mensis Decembris, in Grocholice.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis Paulo dicto Smaczyna molam in villa Grocholice sitam, vendit.
In nomine Domini amen. Quoniam multis dubiorum et errorum incomodis tunc prudenter occurimus, cum gesta etatis nostre literarum
apicibus perhennamus, proinde nos Nicolaus Dei gracia sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopus significamus tenore presencium
vniuersis, tam presentibus, quam futuris, quod considerata sagacitatis industria laboriosi Pauli dicti Smaczyna, molendinatoris
molendini nostri ante villam mense nostre
Grocholicze.1) in flumine
Wrzansawa siti, dictum molendinum cum suis omnibus emolimentis prefato Paulo, liberis et suis successoribus legittimis vendidimus pro
certa pecunie quantitate, per ipsum Paulum et successores suos legittimos predictos tenendum, comutandum, donandum, vendendum,
de nostro tamen consensu speciali, aut per se iure hereditario possidendum, temporibus perpetuis duraturis. De quoquidem molendino
ipse Paulus et posteritas sua supradicta vnam marcam cum octo scotis monete et numeri in regno Polonie communiter currencium,
in festo sancti Martini pontificis et confessoris singulis annis pro censu nobis et nostris successoribus soluere sint astricti.
Hoc edicto speciali, quod dictus Paulus et sua posteritas predicta frumenta pro aduentu nostro et necessitate curie nostre
absque recepcione alicuius metrete molere, edificia quoque dicti molendini in totum erigere, molares et frumenta emere et
aggerem reformare, nisi vehemens aque impetus ipsum aggerem destrueret, vbi tunc nos et successores nostri subsidium sibi
dare debebimus, tenebitur. Preterea eidem Paulo et posteritati sue predicte vnum ortum ibidem circa molendinum, certum in
Coszłe rubetum pro agris extirpandis, prout potest agrum habere et ibi siluam secundum agrum pro prato reformando annectimus et
donamus de gracia speciali. Harum quibus sigillum nostrum appensum est testimonio literarum. Actum et datum in
Grocholicze feria II. in crastino sancte Llucie virginis, anno Domini quadringentesimo quinto. Presentibus honorabilibus et discretis
viris, dominis Petro preposito Cwrzyelyewiensi, Benedicto rectore ecclesie de
Danczewo, Clemente, Iacobo et Nicolao capellanis et notarijs aule nostre et alijs pluribus testibus fidedignis.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej, opatrzony był pierwotnie jedną pieczęcią,
po której tylko sznurek z pąsowego i niebieskiego jedwabiu pozostał.
1) Grocholice zapewne niegdy miasteczko, obecnie wieś paraf. w pow. piotrkowskim.
Dokument Nr 84
1405. die 22. mensis Decembris, in Winnagóra.
Przybak subdapifer Calissiensis Wladislao II. regi Poloniae C marcas soluturum sese obligat.
Ego Przybak subdapifer Kalissiensis, per presentem literam meam recognosco, quibus expedit, vniuersis, me habuisse et in paratis
pecunijs recepisse a nobili viro, domino Iohanne de
Czyrznyna centum marcarum tercianorum numeri Polonicalis pecuniarum serenissimi principis et domini mei, domini Vladislai Dei gracia
regis Polonie etc. pro magna et in magna necessitate mea. Quasquidem centum marcas sine omni dolo ac sine omni dilacione promitto
ipsi domino Vladislao regi Polonie etc. in primo eius ingressu in Poznaniam ante festum beati Iohannis baptiste soluere proxime
nunc venturum; quod absit autem, si predictas centum marcas ipsi domino meo, domino Vladislao regi Polonie in eius primo ingressu
in Poznaniam, ante festum beati Iohannis baptiste proxime venturum non soluerim, extunc ipse dominus Vladislaus rex Polonie
etc. datis et solutis mihi residuis pecunijs, quas in
Grabowo villa sua in districtu Pyzdrensi in suis literis habeo conscriptas, habebit omnem potestatem intromittendi se in eandem villam
Grabowo. In cuius rei testimonium sigillum nostrum presentibus est appensum. Datum in
Wynnagora feria tercia ante festum Natiuitatis Christi, anno Domini millesimo quadringentesimo quinto.
Teka Naruszewicza 10 N. 91 z oryginału pargaminowego, przechowanego niegdy w Archiwum koronnem, opatrzonego pieczęcią zawieszoną
na pasku pargaminowym.
Dokument Nr 85
1406. die 2. mensis Ianuarii, Posnaniae.
Capitulum ecclesiae cathedralis Posnaniensis magistro Iacobo molitori erigendi molam ad fluvium Warta potestatem concedit.
R. Capitulum ecclesie cathedralis (Posnaniensis) molendinum suum aquaticum, in fluuio suo
Wartha, in planicie super rippam prope ecclesiam Posnaniensem de nouo erigendum, confert magistro Iacobo molendinatori et successoribus
eiusdem perpetuo possidendum ex tercia mensura cuiuslibet frumenti, capitulo pendenda. Cum condicione insuper apposita, vt
idem molendinator suique successores duos porcos pro capitulo saginandos teneat, frumentaque dominorum istius, quam extraneorum
molat. Datum in capitulo generali in crastino Circumcisionis Domini celebrato, anno Domini millesimo quadringentesimo sexto.
Teka Naruszewieza 10 N. 101, z sumaryusza kapituły katedralnej poznańskiej.
Dokument Nr 86
1406. die 5. mensis Ianuarii, Posnaniae.
Albertus episcopus Posnaniensis ecclesiam collegiatam Varsaviae erigit.
R. Littere ereccionis ecclesie collegiate Varsauiensis ad peticionem Iohannis ducis Mazouie ac Russie, per Albertum episcopum
Posnaniensem emanate, qua nimirum ereccione tres prebende canonicales iuris patronatus eiusdem serenissimi ducis in ecclesia
castri Czyrnensis fundate, cum archidiacono Czyrnensi Varsouiam transferantur. Ecclesia cathedralis Poznaniensis mater respectu
collegiate Varsouiensis declaratur; decanus, prepositus, custos cum alijs septem canonicatibus fundatur. Datum Posnanie in
curia episcopali V mensis Ianuarij, anno millesimo quadringentesimo sexto.
Teka Naruszewicza 10 N. 101, z sumaryusza kapituły katedralnej poznańskiej.
Dokument Nr 87
1406. die 8. mensis Ianuarii, Posnaniae.
Albertus episcopus Posnaniensis Ioanni de Chlubice villam Grębków ad eius vitae tempora confert.
R. Priuilegium Alberti episcopi vna cum recognicione Iohannis Chlanet heredis de
Chlubicze in terra Masouiensi, quod sibi a prefato Alberto episcopo Posnaniensi hereditatem ecclesie Posnaniensis
Gramkowo1) dictam, in terra Masouie, districtu Liuensi sitam, et nemora ad cam spectancia, in ordine eandem in agriculturam hominum
adducendi et locandi habuerit concessam cum omni vsufructu ad vite tempora tantum possidendam, cum obligacione in se assumpta,
in recognicionem dominii dandi quotannis episcopo vnam vrnam, que
pokow dicitur, mellis. Datum Posnanie feria sexta infra Epiphaniam, anno Domini millesimo quadringentesimo sexto.
Teka Naruszewicza 10 N. 101, z sumaryusza kapituły katedralnej poznańskiej.
1) Grębków wieś parafialna w pow. wągrowskim.
Dokument Nr 88
1406. die 22. mensis Februarii, in Iedlna.
Wladislaus II. rex Poloniae testatur, incolas oppidorum et civitatum archiepiscopi Gnesnensis medium tantummodo toloneum solvere
debere, eidemque archiepiscopo locandi civitates iure Teutonico, dat potestatem.
In nomine Domini amen. Cum inter huius marcescibilis vite delicias transeuntes prestancius bonum sit eternorum premiorum construere
fundamenta, proinde nos Wladislaus Dei gracia rex Polonie, Lythvanieque princeps supremus et heres Russie etc. significamus
tenore presencium vniuersis, tam presentibus, quam futuris, quod attentis multarum virtutum affectuosis meritis, que reuerendus
in Christo pater, dominus Nicolaus sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopus, sincere nobis dilectus, celsitudini nostre regie
ac corone predictis a retroactis dudum temporibus vtiliter ac operose exhibuit et exhibere poterit feruencius in futurum,
recepto ab eodem domino archiepiscopo tam nobilium quam ciuitatensium incolarum regni nostri testimonio fidedigno, quod incole
opidorum et ciuitatum suarum ac dicte Gneznensis ecclesie cum quibuscumque rebus seu mercimonijs et mercanijs suis per terras
regni et dominiorum nostrorum transeuntes, medium theoloneum tantummodo soluere consueuerunt ex antiquo, ipsos circa eandem
solucionem medij theolonei dumptaxat dimisimus et tenore presencium dimittimus, perpetuis temporibus duraturam, memoratoque
domino Nicolao archiepiscopo et successoribus suis, dicte ecclesie Gneznensis archiepiscopis pro tempore, de innate nobis
liberalitatis clemencia, vestigijs predecessorum nostrorum, regum Polonie inherentes, ob spem salutis eorum ac progenitorum
nostrorum ac remissionem peccaminum meritis beati Adalberti martiris participes fierj cupientes, benigniter concessimus, permisimus,
indulsimus ac presentibus concedimus, permittimus et idulgemus opida noua et ciuitates in bonis suis et dicte Gneznensis ecclesie
iure Theutunico Sredensi erigere, locare, fora queque seu forum septimanale, nundinas seu annuale in eisdem ponere iuxta ipsius
domini archiepiscopi et successorum suorum beneplacitum quacumque die: remouentes ab eisdem opidis seu ciuitatibus per ipsum
dominum Nicolaum archiepiscopum et eosdem successores suos, archiepiscopos Gneznenses collocandis seu erigendis, omnia iura
Polonicalia, modos et consuetudines vniuersas, que ipsum ius Theutunicum Sredense predictum plerumque consueuerunt perturbare,
vt ad eadem opida seu ciuitates, foraque septimanalia aut annualia populi vtriusque sexus vndecumque confluere et mercancias
suas in eisdem liberas valeant exercere. Quorum opidorum seu ciuitatum incolas illo iure et priuilegio gaudere volumus, quo
reliqua opida et ciuitates dicte Gneznensis ecclesie ac eciam nostre regales gaudere et potirj dinoscuntur. Insuper memorato
domino Nicolao archiepiscopo ac eisdem successoribus suis et dicte Gneznensi ecclesie permittimus, indulgemus et de speciali
gracia condonamus, quod bona sua dumptaxat, in quibuscumque rebus consistencia, nullis penitus exceptis et exclusis, siue
per terras siue per aquas dominiorum nostrorum ac regni nostri ducere possit et valeat libere absque alicuius theolonei solucione,
temporibus similiter perpetuis duraturis. Vt igitur predicta nostra indulgencia seu donacio robur obtineat perpetue firmitatis,
presentes literas scribi et nostri appensione sigilli iussimus communirj. Actum et datum in
Iedlna feria secunda post dominicam Esto michi. Presentibus strennuis militibus nostris dilectis: Iacobo de
Koneczpole palatino Siradiensi, Cristino de
Ostrow, Nicolao de
Michalow Sandomiriensi et Woyniciensi castellanis, Iohanne Curopathwa iudice Lublinensi, Petro Safranecz subdapifero Cracouiensi et
Petro Wlodkonis de
Charbinowicze capitaneo Halliciensi et alijs multis fidelibus nostris fidedignis. Anno Domini millesimo quadringentesimo sexto.
Z księgi rękopiśmiennej kapituły metropol. gnieźnieńskiej: Transumptum omnium et singulorum iurium et priuilegiorum ecclesie
metropolitane Gneznensis", str. 79.
Dokument Nr 89
1406. die 5. mensis Martii, Posnaniae.
Laurentius Vaszil proconsul Posnaniensis plebano ecclesiae ad Michaelem in Uzarzewo tres marcas census annui reemptionalis
vendit.
R. Laurencius Vaszil, Stanislaus Borenewsky, Woythco, Andreas Clinkener, Petrus Goldiner, Fewer, Barthosius Ute, Iacussius
Czol et Henricus Habenfrede, consules Poznanienses wiadomo czynią, że wobec nich i ławników miasta: Jana Czumper, Jana Phaffe,
Jana Czecha, Szymona Stoyan, Bernarda pisarza Starego miasta, Mikołaja Gunterowego, Michała Starketil i Mikołaja Pałuki stanąwszy
Wawrzyniec Vaszil burmistrz miasta Poznania, sprzedał na wyderkaf plebanowi kościoła św. Michała w
Uzarzewie, 3 grzywny rocznego czynszu ze swego sklepu sukiennego, drugiego od końca po lewej ręce, idąc od bramy wrocławskiej ku rynkowi.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta anni 1441.
Dokument Nr 90
1406. die 10. mensis Martii, Cracoviae.
Iudicii terrestris Cracoviensis decretum, Wladislao II. regi Poloniae oppidum Szrem, de quo eidem regi Vincentius castellanus
Naclensis litem intendebat, addicens.
Nos Iohannes iudex et Dobeslaus subiudex terre Cracouiensis generales, significamus, quibus expedit, vniuersis, tam presentibus,
quam futuris, presencium noticiam habituris, quod cum strenuus miles, dominus Vincencius de
Granow, castellanus Naclensis, materiam questionis pro et super opido dicto
Srzem1) cum ipsius pertinencijs contra et aduersus serenissimum principem, dominum et dominum Wladislaum Dei gracia regem Polonie
etc. dominum nostrum graciosum mouisset et questionaliter proposuisset dicens, quomodo se sibi(s) idem dominus rex sua potencia
de dicto opido contra literas pie recordacionis serenissime principis domine et domine Hedwigis Dei gracia olim regine Polonie
etc. et eius munimenta intromisisset, in quibus continebatur munimentis, qualiter sibi predicta domina regina de dicto opido
et eius pertinencijs ad tempora vite sue prouidisset et ipsam graciosus redonasset: tandem prenominatus rex volens veritati
et iusticie obuiare ipsamque nulli poscenti denegare, dominos prelatos et barones, regni sui consiliarios, ad discernendum
premissa deputauit et ipsos de sua speciali gracia collocauit. Qui domini preuaricati materia questionis in partes mota, sufficienterque
auscultata et masticata, ipsorum suffulti consilio, iuxta tenorem et contenta priuilegij terre, (per) suam magnificenciam
donati graciosius, prefatum opidum cum eius pertinencijs sepefato domino regi adiudicauimus et presentibus in perpetuum adiudicamus,
memorato vero Vincencio Naclensi vt prefertur castellano abiudicauimus perpetuum sibi silencium imponentes. Harum quibus sigilla
nostra appensa sunt testimonio literarum. Actum et datum Cracouie feria quarta ante dominicam Oculi, anno Incarnacionis Domini
millesimo quadringentesimo sexto. Presentibus hijs venerabilibus et magnificis: Nicolao archiepiscopo Gnesnensi, Petro Cracouiensi,
Alberto Poznaniensi episcopis, Iohanne Cracouiensi castellano, Petro Kmithe Cracouiensi, Cristino Sandomiriensi, Iohanne Liganza
Lanciciensi palatinis, Gnewossio Sandomiriensi, Michaele Lublinensi, Cristino Sandecensi, Iohanne Lanciciensi, Nicolao Woyniciensi
castellanis ceterisque quam plurimis fidedignis.
Teka Naruszewicza 10 N. 102 z oryginału pargaminowego, przechowanego niegdy w Archiwum koronnem, u którego wisiały pieczęcie
dwie.
1) Szrem miasto powiatowe w księstwie poznańskiem.
Dokument Nr 91
1406. die 13. mensis Martii, Cracoviae.
Wladislaus II. rex Poloniae ecclesiam et monasterium Fratrum ordinis b. Mariae de Monte Carmeli in suburbio civitatis Posnaniae
erigit atque dotat.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Quoniam fonte plenissimo celestis gracie irrigante, spiritualium carismatum
dona largiflua, pia donacione concessa, eo magis in possidencium cordibus exuberare noscuntur, quo magis in eorum suffragia
diffundantur, quorum comentacio licet ex caritatis latitudine vniuersis fidelibus debeatur, in illis tamen dona ipsa specialis
prerogancie merito ordo charitatis vberius erogare consueuit, quos singularis deuocionis exigencia commendabiles esse fatetur.
Et cum itaque diuine retribucionis meritum et temporalis prosperitatis augmentum indubitanter nos consequi credimus, dum diuini
cultus augmento intendimus, dum pijs locis et ecclesiasticis dona per liberalitis nostre munificenciam graciosissime inpartimur,
proinde nos Wladislaus Dei gracia rex Polonie necnon terrarum Cracouie, Sandomirie, Siradie, Lancicie, Cuyauie, Lythwanie
princeps supremus, Pomoranie Russieque dominus et heres etc. significamus tenore presencium omnibus et singulis, quibus expedit,
tam presentibus, quam futuris, quod ad instantes peticiones reuerendi in Christo patris, domini Alberti eadem gracia episcopi
Posnaniensis, deuote nobis sincere dilecti, speciali, eciam zelo deuocionis accensi et condicionem fratrum ordinis sancte
virginis Marie de monte Carmeli et religionis eorum, quam Pater luminum in domo sua syderea charitate fulgere constituit,
singularis deuocionis affectibus contemplantes, cupientesque diem messionis extreme pijs affectibus preuenire et eternorum
intuitu aligare(s) in hac mortali tellure de bonis ab alto nobis creditis seminare, quod cum multiplicato fructu in eterna
beatitudine recolligere valeamus, per quod eciam illius superna Iherusalem, Iherusalem inquam, que edificatur vt ciuitas,
participacionem eternam salubri commercio contrahamus, ecclesiam vna cum monasterio ordinis predicti in laudem omnipotentis
Dei et in honorem sacrosancti Corporis Domini nostri Ihesu Cristi in suburbio ciuitatis nostre Poznanie, in loco, vbi ipsum
Corpus dominicum miraculose olim inuentum esse dignoscitur, ob remissionem peccatorum nostrorum ac eciam inclitarum Heduigis
defuncte et Anne moderne reginarum, conthoralium nostrarum fundauimus, ereximus, dedicauimus, prout et nunc fundamus, erigimus,
dedicamus et dotamus. Cuiquidem ecclesie, monasterio, priori et conuentui ipsius pro locacione et area ipsorun in longitudine
decem et septem, in latitudine vero quatuordecim iugera terre in loco et planicie, prout iam de facto ecclesia et monasterium
ipsum edificantur per predictum dominum episcopum et capitaneum nostrum necnon consules civitatis predicte Poznaniensis ad
mandatum nostrum emensurata, dimensurata et efficaciter limitata, et vnum molendinum cum quatuor rotis in fluuio
Vartha de nouo construendum ex opposito allodij seu predij nostri
Rathaye1) dicti, vnum ortum vini seu vineam olim cuiusdam dicti Stular in Noua villa et duos piscatores pro monasterio et conuentu
ipso seruandos ad piscandum pro vsu et necessitate ipsorum licite et libere in aquis nostris vbilibet circa fluuium et in
ipso fluuio
Vartha, vnam quoque piscinam pro vsu monasterij retro ipsum monasterium in planicie et in alueo, qui procedit de fluuio
Vartha vsque ad alium fluuium minorem progressiue versus quendam montem ibidem, que in parte occidentali fienda, construenda, edificanda
et quomodolibet instauranda cum omnibus eorundem vtilitatibus, censibus, prouentibus, vsufructibus, piscaturis, emolimentis,
vindemijs et obuencionibus vniuersis nunc existentibus vel fieri valituris quomodolibet in futurum, de certa nostra sciencia,
baronum eciam nostrorum suadente consilio, perpetua et irreuocabili donacione dedimus, donauimus, attribuimus, incorporauimus,
appropriauimus et exnunc damus, donamus, annectimus, attribuimus, appropriamus, incorporamus, conferimus et largimur per monasterium,
priorem et conuentum eius predictos perpetue, libere, pacifice tenenda, habenda, possidenda, vtifruenda et ad vsus beneplacitos
conuertenda. Harum quibus sigillum nostrum appensum est testimonio litterarum. Actum Cracouie die sabbato proximo ante dominicam
Oculi mei in Quadragesima, anno Domini millesimo quadringentesimo sexto. Presentibus reuerendis in Christo patribus, dominis:
Nicolao superna gracia sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopo, Petro Cracouiensis et Alberto predicto Poznaniensis ecclesie
eadem gracia ecclesiarum episcopis, nobis sincere dilectis, necnon nobilibus et strenuis viris: Iohanne de
Tharnow Cracouiensi, Iohanne Liganza Lanciciensi, Petro Kmitha Sandomiriensi palatinis, Cristino Sandomiriensi, Michaele Lublinensi
castellanis et Clemente de
Moskorzow castellano Wisliciensi et capitaneo Cracouiensi, militibus nostris fidelibus dilectis et alijs quam plurimis fidedignis.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta au. 1591-1593.
1) Rataje, wieś pod samym Poznaniem na południe położona.
Dokument Nr 92
1406. die 30. mensis Aprilis, Gnesnae.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis vicariis ecclesiae Gnesnensis decimam de villa Góry confert.
In nomine Domini amen. Cum inter huius seculi marcescibilis blandientes delicias, prestancius sit desideriorum celestium construere
fundamenta et eternorum intuitu seminare in terris, quod cum multiplicato fructu recolligere valeamus in celis, proinde nos
Nicolaus Dei gracia sancte ecclesie Gneznensis archiepiscopus, significamus tenore presencium vniuersis, tam presentibus,
quam futuris, quod cupientes defectibus vicariorum ecclesie Gneznensis predicte succurrere et saluti nostre ac predecessorum
et successorum nostrorum, archiepiscoporum Gneznensium vtilius prouidere, (ut) de consecutis rerum commodis ilum omnipotentem,
a quo cuncta bona procedunt, eo feruencius deprecentur, et in oracionibus suis nostri ac nostrorum predecessorum et successorum
nostrorum memoriam faciant qualibet feria quinta pro salute nostra incantata missa usque ad tempora nostre vite et post decessum
nostrum feria secunda in missa defunctorum pro anima nostra Collectas inponendo, super quo consciencias eorum oneramus, et
alias ecclesiastica onera non recusant, de venerabilium fratrum nostrorum dominorum capituli Gneznensis consilio et assensu
decimam in villa
Gory,1) in districtu Dzbarensi sitam, ad mensam nostram archiepiscopalem Gneznensem pertinentem, eisdem vicarijs Gneznensibus dedimus,
addidimus, donauimus, appropriauimus et incorporauimus, ac presentibus damus, donamus, addimus, annectimus, appropriamus,
ministramus et incorporamus, recepta ab ipsis vicarijs pro necessitate et fabrica dicte Gneznensis ecclesie certa pecuniarum
quantitate, per ipsos vicarios Gneznenses predictos pro tempore tenendam, habendam, vtifruendam et possidendam temporibus
perpetuis duraturis. Harum quibus nostrum et dicti capituli nostri sigilla appensa sunt testimonio literarum. Datum Gnezne
vltima die mensis Aprilis, anno Domini millesimo quadringentesimo sexto. Presentibus venerabilibus et honorabilibus dominis:
Nicolao Strosberg preposito, Petro cantore, Michaele scolastico, Iacobo custode, Kelcio cancellario, Dobeslao de
Czeschowo, Petro de
Cobilino, Lorcone, Borcone, Nicolao Gorka, Blisborio, Henrico Beel, Henrico Repti, Nicolao Longo, Martino Chrabek et Nicolao Iarosky
prelatis et canonicis predicte ecclesie nostre tunc capitulariter congregatis.
(na zakładce inną ręką): Transeat per manus Kelcij cancellarij.
Dokument pargaminowy, nieco zniszczony, przechowany w archiwum metropolitalnem gnieźnieńskiem (N. 297), opatrzony był pierwotnie
dwiema pieczęciami na zielonych jedwabnych sznurkach uwieszonemi, po których tylko skorupy wosku bez wycisku pozostały.
1) Góry, któreby z licznych wsi tej nazwy były tu rozumiane, rozstrzygnąć nie umiem.
Dokument Nr 93
1406. die 1. mensis Maii, Posnaniae.
Thomco subpincerna Cracoviensis et capitaneus Maioris Poloniae generalis testatur, Bodzantam heredem villae Solacz,1) partes suas hereditarias in villa eadem necnon partem hereditariam dictam Daleke Dobrogostio et Vincentio de Szamotuły C
marcis grossorum Pragensium vendidisse.
R. In Poznania ipso die Philippi et Iacobi apostolorum. Testes: Petrus de
Staralanka, Nicolaus de
Sepno, Andreas et Phalibog de
Scorzewo, Iohannes Durka de
Gnuschino, Iohannes de
Gosczeyewo.
Oryginał pargaminowy, przechowany w archiwum miasta Poznania (N. 23), opatrzony jest małą pieczęcią herbową starosły Tomka,
zawieszoną na zielonym jedwabiu, a wyobrażającą herb Jelita.
1) Sołacz niegdy Niestachowo, wieś w pow. poznańskim, parafii św. Wojciech.
Dokument Nr 94
1406. die.8. mensis Maii, in Kościan.
Thomco subpincerna Cracoviensis et capitaneus Maioris Poloniae testatur, Iacussium Cromnow Petro de Woliszewo hereditatem
Kuranowo CC marcis vendidisse.
R. Nos Thomco subpincerna Cracoiuensis et capitaneus Mayoris Polonie generalis, significamus ..... quod ..... nobilis Ianussius
Cromnow dictus
Heszerhorn ..... totam hereditatem
Curanowo1) ..... nobili viro Petro heredi in
Woliszewo pro ducentis marcis grossorum latorum ..... racionabiliter vendidit ..... In cuius rei testimonium sigillum presentibus est
appensum. Actum et datum in
Costan die sabbato infra octauas Inuencionis sancte Crucis, anno Domini millesimo quadringentesimo sexto. Presentibus nobilibus
viris: Iarothe de Vilkowo castellano Radzimiensi, Iohanne Stopacz de
Morka, Ireszech Cotwicz de
Zegrowo, Stephano de
Carnino, Andrea de
Boyanowo et Vincencio de
Brzeczcowo heredibus, alijsque pluribus fidedignis.
Z księgi ziemskiej poznańskiej, obejmującej lata 1407 do 1413 (str. 86) a przechowanej w archiwum rządowem w Poznaniu.
1) Kuranowo, wieś niegdy w woj. poznańskiem, pow. kościańskim, par. Goniebice położona, dziś nie istnieje.
Dokument Nr 95
1406. die 13. mensis Iunii, Posnaniae.
Wladislaus II. rex Poloniae dotationem monasterii ordinis fratrum Praedicatorum in Wronki a Premislone olim duce Poloniae
factam, ratam esse iubet.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Sane tunc diuine retribucionis meritum et temporalis prosperitatis augmentum
infallibiliter consequi credimus, dum personis ecclesiasticis et signanter religiosis, ad laudem et obsequium Dei deputatis,
munificencie nostre dexteram liberaliter impertimur, vt ipsi cultui diuino liberius vaccare poterint et creatoris nostri clemenciam
pro nobis suppliciter exorare. Proinde nos Wladislaus Dei gracia rex Polonie, Lythwanieque princeps supremus et heres Russie
etc. significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis, presentibus et futuris, presencium noticiam habituris, quomodo
ad nostre maiestatis nostrorumque baronum venientes presenciam religiosi prior cum fratribus ordinis Predicatorum, monasterij
et conuentus sancte Marie in
Wronky,1) nobis quandam literam diue memorie incliti principis, domini Premysl olim ducis Polonie, super certis vtilitatibus per ipsum
dicto ipsorum monasterio sancte Marie legatis, exhibuerunt demonstrando, in qua expresse contineri videbatur, quomodo idem
dux Premysl pro salute anime sue et remissione peccatorum predecessorum ipsius, aream ibidem in opido nostro
Wronky pro ereccione eiusdem monasterij sancte Marie et construccione ecclesie ac reparacione cimiterij legauerat, exardens feruide
in amore Iesu Christi, addendo pro vsu et vtilitate fratrum in eodem monasterio cultui diuino continue inherencium, vnum ortum
in littore ex alia parte fluuij
Wartha, ex opposito curie ipsorum, perpetue dandoque et concedendo ipsis fratribus potestatem, fluuio medianti inter monasterium
et ortum vti et in toto fluuio
Wartha vtrumque littus attigendo, ac in lacu
Wrzeczen, cui pratum quoddam circumiacet, libere per ipsos aut ipsorum piscatores temporibus perpetuis exercere piscaturam, non obmittens
ipsos libertare similiter perpetue a solucione metretarum molendini in littore ex illa parte fluuij
Wartha deprope monasterij huiusmodi siti. In quoquidem molendino ipsis omnia frumenta et annonas eorum moli gratis sine solucione
metretarum ipse dux Premysl instituit sine mora et contradiccione aliquali, quociens ipsis foret opportunum. Quibus et piscinam,
quantam vellent, in summitate dicti molendini plenam parandi tribuit facultatem. Petentes humiliter mere propter clemenciam
saluatoris, quatenus de innata nostre celsitudinis clemencia, ipsis huiusmodi legaciones, incorporaciones, prerogatiuas, concessiones
et gracias, per prefatum ducem Premysl eis factas, nostris literis ratificare, gratificare, innouare, confirmare et approbare
dignaremur. Quorum benemeritis zelo deuocionis accensi, acclinati peticionibus, ydoneaque predecessorum nostrorum sectare
volentes vestigia, ipsis omnes huiusmodi legaciones, incorporaciones, prerogatiuas, libertates et gracias, per eundem ducem
Premysl eis, vt premittitur, factas, et in presentibus articulatim descriptas, ratificamus, gratificamus, innouamus, approbamus
et tenore presencium confirmamus, decernentes, easdem robur perpetue firmitatis obtinere. Mandantes omnibus et sigulis capitaneis,
burgrabiis, procuratoribus, aduocatis, consulibus, scoltetis et ceteris regni nostri officialibus et subditis, quatenus eosdem
fratres in eisdem ......................................... ......... Harum quibus] sigillum nostrum appensum est testimonio
literarum. Actum Poznanie die dominica infra octauas Corporis Christi, anno Domini millesimo quadringentesimo sexto. Presentibus
hijs: reuerendissimis in Christo patribus, dominis ......... ecclesie] metropolitane Gnesnensis archiepiscopo ........ episcopo
Poznaniensis ecclesiarum, necnon validis, strennuisque viris: Iacobo de
Konyeczpolye palatino Siradiensi, Moscicio Poznaniensi, Ianussio de
Sokolow Gneznensi, Ianussio de
Tholiskow Kalischiensi castellanis, [alijsque pluribus] nostris fidelibus fidedignis. Datum per manus honorabilis Nicolai prepositi
sancti Floriani ante Cracouiam, regni Polonie vicecancellarij, nobis sincere dilecti.
Z transumptu z r. 1480, przechowanego w oryginale bardzo uszkodzonym, z wytlałemi kilku dziurami, w archiwum rządowem w Poznaniu
(Wronki Domin. N. 2).
1) Wronki miasto w księstwie poznańskiem, pow. szamotulskim.
Dokument Nr 96
1406. die 14. mensis Iunii, Posnaniae.
Henigus Kenstet, Bernhardus de Ginsterberk et Borchardus Dawcz oppido et fortalitio Wałecz Wladislao II. regi Poloniae cedunt.
Nos Henigus Kenstet, Bernhardus de Ginsterberk et Borchardus Dawcz notum facimus, quibus expedit, vniuersis, quod quamuis
serenissisimus princeps, dominus, dominus Vladislaus Dei gracia rex Polonie etc. dominus noster graciosissimus vnicuique volens
iusticiam facere, nobis in facto oppidi municionisque et fortalicij
Walcz1) pro iusticia facienda prelatos et barones sui consilij locare et ponere voluisset, nos tamen clemenciam ipsius omnibus graciosam
sencientes, iusticiam cum ipso temptare renuimus, nos ad graciam ipsius omnino submittentes, et hoc ipsum harum serie profitemus,
quod omni accioni, repeticioni, potestati et iuri, siue ipsum habuimus siue non, abrenunciauimus et abrenunciamus perpetue
et in euum. Pro quo nomine eiusdem domini regis Vladislai ad manus baronum infrascriptorum, videlicet dominorum Thomkonis
de
Wangleschin subpincerne Cracouiensis et capitanei Maioris Polonie, Sbignei mareschalci eiusdem domini regis Polonie, Nicolai de
Czarnkow iudicis Posnaniensis et Dobrogostij de
Schamotuli manus manibus stipulantes promisimus et tenore presencium promittimus pro nobis et nostris successoribus, quod nullam de
facto oppidi et fortalicij
Walcz predictorum eidem domino regi regnoque ipsius et corone ac successoribus ipsius amplius volumus nec debemus facere questionem,
solumque in eo contentari volumus, quidquam nobis de sui gracia fecerit aut facere voluerit, et pro eo sue celsitudini regraciari
iugiter et seruire. Cuius eciam proteccioni nos humiliter submisimus et tenore presencium submittimus cum bonis, que sub ipsius
habemus maiestate. In quorum omnium testimonium et euidenciam pleniorem, has literas nostrorum sigillorum robore decreuimus
roborandum ipsasque presentibus roboramus. Actum et datum Posnanie feria secunda infra octauas Corporis Christi, anno Domini
millesimo quadringentesimo sexto.
Teka Naruszewicza 10 N. 97, z oryginału przechowanego niegdy w Archiwum koronnem, u którego wisiały na paskach pargaminowych
trzy pieczęcie.
1) Wałcz miasto powiatowe w Prusiech Zachodnich.
Dokument Nr 97
1406. die 24. mensis Iunii, in Kościan.
Wladislai II. regis Poloniae decretum, inter Ioannem abbatem monasterii Paradisiensis et capitaneum de Miedzyrzecz de officiis
incolarum monasterii ciusdem litem dirimens.
R. Król poświadcza, iż kiedy był poraz pierwszy w klasztorze paradyskim i opat Jan skarżył się na starostę miedzyrzeckiego
o przeciążanie wsi klasztornych różnemi powinnościami, wtedy król poruczył tę sprawę do zbadania Wojciechowi biskupowi poznańskiemu,
Mikołajowi proboszczowi u św. Floryana w Krakowie, podkanclerzemu i Sędziwojowi z Ostroroga, podówczas staroście miedzyrzeckiemu,
którzy wydali następujący wyrok. We wsiach klasztornych ma co trzech kmieci z każdego łanu osiadłego razem zorać jeden mórg
pod oziminę, jeden mórg pod jarzynę i do siewu przysposobić, a co dwóch z każdego łanu siec siano z jednego morga i składać
w kopy. Oprócz tego ma każdy kmieć na wezwanie corocznie zwozić do zamku dwa wozy drzewa. Na końcu dodaje król, że powyżsi
kmiecie nie mają pó1 tych włóczyć
(arpicare) i obsiewać ani też zboża z nich żąć i zwozić.
Costan die Natiuitatis b. Iohannis baptisto. Relacio Alberti episcopi Poznaniensis.
Kopia z XV wieku kilku dokumentów klasztoru paradyskiego, przechowana w bibliotece hr. Raczyńskich w Poznaniu (Dipl. F. 14).
Dokument Nr 98
1406. die 25. mensis Iunii, in Kościan.
Iudicum quorundam decretum, inter Wladislaum II. regem Poloniae et Sifridum Kotwicz de villis Krzycko litem dirimens.
Nos Nicolaus heres in
Czarncowo, iudex Poznaniensis generalis, significamus presentibus vniuersis, quibus expedit, quod sub anno Domini milesimo quadricentesimo
septimo, feria sexta proxima ante festum sancti Iohannis baptiste, cum in domo prouidi Iaroslai Rorman ciuis in
Cosczan, ibidem domino nostro Wladislao rege Polonie existente, cum strennuo milite, domino Iost de
Swebodzino, ac nobilibus viris, dominis Niczcone Wnru Vyestsky, Petrassio Wrbanowsky, Iacobo Kotthoweczsky et Petrassio Gyrzeczsky heredibus,
ac alijs quampluribus fidedignis sedebamus, ibique veniens nobilis Iohannes Czyrnynsky burgrabius Wschowensis, nunccius domini
nostri regis predicti, nobis literam papiream apertam a iudicio regali Costinensi sub sigillo citatorio presentauit huiusmodi
sub tenore:
"Albertus Dei gracia episcopus Poznaniensis, Iacobus pallatinus Syradiensis, Thomco subpincerna Cracouiensis et capitaneus
Maioris Polonie generalis, Ianussius Gneznensis, Ianussius Furman Medzirzecensis, Nicolaus Santhociensis, Iarotha Radzimiensis
castellani, Nicolaus Lubathowsky dapifer Calisiensis, Ticze Ber alias de
Opalenicza et Mroczko subiudex Poznaniensis generalis, nobili viro, domino Nicolao heredi de
Czarncowo, necnon iudici Poznaniensi generali, amiciciam presinceram. Amice dilecte! Noueritis, quod anno Domini millesimo quadrincentesimo
sexto, feria sexta in crastino beati Iohannis baptiste, cum in iudicio regali Costensi, in presencia domini nostri regis graciosi
cum pluribus fidedignis et eciam vobiscum presidebamus, euasionem nobilis Zyfrydy Kothwicz in librum terrestrem fecimus inscribi,
cuius tenor est talis: Item veniens Pasko Gogolewsky subcamerarius Poznaniensis, coram iudicio recongnouit, quod Zyfridus
Kotthwicz de
Krzyczsko iurauit erga serenissimum dominum nostrum regem pro eo, veluti dominus noster rex super ipsum accionem fecit, quod debuisset
sibi scribere literam falsam super hereditates vtrumque
Crziczsko,1) et pro illo ipsum Zyfridum erga dominum regem iustum fecimus et est conseruatus et dimissus, prout iudicantes decreuimus
circa hereditates easdem, super quas hereditates dominus noster rex graciosus sibi literam dare debet nouam confirmacionis
secundum consuetudinem et statuta terre Wschowensis, prout alijs terrigenis de gracia sua dare consueuit. Super omnia domino
nostro regi in dictis hereditatibus vtroque
Crziczsko adiudicauimus Ius supremum, wlgariter
wissze prawo, ipseque Zywridus a data presencium statuere debet infra sex septimanas suos venditores, apud quos dictas hereditates emit,
erga dominum nostrum graciosum coram iudicio ad obicienda respondere. Igitur petimus ex affectu, quatenus super huiusmodi
cause effectum literam vestre adiudicacionis dare velitis, vestro sigillo roborantes. Datum et actum anno, die, loco et testibus
premissis, quibus supra, citatorio sigillo subimpresso."
Nos vero predictam literam exaudientes et solum Deum pre oculis habentes, ex testimonio dominorum in ipsa consriptorum et
eciam circa nos assessorum, ex informacione et mandato ipsorum speciali dicto domino regi super huiusmodi ius supremum literam
adiudicatoriam scribere fecimus, in ipsa sibi adiudicauimus et presentibus adiudicamus. In cuius rei testimonium sigillum
nostrum presentibus est appensum. Actum et datum anno, die, loco et testibus, quibus supra. Iohannes Nicolai de
Grodzisco huius scriba.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 304), opatrzony był pierwotnie jedną
pieczęcią, po której tylko pasek pargaminowy pozostał.
1) Krzycko wieś w pow. wschowskim położona.
Dokument Nr 99
1406. die 4. mensis Iulii, Lanciciae.
Wladislaus II. rex Poloniae monasterio Landensi villam Kownaty et silvam Wąwal confert.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Cum inter humane nature commoda nihil dignius memoria habeatur, oportunum
existit, vt actus humani literarum apicibus ac testium annotacione perhennentur, ne lapsu temporis euanescant. Proinde nos
Wladislaus Dei gracia rex Polonie, necnon terrarum Cracouie, Sandomirie, Siradie, Lancicie, Cuiauie, Lithuanieque princeps
supremus, Pomeranie, Russieque heres et dominus, significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis, presentibus et
futuris, presencium noticiam habituris, quomodo serenissima princeps, domina Heduigis, diue et recolende memorie regina Polonie
et heres regni Hungarie, olim consors nostra charissima, dum adhuc in huius mundi maneret periodo seu vitam duceret in humanis,
nobis replicatis vicibus supplicabat, vt pro commutacione cuiusdam molendini sub castro nostro Pyzdrensi situati, a monasterio
Landensi dudum per antecessores nostros alienati, eidem monasterio syluam nostram, dictam
Wanual, cum quadam villa deserta dicta
Kownaty1) et ceteris coherencijs et attinencijs vniuersis, ad ipsam quomodolibet pertinentibus, appropriare, incorporare et adiungere
dignati fuissemus. Et quamuis ipsa viuente hoc ipsum non fecimus, nune autem moti pietatis visceribus nostre et eiusdem domine
Heduigis, ac domine Anne moderne consortis nostre saluti animarum consulere cupientes, speciali zelo deuocionis accensi, cupientesque
diem horridi districtique iudicis operibus pietatis preuenire, eandem syluam
Wanual cum villa deserta
Kownaty et omnibus eius attinencijs, puta agris, pratis, pascuis, rubetis, borris, mellificijs, gaijs, aquis et aquarum decursibus,
prout eadem ab antiquo longe lateque ab alijs circumferencialiter sunt distincta, cum toto iure et dominio dicto monasterio
Landensi damus, conferimus, appropriamus, incorporamus, annectimusque et tenore presencium adiungimus, per cenobitas eiusdem
monasterij perpetuis temporibus possidendam. Quamquidem villam et syluam predictam ijdem fratres monasterij Landensis tenebunt,
habebunt, vtifruentur et perpetue pacifice possidebunt. Racione cuius donacionis abbates et fratres eiusdem monasterij, qui
pro tempore fuerint, singulis diebus pro nostra earumque nostrarum consortum ac aliorum nostrorum antecessorum et successorum
salute specialem memoriam circa diuina officia facere tenebuntur, missas pro nobis decantando speciales. Harum quibus sigillum
nostrum presentibus appensum est testimonio literarum. Actum Lancicie dominico die infra octauas Visitacionis beate Marie
virginis, anno Domini millesimo quadringentesimo sexto. Presentibus hijs: domino Alberto Poznaniensi episcopo necnon validis
strenuisque viris: Mathia de
Wansosche Kalisiensi, Iacobo de Konieczpole Siradiensi palatinis, Gneuossio Sandomiriensi, Iohanne de
Tuliszkowo Kalisiensi et Alberto Camienensi castellanis, multisque alijs nostris fidelibus fidedignis. Datum per manus venerabilis domini
Nicolai prepositi sancti Floriani ante Cracouiam, regni nostri vicecancellarij, nobis sincere dilecti.
Ad relacionem eiusdem domini Nicolai aule regalis vicecancellarij.
Series privilegiorum monasterii Landensis lit. B, str. 74.
1) Kownaty wieś w woj. niegdy kaliskiem, pow. pyzdrskim, par. Wilcza góra.
Dokument Nr 100
1406. die 15. mensis Iulii, Poznaniae.
Albertus de Male palatinus Lanciciensis et capitaneus Maioris Poloniae testatur, Albertum de Pakość, castellanum Sremensem,
V marcas annuas ex villa Radłowo1) altari ad s. Trinitatem in ecclesia de Pakość contulisse.
R. Czynsz powyższy ma pobierać Bartłomiej obecny ołtarzysta, a po nim jego następcy; Wojciech zaś Pakojski może ten czynsz
z
Radłowa przenieść. na inne dobra. Poznanie feria V proxima ante festum s. Marie Magdalene. Testes: Dobrogost de
Schamotuli Poznaniensis, Llaurencius Zaramba de
Calinowa Siradiensis et capitaneus Vyelunensis, Iohannes Lopata de
Calinowa Santhoczensis castellani, Andreas de
Miruczino, Iohannes de
Czecanowo, Mathias de
Slachczino.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta de anno 1455.
1) Radłów, niegdy Radłowo wieś w pow. mogilnickim, par. Szczepanowo.
Dokument Nr 101
1406. die 31. mensis Augusti, in Włoszczewice.
Dobrogostius de Włoszczejewice, castellanus Gecensis, renovat donationem piscinae et aggeris in villa Mastowo, Alberto episcopo
Posnaniensi iam pridem factam.
R. Priuilegium Dobrogostij castellani Geczensis, heredis in
Wloszczeiewicze, quo mediante sicut ob remedium anime sue, et gazophilacium domus domini, reuerendissimo in Christo patri Alberto Iastrzembiecz
episcopo Posnaniensi ante annos tres in bonis ecclesie sue Posnaniensis piscinam et aggerem pro eadem secus viam, que ducit
de
Dolsko in
Drzonek facienti et aquas reaggeranti, dederat et donauerat, ita et nunc premissa ratificat, approbat, dat et donat dicto domino
episcopo et ecclesie Posnaniensi tantum de rippa in bonis et hereditate
Mastowo,1) quantum aque dicte per dictos tres (annos) operuerunt et inundarunt et inposterum pro tempore operient et inundabunt, potestate
tamen sibi et heredibus de
Mastowo peccora et iumenta domestica in rippa et piscina ijsdem adequandi et sine damno pascendi reseruata. Actum in
Wloszczewicze feria tercia ante s. Egidij. Presentibus dominis: Paszkone de
Gogolewo succamerario Posnaniensi, Ianussio Furman Mederecensi, Nicolao de
Blociszewo Santocensi castellanis, anno Domini millesimo quadringentesimo sexto.
Teka Naruszewicza 10 N. 101 z sumaryusza kapituły katedralnej poznańskiej.
1) Mastowo czy Miastowo, wieś tej nazwy w Wielkopolsce dziś nie istnieje. Ponieważ jednak nie mamy z oryginalnym dokumentem, lecz tylko z regestem
z XVIII wieku dopiero pochodzącym, do czynienia, przeto można przypuścić myłkę przepisywacza przy odczytywaniu dokumentu.
Może to być zatem albo Masłowo, położone niegdy w wojew. poznańskiem, pow. kościańskim, par. Wieszczyczyno, albo Miaskowo, wieś niegdy w temże woj. i pow. par. Czerwona wieś.
Dokument Nr 102
1406. die 18. mensis Septembris, Leopoli.
Iacobus archiepiscopus Haliciensis episcopis quibusdam mandat, ut ecclesiam in villa Gorzków, a Nicolao vicecancellario regni
Poloniae erectam, consecrent.
[Iacobus aposto]lice Sedis prouidencia archiepiscopus Haliciensis, venerabilibus in Christo patribus, dominis Nicolao episcopo
Scarpatensi ................... catholicis graciam et communionem Sedis apostolice et sui officij execucionem legittimam habentibus,
ac eorum .................. in spiritualibus vicarijs salutem et perfectam in Domino caritatem. Vt in venerabilis domini Nicolai
............. ....... Floriani ante Cracouiam, regni Polonie vicecancellarij, villa
Gorzcow1) dicta Chelmensis dyocesis, cuius nos pronunc ........... existimus, ecclesiam per ipsum dominum Nicolaum predictum de nowo
fundandam, collocandam et dotandam, consecra ................ ad eandem inuestire seu confirmare ac stipendijs spiritualibus
dotare, vobis et vnicuique vestrum plenam damus [et omnimodam con]ferimus facultatem. Harum quibus sigillum nostrum appensum
est testimonio literarum. Datum in Lamburga sabbato, quo in ecclesia Domini cantatur: Venite adoremus, anno Domini M° CCCC°
sexto.
Dokument pargaminowy; mocno zniszczony, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 296), opatrzony
jest jedną podługowatą pieczęcią z czerwonego wosku, zawieszoną na pasku pargaminowym. Pieczęć wyobraża pod gotyckim podniebiem
Matkę Boską z dzieciątkiem w stojącej postawie. Z lewego boku biskup klęczący in pontificalibus. Napis otokowy: s. iacobi.
archiepiscopi. haliciensis.
1) Gorzków, wieś parafialna w wojew. niegdy lubelskiem, pow. krasnystawskim.
Dokument Nr 103
1406. die 25. mensis Septembris, in Łowicz.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis villam Mystkowice cuidam Rinczka sculteto de Mystkowice in L marcis pignori obligat.
Nicolaus Dei gracia sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopus, significamus tenore presencium vniuersis, quod a fideli nobis
dilecto Rinczka scultheto nostro de
Myslcowycze pro necessitate nostre Gneznensis ecclesie quinquaginta marcas grossorum monete currentis, quadraginta octo grossos in quamlibet
marcam computando, mutuo recepimus, habuimus et leuauimus in paratis nobis pecunijs numeratas. In quarumquidem quinquaginta
marcarum grossorum predictorum recompensam, sub ratihabicione venerabilium fratium nostrorum, dominorum Gneznensis capituli,
villam
Mislcowycze1) ad mensam nostram archiepiscopalem pertinentem, cum censibus, allodio et omnibus vtilitatibus ad ipsam villam
Mislcowycze quomodolibet spectantibus, ac cum eodem iure, quo nosmet ipsi ipsam villam tenuimus, eidem Rinczce donauimus, dedimus, contulimus
et presencium tenore damus, conferimus et donamus, per dictum Rinczkam, liberos et propinquiores successores suos legittimos
tenendam, habendam, possidendam, regendam et vtifruendam tam diu, donec dicte quinquaginte marce grossorum monete similis
per nos aut successores nostros sibi uel suis successoribus legittimis supradictis integraliter fuerint persolute. Nolumus
autem, quod idem Rinczka uel liberi aut successores sui legittimi antedicti fructus eiusdem ville, quos sibi et eisdem successoribus
suis legittimis pretextu seruiciorum suorum fidelium indulgemus, in sortem deducat uel deducant, neque propter hoc incurrant
maculam vsurarie prauitatis. Harum quibus nostrum et dicti capituli nostri sigilla appensa sunt testimonio litterarum. Actum
et datum in castro nostro
Lowycz sabbato proximo post diem Mauricij et sociorum eius, martirum beatorum, anno Domini millesimo quadringentesimo sexto.
(na zakładce inną reką): Transeat per manus Kelcij cancellarij, duplici cera non obstante.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 298), opatrzony był dwiema pieczęciami,
snać na paskach pargaminowych zawieszonemi, których dziś brak.
1) Mystkowice, wieś w pow. łowickim, par. Chruślin.
Dokument Nr 104
1406. die 26. mensis Octobris, Gnesnae.
Thomco de Węgleszyn capitaneus Maioris Poloniae testatur, Iacobum Pałuka et Slawniconem de Stare necnon Nicolaum de Miedzylesie,
domum et aream extra muros Gnesnenses dapitulo Gnesnensi contulisse.
Nos Thomco de
Wangleschyn suppincerna Cracouiensis et capitaneus Maioris Polonie generalis, tenore presencium significamus vniuersis, quibus expedit,
tam presentibus, quam futuris, presencium noticiam habituris, ad rei memoriam sempiternam, quomodo ad nostram aliorum(que)
nobilium tune presencium, venientes presenciam, honorabilis ac nobiles viri, domini Iacobus Paluka custos ecclesie Gnesnensis,
Slawnyko frater eius germanus, heredes de
Stare, et Nicolaus eorum filiaster, heres de
Medzylesze, non compulsi, nec coacti, sed animo deliberato, sano suorum freti consilio amicorum, confessi sunt et recognouerunt publice,
aream cum domo per eos emptas pro eorum pecunijs, ex oposito balnei murati extra muros Gneznenses, eundo de ecclesia kathedrali
ad ecclesiam sancti Petri in manu dextra sitas, fore et esse capituli Gneznensis et ad ipsum capitulum iure hereditario perpetue
pertinere, ipsamque aream et domum suo et omnium coheredum suorum nominibus coram nobis rite, sponte et racionabiliter ipsi
capitulo resignarunt. Nos itaque prefatas recognicionem et resignacionem sic factas, tamquam iustas et racioni consonas, auditas,
receptas et admissas, ipsas in omnibus suis punctis, condicionibus, clausulis et articulis approbamus, ratificamus et tenore
presencium perpetuis temporibus confirmamus, dictasque aream et domum cum omnibus suis pertinencijs, attinencijs et vtilitatibus
quibuscumque, ad ipsas quomodolibet spectantibus, prelatis et canonicis ac toti capitulo Gneznensis ecclesie supradicte adiungimus,
incorporamus et perpetuis temporibus inuisceramus, per ipsum capitulum tenendas, habendas, regendas et dictis perpetuis temporibus
possidendas. Harum quibus sigillum nostrum appensum est testimonio literarum. Actum et datum ibidem Gnezne feria tercia proxima
ante festum sanctorum Symonis et Iude apostolorum, anno Domini M° quadringentesimo sexto. Presentibus: reuerendissimo in Christo
patre et domino, domino Nicolao archiepiscopo Gneznensi ac nobilibus et strenuis viris, dominis Iaroslao vexillifero Poznaniensi,
Alberto subagazone Poznaniensi, Iaschcone de
Sokolnyky, Iacussio de
Rynarzewo, Czestkone de
Wylczyna, Iohanne de
Vlanow et Mathia Warpans burgrauio Gneznensi et alijs quampluribus fidedignis.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (Nr. 300), opatrzony był pierwotnie jedną
pieczęcią, na pasku pargaminowym uwieszoną, której dziś brak.
Dokument Nr 105
1406. die 28. mensis Octobris, Gnesnae.
Nicolai archiepiscopi Gnesnensis cum vidua Stephani de Trląg, filia Franczconis ne Cerekwica de villa Lubcza pactum.
Nicolaus Dei gracia sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopus, significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis,
quod cum nobili domina .. relicta Stephani de
Trlang, quondam subdapiferi Kalisiensis, sub ratihabicione venerabilium fratrum nostrorum dominorum capituli Gneznensis pro et super
villa mense nostre archiepiscopalis dicta
Lupcza1) in districtu Zneynensi sita, talem fecimus composicionem et contractum, quod dicta domina .. relicta Stephani, filia quondam
Franczconis de
Czirekwicza, infra octo dies a data presencium computandos, literas tam predecessorum nostrorum archiepiscoporum Gneznensium, quam eciam
capituli Gneznensis, quas habet super dicta villa
Lupcza, aput discretum Bogutham vicecustodem Gneznensem debet repponere et posessionem dicte ville
Lupcza in eisdem octo diebus Miroszconi procuratori nostro Zneynensi tradere et resignare, liberam, vacuam et expeditam, ad quod
faciendum dicta domina relicta Stephani se tunc nobis obligauit pura fide. Nos vero in recompensam premissorum, si et in quantum
dicta domina .. relicta Stephani dictas literas apud eundem Bogutham reposuerit et de posessione antedicte ville
Lupcza cesserit, prout iam tenetur ex contractu, extunc prout exnunc de pensione decem marcarum monete et numeri communiter in regno
Polonie currencium, de censibus districtus nostri Zneynensis per Miroszconem procuratoren nostrum Zneynensem vel alium quemcumque
procuratorem Zneynensem pro tempore singulis annis in festo sancti Martini confessoris soluendarum, necnon de decima manipulari
in
Istebno2) sub ratihabicione eorundem fratrum capituli Gneznensis, antedicte domine relicte Stephani filie Franczkonis promittimus
prouidere pura fide et exnunc tenore presencium prouidemus, dictam quoque pensionem antedictarum decem marcarum in censibus
nostris Zneynensibus ac decimam manipularem in
Istebno memorate domine relicte Stephani damus, donamus, conferimus, per ipsam tenendas, habendas, possidendas, leuandas et in vsus
suos beneplacitos conuertendas vsque ad tempora dumptaxat sue vite. Quaquidem domina relicta Stephani extincta et defuncta,
huiusmodi pensio dictarum decem marcarum simul cum ipsa debet extingui et decima in
Istebno ad mensam nostram et successorum nostrorum reuerti libere et absque aliqua contradiccione. Harum quibus nostrum et dicti
capituli nostri sigilla appensa sunt testimonio literarum. Actum et datum Gnezne ipso die Simonis et Iude apostolorum beatorum,
anno Domini M° CCCC° sexto.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 301). Na paskach pargaminowych wiszą
małe ułomki dwóch pieczęci, pierwszy z czerwonego, drugi z zielonego wosku.
1) Jest Lubcz wieś w pow. mogilnickim i dwie Lubcze Stara i Nowa w pow. złotowskim. Do którejby się z tych miejscowości nasz dokument odnosił, osądzić nie umiem.
2) Izdebno wieś parafialna w pow. mogilnickim.
Dokument Nr 106
1406. die 19. mensis Decembris, Romae.
Gregorius XII. P. M. donationem XL marcarum annuarum ab Alberto episcopo Posnaniensi canonicis et vicariis ecclesiae cathedralis
Posnaniensis factam, ratam esse iubet.
Gregorius episcopus seruus seruorum Dei. Venerabili fratri .. episcopo Plocensi salutem et apostolicam benediccionem. Racioni
congruit et conuenit equitati, ut ea, que de Romani pontificis gracia processerunt, licet eius superueniente obitu littere
apostolice confecte non fuerint super illis, suum consequantur effectum. Dudum siquidem pro parte venerabilis fratris nostri
Alberti episcopi et dilectorum filiorum capituli Poznaniensis, necnon presbiterorum et clericorum, vicariorum canonicalium
nuncupatorum, in ipsa ecclesia beneficiatorum, felicis recordacionis Innocencio pape VII, predecessori nostro exposito, quod
olim predictus episcopus prouide attendens, quod in eadem ecclesia multi erant canonici et presbiteri ac clerici, vicarij
canonicales nuncupati, sed propter exiles fructus, quos babebant, apud eandem ecclesiam minime residebant, et desiderans pio
zelo dictus episcopus ipsos canonicos, vicarios et clericos allicere ad residenciam personalem faciendam apud ecclesiam per
augmentacionem fructuum predictorum, ad hoc capituli prelatorum et canonicorum dicte ecclesie concordi interueniente consensu
ac matura deliberacione prehabita, de quibusdam decimis siue redditibus episcopalis mense Poznaniensis, tamen eadem mensa
illesa et cum debita prouisione remanente, quadraginta marchas grossorum monete Polonicalis de decimis villarum circa
Rogozno, circa
Czarnkowo et circa
Vscze1) consistencium, uidelicet
Bobrowniki, Tlukawi, Iardanouicze, Gorzewo, Polayewo, Lubasch, Bzowo, Golcz, Slawno, Prussynowo, Mlynkowo, Szmyescheouo, Sarb,
Cruschewo, Vscze, Nowavilla, simul
Chrostowo, Nentanschkowo, Iablonowo, Miroslawye, Rathaye et
Milcz,2) Poznaniensis diocesis, in augmentum refectionum et quotidianarum distribucionum presentibus in diuinis in choro ipsius ecclesie
dari solitarum, ipsisque refectionibus et quotidianis distribucionibus auctoritate ordinaria addiderat et eciam applicauerat
distribuendas, certo modo tunc expresso, ac statuit et ordinauit eciam simili accedente consensu, quod in dicta ecclesia deinceps
missa et omnes hore de beata Maria virgine per terciam partem eorundem presbiterorum et clericorum, ad illud opus certis uicibus
mutandorum, in ipsa ecclesia quotidie dicerentur, sed relique due partes ipsorum presbiterorum et clericorum horas et officia
diuina debita diebus singulis decantare similiter in eadem ecclesia tenerentur, quibus eciam redditus, census, obuenciones
et prouentus quorumdam altarium in eadem ecclesia consistencium, tunc expressorum, que ad collacionem episcopi Poznaniensis
existenti pro tempore pertinent, cum illa per obitum rectorum eorundem altarium, qui tunc erant, uacare contingeret; et eciam
decimas, prouentus, census et obuenciones villarum circa
Kalis et circa
Odolanow, uidelicet
Glogowa, Bandzeschino, Crampa, Sczuri utrunque,
Galanski, Iankowo, Nabyschicze, Lancoczini, Wyrzbno, Damschino, Guthouo, Beganyno, Raschkowo, Pogrzibowo, Rpischeuo, Przigodricze,
Oczansche, Goluchowo, Bonino, Lewcowo, Boczkowo, Gnyazdowo, Gorzno et
Benyno3) dicte diocesis, que eciam mense predicte usque tunc tenebantur, et que deinceps annis singulis prouenirent, necnon decimas,
offertoria, refecciones, funeralia, census et obuenciones, que intuitu vicariarum eorundem presbiterorum et clericorum quomodocumque
et qualitercumque prouenirent, in auro et argento fusis uel in massis et pannis sericis et aurifrigatis et auratis, et gemmis
oblatis uel cum funeribus apportatis, exceptis, equaliter inter presentes presbiteros et clericos in ipsa ecclesia tantum
singulis septimanis post completorium sabbatis diebus diuiderentur, et quedam alia circa hec dictus episcopus fecit et ordinauit
racionabilia et honesta, prout in quibusdam autenticis litteris, inde confectis, eorundem episcopi et capituli sigillis munitis,
dicitur plenius contineri; quodque predicti episcopus, capitulum ac presbiteri et clerici premissa ex eo, quod consensus loci
metropolitani non interuenerat et forsan alie solemnitates iuris obseruate non fuerant in eisdem, aut alias timebant uiribus
non subsistere, seque propterea posse illorum occasione imposterum molestari, et pro parte episcopi, capituli ac presbiterorum
et clericorum predictorum dicto predecessori humiliter supplicato, ut premissis pro eorum subsistencia firmiori robur apostolice
confirmacionis adijcere de speciali gracia dignaretur; dictus predecessor huiusmodi supplicacionibus inclinatus, uoluit et
concessit uidelicet V kal. Iulij, pontificatus sui anno primo, certo iudici dari in mandatis, ut de premissis omnibus et singulis
et eorum circumstancijs uniuersis se diligenter informaret, et si per informacionem huiusmodi reperiret, quod predicta mensa
propter premissa non multum grauaretur, addiciones, appropriaciones, ordinaciones ac statuta predicta et quecumque inde secuta
auctoritate apostolica confirmaret, supplendo premissos et omnes alios defectus, si qui forsan interuenissent in eisdem: constitucionibus
apostolicis et alijs contrarijs non obstantibus quibuscumque. Ne autem pro eo, quod super uoluntate et concessione predictis
ipsius predecessoris superueniente obitu, littere apostolice confecte non fuerunt, episcopus, capitulum, presbiteri et clerici
huiusmodi uoluntatis et concessionis predictarum frustrentur effectu, uolentes et apostolica auctoritate decernentes, quod
uoluntas et concessio predicte a dicta die, uidelicet V kal. Iulij perinde suum consequantur effectum, acsi super ipsis dicti
predecessoris littere sub ipsius diei data confecte fuissent, prout superius enarratur, quodque presentes littere ad probandum
plene uoluntatem et concessionem predictas ubique sufficiant, nec ad id probacionis alterius adminiculum requiratur, fraternitati
tue, de qua in hijs et alijs fiduciam gerimus in Domino singularem, per apostolica scripta mandamus, quatinus uoluntatem et
concessionem predictas predecessoris eiusdem in omnibus et per omnia, prout superius exprimitur, super quibus tuam conscienciam
oneramus, eadem auctoritate apostolica exequaris. Datum Rome apud sanctum Petrum XIIII kal. Ianuarij,. pontificatus nostri
anno primo.
(na zakładce) Relata gratis. Io. de Tremosnicz.
Oryginał pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły katedralnej poznańskiej, opatrzony jest ołowianą bullą papieża GrzegorzaXII,
zawieszoną na szarym konopnym sznurku.
1) Przytoczone tu miejscowości już poprzednio przy dokumencie N. 39 z r. 1405 objaśnione zostały.
2) Przytoczone tu miejscowości już poprzednio przy dokumencie N. 39 z r. 1405 objaśnione zostały.
3) Przytoczone tu miejscowości już poprzednio przy dokumencie N. 39 z r. 1405 objaśnione zostały.
Dokument Nr 107
1407. die 14. mensis Februarii, in Pyzdry.
Thomco subpincerna Cracoviensis et capitaneus Maioris Poloniae ratam facit limitationem villarum Wiorkowo et Brzezie.
R. Rozgraniczenie powyższe uczynił Piotrasz
z Choisczy pomiędzy wsią własną
Wiorkowo a wsią
Brzezie należącą do biskupa Wojciecha. Granica zaczyna się u stawu w
Brzeziu i idzie strumykiem do niego wpływającym, aż do ostatniego kopca ku
Roniejewicom. Oprócz tego biskup może oprócz młyna w Brzeziu, zwanego Korzecznym, wystawić drugi i usypać tamę pomiędzy
Chociczą i Ołaczewem dla zatrzymania dla niego wody. Datum in
Pysdrij feria secunda Carnisprivii. Testes: Abraham Cracouiensis et Lanciciensis ecclesiarum prepositus, Przeczslaus plebanus in
Pysdri, Lisco de
Orlow castellanus Brzesinensis, Przeczslaus dictus Slotha de
Gosslawicze, Iohannes de
Dzbirzino et Martinus de
Roschcowo heredes.
Dokument pargaminowy, własność dziedzica Winnogóry. Pieczęć wraz z paskiem pargaminowym oderwana.
Dokument Nr 108
1407. die 7. mensis Martii, Cracoviae.
Goworco Guth de Dwiekozy Wladislao II. regi Poloniae fidem promittit.
Nos Goworko dictus Guth, heres de
Dwecosz, tenore presencium recognosco me et promitto, serenissimo principi et domino, domino Wladislao Dei gracia regi Polonie etc.
necnon ipsius corone in nullo opponere sub fide et honore; alias si secus fecerim, quod absit, extunc debeo fide priuari et
honore. In cuius rei testimonium et euidenciam pleniorem sigillum meum presentibus est appensum. Actum et datum Cracouie feria
secunda in crastino dominice Letare, anno Domini millesimo quadringentesimo septimo.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 302), opatrzony był pierwotnie jedną
pieczęcią, na pasku pargaminowym uwieszoną, której dziś brak.
Dokument Nr 109
1407. die 8. mensis Aprilis, in Kościół.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis cuidam Nicolao cmetoni de Swarawa molam in villa Kościół confert.
In nomine Domini amen. Quoniam dignum fore dignoscitur, vt quociens bona temporalia in personas alienas transferuntur, tociens
id litteris autenticis cum fidedignorum testimonio debeat roborari, proinde nos Nicolaus Dei gracia sancte Gneznensis ecclesie
archiepiscopus, ad vniuersorum, tam presencium, quam futurorum noticiam peruenire volumus presencium per tenorem, quod cupientes
bona mense nostre archiepiscopalis in vsus deducere meliores et signanter molendini nostri prope curiam nostram in
Cosczol et in terra Lanciciensi, in flumine
Brzura siti, condicionem fieri meliorem, sub ratihabicione venerabilium fratrum nostrorum, dominorum videlicet capituli Gneznensis,
terciam metretam seu mensuram eiusdem molendini honesto viro Nicolao kmethoni de
Swarawa exposuimus et vendidimus, exponimusque ac vendimus tenore presencium vendicione perpetua et irreuocabili pro certa peccunie
quantitate. Cui eciam Nicolao molendinatori vnum ortum et vnum pratum in paludibus nostris prope dictum molendinum per nos
assignandos et dimensurandos addimus et adiungimus ad metretam terciam antedictam. De quoquidem molendino nos uel nostri successores
duas, dictus vero Nicolaus molendinator et sui successores vnam partes omnium emolimentorum in eodem molendino, frumentorum
cuiuscumque grani fuerint, tollere seu recipere debebimus. Hoc quoque adiecto specialiter et expresso, quod quandocumque et
quocienscumque dictum molendinum de nouo construi seu in aliqua parte reformari aut lapides molares uel quecumque ferramenta
aut alia necessaria pro eodem molendino comparari seu eciam aggerem, in quo ipsum molendinum situm est, emendari contigerit,
tunc ad ea nos uel nostri successores duos; prefatus autem Nicolaus molendinator et sui successores vnum denarios dare ae
impendere tenebuntur irrecuse; prefatus autem Nicolaus molendinator et sui successores legittimi terciam partem seu mensuram
ipsorum dicti molendini cum orto et prato, sicuti premissum est, tenendi, habendi, possidendi, vtifruendi, vendendi, alienandi
et commutandi, nostro tamen nostrorumque successorum ad id accedente consensu, temporibus duraturis perpetuo, habebunt plenam,
liberam et omnimodam potestatem. Harum quibus nostrum et dicti capituli nostri sigilla appensa sunt testimonio litterarum.
Actum et datum ibidem in
Cosczol feria sexta proxima post dominicam Quasimodo geniti, anno Domini millesimo quadringentesimo septimo. Presentibus discretis
et nobilibus viris: Benedicto in
Ianczewo, Clemente in
Dobrowo, Vitali in
Vneyow ecclesiarum rectoribus, Mroczkone notario, Leonhardo marschalco et Kmytha suppincerna curie nostre, alijsque pluribus testibus
fidedignis.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 303), opatrzony był pierwotnie dwiema
pieczęciami, na sznurkach z różowego i zielonego jedwabiu zawieszonych, z których po drugiej został tylko kawałek wosku zwietrzałego.
Dokument Nr 110
1407. die 24. mensis Iunii, in Ląd.
Albertus de Wszeradów, castellanus Camenecensis, Wladislao II. regi Poloniae fidem promittit.
Nos Albertus de
Wscheradow castellanus Camenecensis significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis, quod licet nullius suspicionis de merito
erga serenissimum principem, dominum Wladislaum regem Polonie argui videamur, tamen cupientes in fidelitate, quam in eis obsequijs
studiosis conatibus se constancius ac magis fideliter exercere, et prout iustum est, ipsum in fidelitate sibi seruanda facere
cerciorem, bona et sincera fide nostra necnon libera ac spontanea voluntate promisimus et tenore presencium promittimus sibi
fidelitatem seruare et fidelis esse, quamdiu vitam duxerimus in humanis, nec vnquam ipsum exquisitis coloribus deserere et
alium vel alios dominos preter ipsum querere, vel eius obsequio, auxilio, consilio seu quouis excogitato modo adherere. Promittimus
insuper predictum dominum Wladislaum regem Polonie, dominum nostrum graciosum, ab omnibus insidijs, hostilitatibus, aduersitatibus,
iusultibus et conspiracionibus, quecumque nobis cognite fuerint, fideliter et constanter premunire. Harum quibus sigillum
nostrum appensum est testimonio literarum. Datum in
Landa feria sexta ipso die beati Iohannis baptiste, anno Domini millesimo quadringentesimo septimo.
Teka Naruszewicza 10 N. 109, z oryginału pargaminowego, przechowanego niegdy w Archiwum koronnem, u którego pieczęci brakowało.
Dokument Nr 111
1407. die 23. mensis Iulii, in Wiskitki.
Semoviti ducis Masoviae decretum, inter Albertum episcopum Posnaniensem et oppidanos Sochaczovienses de decimis praestandis
litem dirimens.
R. Semouitus dux Masouie sopiendo ortam materiam questionis et dissensionis inter Albertum episcopum Posnaniensem et capitulum
suum, ab vna, et se, ducem ac oppidanos Sochaczouienses, necnon villanos (de)
Rybno, Koszki, Kosliaszow et
Cirwonka1) desuper decimis, parte ab altera, fert sentenciam diffinitiuam, quod amodo omnes et singuli agricultores vilarum
Rybno et
Roszki de agris suis excultis decimas manipulares omnium frugum singulis annis futuris et perpetuis, oppidani vero Sochaczouienses
et villani (de)
Koszlaszow, Czerwonka agros colentes, de quolibet manso per octo grossos, idque ad vite eiusdem ducis tempora soluere sint adstricti, eo vero e
viuis sublato, oppidani Sochaczouienses et villani de
Koszlaszow et
Czyrwonka decimas manipulares temporibus euiternis episcopo Posnaniensi extradant. Datum in
Wiszkitki in crastino festi Marie Magdalene, anno Domini millesimo quadringentesimo septimo.
Teka Naruszewicza 10 N. 110, z sumaryusza kapituły katedralnej poznańskiej.
1) Sochaczew, miasto powiatowe w wojew. mazowieckiem.
Rybno dziś w pobliżu Sochaczewa nie istnieje.
Koszki, zapewne przekręcone zamiast Mostki, wieś w powiecie sochaczewskim, par. Trojanów.
Kosliaszów, zapewne przekręcone zamiast Rozlazłow, wieś w pow. i par. Sochaczew.
Czerwonka wieś w tymże powiecie i parafii.
Dokument Nr 112
1407. die 19. mensis Augusti, Posnaniae.
Canonici ecclesiae cathedralis Posnaniensis promittunt sese ab occupatoribus bonorum capituli invicem tutari.
In nomine Domini amen. Cum non in seminibus, sed in protrussione fideli sit regnum Dei, et vbi Dei spiritus, ibi libertas,
et nulli liberi sunt, nisi quos liberauit filius Dei, qui non venit legem soluere, sed adimplere ..... et cesari, que sunt
cesaris et Deo, que sunt Dei dare mandauit, quique iure dominij vniuersalis sibi decimas omnium reseruauit et suis ministris,
clero deputauit, eapropter nos Petrus de
Cobilino decanus, Pelka cantor, Nicolaus de
Chlapow Po[snaniensis, ......... us Srzemensis, Michael Pczewensis, Albricus Warschouiensis in ecclesia Poznaniensi archidiaconi,
Nicolaus de
Gorka cancellarius, Petrus cantor, Michael scolasticus, Nicolaus Strzeschconis officialis Gneznenses(s), Michael Bliden decretorum
doctor, [Petrus Wendeler decan]us Lubucensis, Iohannes prepositus sancti Spiritus, Iohannes de
Nepart, Ianussius de
Scholowo, Iohannes Budkonis, Kelczo custos Lanciciensis, Mathias de
Kalis, Vincencius de
Marczinkowo, Paulus de
Czechowo, Albertus prepositus Gluschinensis, Przibislaus de
Pnewa, Florianus de
Poklathki, Bartholomous Rynkonis, Miroslaus de
Grambewo, Petrus Luciani, Lodowicus, Mathias Blida, Nicolaus Lanthman, et Albertus de
Slachczino, canonici ecclesie Poznaniensis, capitulum generale et speciale, reputantes coniunctim et diuisim et quilibet nostrum singulariter
presentes, nostris ac absencium et futurorum omnium fratrum nominibus, contra omnes et singulos, qui decimas, census, pertinencias
et quelibet iura ecclesie nostre predicte et ad nos seu dignitates, prebendas, beneficia etr efecciones et alias quomodolibet
intuitu ipsius ecclesie communiter uel diuisim spectantes et spectatura invadere, extingwere, occupare, alienare, vsurpare,
detinere, minorare, peiorare vel non soluere in parte uel in toto, aut ea uel nostras seu ministrorum ecclesie presencium
et futurorum personas quouismodo indebite uel iniuriose ofendere temereve presumerit, nunc uel in posterum, promittimus et
volumus ... cere agendo iure et resistendo et omnibus defendendo et alterutrum vicissim tam ea, quam nostrum quemlibet presentem
et futurum adherere, simul constanter astare et con ..... ere pro posse et iuxta taxam beneficiorum ab antiquo tentam, tam
si opus erit alicui in causis suis occasione tantum dignitatis uel prebende sue, inquantum deficeret in proprijs, quam in
capituli communibus causis et fideles ac sinceri vsque in finem bonum persistere atque secreta non proderi promittimus sub
debito iuramenti in recepcione singulos nostrum ............ firma et bona consciencia. Quisquis autem premissa violaret aut
non faceret, eo ipso sit perpetuo priuatus iure et possessione percepcionis tam panis et vinalium quam pecunialium et aliarum
quarumcumque prelatis et canonicis solitarum dari refeccionum et distribucionum communium, tum et a capitulo consilijsque
et societate capituli. In quorum omnium et singulorum fidem et testimonium premissorum, capituli mayus et nostra sigilla presentibus
sunt appensa. Actum et datum Poznanie in .............. sexta infra octauas Assumpcionis Marie, sub anno Domini millesimo
quadringentesimo septimo.
Oryginał pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły katedralnej poznańskiej, znajduje się w opłakanym stanie. Pismo wyblakłe
i wytarte, nieraz niedoodczytania, uszkodzone przez wilgoć, nadto wielka dziura wybutwiała. Poniżej teksu, po obu stronach
dokumentu, znajduje się 35 klauzul własnoręcznych, przez poszczególnych kanoników zamieszczonych, które w przeważnej części
nie są już czytelne. Klauzule te położyli kanonicy:
1) Pelka cantor Poznaniensis,
2) Nicolaus de Chlappow archidiaconus,
3) Michael archidiaconus Pczewensis,
4) (Albricus archidiaconus) Warschouiensis,
5) Petrus Wendeler decanus Lubucensis,
6) Vincencius de Marczinkowo canonicus,
7) Przibislaus canonicus Poznaniensis.
8) Albertus prepositus .. tussiensis,
9) Paulus de Czechowo canonicus Poznaniensis,
10) Martinus de Kalis canonicus Poznaniensis,
11) Petrus ..... canonicus Poznaniensis,
12) Bartholomeus Rynkonis canonicus Poznaniensis.
13) Miroslaus de Grambowo canonicus Poznaniensis,
15) Loduicus de ....... ki canonicus Poznaniensis,
16) Iohannes Budkonis canonicus Poznaniensis,
17) Iohannes de Neparth canonicus Poznaniensis,
18) Ianussius de Scholowo canonicus Poznaniensis et Lanciciensis,
19) [Mathias] Blida canonicus Poznaniensis,
20) ........ canonicus Poznaniensis,
21) .......... canonicus Poznaniensis,
22) [Michael] Bliden decretorum doctor, canonicus Poznaniensis,
23) [Iohannes] prepositus sancti Spiritus, canonicus Poznaniensis,
24) Kelczo de Kczewo canonicus Poznaniensis,
25) ........ custos Poznaniensis,
26) Nicolaus canonicus Poznaniensis,
27) Conradus archidiaconus Scrzemensis,
28) Nicolaus Bronissij canonicus Poznaniensis,
29) Miroslaus Kelczonis canonicus Poznaniensis,
30) Albertus Ade de Slachczino canonicus Poznaniensis,
31) Nicolaus Czolczani de Neslusch canonicus Poznaniensis,
32) Sandko archidiaconus Pczewensis.
33) Borislaus de Suszow canonicus Poznaniensis,
34) Blisborius de Qwiathcow canonicus Gneznenis, Poznaniensis et Kalisiensis,
35) Abraham Abra ..... sis, Cracouiensis et Lanciciensis canonicus.
Klazule te, z których niektóre są zgoła nieczytelne, brzmią następnie n. p.
Et ego Blisborius de Qwiathcow Gneznensis, Poznaniensis et Kalisiensis ecclesiarum canonicus, presenti manu mea scripta promitto sicut supra tanguntur,
omnia et singula firmiter obseruare et facere sub penis ibidem adiectis, vnde et sigillum meum eciam infra appendi.
U tego dokumentu uwieszonych było 41 pieczęci na paskach pargaminowych, z tych dochowały się tylko dwie, po innych pozostały
częścią paski pargaminowe, lub nawet i paski nie pozostały. Na paskach jest zazwyczaj zanotowane, komu pieczęć należała, podajemy
te notaty porządkiem kolejnym:
1) brak paska, 2) brak napisu, 3) brak paska, 4) s. Nicolai de Chlapow archid. Poznan. 5) brak paska, 6) sigillum M. (s) archid. Pczewe, 7) s. P. decani Lubucen. 8) wyobraża w obwodce ozdobnej
z czterech łuków tarczę z herbem Nałęcz. Napis otokowy:@ ? ?.@ @abrahe. propofiti cracovien ... laucicienfis etc@. 9) Sig.
Lithman @(?) s.@ 10) s. Bartholomei Rynkonis, 11) s. Nicol. Lanthman, 12) s. Floriani de Poklathki. 13) s. Mirosslai de Grambyewo, 14) brak paska, 15) sigillum Vincencij de Marczin, 16) wyobraża trójkąt, w nim galka, po bokach trójkąta dwie sześciopromienne gwiazdy; poniżej trójkąta S. ADE. I. C. Napis
na pasku Sigillum Mathie de Kal. 17) s. Albrici archid. Varschouien. 18) s. Przibislai canonici de Strzemen, 19) s. Io. Budconis, 20) s. Mathie Blida, 21) bez napisu, 22) s. P. Luciani, 23), 24), 25), 26) pasków brak, 27) ..............
Poznanien, 28) paska brak, 29) bez napisu, 30) , .... aus Ade, 31) bez napisu, 32) napis zniszczony, 33) bez napisa, 34) paska
brak, 35), 36), paska brak, 37) bez napisu, 38) paska brak, 39) i 40) bez napisu.
Dokument Nr 113
1407. die 20. mensis Augusti, Posnaniae.
Thomco castellanus Sandomiriensis et capitaneus Maioris Poloniae testatur, Albertum episcopum et capitulum Posnaniense cum
Grzimcone de Gołąszewice villam Poświętne villa Gołąszewice commutasse.
Nos Thomco castellanus Sandomiriensis, capitaneus Maioris Polonie generalis, significamus, quibus expedit, vniuersis, presencium
noticiam habituris, quod ad nostram et aliorum eiusdem terre nobilium venientes presenciam, videlicet reuerendus pater et
dominus, dominus Albertus Dei gracia episcopus Poznaniensis, honorabilesque viri domini Martinus Iastrabecz prepositus, Petrus
decanus, Nicolaus Gorka cancellarius et Ianussius Scholowski canonicus Poznanienses ex parte et cum consensu tocius capituli
eiusdem ecclesie Poznaniensis, non compulsi, sed beniuole et matura deliberacione, sano quoque consilio prehabito, hereditatem
totam dictam
Poswyanthne1) mense episcopalis, in districtu Costanensi sitam, cum omni iure et dominio, prout soli tenuerunt et habuerunt, omnibusque
vsibus, fructibus, prouentibus, censibus, redditibus, agris, pratis, campis et generaliter cum singulis vtilitatibus, vniuersisque
pertinencijs, quomodocumque ad eandem hereditatem
Poswyanthne pertinentibus, nihil penitus iuris et dominij pro se et eorum successoribus relinquentes hereditate in eadem, nobili viro
Grzimconi heredi in
Golanschewicze2) pro eadem hereditate ipsius
Golanschewicze commutauerunt et assignauerunt, per ipsum Grzimconem et suos posteros legittimos tenendam, habendam, vtifruendam, vendendam
et in vsus eius beneplacitos conuertendam, coram nobis plenarie resignauerunt iure hereditario temporibus perpetuis possidendam.
Ipse vero Grzimco prefatus beniuole maturaque animi ipsius deliberacione ac consilio amicorum suorum sano prehabito eandem
totam ipsius hereditatem
Golanschewicze cum omni iure et pleno dominio, velud solus tenuit et hereditarie habuit, eidem reuerendissimo in Christo patri, domino Alberto
episcopo ac toti capitulo Poznaniensi pro antedicta ipsorum hereditate
Poswyanthne dedit et commutauit et cum omnibus vsibus, fructibus, prouentibus, censibus, redditibus, agris, pratis, campanis(s), pascuis,
siluis etc. et generaliter cum singulis vtilitatibus vniuersisque pertinencijs et adiacencijs, qualicumque modo ad eandem
ipsius hereditatem
Golanschewicze pertinentibus, nichil penitus iuris et dominij pro se et suis legittimis successoribus natis ac nascendis relinquens et reseruans
hereditate in eadem, prout eciam ipsa hereditas
Golanschewicze in suis metis et granicijs ab alijs hereditatibus est circumferencialiter distincta et limitata, coram nobis plenarie in
titulo proprietatis, modo, iure et forma, quibus melius potuit, imperpetuum resignauit et tenendam, habendam, possidendam,
vendendam, obligandam, commutandam, donandam, dandam, alienandam et in vsus eorum beneplacitos conuertendam, prout eidem domino
Alberto episcopo et capitulo suo Poznaniensibus prefatis, vtilius et melius videbitur expedire. Nos autem commutacionem et
resignacionem predictas, sic vt premittitur, per omnia habentes rata, grata atque beniuole facta, approbamus, ratificamus,
affirmamus, innouamus et presencium virtute confirmamus. Harum quibus nostrum sigillum appositum est testimonio literarum.
Datum et actum Poznanie die sabbato infra octauas Assumpcionis virginis Marie, anno Domini millesimo quadringentesimo septimo.
Presentibus nobilibus viris, dominis: Iohanne de
Pnewy, Nicolao de
Bandlewo, Martino Rosusch de
Arnoltowo, Andrea et Vincencio dictis Kothwicz, fratribus germanis de
Syedlnicza et Henrico de
Glowina heredibus, alijsque pluribus fidedignis.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły katedralnej poznańskiej, opatrzony był pierwotnie jedną pieczęcią, po
której tylko sznurek z jedwabiu paliowego koloru pozostał.
1) Poświętne, wieś w pow. kościańskim. par. Dłużyna.
2) Gołąszewice, wieś tej nazwy dziś nie istnieje.
Dokument Nr 114
1407. die 16. mensis Octobris, in Piotrków.
Palatini, castellani, barones, milites et nobiles regni Poloniae obligant sese regi Vladislao obedire et antiquas ordinationes
inter Iaroslaum archiepiscopum Gnesnensem et Bodzantam episcopum Cracoviensem et regem Poloniae factas, observare et defendere.
In nomine Domini amen. Cum ab antiquis temporibus egrotis medica tristis flebilitas congruit et apparatur et oppressis remedium
queratur et auxilium, proinde nos omnes et singuli palatini, castellani ac omnes dignitarij, barones, milites, nobiles et
clientes ac tota vniuersitas de omnibus terris regni Polonie tocius, ad perpetuam rei memoriam et ad noticiam presencium et
futurorum, quorum interest vel interesse poterit in futurum (deducimus), quod animaduertentes ac integerrime perpendentes
maximam ac ingentem oppressionem et iniuarias, que nobis ac hominibus nostris et omnibus regni Polonie incolis a personis
ecclesiasticis ac spiritualibus nobis(s) diuersimodo inferuntur, propterea racione dictarum iniuriarum et magnarum oppressionum
conuencionem generalem hodie fecimus in
Pyotrkow, quia diucius iniurias supradictas a prenominatis personis ecclesiasticis sustinere, pati ac tolerare non potuimus. In qua
conuencione sub omnium nostrorum iuramentis in unum conuenimus et condiximus serenissimo principi ac domino, domino Vladislao
regi nostro graciosissimo obedienciam cum firma fide, ut de iure tenemur; erga ecclesiam vero equitatem iuxta antiquam consuetudinem
obseruare, ut nostri antecessores et progenitores ab antiquo tenuerunt et fecerunt, et circa iura nostra, antiquas consuetudines,
ordinaciones ac priuilegia, per preclarum principem pie memorie, quondam regem nostrum graciosissimum, Kazimirum factas et
ordinatas inter venerabiles olim dominum Iaroslaum olim archiepiscopum Gneznensem et suos suffraganeos ac omnes personas ecclesiasticas,
in regno Polonie existentes, parte ab una, et nos omnes prescriptos, parte ex altera, prout in literis bone memorie nominati
domini Iaroslai archiepiscopi ac felicis recordacionis domini Bodzanthe episcopi Cracouiensis plenius continetur. Circa que
priuilegia ac omnia in eis contenta et iura nostra antiquitus a nostris antecessoribus tenta et obseruata, ordinaciones et
consuetudines antiquas volumus tenere et obseruare, omnibus contradiccionibus proculmotis. Pro quibus priuilegijs, iuribus
nostris et consuetudinibus antiquis simul ac vnanimiter stantes, promittimus vnus alium sub fide et honore rebus et corpore
non dimittere sub iuramento prenominato, sed omnes et singuli ac unus alium iuuare debemus et tenemur, sumusque astricti temporibus
perpetuis cum nostra posteritate duraturis. Si quis autem iura nostra infringere aut destruere vellet aut iniurias nobis inferret,
illa defendere vnanimiter volumus bonis et corporibus nostris sub fide et honore. Super quibus iuribus, priuilegijs, antiquis
consuetudinibus, ordinacionibus et libertatibus quelibet terra quatuor inter se eligere debet, ad quos communitas et singuli
recursum habebunt pro iniurijs a pretactis ecclesiasticis personis illatis et quo modo secundum consilia predictorum quatuor
dominorum resistere debent et se defendere (ab) oppressionibus et iniurijs nominatis; taliter tamen: si aliquis nobiscum stare
non curaret et nos iuuare non vellet, illum et illos de tota communitate regni eiicere volumus et permittimus bona et hereditates
illorum destrui. In cuius rei testimonium sigilla nostra, terrarum infrascriptarum Polonie, Cuyauie, Siradie, Lanciciensis,
Wyelunensis et Dobrinensis terrigenarum presentibus sunt subappensa. Actum et datum in Pyotrkow die dominico ipso die sancti
Galli confessoris, anno Domini M. CCCC. VII.
Z kopii przechowanej w archiwum rządowem w Poznaniu, (archiwum Braci Czeskich w Lesznie).
Dokument Nr 115
1407. die 23. mensis Octobris, Posnaniae.
Nicolaus de Wierzenica capitulo cathedrali Posnaniensi unam marcam annuam ex proventibus villae Zalasowo X marcis vendit.
In nomine Domini amen. Nos Boguslaus canonicus et officialis Poznaniensis generalis, omnibus et singulis, quibus expedit,
per has nostras literas significamus profitentes, quod ad nostram presenciam coram notario publico et testibus infrascriptis
nobilis Nicolaus in
Wyerzenicza et in
Zalassowo heres accedens, venerabilibus ac honorabilibus viris, dominis vniuersis prelatis et canonicis totique capitulo ecclesie Poznaniensis
pro decem marcis grossorum latorum monete Pragensis et numeri Polonicalis, quadraginta octo grossos in quamlibet marcam computando,
in dicta
Zalassowo1) hereditate sua vnam marcam latorum grossorum annui census monete et numeri superius descriptorum, non compulsus, non coactus,
nec aliquo dolo circumuentus, sed de ipsius propria et libera voluntate, simqliciter et plane, nulla vsurarum adhibita prauitate,
omnibus legalibus et iuris excepcionibus ac clausulis in contrarium editis, quibuscumque penitus seclusis et non obstantibus,
iusto vendicionis titulo perpetuo vendidit, singulis annis in festo beati Michaelis archangeli tollendum, leuandum et exigendum,
ita tamen, quod predictus nobilis Nicolaus ac scoltetus, vladarius omnesque et singuli kmethones in
Zalassowo ibidem et quicumque successores uel possessores ac procuratores hereditatis
Zalassowo ..... ad dictum terminum, videlicet ad festum sancti Michaelis dictam marcam monete et numeri superius descriptorum sine omni figura
et strepitu cuiuscumque iudicij soluere debent et tenentur perpetuo sub penis excommunicacionis et interdicti sentenciarum,
per nos et successores nostros aut alios officiales et ordinarios in eosdem ferendarum, tociens, quociens ipsos a solucione
dicte marce census anuui deficere contingeret, quibus seipsum omnesque et singulos scoltetos, wlodarios, kmethones, legitimos
successores et quoscumpue procuratores ville
Zalassowo presentibus submisit. Eciam saluo, exceptoque specialiter et expresso, quod dum prefatus nobilis Nicolaus uel sui successores
legitimi aut quicumque possessores ville
Zalassowo antedicte a dictis dominis de capitulo dictam marcam annui census reemere voluerint, predictas decem marcas monete et numeri,
superius descriptorum similiter reemere habeant omnimodam potestatem, censu tamen persesso annuo anni illius iuxta exigenciam
temporis primitus exsoluto. Adiecto hoc, quod si dictos dominos de capitulo dampnum aliquale in exaccione dicti census annui
pati contigerit ac expensas et lites facere, hoc prefatus Nicolaus ac scoltetus, wladarius vniuersique kmethones presentes
et quicumque possessor ville
Zalassowo memorate prefatis dominis de capitulo refundere et soluere tenebuntur et esse debent astricti. In quorum omnium fidem et
testimonium premissorum, presentes literas scribi fecimus nostrique et prefati nobilis Nicolai sigillorum appensione iussimus
communiri. Actum et datum Poznanie die Solis XXIII mensis Octobris sub anno Domini millesimo quadringentesimo septimo. Presentibus
ibidem discretis et nobili viris, dominis: Iohanne de
Gnezna, Iacobo notario publico, Nicolao olim herede in
Roznowo, Stanislao dicto Iwan sculteto et Iohanne kmethone in
Wyerzenicza, testibus circa premissa.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły katedralnej poznańskiej, opatrzony był pierwotnie dwiema pieczęciami,
po których tylko paski pargaminowe pozostały.
1) Zalasowo, wieś w pow. poznańskim, par. Swarzędź.
Dokument Nr 116
1407. die 16. mensis Novembris, Posnaniae.
Capitulum cathedrale Posnaniense cum Petro de Kobylino decano Posnaniensi villam Łagiewniki villa Dzięciołowo commutat.
Id nomine Domini amen. Quoniam ea, que fiunt in tempore, cursum temporis consecuntur, nisi literarum testimonio roborentur,
sciant igitur tam presentes, quam futuri, presentes nostras literas inspecturi, quod nos Conradus Srzemensis archidiaconus,
Iohannes Nyeparth, Iohannes officialis, Michael Bliden decretorum doctor, Nicolaus cancellarius, Vincencius, Przibislaus,
Albertus prepositus Gluschinensis, Florianus de
Poclathky, Ianussius de
Scholowo, Petrus decanus Lubucensis, Paulus de
Czechowo, Petrus Luciani, Mathias Blida et Nicolaus Lanthman prelati et canonici ecclesie Poznaniensis, in capitulo generali ad sonum
campane capitulariter congregati, volentes et intendentes fructus et vtilitates hereditatum nostrarum facere vtiliores et
comodosiores, recognoscimus tenore presencium, quod villam nostram
Lagewniky contiguam in limitibus et granicijs cum villa
Thulcze, permutauimus et commutauimus pro hereditate
Dzanczolowo, contigua in limitibus et granicijs cum villa
Golaszycze1) in diocesi Pozna niensi cum venerabili viro, domino Petro de
Cobilino decano Poznaniensi, frate nostro dilecto, iuraque et dominia predicte ville
Lagewniky, que possedimus, tenuimus et habuimus, assignauimus et resignauimus prefato domino Petro de
Cobilino decano Poznaniensi perpetuis temporibus cum omnibus vtilitatibus, fructibus, censibus, agris, pratis, allodijs, pascuis,
campis, siluis, borris, gaijs, nemoribus, rubetis, virgultis, mellificijs, lacubus, piscinis et fossatis, piscaturis et fluuijs
et fluminibus, riuis, aquis, molendinis et aquarum decursibus et generaliter cum omnibus et singulis pertinencijs et obuencionibus
vniuersis, ad dictam hereditatem
Lagewniky spectantibus, nichil iuris et dominij in eadem pro nobis aut successoribus nostris reseruantes, tenendam, habendam, vendendam,
obligandam, vlterius commutandam, alienandam, possidendam, vtifruendam et in vsus ipsius ac successorum eius beneplacitos
conuertendam, prout sibi et successoribus suis melius et. vtilius videbitur expedire. Nos vero permutacionem et commutacionem
predictas ratas, gratas atque firmas habentes, ratificauimus, gratificauimus et confirmauimus, ratificamus, gratificamus,
et presentibus confirmamus, perpetuis temporibus fore valituras. Harum quibus nostrum sigillum est appensum, presencium testimonio
literarum. Actum et datum Poznanie feria tercia infra octauas beati Martini episcopi et confessoris, ab anno Domini millesimo
quadringentesimo septimo, capitulo generali celebrato.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły katedralnej poznańskiej, opatrzony jest pieczecią podługowatą, zawieszoną
na sznurku z różowego i czarnego jedwabiu, której wycisk odpadł.
1) Tulce, wieś parafialna w pow. szredzkim. Łagiewniki dziś nigdzie w pobliżu Tulec nie istnieją, widocznie zatraciły swą nazwę. Wsie Dzięciołowo i Gołuszyce trudne są do oznaczenia. Dzięciołów leży w pow. kolskim, par. Drzewce, ale tam w pobliżu nie ma Gołuszyc, zaś Gołuszyce leżą w pow. świeckim, ale w ich pobliżu nie ma Dzięciołowa. Widocznie jedna z tych miejscowości zmieniła swą nazwę.
Dokument Nr 117
1407. die 19. mensis Novembris, in Niepołomice.
Wladislaus II. rex Poloniae monasterio Landensi erigendi civitatem in villa Zagórowo dat potestatem.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Tunc rei publice vtilitati bene consulitur, tunc regni gubernacula grato
moderamine disponuntur, dum inter cetera desuper concessa principibus regiminis officia, vnicuique parcium regni ordinantur
augmenta et condiciones earundem conuertuntur tam in genere, quam specie, tam in publico, quam priuato. Proinde nos Wladislaus
Dei gracia rex Polonie, necnon terrarum Cracouie, Sandomirie, Syradie, Lancicie, Cuyauie, Lithuanieque princeps supremus,
Pomeranie, Russieque dominus et heres etc. significamus tenore presencium omnibus et singulis, tam presentibus, quam futuris,
quibus expedit, vniuersis, quomodo habito diligenti respectu ad vite laudabilis honestatem, et deuocionis constanciam religiosi
viri Gerhardi abbatis vnacum fratribus suis conuentus in
Landa, ordinis Cisterciensis, quibus in conspectu maiestatis nostre commendabiles esse plurimum meruerunt, ad instantes humilesque
peticiones abbatis conuentusque predictorum, cupientes conuentus ipsius condicionem (facere) meliorem et vtilitates ipsius
deducere in augmentum, de villa ipsorum dicta
Zagorowo,1) in terra nostra Maiori Polonia, in districtu vero Conynensi sita, ciuitatem locare ibidem et efficere perpetuo duraturam,
plenam damus et omnimodam concedimus facultatem tenore presencium: dantes et concedentes eidem ciuitati
Sogorow(s) omnia iura ciuilia, quibus et cetere ciuitates regni nostri omnimode pociuntur. Et vt ciuitas ipsa
Zogorow predicta eo melius collocari valeat et fieri populosa, ipsam de iure Polonico in ius Theutunicum, quod Meydeburgense dicitur,
transferimus perpetuo duraturum; remouentes ibidem omnia iura Polonicalia, modos et consuetudines vniuersas, que ipsum ius
Theutunicum Meydeburgense predictum perturbare consueuerunt et possent aliqualiter impedire. Eximimus insuper, absoluimus
et perpetuo liberamus aduocatum, ciues et incolas ciuitatis eiusdem ab omni iurisdiccione et potestate omnium regni nostri
palatinorum, castellanorum, iudicum, subiudicum et quorumuis officialium (et) ministerialium eorundem, vt coram ipsis vel
eorum aliquo pro causis tam magnis, quam paruis citati minime respondere debeant, nec aliquas penas soluere sint astricti;
sed tantum opidani et incole oppidi seu ciuitatis eiusdem coram suo aduocato, qui pro tempore fuerit, aduocatus vero coram
abbate suo, aut si abbas in reddenda iusticia negligens fuerit et remissus, tunc coram nobis aut nostro colloquio generali,
dum per litteram nostram, nostro sigillo sigillatam, euocatus fuerit et citatus, non aliter tunc, quam suo iure Theutunico
Meydeburgensi de se querulantibus tenebitur respondere; in causis autem criminalibus et capitalibus, puta furti, sanguinis,
homicidij, membrorum mutilacionis et incendij et quibusuis alijs enormibus excessibus aduocato eiusdem oppidi seu ciuitatis,
qui pro tempore fuerit, in metis et grenicijs eiusdem iudicandi, sentenciandi, corrigendi, puniendi, plectendi et condempnandi
plenam damus et omnimodam tenore presencium concedimus facultatem, prout hoc ipsum ius Theutunicum in omnibus suis punctis,
condicionibus et clausulis postulat et requirit, iuribus tamen nostris regalibus in omnibus semper saluis. Statuimus quoque
in eodem oppido seu ciuitate
Zagorow diem fori ebdomadalis singulis quartis ferijs absque ceterarum preiudicio ciuitatum perpetuo celebrandum; in quo quidem foro
singulis et omnibus mercatoribus et quibuscunque hominibus licitum sit et liberum vendere, emere, commutare et quecumque mercimonia
exercere. Harum quibus appensum est sigillum nostrum testimonio litterarum. Datum in
Nepolomice ipso die sancte Elizabeth vidue, anno Domini M° CCCC° VII°. Presentibus reuerendis in Christo patribus et dominis: Nicolao
sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopo, Alberto episcopo Poznaniensi, Iohanne de
Tharnow castellano et capitaneo Cracouiensi, Petro Kmite Cracouiensi, Iohanne Liganza Lanciciensi, Iacussio de
Koneczpole Syradiensi palatinis; militibus nostris fidelibus dilectis et alijs quam plurimis fidedignis. - Ad relacionem venerabilis
domini(s) regni Polonie vicecancellarij etc.
Z kolońskiego kopiarza przywileji lądzkich, karta 3.
1)Zagorów miasto w woj. kaliskiem, pow. konińskim.
Dokument Nr 118
1408. sine die, mense et loco.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis cuidam Stanislao Bienconis scultetiam in villa Swarawa vendit.
In nomine Domini amen. Nicolaus Dei gracia sancte ecclesie Gnesnensis archiepiscopus, attentis multiplicum seruiciorum studiosis
obsequijs Stanislai Bienkonis, ad ea, que exaltacioni sui status respiciunt, non immerito inclinamus. Horum igitur intuitu
prefato Stanislao sculteciam in villa nostra
Swarawa,1) in terra Lanciciensi, de consensu venerabilium fratrum capituli Gneznensis donauimus, recepta ab eodem Stanislao pro necessitate
ecclesie Gneznensis notabili et certa pecunie quantitate. Racione cuius scultecie eidem Stanislao duos mansos liberos in eadem
villa cum pratis ad eosdem spectantibus et alijs pratis ibidem pro curia nostra falcari consuetis, necnon molendinum in fluuio
Nyr situm, vnam tabernam et vnum hortum in villa supradicta ac tercium denarium iuramentorum et penarum cuiuslibet rei iudicate
per ipsum Stanislaum ac ipsius successores tenenda, habenda et incolanda, vendenda de nostro et nostrorum successorum consensu
speciali, hoc adiecto, quod idem Stanislaus et sua posteritas litteras nostras et successorum nostrorum ad proximiores scultetos
villarum nostrarum portare vel mittere, (et) ad honores ac seruicia more aliorum scultetorum nostrorum impendere tenebuntur.
Emanauit priuilegium anno Domini MCCCCVIII.
Continet predicta hereditas mansos XVI omnes possessos, et computatis omnibus in vnum; censum,
krowne, pogowe(s), singulis obuencionibus diuersis, que eciam diuersis temporibus soluebantur antea, soluunt incole ad presens pro festo
santi Martini de laneo per mediam sexagenam minus duobus grossis, incluso eciam
wieczne, que de laneo per duos solidos solui consuetum est. Item de singulo laneo soluitur per duos capones, per mediam sexagenam
ouorum, per octo choros auene et per duos horos humuli. Taberne sunt tres possesse, de quibus per fertonem soluunt; agri tabernarum
in suprascriptis XVI mansis includuntur. Item quociens dominus loci ordinarius hic Unieiouiam aduenit, de stacione de laneo
per duos gallos, vti alie ville reddunt. Pro primo reuerendissimi domini Unieiouiam aduentu vnum pecus valoris viginti quatuor
grossorum, vel ipsam pecuniam dant. Laborant duos dies in septimana in predio
Niemyslow pro antiqua consuetudine. In hoc tamen illis preiudicium videtur, quod omnes hos dies duos iunctim, alias
sprzęgą, nunc vero seorsiue laborare subacti sunt: petunt iuxta veterem consuetudinem conseruari. Granicies hec hereditas habet cum
hereditatibus nobilium, que infrascripto circumcirca procedunt ordine. Inprimis acialis scopulus hereditatem
Swarawa et
Poddąbią dislimitans, iacet circa molendinum
Chrobski, a quo paries granicialis, quem scopuli in quibusdam locis et in alijs fluuius
Ner liquido elucidet, protenditur inter hereditates
Swarawa et
Chrobski vsque ad scopulum acialem hereditatum
Male et
Swarawa. Tandem ab hoc aciali tenduntur granicies existentibus scopulis, lapidibus et alijs certis signis granicialibus satis notabilibus
vsque ad scopulum acialem hereditates
Male, Swarawa et
Golicze dislimitantem, iacentem in loco dicto
Wikino. Tandem ab isto
Wikino tenduntur granicies recto tramite ad scopulos parietales in loco dicto
Zakarwowie, iacentes circa piscinam domini Bratkowski satis notabiles. Ab his vero scopulis in dicta
Zakarowie iacentibus intermedijs fossis, que granicies elucidant, et piscina archiepiscopali, quam Bratkowski asciuit et circumsepsit
ac funum pro se de eadem tollit, tenduntur granicies vsque ad scopulos in
Laski iacentes. Tandem ab istis
Laski tendunt granicies existentibus sex vel septem scopulis parietalibus iusto ordine et progressiue iacentibus vsque ad scopulum
acialem hereditatis
Panossowo. Ab hoc vero aciali protenduntur granicies publica siue magna via dicta, ad scopulos hereditatum
Cieszkowo et
Liskowo. Demum ab his granicies inter hereditatem
Swarawa et
Poddąbice sub tramite notabiliter protenduntur et veniunt ad scopulum parietalem magnum, iacentem in borra circa
Niwa, a quoquidem scopulo magno paries granicialis nullis scopulis vel signis granicialibus determinatus et elucidatus, immo et
annihilatis scopulis maximam partem hereditatis
Swarawa heredes de
Poddąbice in maximum preiudicium et iacturam hereditatis
Swarawa pro se adimerunt et vsurparunt, protendit ad scopulos, qui iacent ex opposito agrorum dotis plebanalis parochialis ecclesie
in
Poddąbica, quiquidem scopuli liquide elucidant granicies, tandem ab hijs scopuli ex opposito dictorum agrorum iacentibus, granicies
vsque ad scopulum suprascriptum circa
Chrobski mlyn iacentem acialem circumueniunt. Et sciendum est, quod vicini nobiles, maxime heredes de
Poddąbice et dominus Bratkowski de
Golicze moliuntur inferre iacturam bonis archiepiscopalibus hereditatis
Swarawa, iamque maximam partem bonorum occuparunt et pro se usurparunt, denique maius sibi adhuc adsciscendo et appropriando, de proprijs
pratis, agris ac pasuis hereditatis
Swarawa pecora subditis archiepiscopalibus de villa dicta
Swarawa abigebant et subditos expilabant ante biennium et nunc procul dubio in proprijs dictorum subditorum pascuis abigarent, nisi
moderno domino capitaneo Unieouiensi partim pro illius hac in re peruigili cura, partim quod illi illius bona in eosdem obseruancia
libenter differunt, ab huiusmodi abaccionibus et depilacionibus et fundi appropriacione abstinent. Necessario itaque sunt
ille granicies faciende, etenim futurum est, quod per hanc negligenciam maxima pars hereditatis dicte per dictos vicinos adimetur.
Vnde incole nec pascua nec prata habituri sunt, ob quod certe villa illa desertaretur et annihilaretur.
Teka Naruszewicza 10 N. 120 z inwentarza kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej.
1)Sworawa, wieś w woj. kaliskiem, pow. warckim, par. Uniejów.
Dokument Nr 119
1408. die. 14. mensis Ianuarii, in Miedzyrzecz.
Iacussii de Pawlikowice et sociorum cum abbate monasterii Paradisiensis de iniuriis quibusdam pactum.
R. Iacus van
Pawlicowicz und Zamolak Stinczer geborn in dir Maze, Pakos adir Petir van
Wola, Petir van
Galanssek, Mikolay van
Ostrowy, an dem Sonnobind vor dem Suntag Omnis terra off dem Slosse czu
Meserecz, oświadczają, że zostawszy za gwałty popełnione w dobrach klasztoru paradyskiego pojmani przez opata i oddani staroście, puszczają
całe to zajście w niepamięć i obiecują nie mścić się w przyszłości, jakto już oświadczyli panu Milinskyemu.
Oryginał pargaminowy przechowany w bibliotece hr. Raczyńskich w Poznaniu, opatrzony był pierwotnie czterema pieczęciami, z
których dwie osobno luzem przechowane, wyobrażają Kotwicę. Napis nieczytelny.
Dokument Nr 120
1408. die 21. mensis Ianuarii, in Elbing.
Ulricus de Iungingen magister generalis ordinis beatae Mariae hospitalis Ierosolimitani de domo Teutonica Vladislao regi Poloniae
venandi in saltibus sitis inter fluvios Bober et Suppe dat potestatem.
Wladislao serenissimo et magnifico regi Polonie, supremo principi Litwanie et heredi Russie etc. frater Vlricus de Iungingen
magister generalis ordinis beate Marie hospitalis Ierosolimitani de domo Theotunica, ad beneplacita regalis magnificencie
indefessum animum et deuotum! Cupientes serenissime princeps nostre deuocionis insignia apud vestre preclare maiestatis fastigia
vtcumque declarare, vigore presencium indulgemus vestre Serenitatis persone, ibi personaliter existenti, cum sua familia libertatem
siue facultatem venandi secure cuiuslibet generis ferarum nostris in nemoribus et saltibus, sitis infra fluuios
Beber et
Suppe,1) quociens eidem Serenitati placitum visum fuerit et expediens, dumtaxat ad tempora vite vestre, que Omnipotens facere dignetur
longiturna. Insuper quamdiu magnificencia vestra inibi venacionis studia exercuerit, pistacionis quoque graminum ac lignorum
nostrorum pro necessitate ignis solummodo habendorum eidem Serenitati vestre sit liber vsus. In cuius gratuite concessionis
testimonium sigillum nostrum presentibus est appensum. Datum in castro nostro Elbing, ipso die sancte Agnetis
2) anno Domini millesimo quadringentesimo octauo.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 305). Pieczęć wraz z paskiem pargaminowym
oderwana.
Jest i drugi oryginał tego dokumentu w temże archiwum metropolitalnem (N. 306) ze zniszczoną pieczęcią, której resztki przylepione
do paska pargaminowego. W tym drugim egzemplarzu są następujące odmianki tekstku: 1) dodaje "necnon in silua siue solitudine
Rogismedis alias Rudzogi dicta", 2) Datum in castro nostro Mariemborg feria quarta proxima ante festum Palmarum.
Dokument Nr 121
1408. die 2. mensis Februarii, (in Lubin).
Mathias abbas monasterii Lubinensis Stanislao quondam sculteto de Żelazno molam vento agitatam, Lubini sitam, IV1/2 marcis
vendit.
In nomine Domini amen. Ea, que geruntur in seculo, a memoria hominum de facili labuntur, idcirco necesse est, testibus publicis
ac scripturis veridicis ea roborari. Igitur omnibus et singulis, presentibus et futuris, ad quos presens pagina deuenerit,
publice innotescat, quod nos Mathias diuina paciencia abbas monasterij Lubinensis, ordinis sancti Benedicti, dyocesis Poznaniensis,
vna cum conuentu fratrum nostrorum: Nicolao Rodzina priore, Nicolao Pyfkone clauigero, Thoma custode, Iaroslao infirmario,
ceterisque fratribus conuentualibus, Deo et beate Marie in eodem monasterio militantibus, bona deliberacione maturoque prehabito
consilio, molendinum nostrum ventile, ante curiam Lubinensem situm, pro quinta dimidia marcis grossorum vendidimus prouido
et laborioso viro Stanislao quondam scolteti de
Zelasno, sibi ac suis pueris legitimis natis et nascendis necnon ipsius successoribus perpetue tenendum, habendum, possidendum, vendendum
et ad beneplacitos vsus conuertendum, velut ipsis melius ac vtilius videbitur expedire. Addidimus quoque dicto molendinatori
vnum ortum cira lacum Lubinensem et penes viam, que ducit ad
Weszkowo; sed dictus molendinator et sui successores de eodem molendino nobis ac nostris successoribus vnam marcam annuatim pro censu
soluant. In cuius rei testimonium sigilla nostra presentibus sunt appensa. Datum ipsa die Purificacionis Marie, sub anno Domini
millesimo quadringentesimo VIII°. Presentibus hijs testibus: Phylippo de
Drzeczkowo, Andrea vicario de
Lubin et Czechoslao clerico et alijs quampluribus fidedignis.
Dokument pargaminowy, przechowany w bibliotece hr. Raczyńskich w Poznaniu opatrzony był niegdy dwiema pieczęciami, na paskach
pargaminowych uwieszonemi, których dziś brak.
Dokument Nr 122
1408. die 8. mensis Februarii, in Szczecin.
Conradi Haghemester decani ecclesiae Stetinensis ad s. Mariam decretum, inter Michaelem Bliden canonicum Posnaniensem et Bartholomaeum
plebanum de Szroda de decima villarum Czartki Wielkie et Małe litem dirimens.
Conradus Haghemester decanus ecclesie sancte Marie virginis Stetinensis, Caminensis diocesis, conseruator iurium et bonorum
comendabilium virorum, dominorum .. prepositi .. decani et capituli singulorumque canonicorum ecclesie Poznaniensis, in forma,
que incipit "Militanti ecclesie" a Sede apostolica specialiter deputatus, vniuersis et singulis, prelatis, plebanis, viceplebanis,
presbiteris et clericis Poznaniensis, Gneznensis, Wladislauiensis, Cracouiensis et Ploczensis ecclesiarum, ciuitatum et diocesium
ac alias vbilibet constitutis, presentibus requisitis, salutem in Domino sempiternam, et mandatis nostris ymo verius apostolicis
firmiter obedire. Pro parte venerabilis decretorum doctoris magistri Michaelis Bliden, canonici Poznaniensis, nomine ipsius
ecclesie propositum est coram nobis, quod dominus Bartholomeus plebanus de
Szroda, Poznaniensis diocesis, prebendam dicte ecclesie Poznaniensis, quam dictus dominus Michael inibi obtinet, in assecucione decime
vtriusque ville
Czartki,1) ad ipsas ecclesiam et prebendam spectantis, iam quinque annis impediuit, et lata tandem inter eos infrascripta, nulla appellacione
suspensa diffinitiua sentencia, ipse dominus Bartholomeus ipsam minime curauit obseruare, prout tenebatur. Petitum igitur
exstitit auctoritate dictarum apostolicarum literarum per nos prouideri et sibi iusticie complementum. Tenor autem diffinitiue
sentencie pretacte talis est:
In nomine Domini amen. Pridem inter honorabilem dominum Bartholomeum plebanum in Szroda nomine sue ecclesie et sue parrochie vtriusque Czarthki villarum heredes siue dominos ex vna et venerabilem decretorum doctorem, dominum Michaelem Bliden canonicum nomine prebende
sue ecclesie Poznaniensis ex altera parte, super decimis agrorum dictarum villarum et earum iure suborta discordia in capitulo
generali coram reuerendo in Christo patre, domino Alberto Dei gracia episcopo Poznaniensi, idem dominus episcopus de consensu
dictarum parcium expresso et spontaneo, nos Iohannem de Nepart canonicum dicte ecclesie Poznaniensis, plebanum in Nepart et vicarium in spiritualibus ipsius domini episcopi generalem, iudicem et descisorem premissorum dedit et concessit et fine
debito ea descidenda commisit nobis; et ipse partes sponte, fide data in bona consciencia, in manibus nostris promiserunt,
quod seruare et tenere vellent, quidquid declararemus, renunciantes omnibus litis contestacioni ceterisque terminis et obseruancijs
ac appendendi, suppendendi et ad arbitrium boni viri reducendi uel quibus contra nostrum dictamen et pronunciacionem se tueri
quomodolibet possent iuris uel facti subsidijs et refugijs omnibus. Auditis autem hincinde per partes easdem propositis, petitis
et productis et eorum testibus et registris regalibus et ecclesie Poznaniensis antedicte ceterisque probacionibus earumdem
in tantum, ut eciam veterioribus prouocacionibus renunciaret, per pronunciacionem nostram debitis instancijs postularent.
Cristi nomine inuocato, pro tribunali sedentes et solum Deum pre oculis habentes, inuocato consilio peritorum, quibus relacionem
fecimus plenariam et per ea, que ex attestacionibus et dictis testium coram nobis productorum in hac causa vidimus et cognouimus
videmusque et cognoscimus, per hanc nostram sentenciam, quam in hijs scriptis ferimus, pronunciamus, decernimus et declaramus
in dictis villis, tam minori Czarthki, quam eciam maiori Czarthki ab olim fuisse et esse agros prediales et allodiales, qui pro dominis et heredibus villarum ipsarum, necnon et alios rusticales
seu censuales agros et mansos, qui per rusticos et kmethones pro tempore in dictis villis inhabitantes et per ipsos arcibantur
et colebantur, decimas quoque omnium fructuum atque frugum, qui pro tempore excrescebant in eisdem censualibus seu rusticorum
agris titulo dotacionis et fundi ad dictos canonicatum et prebendam, quos prefatus dominus Michael decretorum doctor in dicta
ecclesia Poznaniensi optinet, de allodialibus vero et dominorum agris et araturis ad dictam ecclesiam parrochialem in Srzoda iure parrochiali et rectores pro tempore eorundem pertinuisse et spectasse, ipsosque canonicatum ei prebendam ac canonicos
eorum pro tempore in censualium et rusticalium, ecclesiam vero in Srzoda in predialium agrorum percepcione et possessione decimarum prescriptarum fuisse et esse, et nunc restituendos et reintegrandos
vtrobique fore et restituimus ac reintegramus, ita videlicet, quod cum predicti agri prediales et rusticorum adeo simul coniuncti
et permixti sint atque confusi, vt ab invicem, prout erant antiquitus, secerni non valeant, equitate et quantitate atque qualitate
dictorum vtrorumque agrorum pensata, et propter bonum pacis et concordie perpetuo duraturum, predicti canonicatus et prebenda,
quas dictus dominus Michael optinet, et ipse dominus Michael ac successores eius, qui fuerint pro tempore, in dicta villa
Maiori Czarthki de omnibus agris sic permixtis, siue in posterum segregati siue locati legitime fuerint, tres partes seu valorem et estimacionem
pro eisdem annis singulis perpetuis ab ecclesia in Srzoda, a prefato domino Bartholomeo eiusque, qui pro tempore fuerint, rectoribus, ipsi vero ecclesie in Srzoda et eius rectori quartam partem, in villa vero Minori Czarthki similiter de agris vtriusque, tam predialibus, tam rusticalibus, sic confusis, dicti canonicatus et prebende et dominus Michael
suique successores, canonici pro tempore, duas partes estimacionis et valorem pro eisdem ab ecclesia in Srzoda et domino Bartholomeo et alijs rectoribus eiusdem, qui pro tempore fuerint, ipsi vero ecclesie terciam partem dicte decime
omnium frugum et fructuum, qui prouenient pro tempore, percipient, quam eciam decimam ipse et successores sui, rectores ecclesie
in Srzoda, pro tempore colligere et decimare ac in loco vno locare et tam heredibus quam kmethonibus et hominibus alijs communibus in
vtraque villarum predictarum ecclesiastica sacramenta sine difficultate ministrare teneantur. Quibus quidem canonicatui et
prebende Poznaniensi ac ecclesie in Srzoda huiusmodi partes decime, sic, ut prefertur, adiudicamus, colonos vero seu agricultores ipsarum villarum ad soluendum, prout
ante suluebant, prefato domino Michaeli canonico census persessos a duobus annis et retentos, compellendos fore et quantum
in nobis, condempnamus et compellimus, expensas hincinde factas obmittentes. Lecta et lata est hec nostra sentencia nostrumque
dictamen in stuba nostra apud ecclesiam Poznaniensem memoratam, nobis ibi pro tribunali ad iura reddenda sedentibus, anno
Domini M° CCCCVII, indiccione XV, pontificatus sanctissimi in Christo patris et domini nostri, domini Gregorij diuina prouidencia
pape XII anno primo, die Saturni, quinta mensis Martij, hora causarum consueta ante prandium. Et pro vtraque parte petita
fuerunt instrumenta, que et nos fieri mandauimus per nostrum scribam in hoc negocio infrascriptum et nostri sigilli appensione
decreuimus communiri. Presentibus: honorabili viro, domino Iaschoni(s) in Gosdowo plebano, canonico, ac discretis dominis Nicolao Russzyn et Nicola plebani, vicarijs canonicalibus dicte ecclesie Poznaniensis
et alijs fidedignis ad premissa. Et ego Symon Martini de Dambye, clericus Gneznensis diocesis, publicus imperiali auctoritate notarius ac honorabilis viri, domini Iohannis de Neparth canonici et vicarij in spiritualibus ecclesie Poznaniensis generalis iudicis predicte(s) et cause presentis coram eo scriba,
predictis sentencie diffinitiue prolacioni omnibusque alijs et singulis premissis, dum sic, ut premittitur, agerentur et fierent,
vnacum prenominatis testibus presens interfui, eaque sic fieri vidi et audiui, sed me alijs prepedito negocijs per alium fidelem
conscripta, me hic propria manu subscribendo, de mandato dicti domini Iohannis iudicis in hanc formam publicam redegi, signo
et nomine meis solitis vna cum appensione sigilli prefati domini iudicis consignando in fidem et testimonium omnium et singulorum
premissorum.
Nos igitur Cunradus decanus prenominatus auctoritate, qua supra, vos dominum Bartholomeum plebanum in
Szroda ac omnes alios et singulos, quorum interest in premissis et quemlibet vestrum singulariter requirimus et monemus primo, secundo,
tercio et peremptorie per presentes, quatenus infra nouem dies publicacionem presencium in ecclesia Poznaniensi uel Szrodensi
factam, immediate sequentes, dicte diffinitiue sentencie pareatis cum effectu, et ut obserueretur in futuris temporibus, prout
ad vos spectat, efficiatis, et de hijs, que occasione premissorum tenemini, satis faciatis effectiue, quorum nouem dierum
tres pro primo, tres po secundo et tres pro tercio et peremptorio termino et monicione canonica vestrum cuilibet singulariter
assignamus; alioquin elapso dicto termino vos et vestrum quemlibet eo ipso sentenciam excommunicacionis, quam in hijs scriptis
exnunc, ut extunc in vos non parentes ferimus, volumus incidisse, vobisque omnibus supra salutatis, presentibus requisitis,
sub dicta excommunicacionis sentencia mandamus, quatenus infra triduum a requisicione currens, predicta publicetis adeo, vt
ignorancia pretendi non valeat. Et si ecclesie Poznaniensi et dicto domino Michaeli, ut premittitur, satisfactum non fuerit
ac premissis paritum non erit, vos huiusmodi non parentes sine alterius exspectacione mandati denuncietis excommunicatos publice
coram populo in ecclesijs capellisque vestris, donec a nobis aliud habueritis in mandatis, hesitantesque de huiusmodi nostra
iurisdiccione ...... oculatam fidem facientes termino et loco debito ..... sitis, reddentes presens nostrum ymmo verius apostolicum
mandatum vestris sigillis cum cedulis transfixis diem, horam, locum et quibus punctis vna cum nominibus et cognicionibus vestris
continens, sigillatum pena sub premissa. In quorum omnium et singulorum premissorum fidem et euidens testimonium premissorum,
presentem nostrum processum per Iohannem Schumaker notarium publicum infrascriptum scribi et publicari mandauimus, nostrique
appensione sigilli iussimus communiri. Datum et actum
Stetin iu capella ecclesie collegiate beate Marie virginis gloriose, anno Domini M° CCCCVIII°, indiccione prima, pontificatus sanctissimi
in Christo patris et domini, nostri domini Gregorij diuina prouidencia pape XII, anno secundo, die Mercurij, VIII mensis Februarij.
Presentibus honorabili et discretis viris: Nicolao Warnow clerico, notario publico, Iohanne Kok et Laurencio Poley laicis
Caminensis et Poznaniensis diocesium, testibus ad premissa vocatis specialiter atque rogatis.
S. N. Et ego Iohannes Schumaker clericus Roskildensis diocesis, publicus imperiali auctoritate notarius, quia huiusmodi proposicioni,
suprascripti instrumenti publici et diffinitiue sentencie exhibicioni, presentisque processus peticioni et ipsius decreto,
premisisque alijs omnibus et singulis, dum sic, ut premittitur fierent et agerentur, vna cum prenarratis testibus presens
interfui, eaque sic fieri vidi et audiui et in hanc formam publicam proprio manu mea conscribens redegi, quam signo et nomine
meis solitis et conswetis vna cum appensione sigilli venerabilis et circumspecti viri, domini Conradi Haghemester, decani
prenominate ecclesie beate Marie virginis Stetinensis decani(s) consignaui rogatus et requisitus in fidem et euidens testimonium
omnium et singulorum premissorum et protestacione de rasuris in diccione videlicet communicato factis non vicio, sed errore,
quod signo meo approbo et affirmo.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły katedralnej poznańskiej, opatrzony był pierwotnie dwiema pieczęciami,
na paskach pargaminowych uwieszonemi, z których pierwsza wcale oderwana, po drugiej pozostał ułomek w woreczku zaszyty.
1)Czartki Wielkie i Małe, wsie w pow. kaliskim, par. Kalinowa.
Dokument Nr 123
1408. die 9. mensis Februarii, in Płock.
Iacobus episcopus Plocensis bullam quandam Gregorii XII. P. M. exsecutioni demandat.
R. Priuilegium donacionis decimarum in valore quatuor marcarum capitulo cathedrali Poznaniensi per Andream episcopum cum clero
cathedrali, specialiter vicariis canonicalibus sub dato Posnanie die XIII Nouembris, anno millesimo quadringentesimo tercio
emanatum, et per bullam Gregorij XII pape de dato Rome apud sanctum Petrum XIV kalendas Ianuarij, pontificatus sui anno primo,
gracie anno millesimo quadringentesimo septimo approbatum, cuius bulle execucio pro verificacione narratorum per reuerendissimum
Iacobum episcopum Plocensem, tanquam executorem literarum apostolicarum subsecuta de dato in
Ploczko, die nona mensis Februarij, pontificatus sanctissimi eiusdem pape anno secundo, Christi millesimo quadringentesimo octauo.
Teka Naruszewicza 10 N. 119, z sumaryusza kapituły poznańskiej.
Dokument Nr 124
1408. die 14. mensis Martii, Posnaniae.
Thomco castellanus Sandomiriensis et capitaneus Maioris Poloniae generalis testatur, Sandivogium de Uzarzewo, Dobrogostium
de Sierakowo et filos Benaconis de Sierakawo Ioanni de Ianowiec villam Kołdrąb CCXL marcis vendidisse.
R. In Poznania feria quarta ante dominicam Oculi mei. Sędziwoj
z Uzarzewa i Dobrogost z
Sierakowa wraz z swymi synowcami Dobrogostem i Benakiem, synami ś. p. Benaka z
Sierakowa, sprzedają Janowi dziedzicowi
Janowca wieś
W. Kołdrąb1) za 240 grzywien szerokich groszy praskich, wraz z wszystkiemi przynależytościami i prawem patronatu tamecznego kościoła.
Testes: Albertus episcopus, Sandziwogius palatinus, Iaroslaus vexillifer, Nicolaus de
Czarncowo iudex, Mroczko de
Cleszczewo subiudex Poznanienses, Iacussius Iacca iudex Kalissiensis.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta ad an. 1419.
1)Kołdrąb, wieś w powiecie wągrowieckim.
Dokument Nr 125
1408. die 13. mensis Aprilis, in Kalisz.
Ioannes Mężyk de Dąbrowa Wladislao II. regi Poloniae C marcas pro Ioanne Wałach fideiubet.
Ego Iohannes Monzik de
Dombrowa significo tenore presencium quibus expedit, vniuersis, serenissimo principi domino Wladislao Dei gracia regi Polonie, domino
meo graciosissimo, pro strennuo Iohanne Walach centum marcas in quibus idem Iohannes villam
Wroczonka, quam ex indulto ipsius domini regis obligauit, dum de Hungaria, quo intendit proficisci, reuerteretur, debebit liberare,
fideiubeo et fideiussi, in eisdem centum marcis me eidem domino nostro regi obligando, promitto ipsas sibi persoluere. Si,
quod absit, ydem Iohannes de Hungaria reuersus, non liberauerit in eisdem centum marcis villam memoratam, extunc ego liberare
promitto et obligo. In cuius rei testimonium meum sigillum est appensum. Datum in
Kalis feria sexta festi Pasce, anno Domini millesimo quadringentesimo octauo.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 307). Pieczęć wraz z paskiem pargaminowym
oderwana.
Dokument Nr 126
1408. die 26. mensis Aprilis, Gnesnae.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis Budconi de Skrońsko scultetiam in villa Boleścino confert.
In nomine Domini amen. Quia tunc multis errorum incommodis prudenter occurrimus, cum gesta etatis nostre literarum apicibus
cum annotacione testium perhennamus, proinde nos Nicolaus Dei gracia sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopus, significamus
harum serie vniuersis, tam presentibus, quam futuris, quod mente sollicita perpendentes multiplicia ac diuturna nobilis Budconis
de
Scronsko, quibus nobis et ecclesie nostre Gneznensi a retroactis dudum temporibus complacuit, fidelitatis obsequia, ad ea, que status
sui exaltacionem respiciunt, non immerito inclinamur; horum igitur consideracione prefatum Budconem specialium graciarum prerogatiua
consolari et fauoribus nostris prosequi cupientes, sculteciam in villa nostra
Bolesczino,1) ad mensam nostram archiepiscopalem pertinente, in districtu Vneyouiensi et in terra Syradiensi sita, sibi donauimus et tenore
donamus presencium de consensu et ratihabicione venerabilium virorum, dominorum fratrum nostrorum, capituli Gneznensis, recepta
ab eodem Budcone pro necessitate Gneznensis ecclesie predicte notabili et certa pecuniarum quantitate. Racione cuius scultecie
eidem Budconi quinque mansos liberos, cum pratis ad ipsos spectantibus, molendinum dictum
Slop in fluuio
Gosdnicza situm, cum vna thaberna et orto vno in dicta villa nostra
Bolesczino, ac tercium denarium ....... penarum cuiuslibet rei iudicate adiungimus, annectimus et appropriamus, per ipsum Budconem et
liberos ac poster ......... tenenda, habenda, vtifruenda, commutanda, obliganda et vendenda de nostro tamen et successorum
nostrorum consensu speciali, aut per se et liberos ac posteritatem suam possidenda temporibus perpetuis duraturis. Hoc adiecto
speciali(ter), quod idem Budco, liberi et posteritas sua litteras nostras et successorum nostrorum ad proximiores scultetos
villarum nostrarum portare et mittere et honores ac seruicia alia more aliorum scultetorum nostrorum nobis et eisdem successoribus
nostris impendere tenebitur et omnino sit astrictus. Incole vero predicte ville nostre
Bolesczino census, iura, labores et honores, vti prius soluere consueuerunt ab antiquo, nobis et successoribus nostris soluent et soluere
tenebuntur. In cuius rei testimonium nostrum et dicti capituli nostri Gneznensis sigilla presentibus sunt appensa. Actum et
datum Gnezne in crastino sancti Marci ewangeliste gloriosi, anno Domini millesimo quadringentesimo octauo. Presentibus venerabilibus
et honorabilibus viris, dominis; Iohanne Hanczel decano, Petro cantore, Iacobo custode, Kelczone cancellario, Nicolao Strzeszconis
officiali, Dobeslao de
Czeschewo, Nicolao Gorca, Alberto de
Byelawy, Henrico Byel, Nicolao Longo, Borcone, Laurencio, Lorek, Nicolao de
Czesschewo, Blizborio, Albrico, Martino Chrapek, Nicolao Bronislai et Miroslao, prelatis et canonicis dicte nostre Gneznensis ecclesie,
tunc nobiscum capitulariter congregatis.
Dokument pargaminowy, nieco zniszczony, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 308), opatrzony
jest dwiema pieczęciami, znacznie zniszczonemi, zawieszonemi na sznurkach z różowego i zielonawego jedwabiu. Pierwsza podługowata
wyobraża pod gotyckiem poddaszem, wśród gotyckich słupków, wysoką postać biskupa in pontificalibus, z pastorałem w lewej,
prawą wzniesioną do błogosławieństwa; u podnóża tarcza z herbem Szreniawa. Napis otokowy zniszczony. Druga pieczęć duża okrągła,
to większa pieczęć kapituły katedralnej gnieźnieńskiej.
1)Boleszczyn wieś parafialna w wojew. kaliskiem, pow. warckim.
Dokument Nr 127
1408. die 30. mensis Aprilis, Lucae.
Antonius episcopus Prenestinus cuidam Martino filio Mathiae clerico dioecesis Posnaniensis divina celebrandi in aliis dioecesibus
dat potestatem.
R. Powyższe zezwolenie nadane zostaje na mocy pozwolenia papieskiego Marcinowi Maciejowiczowi tak w celu służby bożej, jako
też w celu zarobku na utrzymanie, lubo to jest przeciwne statutom synodalnym prowincyi gnieźnieńskiej.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta anni 1415.
Dokument Nr 128
1408, die 1. mensis Iunii, Posnaniae.
Ioannes praepositus ecclesiae ad s. Spiritum, canonicus et officialis Posnaniensis inter Mathiam abbatem monasterii Lubinensis
et Andream, Pribislaum, Ioannem, Vissacum necnon Claram de Gryżyna de villa Wławie litem dirimit.
R. Jan kanonik i oficyał poznański podaje naprzód do wiadomości bullę papieża Bonifacego IX z d. 22 listopada 1402, mocą której
mianowany został sędzią w niniejszej sprawie, toczącej się pomiędzy klasztorem lubińskim a Andrzejem, Przybysławem, Janem
i Wyszakiem
z Gryżyny bracią, oraz Klarą wdową po Przybysławie z
Gryżyny o wieś
Wławie, jezioro pod wsią
Woneszecz i tegoż odpływ, i oznajmia co następuje.
Na pierwszym terminie, który stronom naznaczył, stanął jako syndyk klasztoru Krzysztof z
Miłosławia, bracia zaś Gryżyńscy wysłuchawszy skargi, prosili o kopią tejże i o nowy termin, na którymby na nią odpowiedzieli. Na drugim
terminie stanąwszy Tomasz Mikołajowicz de
Opeczicze, substytut Bartłomieja de
Girzino, głównego zastępcy braci Gryżyńskich, podniósł przeciw skardze niektóre zarzuty, które gdy wzmiankowany Krzysztof
z Miłosławia wysłuchał, prosił ze swej strony o nowy termin, aby na nie replikować. Gdy i ten nowy termin i inne jeszcze spełzły na niczem,
oświadczyli naraz bracia Gryżyńscy, że od sprawy zupełnie odstępują, ponieważ nie oni wszyscy, lecz tylko brat ich Jan do
wsi Wławie i wód pomienionych rości sobie pretensyę.
W rozpoczętej nanowo przeciw Janowi sprawie wniósł Krzysztof
z Miłosławia nowe libellum, w którem oznajmił, że lubo Paweł, poprzednik obecnego opata Wacława, dał był tylko dożywociem ś. p. Wojciechowi
z Gryżyny, podówczas sędziemu poznańskiemu, za zasługi jego względem klasztoru, prawo łowienia ryb we wspomnianych wodach, to jednak
Jan bezprawnie sobie to prawo uzurpuje. Gdy potem jeszcze w dwóch następnych terminach, kolejno przez strony dla wzajemnego
replikowania uproszonych, na których ze strony Jana Gryżyńskiego występowali magister Mikołaj
z Gwiazdowa i jego substytut Mikołaj Maginka, strony wszystko już wypowiedziały, uchwalono obopólnie za zgodą Mikołaja syna Jana Gryżyńskiego,
aby przesłuchanie świadków poruczyć Mikołajowi, plebanowi lubińskiemu i Szymonowi Marcinowiczowi de
Dambye notaryuszowi publicznemu.
W końcu po przeczytaniu wszystkich starych i nowszych dokumentów wydaje Jan oficyał wyrok, mocą którego Jan Gryżyński od swych
uroszczeń co do jeziora wonieckiego i jego odpływu wieczyście odsądzonym zostaje. Testes, religiosi fratres: Iohannes magister
studencium, Iohannes predicator Theutonicorum de conuentu s. Dominici, Iohannes rector scolarum, Stanislaus Ventris clericus
de monte s. Adalberti Poznanien.
Oryginał pargaminowy, przechowany w archiwum rządowem w Poznaniu (Lubin 27, a). Pieczęci brak.
Dokument Nr 129
1408. die 10. mensis Iunii, in Staw.
Petrus de Czekuszewo cuidam Ioanni molitori molam exstruendi facultatem tribuit.
R. Petrus heres de
Cecusewo pozwala Janowi młynarzowi wystawić młyn z prawem pobierania trzeciej miary według prawa młynarskiego. Młynarzowi ma być wolno
w stawie zrobić jaz i łowić ryby pod pewnemi warunkami. Natomiast ma tuczyć dziedzicowi dwa wieprze a sobie trzeciego a na
Zielone Świątki ma dać pół miary pszenicy. Dziedzic zaś na potrzeby młyna ma dawać 2 denary a młynarz trzeci, również ma dziedzic
poprawiać groblę, to jest dwie części a młynarz trzecią, a na kamienie i żelastwo dziedzic 2 denary a młynarz trzeci. Młynarz
dostaje oprócz tego ogród poniżej grobli.
In
Staw, in die s. Trinitatis. Testes: Iohannes heres de
Brudzewo, Domaczco quondam heres de
Scamppe, Nicolaus dictus Szika heres de
Staw, Mroczko heres de ibidem.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta anni 1418.
Dokument Nr 130
1408. die 12. mensis Iunii, Gnesnae.
Iudicum quorundam decretum, inter Wladislaum II. regem Poloniae et Ivonem Marszałek de Radomino de X millibus florenorum litem
dirimens.
Nos Andreas de
Wirzbiczko iudex et Nicolaus de
Zlotopole subiudex Dobrinenses, omnibus et singulis, presentibus et futuris et ad quos presentes deuenerint, publice profitemur et
ad noticiam deducere volumus, quomodo serenissimus princeps et dominus, noster dominus Vladislaus Dei gracia rex Polonie et
Dobrinie etc. de anno Domini millesimo quadringentesimo septimo Gnesne circa aduentum suum coram strenuis ac nobilibus viris,
dominis Sandiuogio Posnaniensi, Mathia Kalissiensi, Creslao Brestensi, Iacobo Siradiensi palatinis, Thomislao Sandomiriensi,
Clemente Wisliciensi, Iohanne Srzemensi, Ianussio Medzirzecensi, Georgio Biechouiensi, Martino Siradiensi castellanis, Pascone
Poznaniensi, Alberto de
Trlank Kalissiensi, Miklone Dobrinensi, subcamerarijs, Nicolao Posnaniensi, Iacussio Iaca Kalissiensi, Martino de
Baruchowo Brestensi iudicibus, Iaroslao Posnaniensi, Nicolao Lanciciensi vexilliferis, Bodzantha subiudice, Sandziuogio subpincerna
Kalissiensibus, ceterisque dominis iudicio regali tunc ibidem presidentibus, proposuit iudicialiter contra Iwonem dominum
Marsalek de
Radomino heredem, terrigenam Dobrinensem, inculpando ipsum in decem millibus florenorum; ex aduerso Iwo Marsalcus heres de
Radomino respondit, dicens, se non teneri nec esse culpabilem predicto domino Vladislao regi Polonie in dictis decem millibus florenorum.
Tandem domini superius descripti auditis proposicionibus et responsionibus parcium predictarum, sentenciauerunt testes producere
dicto Iwoni ad expurgandam innocenciam suam erga predictum dominum regem pro dictis decem millibus florenorum, terminum eidem
in terra Dobrinensi super produccione testium assignantes et prefigentes. Quoquidem termino adueniente, in quo testes producere
debuit, eosdem testes producere non potuit; extunc senciens se causam suam amisisse et perdidisse et fore condempnatum, tunc
veniens de anno Domini millesimo quadringentesimo octauo, sabbato proximo post festum Ascensionis Domini in Dobrin ad dominos
Dobrinenses et ad ceteros, qui iudicio regali protunc presidebant, petiit se per ipsos Gnesnam ad ferendam sentenciam finalem
remitti, vbi plures domini ad iudicium regale locarentur et presiderent eidem. Cuius peticionibus annu entes domini iudicio
regali tunc in
Dobrin presidentes, cumque iusta petentibus non est denegandus assensus, ipsum iuxta petita sua Gnesnam ad videndum et audiendum
sentenciam ferri in causa et facto predicto remiserunt. Tandem veniente eodem termino, sibi Gnesnam, vt prefertur, per dominos
tunc iudicio in
Dobrin presidentes, assignato et prefixo, cum domini superius prescripti Gnesne de anno, ut supra, feria tercia proxima ante festum
Corporis Christi, circa aduentum domini nostri, domini Wladislai regis predicti pro tribunali sederent ac ad iudicium regale
locarentur, audita ergo recognicione et relacione dominorum Dobrinensium, quod testes erga dominum nostrum, dominum Vladislaum
regem Polonie non produxit, ac meritis cause huiusmodi intellectis et cognitis, solum Deum pre oculis habentes, ex consensu
vnamini et matura deliberacione prehabita sufficienti, adiudicauerunt quinque millia florenorum, (quia) nominatus dominus
Vladislaus rex Polonie ad peticiones inclyti principis domini, domini Vitoldi ducis Lithuanie, ac magnifici domini, domini
magistri generalis Cruciferorum dicto Iwoni Marschalco heredi in
Radomino libere dimisit et indulsit. In quibus quidem qiunque millibus florenorum nominato domino Vladislao regi Polonie etc. per
dominos adiudicatorum in dicto Iwone, domini superius descripti sentenciauerunt demandantes intromittere et impossessionare
predictum dominum Vladislaum regem Polonie etc. ad bona hereditaria dicti Iwonis, que bona predictus dominus Vladislaus rex
Polonie tenebit et possidebit in eisdem quinque millibus florenorum tamdiu, quousque dicta sibi quinque millia florenorum
per predictum Iwonem fuerint integraliter persoluta. Super quibus prefatus dominus Vladislaus rex Polonie etc. racione memorie
soluit iudicatum ac ad maiorem euidenciam super omnia premissa et sentenciam contra predictum Iwonem de
Radomino heredem, sic ut prefertur, de Iure latam, de iudicio postulauit literam habere iudicialem. Nos vero de mandato suprascriptorum
dominorum et vnanimi consensu ipsorum presentem literam prenominato domino Vladislao Dei gracia regi Polonie dedimus, nostrorum
sigillorum subappensione iuxta decreta dominorum prescriptorum. In cuius rei testimonium sigilla nostra presentibus sunt appensa.
Data et lata est sentencia presens Gnesne feria tercia proxima ante festum Corporis Christi. Presentibus omnibus strenuis
ac nobilibus dominis superius descriptis, sub anno Domini millesimo quadringentesimo octauo, vt supra.
Teka Naruszewicza 10 N. 114, z oryginału przechowanego niegdy w Archiwum koronnem, u którego wisiały dwie pieczęcie na paskach
pargaminowych.
Dokument Nr 131
1408. die 15. mensis Iunii, Gnesnae.
Iudicum quorundam decretum, inter Sandivogium de Skurki et Ioannem de Ianowiec litem dirimens.
R. Albertus episcopus Posnaniensis, Sandiuogius Posnaniensis, Mathias Calissiensis, Iacobus Siradiensis palatini, Thomco capitaneus
Polonie, Nicolaus Woyniciensis, Ianussius Medzirzecensis castellani, Petrus Saffranecz Cracouiensis, Albertus de
Trlang Calissiensis subcamerarij, Nicolaus iudex Posnaniensis, Bodzantha subiudex Calissiensis, ceterique zupparii iudicio regali
feria sexta in crastino Corporis Christi a. D. 1408 circa aduentum serenissimi principis Wladislai regis Polonie Gnezne presidentes,
zawiadamiają Jakusza Jakkę z
Wilczyna sędziego kaliskiego, który wraz z nimi w tymże sądzie zasiadał, że przed tymże sądem Ian dziedzic
Janowiec odbył
(euasit) Sędziwoja dziedzica
Skurki o prawo, które sobie tenże rościł do pojenia bydła i moczenia konopi w jeziorze wsi
Janowej, zwanem
W. Kołdrąb.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta a. 1419.
Dokument Nr 132
1408. die 1. mensis Iulii, Posnaniae.
Albertus episcopus Posnaniensis ecclesiam parochialem in villa Błociszewo erigit et dotat.
R. Albertus episcopus Posnaniensis zważając, że wsie
Błociszewo, Gaj, Wronowo i Krzyżanowo1) zanadto są oddalone od swych kościołów parafialnych, i uwzględniając prośby Jana dziedzica
Błociszewa, i brata jego Mikołaja dziedzica
Brodnicy, kasztelana santockiego, wznosi kościół parafialny w
Błociszewie. Na utrzymanie proboszcza dają fundatorowie jeden łan, dla kleryka jeden łan i dla zagrodnika (ortulanus) grunta z ogrodami
i łąką za gajem, wzdłuż drogi wiodącej do
Rąbina, również zarośla po prawej stronie wzdłuż drogi wiodącej z
Wyrzeki do
Błociszewa, aż do granic
Rąbina, oprócz tego na
Błociszewie 2 grzywny, na
Wronowie 1 grzywnę i na
Bytkowie Dobrogosta 1 grzywnę rocznego czynszu. Oprócz tego dają fundatorowie proboszczowi wolność pasania trzody chlewnej na swych
żołędziach i to osobno, nie razem z kmieciami. Testes: Nicolaus de
Thopola archidiaconus Poznaniensis, Pelka cantor, Conrad Srzemensis, Michael Pczewensis archidiaconi, prelati et canonici ecclesie
Posnaniensis.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta obligationum de a. 1501.
11)Błociszewo, wieś parafialna w pow. szremskim.
Gaj i Krzyżanowo, wsie w pow. szremskim, par. Błociszewo.
Wronowo, wieś w pow. kościańskim, par. Gołębin.
Dokument Nr 133
1408. die 1. mensis Iulii, Posnaniae.
Albertus episcopus Posnaniensis erectionem altaris Visitationis b. Mariae virginis et s. Urbani in ecclesia parochiali Posnaniensi
ad s. Mariam Magdalenam a Tilone Grazenaw et Petro Strosberg, civibus Posnaniensibus factam, ratam esse iubet.
R. Albertus episcopus Posnaniensis potwierdza erekcyę nowego ołtarza Nawiedzenia NPanny Maryi i św. Urbana w kościele parafialnym
św. Maryi Magdaleny w Poznaniu, której dokonali Tile Grazenaw i ś.p. Piotr Strosberg, mieszczanie poznańscy. Pierwszy z nich
darował w tym celu 4 grzywny na swym składzie sukienniczym, piątym od rogu idąc do sukiennic z ulicy wrocławskiej; Piotr zaś
1/2 grzywny monety polskiej na młynie Wierzbięty Schildols pod Winiarami, co magistrat poznański potwierdził. Oprócz tego
darował Tile Grazenaw 6 grzywien rocznego czynszu, to jest 3 grzywny na swym domu narożnym przy ulicy piekarskiej, 2 grzywny
na domu Bernarda mieszczanina i pisarza, leżącym na rogu rynku, i 1 grzywnę na domu Jerzego Elischin przy ulicy koziej. Do
tego dodała Juhta wdowa po Henszlinie Gradis, 1 grzywnę czynszu na domu Mikołaja krawca, leżącym pomiędzy domami Piotra rzeźnika
i Wawrzyńca Jopenbecher przy rynku poznańskim. Tak jednak Tile Grazenaw, jak Jutta wymawiają sobie ten ostatni zapis na dożywocie.
Biskup biorąc tę fundacyę pod opiekę prawa duchownego, oddaje dożywotnie prawo patronatu fundowanego ołtarza Mikołajowi Strosbergowi
proboszczowi gnieźnieńskiemu, wujowi Thilego Grazenawa; po jego zaś śmierci ma ono spaść. na synów Piotra Strosberga, synowców
wspomnianego Mikołaja. Ołtarzyści mają tygodniowo odprawiać dwie msze, to jest o NPannie Maryi i za zmarłych, z wyjątkiem
Suchych dni i tygodni, wielkanocnego i Zielonych Świątek, w których regularne nabożeństwa mają być odprawiane. Presentes:
Nicolaus de
Chlapow archidiaconus Posnaniensis, Pelka cantor, Conradus Srzemensis, Michael Pczewensis, Albertus Warszoviensis archidiaconi, Nicolaus
Gorka cancellarius, Iohannes s. Spiritus, Albertus Gluschinensis prepositi, Michael Blida decretorum doctor, Vincentius de
Marcinkowo, Iohannes de
Neparth, Iohannes Budkonis, Iohannes Scholowski, Mathias de Kalis, Petrus decanus Lubucensis, Przibislaus, Bartholomeus Rinconis,
Paulus de
Czechowo, Florianus de
Poklathki, Miroslaus de
Brudzewo, Nicolaus Bronislai, Mathias Blida, Loduicus, Miroslaus de
Moderzs, Petrus Luciani, Nicolaus Lanthman, Albertus de Schlachcino prelati et canonici ecclesie Posnaniensis, in capitulo generali
congregati.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1453 et 1619 - 1621.
Dokument Nr 134
1408. die 1. mensis Iulii, Posnaniae.
Capitulum ecclesiae cathedralis Posnaniensis scultetiam in villa Iuników Laurentio filio Martini, sculteto de Krzyżowniki,
XI marcis vendit.
In nomine Domini amen. Cum inter cetera humane nature commoda, nichil dignius memoria habeatur, sagax prudentum adinuenit
discrecio, vt contractus hominum, que fiunt sub tempore, ne simul labantur cum tempore, literarum apicibus et testium notamine
roborentur. Proinde nos capitulum ecclesie Poznaniensis significamus tenore presencium vniuersis, quibus expedit, presentibus
et futuris, noticiam habituris presencium, ad rei memoriam sempiternam, quod mente sollicita perpendentes longam desertacionem
ville et hereditatis nostrarum
Vnykowo1) dictorum, cupientesque ipsius hereditatis condicionem meliorem efficere, ut per ipsius locacionem nobis et successoribus
nostris fructus et redditus proueniant ampliores, prouido et laborioso kmethoni Laurencio Martini, scolteto de
Crzyszownyky, suis heredibus et successoribus legitimis scolteciam ibidem in
Vnykowo vendidimus pro vndecim marcis grossorum Pragensium numeri Polonicalis, quadraginta octo grossos computando in quamlibet marcam.
Racione cuius scoltecie eidem Laurencio et dictis suis heredibus ac sucessoribus legitimis duos mansos liberos cum pratis,
ipsos mansos in palude infra pratum molendinatoris et retro curiam subtus villam
Rudnycze2) et circa siluam maiorem ac inter viam, que ducit de Poznania ad molendinum ipsius hereditatis et borram contingentibus,
exepto prato maiori a dicta via usque ad maiorem siluam se protendente, quod pro curia et possessione ipsius ville reseruamus,
in quo prato et ipse scoltetus cum suis successoribus penes dictam viam habebit spacium prati emensuratum pro tribus curribus
paruis kmethonum, vnum ortulanum, vnum fabrum ac thabernatorem, de quibus pro se censum tollet, tercium denarium cuiuslibet
rei iudicate penarum, vnum gayum in suis mansis, si voluerit, adiumgimus, damus, deputamus et perpetuo incorporamus. Licebitque
eidem Laurencio scolteto et suis successoribus in dicta hereditate gregem ouium habere et sine dampno pascere, valteres et
canes venaticos tam pro capcione leporum, quam auium, eciam nisum pro quisculis et alijs auibus capiendis tenere ac habere,
ac eciam tria recia wlgariter dicta
wanczerze et
bambenky in aqua inter arborem magnum populum dictum
topola et borram ipsius hereditatis ponere et ipsis vti. Preterea kmethones seu agricole quilibet de suo manso tredecim scotos grossorum
Pragensium, ortulani tres et thabernatores, quotquot ibidem locari contigerit, octo similiter scotos et ipsi kmethones quilibet
de suo manso in Pasche triginta oua, in Assumpcionis virginis Marie quatuor, ipsique orthulani et thabernatores per duos pullos,
censum vero in sancti Martini festis nobis et nostris successoribus soluere sint astricti; duo prandia et ipse scoltetus tercium,
aut pro quolibet sex scotos racione iudiciorum generalium nobis similiter aut dicte ville possessori uel procuratori annis
singulis dare tenentur et ministrare. Ipse quoque Laurencius scoltetus et sui successores legitimi in equo duas marcas valente
iuxta ritum et consuetudinem ceterorum villarum nostrarum scoltetorum, vbi missus fuerit, seruire tenebitur suis sumptibus
et expensis. Qui scoltetus et sui successores vltra octo miliaria ab ipsa villa
Vnykowo non debet quoquam mitti. Et insuper prefati kmethones, ortulani, thabernatores et quiuis dicte ville incole libertate per
nos eis concessa, elapsa, ad labores, seruicia, onera et honores nobis et dictis nostris successoribus ac ipsius ville possessoribus
perpetuo tenebuntur, prout in alijs villis nostri capituli fieri est consuetum. Volumus eciam, quod dicti scoltetus et sui
successores, ac kmethones, ortulani, thabernatores et quiuis predicte ville incole omnibus iuribus, priuilegijs, libertatibus
et emunitatibus gaudeant et vtantur, prout ceteri scolteti, kmethones et quiuis incole villarum nostrarum ius Srzedense et
qualibet(s) Teutonicum habencium, communiter dictis iuribus pociuntur. Hoc adiecto et nullatenus pretermisso, quod idem Laurencius
scoltetus et sui successores in dicta villa personaliter resideant ipsamque scolteciam cum suis omnibus pertinencijs et iuribus
habeant, teneant et pacifice possideant, necnon vendant, commutent, dent, donent, alienent, obligent, de nostro tamen consensu,
et ad usus beneplacitos conuertant, prout ipsis melius et vtilius expedire videbitur, temporibus perpetuis affuturis. Harum
quibus sigillum nostrum appensum est testimonio literarum. Datum Poznanie in capitulo generali, prima die mensis Iulij, anno
Domini millesimo quadringentesimo octauo. Presentibus venerabilibus viris prelatis et canonicis ecclesie Poznaniensis, et
in ipsa ecclesia: Nicola(s) de
Chlapow archidiacono, Pelka Wlostyborij cantore, Nicolao de
Gorka cancellario, Conrado de
Opol Srzemensi, Michaele Pczewensi et Alberico de
Modlna Warschouiensi archidiaconis, Michaele Blyde decretorum doctore, Iohanne de
Neparth, Vincencio de
Marcynkowo, Iohanne preposito sancti Spiritus, Ianussio de
Scholow, Iasthkone Budkonis, Nicolao Bronislai, Paulo de
Czechowo, Prybislao de
Pnewy, Alberto preposito Gluschynensi, Floriano Poklathka, Lodwyko de
Komornyky, Myroslao de
Grambowo, Myroslao de
Brudzewo, Mathia Blida, Bartholomeo Rynkonis et Nicolao Lanthman ad sonum campane capitulariter congregatis. - Transeat per manus Nicolai
de
Gorka cancellarij Poznaniensis.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły katedralnej poznańkiej, opatrzony jest najdawniejszą pieczęcią kapitulną
ze zwykłego wosku, uwieszoną na sznurku z blado zielonego jedwabiu (Piekosiński N. 466).
1)Junikowo, wieś w powiecie poznańskim.
2)Rudnicze, kolonia należąca do Junikowa.
Dokument Nr 135
1408. die 14. mensis Iulii, in Uniejów.
Ioannes de Toliszkowo Nicolao archiepiscopo Gnesnensi L marcas pro Mathia de Łabiszyno fideiubet.
Nos Iohannes alias Ianussius de
Tholyschcowo castellanus Kalisiensis, significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis, quod reuerendissimo in Christo patri,
domino Nicolao archiepiscopo Gneznensi, pro nobili domino Mathia alias Maczkone herede
de Labysschino pro quinquaginta marcis grossorum in quartensibus minoribus numeri Polonicalis, quadraginta octo grossos in quamlibet marcam
computando, per eundem dominum archiepiscopum ipsi domino Mathie mutuatis, fideiussimus et fideiubemus per presentes, recognoscentes,
nos prefato domino Nicolao archiepiscopo in dictis quinquaginta marcis ex causa huiusmodi mutui debitorie obligari. Quasquidem
quinquaginta marcas grossorum in moneta simili memorato domino Nicolao archiepiscopo Gneznensi et Petro fratri suo germano
ac proximioribus successoribus eorum legittimis ad festum sancti Nicolai proxime nunc venturum, soluere promittimus et debemus
sub honoris et fidei nostrorum puritate. Quod si non fecerimus, extunc omnia dampna, quecumque prefatus dominus Nicolaus archiepiscopus
aut Petrus frater suus uel proximiores successores eorum legittimi propter non solucionem dictarum quinquaginta marcarum inter
Iudeos et Christianos habuerint seu perceperint, ad simplicem eorum assercionem nobis debent computari et in nobis ac bonis
nostris reppeti absque strepitu alicuius iudicij. Pro quibus quidem quinquaginta marcis et dicta caucione fideiussoria prefatum
dominum Nicolaum archiepiscopum uel Petrum fratrem suum aut proximiores successores eorum legittimos nullo iure neque spirituali
neque seculari nec aliqua temporis diuturnitate, neque aliquo modo uel colore exquisito, qui nobis prodesse et eidem domino
Nicolao archiepiscopo uel Petro fratri suo aut successoribus eorum posset nocere, debemus euadere, sed omnia premissa fideliter
adimplere pura fide. In cuius rei testimonium sigillum nostrum presentibus est appensum. Datum et actum in
Vneyow die sabbati in crastino sancte Margarethe virginis et martiris gloriose, anno Domini M° CCCC° octauo.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 309). Pieczęć wraz z paskiem pargaminowym
oderwana.
Dokument Nr 136
1408. die 12. mensis Augusti, in Miedzyrzecz.
Iudicum quorundam decretum, inter Mathiam abbatem Lubinensem et Ioannem Grisinensem de villa Właboje litem dirimens.
In nomine Domini amen. Nos Nicolaus heres in
Czarncowo iudex Poznaniensis, significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis, presentibus et futuris, quod anno Domini millesimo
quadringentesimo octauo, feria sexta ante festum Egidij proxima, cum in hospicio nostro circa Petrum sutorem cum nobilibus
viris, dominis Ianussio Iarognewsky, venatore Poznaniensi, Ramszone de
Coszonowo, Wyszemiro et Dobeslao heredibus de
Bodcze, Andrea Granowsky et Stanislao Danbrowsky et quam pluribus fidedignis presidebamus, vbi veniens religiosus et discretus vir
Mathias abbas fratrum ordinis sancti Benedicti monasterij Lubinensis vnam literam papiream, apertam, ex parte iudicij regalis
Costensis nobis presentauit, cuius litere tenor sequitur in hec uerba:
"Albertus Dei gracia episcopus Poznaniensis, Sandiuogius Ostroroszsky palatinus Poznaniensis, Mathias palatinus Kalisiensis,
Iacussius Iakka iudex Kalisiensis, Iarandus de
Grabye, vexilifer Wladislauiensis, Stanislaus Colensky et Nicolaus Sepensky loco domini Thomconis capitanei, nobilibus viris dominis
Nicolao heredi in
Czarncowo iudici Poznaniensi, amiciciam presinceram. Domini ac amici diligendi! Noueritis, quod anno Domini millesimo CCCC° octauo,
die dominico ante festum Asumpcionis beate Marie virginis in
Medzirzecz [in] iudicio regali cum pluribus fidedignis et eciam vobiscum domine iudex presidebamus, acquisicionem venerabilis viri,
domini Mathie abbatis et conuentus monasterij
Lubin in librum terrestrem iudicij regalis Costanensis iussimus per nos ingrossari, cuius acquisicionis ingrossacio facta est in
librum terrestrem anno, quo supra, feria quinta in crastino Decolacionis beati Iohannis baptiste tunc terminis particularibus
celebratis, in presencia nobilium dominorum Nicolai Bloczeszewsky Santocensis et Dobrogostij Gecensis castellanorum, Petrassij
Verzbensky, loco burgrabij, Paszconis Pyotrcowsky vice iudicis, Nicolai Szoldra vice subiudicis, Petrassij Gorzinsky vice
vexiliferi, vbi eciam domine iudex cum ipsis presidebatis, et inuenimus conscriptum de uerbo ad uerbum, cuius tenor talis:
"Item dominus Mathias cum conuentu de monasterio
Lubin iusto iure et iudicio acquisiuit hereditatem
Wlaboye cum omni iure et dino ... cz super Iohannem Grisinensem et adiudicatum soluit." Igitur domini et amici dilecti petimus vos
instanter ex affectu, quatenus venerabili domino abbati et conuentui literam vestre adiudicacionis dare uelitis, prout moris
terestris est et consuetudo sigillis vestris roboratam. Datum et actum anno, die, loco et testibus premissis, quibus supra,
citatorio sub sigillo."
Nos vero iudex prefatus visa sufficienti attestacione et tenorem litere presentis plene intelligentes et exaudientes et solum
Deum pre oculis habentes, ex informacione et mandato speciali et consensu vnanimi dominorum ...... presentem literam duximus
confirmandam et presentibus confirmamus, dictam hereditatem
Wlawye(s) predicto domino abbati et conuentui adiudicantes, Io[hanni vero super] eandem perpetuum silencium imponentes, nostro sigillo
roborato, quo ..................... Mroczconis de
Clesczewo subiudicis Poznaniensis presentibus est appensum. Actum et datum anno, die, loco, testibus premissis quibus supra.
Dokument pargaminowy, bardzo zniszczony, przechowany w archiwum rządowem w Poznaniu (Lubin N. 28), opatrzony był pierwotnie
dwiema pieczęciami, po których tylko paski pargaminowe pozostały.
Dokument Nr 137
1408. mense Augusto, in Podrzewie.
Heredes de Nandnie ecclesiam ad ss. Simeonem et Iudam in villa Kosieczyn erigunt atque dotant.
R. Nicolaus Vatha, quondam Philippi heredis in
Nandnye, cum filiis patrui sui Mathie, videlicet Petro, Dobrogostio, Nicolao, Samsone, Iohanne et Stanislao, necnon matre ipsorum
Helena, heredes in
Nandnye et in
Coszyczyno, fundują za przyczynieniem się Wojciecha biskupa poznańskiego kościół w
Kosieczynie1) pod wezwaniem św. Szymona i Judy apostołów. Na tę fundacyę dają 1 łan wolny, z każdego zaś własnego łanu po 4 gr. zwyczajnej
monety, 30 drzew na barcie, jeden wolny gościniec, w jeziorze
Blandno wolne łowienie ryb sieciami
"slampi, wyrsche sicze, gulgustris wlgariter
vassy, cosche et
zayassa, łąkę zwaną
karczmarska łąka, dziesięciny polne w swych wsiach
Głuponie i
Trzcianka, z młynów co tydzień po ćwierć mąki z dwóch kół, miary, jaką się zwykła mąka mierzyć. W ogrodzie darowanym w
Nądni mogą plebani osadzić zagrodnika, który może łowić ryby. Do kościoła tak ufundowanego przedstawiają na plebana Macieja syna
Pawła, niegdy sołtysa w Jaromierzu. Testes: Iasko canunicus Posnaniensis, Iohannes capellanus episcopi Posnaniensis, Nicolaus
plebanus in
Opalenycza, Iacobus Iaka iudex Gneznensis, Nicolaus Zidowsky.
Archivum consistorii episcopalis Poznaniensis, acta de a. 1468 et 1582 - 1586.
1)Kosieczyn, wieś w pow. miedzyrzeckim.
Dokument Nr 138
1408. die 18. mensis Iulii, Lanciciae.
Iudicum quorundam decretum, inter Nicolaum Strosberg praepositum Gnesnensem et capitulum cathedrale Gnesnense de villis quibusdam
litem dirimens.
In nomine Domini amen. Hijs, que pro cultus diuini augmento personarumque ecclesiasticarum profectu et pace, cuius nonnisi
in tempore bene colitur pacis auctor, solerter sunt discussa et salubriter ordinata, vt illibata permaneant et in prima discidia
non resurgant, congruit adicere memoriam roboris oportuni. Proinde nos Wladislaus Dei gracia rex Polonie, necnon terrarum
Cracouie, Sandomirie, Syradie, Lancicie, Cuyauie, Dobrinie, Lytwanie princeps supremus, Pomoranie, Russieque dominus et heres
etc. et eadem gracia Nicolaus archiepiscopus Gneznensis, Iacobus Plocensis et Albertus Poznaniensis comprouinciales episcopi,
necnon Cristinus Sandecensis, Clemens Wyslycensis, Ianussius Kalisiensis et Nicolaus Woynicensis castellani in regno Polonie,
ac Iohannes de
Lubin et Michael Bliden decretorum doctores, canonici Poznanienses, ad futuram memoriam omniumque et singulorum, quorum interest
noticiam, deducimus per presentes, quod cum in nos tanquam arbitros, arbitratores et amicabiles compositores ac diffinitores
venerabiles et circumspecti viri Nicolaus Strosberg prepositus suo et prepositure sue, ex vna, et Iohannes Hanczel decanus,
Iacobus Paluka custos, Nicolaus Strzesconis, Dobeslaus de
Czeschewo, Nicolaus vicecancellarius regni Polonie predicti, Nicolaus de
Gorka, Albertus de
Modlna, Blisborius de
Qwatkowo, Lorco de
Vneow, Nicolaus Bronisij et Daczbogius canonici ecclesie Gneznensis, suis et omnium singulorum prelatorum et canonicorum absencium
tociusque capituli eiusdem ecclesie procuratoris nominibus, ex altera partibus, de et super villis inferius nominatis, que
ville capituli ecclesie Gneznensis nunccupantur, et. earum disposicione, donacione, ordinacione et prouisione, curijs quoque
canonicalibus et ortis eis adiacentibus, alijs quoque iuribus et iurisdicionibus, necnon super displicencijs, discordijs,
litibus, causis, questionibus et controuersijs eorum occasione inter partes easdem ab olim subortis, et tam in curia Romana,
quam in partibus diucius et coram alijs diuersis iudicibus et compromissarijs ventilatis, commissis et pendentibus, sponte
et concorditer compromisissent, libereque et communiter fecissent compromissum stipulacione solempni penaque vallatum, prout
in instrumentis publicis duobus desuper confectis, plenius et lacius est expressum. Quorum instrumentorum tenores sequuntur
de uerbo ad uerbum ad contextum.
In nomine Domini amen. Sub anno Natiuitatis eiusdem millesimo quadringentesimo octauo, indiccione prima, pontificatus sanctissimi
in Christo patris et domini nostri, domini Gregorij digna Dei prouidencia pape duodecimi, anno secundo ipsius, die Lune vicesima
quinta mensis Iunij, hora completorij uel quasi, in castro Poznaniensi, in dormitorio regali, nostrorumque notariorum publicorum
testiumque infrascriptorum ad hoc vocatorum et rogatorum presencia, personaliter constituti honorabiles viri domini Nicolaus
Strosberg prepositus suo et prepositure sue, necnon Hanczel decanus, Iacobus custos, Nicolaus Strzesconis officialis, Lorko
de Vneow, Blisborius de Qwatkowo, Nicolaus Bronissij ac Nicolaus vicecancellarius regie maiestatis, Nicolaus de Gorka et Albricus de Modlna, canonici et prelati sancte ecclesie Gneznensis, ex altera partibus, eorum et cuiuslibet eorum ac tocius capituli ipsius ecclesie
Gneznensis nominibus asserentes se ad hoc habere plenum mandatum, quod tunc cum effectu sub publica et autentica manu producere
promiserunt in loco et terminis oportunis, et ex certa eorum sciencia non vi, dolo, metu, swasione, suggestione aut fraude
circumuenti, sed eorum bona et libera uoluntateque spontanea compromiserunt et compromissum fecerunt vnanimiter et concorditer
inter se de eorum communi voluntate, de alto et basso in serenissimum principem et dominum, dominum Wladislaum Dei gracia
regem Polonie, ibi tunc presentem et hoc compromissum de bona voluntate acceptantem, tamquam in arbitrum, arbitratorem et
amicabilem compositorem et laudatorem de et super omnibus et singulis inimicijs, iniurijs, displicencijs verbalibus et realibus,
ac donacione, ordinacione et prouisione villarum, que ville capituli ecclesie Gneznensis nuncupantur, quas villas prefati
domini canonici et prelati ac capitulum pro capitulo ad se, ipseque dominus Nicolaus prepositus pro se et ad se ac sua prepositura
Gneznensi asserebant pertinere, necnon super omnibus et singulis iuribus et iurisdiccionibus dicte prepositure Gneznensis,
super quibus omnibus et singulis, ut dicte partes inuicem asserebant et rei experiencia demonstrabat, longo tempore tam in
curia Romana, quam extra, coram diuersis dominis auditoribus, commissarijs, iudicibus delegatis et subdelegatis ac conseruatoribus,
compromissarijs, arbitris, arbitratoribus ac amicabilibus compositoribus orta fuerat, erat et nunc est inter dictas partes
materia questionis eorum et cuiuslibet eorum occasione, dantes et concedentes dicte partes et quelibet earum predicto domino
regi, arbitro uel arbitratori seu amicabili compositori vigore presentis compromissi assumptis et receptis ad se tot personis
ecclesiasticis et secularibus, reuerendis in Christo patribus, dominis, videlicet archiepiscopo et episcopis ac doctoribus
et iurisperitis, ut satisfiat iuri dicenti, laicum non posse arbitrari in bonis ecclesiasticis, necnon militibus, baronibus
et alijs quibuscumque, quos duxerit vocandos et eligendos, plenam et liberam potestatem, auctoritatem et licenciam, ac eciam
plenum et liberum arbitrium et irreuocabile mandatum, omnia et singula premissa simpliciter et de plano, sine strepitu et
figura iudicij ac summarie in scriptis uel sine scriptis, visis tamen primitus et bene masticatis dictarum parcium iuribus,
munimentis et literis ac informacionibus, que et quas dicte partes coram dicto domino rege realiter exhibuerunt et cum effectu,
et quibus ipse partes vti volebant in hac causa, laudandi, sentenciandi, arbitrandi et amicabiliter componendi partes antedictas
et finiendi ac decidendi semel et pluries de iure et de facto, et de iure solum et de facto tantum, et partim de iure ac partim
de facto, de bona ac de equa equitate secundum ipsius domini arbitri ac amicabilis compositoris liberam voluntatem, partibus
presentibus siue absentibus, aut si ipse partes in maiori siue in minori uel equali protunc in Lancicia, opido Gneznensis
diocesis, post ipsius domini regis arbitri et amicabilis compositoris ingressum, quem locum ipse dominus rex arbiter tunc
dictis partibus presentibus deputauit, et ipse partes dictum locum acceptarunt, durandum vsque ad eius egressum abinde extiterint
seu existant, siue sedendo siue non sedendo uel stando, alte uel basse, ac diebus feriatis uel non feriatis, vbi et quum,
quando et quociens alteri parti concedendi et donandi ac eciam attribuendi, prout et sicut ipsi domino regi arbitro, arbitratori
seu amicabili compositori bona equitate pensata videbitur et placebit: promittentes et conuenientes dicte partes inter se
adinvicem ac vicissim, scilicet vna alteri parti et alia alij per solempnem et legitimam stipulacionem hincinde interuenientem,
quod hoc presens compromissum et contenta in eo, ac omnia et singula, que dictus dominus rex arbiter, arbitrator seu amicabilis
compositor super contentis in presenti compromisso laudauerit, sentenciauerit et arbitratus fuerit, attendere, facere, parere,
soluere ac inuiolabiliter obseruare et ipsius laudo, sentencie, ordinacioni et arbitracioni ac precepto parere, acquiescere
et consentire et contra ea non facere uel uenire per se uel per alium seu alios aliqua racione uel causa, de iure uel de facto,
in iudicio uel extra, et ab ipsius sentencia, laudo uel arbitrio totaliter uel particulariter et eciam per speciale mandatum
et expressum factum bona fide non appellare, nec aliqua de nulitate uel iniquitate quacumque racione apponere, petere uel
excipere aut agere directe uel indirecte, quocumque ingenio uel colore, seu facere aut dicere in iudicio uel extra, per que
huiusmodi laudum, arbitrium seu sentencia uel pronuncciacio totaliter uel particulariter posset irritari, anullari, cassari,
infringi uel quouis alio modo dissolui uel perturbari; sed omnia et singula, que laudata, arbitrata et sentenciata fuerint
per dictum dominum regem arbitrum seu arbitratorem aut amicabilem compositorem, omni tempore rata et grata habent et habebunt
et ipsius laudum, arbitrium, composicionem et ordinacionem aut pronunciacionem huiusmodi seruabunt et hoc sub pena duorum
milium marcarum grossorum Pragensium, quadraginta octo grossis pro qualibet marca computatis, quam penam prefatus dominus
rex arbiter audita hincinde parcium voluntate predictarum, contra non seruantem omnia et singula valauit soluendam, mediam
partem ipsi domino regi arbitro et aliam mediam partem pro fabrica ecclesie Gneznensis, et ex speciali pacto et commisso inter
dictas partes actum eciam extitit expresse, quod aliqua ipsarum parcium non petat, proponat alleget uel dicet, quod sic arbitranda
et sentencianda deducentur ad arbitrium boni viri seu alicuius iudicis uel officialis sub pena duorum millium marcarum antedictorum,
et quod dicta pena tociens committatur @et@ sit commissa ac soluatur et solui debeat ipsi domino regi arbitro antedicto, quociens
per aliquam partem ipsarum parcium uel aliquam ex eisdem contra predictam seu aliquod de predictis uel infrascriptis non tentum,
obtemperatum aut non paritum fuerit mandato, ordinacioni, declaracioni, disposicioni seu pronuncciacioni, sentencie seu arbitrio
prefati domini regis arbitri, arbitratoris seu amicabilis compositoris antedicti: renuncciantesque quoad hoc dicte partes
hincinde omni excepcioni doli mali, fori, vis, metus, decepcionis et fraudis et cuiuscumque rei ita non geste et ita non habite,
aliter scripte, quam acte, ac iuri dicenti generalem renunncciacionem non valere, nisi precesserit specialis, ac iuribus dicentibus,
quod in laicum super rebus spiritualibus non compromittatur, necnon quod nullus iudex secularis presbiterum neque diaconum
aut vllum clericum sine permissione pontificis per se restringere aut condempnare presumat, ac sumptus et expense taxari,
dampna, interesse probari debere, et generaliter omni iuri canonico et ciuili ac vsibus, statutis et consuetudinibus, quibus
contra premissa uel eorum aliquid predicte partes hincinde per se uel per alium seu alios venire possent uel aliquo se iuuare
uel tueri. Super quibus omnibus et singulis tam prefatus serenissimus dominus rex quam partes antedicte pecierunt sibi fieri
a nobis, notarijs publicis infrascriptis, vnum uel plura, publicum uel publica instrumenta. Acta sunt hec anno, indiccione,
die, mense, pontificatu, hora et loco, quibus supra. Presentibus: reuerendo in Christo patre et domino, domino Alberto episcopo
Poznaniensi, cum strennuis militibus, dominis: Sandziuogio de Ostrorog Poznaniensi, Mathia de Wanszosche Kalisiensi, Iacobo de Coneczpole Syradiensi palatinis, Thomcone Sandomiriensi capitaneoque Polonie generali, Clemente de Moskorzow Wysliciensi, Alberto de Wscheradow Caminensi castellanis et Petro Schafranecz subcamerario Cracouiensi, protunc marschalco currie regalis ac Floriano de Poclatki Poznaniensi et Stephano de Swarzandz Gluschinensi, Poznaniensis diocesis canonicis, testibus ad premissa vocatis et rogatis. Et ego Nicolaus quondam Iaschconis
de Gwasdowo, clericus Poznaniensis diocesis, publicus auctoritate imperiali notarius, predictis compromisso, potestatis concessioni, pene
paccioni, alijsque omnibus et singulis premissis, dum sic, vt prefertur, fierent et agerentur, vnacum prenominatis testibus
ac infrascripto notario publico presens interfui, eaque sic fieri vidi et audiui, manu propria scripsi et in hanc formam publicam
redegi, signo et nomine meis solitis et consuetis signaui rogatus et requisitus in fidem et testimonium omnium premissorum.
Et ego Ianussius de Scholowo Iaschconis, clericus Gneznensis diocesis, publicus imperiali auctoritate notarius, predicto compromisso, potestatis concessioni,
pene paccioni, alijsque omnibus et singulis premissis, dum sic, vt premittitur, fierent et agerentur, vnacum prenominatis
testibus et cum suprascripto notario presens interfui, eaque omnia et singula sic vieri vidi et audiui meque hic manu propria
subscripsi et in hanc publicam formam redegi, signoque et nomine meis solitis consignaui, rogatus et requisitus in fidem et
testimonium omnium premissorum.
Item tenor alterius instrumenti sequitur in her verba:
In nomine Domini amen. Sub anno a Natiuitate eiusdem millesimo quadringentesimo octauo, indiccione prima, pontificatus sanctissimi
in Christo patris et domini nostri, domini Gregorij diuina prouidencia pape XII anno secundo, die Lune, XVI mensis Iulij,
hora quasi completorij, in caminata alias in dormitorio regali castri Lanciciensis, Gneznensis diocesis, coram serenissimo
principe et domino, domino Wladislao Dei gracia rege Polonie, in nostrorum notariorum publicorum et testium infrascriptorum,
ad hoc vocatorum specialiter et rogatorum presencia, constituti personaliter venerabiles viri, domini Nicolaus Strosberg prepositus,
ex vna, Hanczel decanus, Iacobus custos, Nicolaus Strzeszconis officialis, Dobeslaus de Czeschewo, Nicolaus vicecancellarius regni Polonie, Albricus de Modlna, Lorco de Vneow, Blisborius de Quathcowo, Nicolaus Bronissij, et Daczbogius, canonici sancte ecclesie Gneznensis, ex altera partibus, cupientes, ut dicebant, omnibus
et singulis causis, questionibus, controuersijs et displicencijs, que inter eos hincinde de et super villis, que ville capituli
Gneznensis predicte nuncupantur, et earum disposicione, donacione, ordinacione et prouisione, necnon curijs canonicalibus
et ortis circumcirca cathedralem et sancti Laurencij parochialem ecclesias Gneznenses adiacentibus, ac super iuribus, iurisdiccione
prepositure Gneznensis ab olim tam in curia Romana, quam in partibus, coram diuersis iudicibus ordinarijs, auditoribus, commissarijs
delegatis, subdelegatis et conseruatoribus, compromissarijs, arbitris, arbitratoribus et amicabilibus compositoribus vertebantur
et nunc vertuntur pendentque siue in palacio causarum apostolico siue alibi et in partibus commisse et indecise, finem imponere
et pro commodo ac profectu eorum et dicte ecclesie Gneznensis ad bonum pacis peruenire caritatisque mutue et fraterne pulcritudine
se invicem prosequi et solidare: horum ergo affectu tam ipse dominus Nicolaus prepositus, quam eciam prefati domini prelati
et canonici superius nominati, presentes, suis et presertim dictus dominus Daczbogius canonicus substitutus procurator per
discretum dominum Nicolaum de Gosczino, plebanum in Strzezewo, Gneznensis diocesis predicte, procuratorem principalem capituli Gneznensis, potestatem ad hoc habentem, ibidem coram me Iohanne
notario et testibus infrascriptis ad infrascripta et omnia alia, que in mandato dicti domini Nicolai sunt expressa, facienda,
suo ac omnium et singulorum prelatorum et canonicorum dictique capituli absencium, et tam in curia Romana, quam alias ubicunque
existencium, nominibus, pro quibus et eorum ratihabicione et consensu ad infrascripta per eos adhibendis, ijdem domini prelati
et canonici ac procurator presentes promittebant, compromisso pridem de mense Iunio anni presentis, in dictum dominum Wladislaum
regem coram notarijs publicis et testibus de et super premissis et eorum quolibet facto ac stipulacione solempni et pena vallato,
oninibusque et singulis obligacionibus, promissis, articulis, condicionibus et sentencijs in eodem expressis et contentis,
inherendo et ipsum compromissum de nouo approbando et ratificando, communiter consenserunt et concorditer conuenerunt in reuerendos
in Christo patres dominos, dominos Nicolaum archiepiscopum Gneznensem, Iohannem Wladislauiensem, Iacobum Plocensem et Albertum
Poznaniensem episcopos ac venerabiles viros, dominos Michaelem Bliden canonicum Poznaniensem et Ianussium de Lubin altaristam eiusdem Poznaniensis et rectorem parochialis sancti Stephani Cracouiensis ecclesiarum, decretorum doctores ac
nobiles et ingenuos milites, dominos Ianussium Kalisiensem, Cristinum Sandecensem, Nicolaum Woyniciensem et Clementem Wysliciensem
castellanos, per dictum dominum Wladislaum regem, arbitrum et arbitratorem sibi in compromissarios et coarbitratores ex potestate
in dicto compromisso per partes predictas ad id tradita et concessa et iuxta formam ipsius compromissi nominatos et assumptos,
tamquam in arbitros, arbitratores et amicabiles compositores ac amicos communes ibi presentes et ipsum compromissum in se
sponte recipientes. Et insuper partes ipse compromissum huiusmodi et ea, que in eo neglecta videbantur et obscura censebantur
declarando et sentenciando(?) consenserunt et voluerunt ipsum compromissum et potestatem in eo dictis dominis regi et ceteris
compromissarijs supranominatis traditam, effectum habere et vigorem obtinere ac extendi ad omnes et singulas villas, que capituli
Gneznensis nuncupantur, quarum nomina in carta papirea conscripta, dictus dominus Nicolaus prepositus in presencia dictorum
dominorum prelatorum et canonicorum ac procuratorum ibidem auscultancium in medium coram dictis dominis rege et ceteris compromissarijs
produxit, prout sic sequuntur per ordinem ad contextum. Sequuntur ville capituli ecclesie Gneznensis in diocesi Poznaniensi:
Lubrza, Wlostowo, Smecziska, Xanszno, Gorka minor, Czirnelyno maius, Czirnelino minus, Sulowo, Opatowo, Campyel. Sequuntur ville dicti capituli in districtu Gneznensi: Marzenino, Byuun(?), Paulowo, Baranowo, Zydowo, Walischewo, Braczeschewo, Byskupicze, Popcowicze, Sczauino. Sequuntur ville in Paluky: Woyuczino, Sczepankowo magnum, Sczepankowo minus, Parlyno minus, Berlyno opidum, Nestronno et Belky cum molendinis. Sequuntur ville in Dzbarzs: Slothcowo, Ostrowite, Polanowo, Vldrzichowo, Korithcowo, Cayewo, Marquarcz, Iezerzice, Ostrow, Woyczicze, Gosczischyno,
Parcewo, Slawomirzs, Budzislaw. Nunc sequuntur ville prepositure, adiudicate per dominum archiepiscopum et confirmate per Sedem apostolicam: Gosdowo, Mnichowo, Pisczyno cum Oborca, Parlyno maius,l) ac ad earundem villarum curiarumque et ortorum disposicionem et ordinacionem, ad dampnaque ipsi domino Nicolao preposito
in qiubuscumque rebus in eisdem villis seu earum aliquibus per dictum capitulum facta, necnon ad omnes et singulas causas,
questiones, lites, controuersias, displicencias, rancores, odia et discordias, que, vt prefertur, inter partes easdem aut
eciam inter dictum dominum Nicolaum prepositum et nonnullas singularesve personas dicti capituli de et super premissis vel
eorum aliquo vertebantur seu commisse pendent in quibuscumque punctis, statu et terminis, tam in curia predicta, quam in partibus,
ac ad dependencia, emergencia incidenciaque ex eisdem, et que vmquam premissorum uel alicuius eorum pretextu moueri possent
in futurum, dantes eciam et in supplementum dicti compromissi, quod in omnibus et per omnia robur suum voluerunt obtinere.
Concedentes dictis dominis compromissarijs potestatem et mandatum super omnibus et singulis premissis, tam secundum formam
et tenorem dicti compromissi, quam aliter, prout eis placuerit et melius videbitur arbitrandi, ordinandi, sentenciandi, componendi,
mandandi, precipiendi et faciendi, et signanter dicto domino Nicolao archiepiscopo, eorum ordinario omnia et singula predecessorum
suorum, archiepiscoporum statuta, ordinaciones, composiciones et arbitria premissis seu alicui ex eis, que dicti domini compromissarij
arbitrati fuerint et ordinauerint in aliquo contraria et obsistencia, eciam iuramentis, promissis, obligacionibus, pactis
et apostolicis et quibuscumque alijs confirmacionibus roborata et penis vallata, processus quoque et sentencias inde secutas
et factas tollendi, anullandi, irritandi, cassandi et viribus vacuandi ac super huiusmodi iuramentis cum partibus eisdem dispensandi
et arbitrandi ac statuendi partes ipsas omni commodo eorum carere et effectum sub pena in dicto compromisso adiecta et contenta.
Super quibus omnibus et singulis premissis prefati domini arbitri et compromissarij partesque hincinde pecierunt sibi fieri
et confici per nos notarios infrascriptos vnum vel plura et quodquot necessaria fuerint publica instrumenta. Acta sunt hec
anno, indiccione, pontificatu, die, mense, hora, loco, quibus supra. Presentibus: preclaro principe domino Iohanne seniore
duce Mazouie ac venerabili et nobilibus viris, dominis: Iohanne Pella preposito Cruszwiciensi et canonico Cracouiensi, Iacobo
palatino Syradiensi, Petro Schafraniecz subcamerario Cracouiensi ac Iaroslao vexillifero Poznaniensi, testibus ad premissa
rogatis. Et ego Iohannes Budconis de Cyechel, clericus Gneznensis diocesis, publicus imperiali auctoritate notarius, predictis, rathificacioni, approbacioni, declaracioni,
potestatis tradicioni, et conuencioni, ac alijs omnibus et singulis premissis, dum sic, vt prefertur, per partes predictas
fierent et agerentur, vnacum Benedicto Mathie de Modla, infrascripto notario publico et testibus supranominatis presens interfui, eaque sic fieri vidi et audiui et simul cum ipso
magistro Benedicto in notam conscripsi ac de mutuo et concordi consensu parcium predictarum me et ipso Benedicto alijs impeditis
negocijs, per alium scripta, in hanc publicam formam redegi, signo et nomine meis solitis et consuetis consignando, in fidem
et testimonium premissorum requisitus. Et ego Benedictus Mathie de Modla clericus Gneznensis diocesis, publicus imperiali auctoritate notarius, predictis ratificacioni, approbacioni, declaracioni,
conuencioni et potestatis tradicioni ac alijs omnibus et singulis premissis, dum sic, vt prefertur, per partes predictas fierent
et agerentur, vnacum predictis Iohanne notario et testibus presens interfui, eaque sic fieri vidi et audiui et simul cum ipso
Iohanne in notam conscripsi ac de mutuo et concordi consensu parcium predictarum, me alijs impedito negocijs, per alium scripta,
in hanc publicam formam redegi, signo et nomine meis solitis consignando, requisitus in testimonium premissorum.
Tandem nos Wladislaus rex, Nicolaus archiepiscopus, Iacobus et Albertus episcopi ceterique supranominati arbitri, arbitratores,
amicabiles compositores ac diffinitores huiusmodi, recepto compromisso ad instantem peticionem parcium predictarum vigore
et auctoritate eiusdem ac ex potestate nobis in eo tradita, simpliciter et de plano ac sine strepitu et figura iudicij inter
partes easdem procedentes, visis ac recensitis diligenter omnibus et singulis priuilegijs, literis, instrumentis, statutis,
actis et iuribus ac munimentis alijs per partes ipsas hincinde productis et quibus se iuuabant maturaque deliberacione et
sincero super eis et alijs vtrinque coram nobis propositis et oppositis ac responsis, consilio invicem prehabito et cum alijs
communicato, ad nostram sentenciam arbitrariam, partibus eisdem vocatis, ferendam processimus, ipsamque sentenciam die et
loco inferius annotatis dictis Nicolao preposito pro sua, necnon Iohanne decano, Iacobo custode Nicolao vicccancellario, Blisborio,
Albrico, Lorcone, Nicolao Strzeszconis, Nicolao Bronissij et Daczbogio canonicis pro sua et dicti capituli ecclesie Gneznensis
partibus comparentibus et ferri cum instancia petentibus, non obstante infirmitate et absencia dicti domini Iohannis episcopi
Wladislauiensis, nostri compromissarij, in scriptis tulimus et per dominum Albertum episcopum Poznaniensem predictum coarbitrum
vice nostrum omnium legi et pronunciari nobis presentibus voluimus et fecimus, tenorem, qui sequitur, continentem:
In nomine Domini amen. Etsi iusticia sit pacis amica, concordia tamen amorem nutrire non negatur. Quo attento honorabiles
domini dilecti nobis Nicolaus prepositus ex vna, ac Iohannes Hanczel decanus, Iacobus Paluca custos, Nicolaus Strzeszconis,
Dobeslaus de
Czeschewo, Nicolaus vicecancellarius regni Polonie, Nicolaus de
Gorka, Albertus de
Modlna, Blisborius de
Quathcowo, Lorco de
Vneow, Nicolaus Bronissij et Daczbogius canonici capitulares, capitulum tam generale, quam speciale ecclesie Gneznensis representantes,
ex altera partibus, grauaminibus, litibus, expensis, laboribus et fatigis, incommodis hincinde multis annis quassati super
villarum ac aput ipsam et sancti Laurencij ecclesias Gneznenses consistencium, domorum, curiarum, arearum et ortorum et alias
quorumcumque vbicumque sitorum capituli predicti distribucione, donacione et regimine et obuencionibus earumque occasione
inquietacionibus, molestacionibus, inimicicijs et displicencijs, tandem tendentes ad quietem pacemque, sponte et libere se
nostris decretacioni, promincciacioni, decisioni, disposicioni, statutis, statum ecclesie et personarum quomodolibet concernentibus,
donacioni eciam immobilium capituli et cuique arbitrio sub pena duorum milium marcarum Polonicalium, quam prepositus, capitulum
uel singulares persone capituli non seruantes uel contrauenientes ipso facto incident et luere teneantur tociens, quociens
fuerit contrauentum, inter nos regem Polonie presentem uel qui pro tempore fuerit, ac fabricam ecclesie Gneznensis pretacte
equaliter diuidendam, se submittere mature deliberati curauerunt, renunciantes omni iuri appellandi, excipiendi uel supplicandi
ac alij cuicumque iuuaminum, quo possent contra infra contenta uel eorum aliquod adiuuari, producentes hincinde iura sua,
que pro se facere voluerint. Quibus visis, masticatis, ponderatis et deligenter recensitis, matura deliberacione premissa
et deligenti sincero consilio invicem habito, solum Deum habentes pre oculis, Christi nomine inuocato, nos Wladislaus Dei
gracia rex Polonie etc. et eadem gracia Nicolaus archiepiscopus Gneznensis, Iacobus Plocensis et Albertus Poznaniensis comprouinciales
episcopi, Cristinus Sandecensis, Clemens Wysliciensis, Ianussius Kalisiensis et Nicolaus Woyniciensis castellani regni Polonie
pretacti, necnon Iohannes de
Lubyn et Michael Bliden decretorum doctores, canonici Poznanienses, arbitri, arbitratores et diffinitores pretacti eciam nomine
domini Iohannis episcopi Wladislauiensis infirmitate impediti, coarbitri nostri, in hijs scriptis laudamus, diffinimus et
pronuncciamus concorditer: (§ 1) Inprimis, quod ville capituli presentes, videlicet
Lubrza, Wlostowo, Smecziska, Xanszno, Gorca minor,
Czirnelyno maius,
Czirnelyno minus,
Sulowo, Opatowo, Campyel, Przicuti prope
Mancznyky, Marzenyno, Paulowo bynum,
Baranowo, Zydowo, Walischewo, Braczeschewo, Byscupicze, Popcowicze, Sczawyno, Woyuczino, Sczepancowo magnum,
Sczepancowo minus,
Parlyno maius,
Parlyno minus,
Byerlino opidum,
Nestronno et
Belky cum molendinis,
Slothcowo, Ostrowite, Polanowo, Oldrzichowo, Corithcowo, Cayewo, Marquarcz, Iezercze, Ostrow, Woyczicze, Gosczischyno, Parcewo,
Slawomirzs, Budzislaw et
Pisczino cum
Oborha et future, ammodo non ad prepositi presentis uel futurorum, qui pro tempore fuerint, prepositorum, donacionem, disposicionem,
regimen uel collacionem, sed ad procuratores capituli, quos prepositus et capitulum ad hoc duxerit eligendos, spectare et
pertinere debent. Ita, ut procuratores ijdem census, fructus, redditus, obuenciones et prouentus de ipsis villis, allodijs,
molendinis, pratis, pascuis, siluis, nemoribus, lacubus, piscarijs, aquis et possessionibus ipsius capituli presentibus et
futuris prouenientes, fideliter colligant et inter personas capitulares, aput ecclesiam residentes, presentes in diuinis,
singulis diebus et temporibus, per prepositum et capitulum deputandis, per annum distribuant equaliter, tam preposito, si
presens fuerit, quam alijs; curias quoque, areas, domos et ortos pretactos et pretactas, vacantes et vacaturos seu vacaturas,
prepositi, tam presens, quam futuri, existentes pro tempore, cum consilio et consensu ipsius capituli, in tunc proximo capitulo
generali, si presens fuerit, alioquin eius vice senior prelatus uel canonicus presidens prelatis uel canonicis capitularibus
dumtaxat conferre teneatur. Resque et cetera per intestatos decendentes canonicos, que in curijs, domibus, ortis uel areis
fuerint relicta, sicut ius commune disposuit, deputentur. Ne autem prepositure aliquid abstractum uel sublatum videatur ex
eis, super quibus, ut supra tangitur, prepositus et capitulum discordabant, ex villis capituli villas
Gosdowo et
Mnichowo ipsi prepositure exnunc addimus in proprietatem perpetuam, saluis eciam ipsi prepositure villa
Scarbimirzice ac decimis et censibus ab olim ad fundum prepositure spectantibus, super quibus ipsi capitulo perpetuum silencium imponimus
per presentes. Quas duas villas hij, qui ex capitulo nunc eas tenent, eidem preposito infra hinc et instans festum sancti
Iacobi teneantur presentare tradereque cum frumentis omnibus huius messis et animalibus ac supellectile curiarum et allodiorum
eorundem. (§ 2). Decernimus ergo et precipimus exnunc omnes occasione premissorum acciones, discordias, lites et displicencias
inter prepositum et capitulum singularesque personas capituli motas uel mouendas occasione actorum inter eos ante hodiernam
diem, esse debere extinctas et penitus sopitas, futurasque inter eos questiones per archiepiscopum dumtaxat esse sopiendas.
(§ 3). Attento denique honore ecclesie hucusque suis ministris et debitis seruicijs orbate, et personarum capitularium comodo,
de consensu, vt premittitur, ipsius capituli presentibus statuimus, volumus et mandamus perpetuis temporibus obseruandum,
vt scilicet omnes et singulariter singuli prelati, canonici et persone capitulares quicuncque nunc tenentes capituli villas,
allodia, molendina, prata, nemora, siluas uel alios capituli fundos vsusue sub arenda, taxa uel ad vitam, uel procuratores
eorum, qui sunt absentes, in proximo capitulo generali teneantur et debent ea omnia resignare et dimittere in manus procuratorum
capituli decetero regendas modo supratacto, et quod decetero nulla villa uel allodium aut molendinum comendetur prelato uel
canonico cuicumque siue sub arenda, taxa uel ad vitam. Reseruamus tamen ipsis nunc adhuc villas tenentibus prelatis et canonicis
frumenta, blada et fructus huius messis de agris et allodijs, que suis laboribus et expensis seminauerunt, ac peccora, peccudes,
animalia et res, quas ipsi induxerunt uel intus habent, que liberum sit eis metere, tollere, abducere et habere pro se, arando
tamen et colendo atque de suo seminando agros ante futuram istam yempmem seminandos; census autem et obuenciones quascumque
et quoscumque alios et alias capitulo in communi deputamus, quatenus prelati et canonici liberi a vilicorum occupacionibus,
comode valeant in ecclesia predicta diuina officia complere ad Dei laudem. (§ 4). Statuimus eciam perpetuo seruandum, vt prepositus,
prelati, canonici, personeque capitulares dicte ecclesie Gneznensis per ordinem, quilibet suam septimanam seruiet per se uel
alium canonicum aut prelatum loco sui missam cantando summam diebus singulis, impedimento cessante canonico in altari summo,
in quo preter archiepiscopum, episcopos, prelatos et canonicos nemo vnquam legere missam uel cantare presumat; negligentes
per se uel per alium, ut premissum est, septimanam suam, soluere teneatur vnam marcam Polonicalem procuratoribus nomine capituli
per eos ad hoc, si necesse fuerit, compellendus ecclesiastica censura. (§ 5). Insuper decernimus et presentibus mandamus rumpi,
lacerari et ad nichilum redigi omnia et singula priuilegia, cyrographos, literas, instrumenta, acta et quecumque munimenta
et statuta, lauda, arbitria, pronuncciaciones cuiuscumque auctoritatis premissis uel eorum alteri contraria, per que vel per
quod aut per quam premissa uel eorum aliquod posset infringi uel quomodolibet impediri, que, quod seu quam exnunc et inperpetuum
declaramus et pronunciamus non tenere nec fidem facere, sed viribus carere penitus et ex toto.
Quaquidem sentencia nostra per nos lata et per dictum dominum Albertum episcopum vice nostrorum omnium sic pronuncciata et
prelecta ac a partibus predictis ibidem presentibus, audita, partes ipse eandem hincinde sponte et libere acceptarunt, approbarunt
et emologauerunt ac gratam et ratam habuerunt pecieruntque per notarium publicum infrascriptum sibi super ea fieri publica
instrumenta. Vt autem hec perpetuam obtineant firmitatem et in ewm perseuerent inconwlsa, nostra et prepositi ac capituli
memoratorum sigilla hijs statutis et disposicionibus, per notarium infrascriptum publicatis et subscriptis, duximus appendenda.
Lecta lata et in scriptis, vt prefertur, pronuucciata est hec nostra sentencia arbitraria Lancicie, opido Gneznensis diocesis,
in castro nostro regio, sub
@rysunek@
anno omini millesimo quadringentesimo octauo, indiccione prima, pontificatus sanctissimi in Christo patris et domini, nostri
domini Gregorij diuina prouidencia pape duodecimi anno secundo, die Mercurij decimaoctaua menis Iulij, hora quasi nona. Presentibus
generosis et strenuis militibus: Petro Kmita Cracouiensi, Iacobo Syradiensi palatinis, Thomcone castellano Sandomiriensi et
Polonie maioris, Iwone Cuiauie capitaneis, Stanislao Czolkone cancellario ecclesie Plocensis et Petro notario, clerico Plocensis
diocesis, testibus ad premissa vocatis.
Et ego Iohannes Budconis de
Czechel, clericus Gneznensis diocesis publicus imperiali auctoritate notarius, quia predictis sentencie arbitrarie et statutorum pronuncciacioni
et promulgacioni ac ordinacioni eorumque acceptacioni, aprobacioni et omologacioni ac alijs omnibus et singulis premissis,
dum sic, vt prefertur, per prefatos serenissimum principem et dominum, dominum Wladislaum regem Polonie etc. necnon reuerendos
in Christo patres et dominos, dominos Nicolaum archiepiscopum Gneznensem, Iacobum Plocensem et Albertum Poznaniensem episcopos
ceterosque eorum coarbitros et coarbitratores supranominatos et coram eis fierent et agerentur, vnacum prenominatis testibus
presens interfui, eaque sic fieri vidi et audiui, ideoque in notam conscribens alijs impeditus negocijs, per alium scribi
procuraui manuque propria subscripsi et in hanc publicam formam redegi, signo quoque et nomine meis solitis et consuetis consignaui,
dictorum dominorum arbitrorum ac parcium sigillis sigillanda, requisitus in fidem et testimonium omnium et singulorum premissorum.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 310), opatrzony był pierwotnie dziewięciu
pieczęciami, na sznurkach z białego i różowego jedwabiu uwieszonemi, które tak są zanotowane: 1) domini regis, 2) domini archiepiscopi,
3) domini Plocensis, 4) domini Poznaniensis, 5) prepositi, 6) capituli, 7) Cristini Sandecensis, 8) Ianussij Kalisiensis,
9) Nicolai Woyniciensis. Z pieczęci tych dochowały się tylko: druga, mała, okrągła, w czerwonym wyciśnięta wosku, nieco uszkodzona,
wyobraża w tarczy herb Drużynę lub może Szreniawę. Napis nieczytelny. Trzecia pieczęć podługowata wyobraża ponad poprzeczną
przełęczą trzy nisze: w środkowej pod baldachimem Matka Boska z dzieciątkiem w stojącej postawie; w prawej kardynał, w lewej
rycerz święty z mieczem, również w stojącej postawie. Pod przełęczą w niszy biskup w stojącej postawie, po bokach niszy tarcze
z herbem Syrokomla. Napis otokowy s. reuerendi. in chro pris. et dni dni iacobi. dei. gra. epi. plocen .... Siódma pieczęć,
okrągła w zielonym wyciśnięta wosku, wyobraża w tarczy herb Lis. Napis otokowy: s. cristini sand ........ Jedna pieczątka
oderwana, okrągła, w czerwonym wyciśnięta wosku, wyobraża popiersia św. Piotra i Pawła obok siebie. U dołu w niszy klęczący
biskup, pod nim tarcza z herbem Jastrzębiec. Napis otokowy nieczytelny.
1)Lubrze wieś w powiecie szredzkim.
Włostowo albo w pow. kościańskim, par. Krobia, albo Włostowa w pow. pyzdrskim.
Smieciska, wieś parafialna w pow. szredzkim.
Książno, wieś w powiecie wrzesińskim.
Górka mała, wieś w pow. krobskim.
Czerlelino, wieś niegdy parafialna w woj. i pow. poznańskim.
Czerlelinko, wieś niegdy w woj. i pow. poznańskim, par. Czerlelino.
Sułów, wieś w pow. poznańskim.
Opatowo, tej wsi odszukać nie zdołałem.
Kąpiel, wieś w pow. gnieźnieńskim.
Marzenin, wieś w pow. wrzesińskim.
Byuun(?), tej miejscowości odgadnąć nie mógłem; może to oznacza @bynum@?@ binum Pawłowo.
Pawłowo, wieś w pow. gnieźnieńskim.
Baranowo, wieś w tymże powiecie.
Żydowo, wieś parafialna w pow. gnieźnieńskim.
Waliszewo, wieś parafialna w pow. gnieźnieńskim, a może też przedmieście miasta Poznania.
Braciszewo, wieś w pow. gnieźnieńskim.
Biskupice, może wieś w pow. gnieźnieńskim.
Popkowice, wieś w pow. gnieźnieńskim, par. Sławno.
Szczawin, wieś w pow. gnieźnieńskim.
Wojuczyno, miejscowości tej odszukać nie zdołałem.
Szczepankowo, wieś w pow. mogilnickim.
Parlinek, wieś w pow. mogilnickim, par. Parlin.
Berlino, tej miejscowości odszukać nie zdołałem.
Niestronno, wieś parafialna w pow. mogilnickim.
Belki, i tej miejscowości odszukać mi się nie udało.
Złotkowo, wieś niegdy w woj. i pow. poznańskim, par. Sobota.
Ostrowite prymasowskie, wieś w pow. i par. Gniezno.
Polanowo, wieś pow. gnieźnieńskim.
Ułdrzychowo, tej miejscowości odszukać nie zdołałem.
Korytkowo, wieś w pow. mogilnickim.
Kajewo, wieś niegdy w woj. i pow. kaliskim.
Marchwacz, wieś w pow. kaliskim, par. Rajsko.
Jezierzyce, wieś w pow. kościańskim.
Ostrów, któryby był z licznych wsi tej nazwy, ocenić nie umiem.
Wojczyce, tej miejscowości odszukać nie zdołałem.
Gościeszyn, wieś w pow. mogilnickim.
Parczewo, wieś w pow. gnieźnieńskim.
Słabomirz, wieś w pow. wągrowieckim.
Budzisław, wieś w pow. mogilnickim.
Gozdowo w pow. wrzesińskim.
Mnichowo w pow. gnieźnieńskim.
Pyszczyn, w pow. gnieźnieńskim.
Obórka, wieś w pow. i par. Gniezno.
Parlin, wieś par. w pow. mogilnickim.
Dokument Nr 139
1408. die 21. mensis Augusti, in Podrzewie.
Albertus episcopus Posnaniensis ecclesiam parochialem in villa Kopanica erigit et dotat.
R. Albertus episcopus Posnaniensis a. 1408 die 21. Augusti in
Podrzewe, pisze do rządcy kościoła parafialnego wsi
Siedlec, iż zważywszy, że wsie
Kopanica, Kargowa i
Chwalim,1) leżące na pograniczu dyecezyi, odłączone są rzeką
Obrą i niebezpieczną przez nią przeprawą, a wieś
Jaromirz,2) poprzednim przyległa, gęstemi lasami od wsi swej parafialnej
Niałek3) i blisko o 11/2 mili odległa, co wiernym i proboszczowi nader utrudnia służbę bożą, postanawia w
Kopanicy wznieść kościół parafialny, aby powyższym niedogodnościom zapobiedz i granice swej dyecezyi w całości zachować. W tym celu
nadaje dwa łany na uposażenie probostwa i plac wraz z ogrodem i łąką za plebanią, gać na rzece
Obrze i rybaka z wolnym ogrodem z prawem łowienia ryb na wodach do
Kopanicy należących, a na młynie cotydzień jeden wiertel
(quartale) mąki żytniej i kopę drzew na barcie w lasach tamecznych. Na wsiach zaś
Jaromirz, Kargowa, Chwalim i
Manchowno dziesięciny folwarczne. Mieszkańcy tych wsi do nowej parafii wcieleni zostają, gdzie mają przyjmować sakramenta i inne parafialne
obrzędy. Proboszczem mianuje biskup księdza Jana, dotychczasowego proboszcza w
Komorowie, za zezwoleniem króla, który również na fundacyę tej nowej parafii dał swe przyzwolenie. Poleca zatem biskup wspomnianemu
proboszczowi z
Siedlca, aby proboszcza z
Niałka o tem rozporządzeniu zawiadomił a ks. Jana na nowe probostwo wprowadził.
Powyższy akt zatwierdził król Kazimirz Jagielończyk, Piotrcoviae in eonventione generali, feria III proxima ante festum bb.
Simonis et Iudae apostolorum a. 1463.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de anno 1598 - 1600.
1)Siedlec, Kargowa, Kopanica i Chwalim wsie w powiecie babimojskim.
2)Jaromirz, wieś nad Obrą w pow. babimojskim położona.
3)Niałek, wieś również w tym powiecie.
Dokument Nr 140
1408. die 31. mensis Augusti, (Posnaniae).
Nicolai de Czarnków iudicis terrestris Posnaniensis aliorumque iudicum decretum, inter Mathiam abbatem Lubinensem et Ioannem
Gryżyński de villa Wławie litem dirimens.
R. Nicolaus heres in
Czarncowo iudex Posnaniensis, feria sexta ante festum s. Egidij proxima, in hospicio circa Petrum Skoray, podaje wraz z Januszem Jarogniewskim,
łowczym poznańskim, Ramszem z
Koszanowa, Wyszemirem i Dobiesławem, dziedzicami de
Bodcze, Andrzejem Granowskim i Stanisławem Dąbrowskim, z którymi wspólnie zasiadał, do wiadomości pismo otwarte sądu królewskiego
kościańskiego, wręczone sobie przez Macieja opata lubińskiego. W piśmie tem Wojciech biskup poznański, Sędziwój
z Ostroroga wojewoda poznański, Maciej wojewoda kaliski, Jakusz Jakka sędzia kaliski, Jarand de
Grabye chorąży inowrocławski, Stanisław Koleński i Mikołaj Sepeński w zastępstwie starosty Tomka piszą do Mikołaja sędziego i Mroczka
z Klesczewa podsędka poznańskiego, że gdy w r. 1408 dnia 12 sierpnia wraz z nim i wielu innymi na sądach królewskich
w Miedzyrzeczu zasiadali, wtenczas kazali wpisać do księgi ziemskiej sądu królewskiego kościańskiego wyrok, przysądzający Maciejowi opatowi
lubińskiemu wieś
Wławie1) przeciw Janowi Gryżyńskiemu, co też na roczkach mniejszych w
Kościanie, odprawianych d. 30 sierpnia tegoż roku w obecności Mikołaja Błociszewskiego santockiego, Dobrogosta gieckiego kasztelanów,
Piotrasza Wirzbieńskiego zastępcy burgrabi, Paszka Piotrowskiego zastępcy sędziego, Mikołaja z Szołder, zastępcy podsędka,
Piotrasza Gorzyńskiego zastępcy chorążego, pod prezydencyą wzmiankowanego Mikołaja sędziego zasiadających, wykonanem zostało.
Uprasza zatem biskup wraz z resztą assesssorów sędziego i podsędka, aby opatowi wydali powyższy wyrok, opatrzony pieczęciami
swemi jak tego zwyczaj ziemski wymaga. Któremuto wezwaniu sędzia i podsędek zadość czynią.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum rządowem w Poznaniu (Lubin 28), opatrzony był niegdy dwiema pieczęciami, których
dzis brak.
1)Wławie, wieś niegdy w województwie poznańskiem, powiecie kościańskim, parafii Wyskoć położona.
Dokument Nr 141
1409. die 19. mensis Ianuarii, Posnaniae.
Thomco castellanus Sandomiriensis et capitaneus Maioris Poloniae commutationem medietatis villae Bukownica uno manso agri
in Krobia stara ab Alberto episcopo Posnaniensi cum heredibus de Bukownica factam, ratam esse iubet.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Nos Thomko castellanus Sandomiriensis et capitaneus Maioris Polonie generalis,
significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis, tam presentibus, quam futuris, quod ad nostram et aliorum eiusdem
terre nobilium et dominorum venientes presenciam, reuerendissimus in Christo pater et dominus, dominus Albertus Dei gracia
episcopus Poznaniensis, ex vna, et Katherina conthoralis nobilis Smislai, ac Pelka filius ipsorum, heredes de Minori
Bukownicza parte ex altera, permutacionem talem hereditatum ipsorum inter se fecerunt, videlicet, quod dicti heredes de Minori
Bukownicza, totam medietatem eiusdem hereditatis Minoris
Bukownicza1) pro vno manso agri cum domo et edificijs, ac omnibus agris, pratis et alijs quibusuis pertinencijs, ad predictum mansum
agri quomodocumque pertinentibus in Antiqua
Crobya, cum addicione centum marcarum grossorum latorum Pragensium et numeri Polonicalis consueti dederunt, modo, iure, via et forma
permutacionis supradicte. Tandem quoque medietatem hereditatis Minoris
Bukownicza cum omni iure et pleno dominio, prout soli tenuerunt et habuerunt, omnibusque vsibus, fructibus, prouentibus, censibus, reditibus,
agris, pratis, campis, pascuis, siluis, borris, rubetis, mellificijs, aquis, stangnis, paludibus, piscinis, piscaturis, lacubus,
fluminibus, molendinis, et generaliter cum singulis vtilitatibus et vniuersis pertinencijs, quomodocumque ad eandem medietatem
hereditatis pertinentibus, nichil penitus iuris et dominij pro se et eorum legittimis successoribus reseruantes, coram nobis
plenarie resingnauerunt, per ipsum reuerendissimum in Christo patrem et dominum, dominum Albertum episcopum et successores
ipsius ac mensam episcopalem tenendam, habendam, commutandam, donandam, alienandam et temporibus perpetuis possidendam, et
in vsus suos et successorum suorum conuertendam. Smislaus vero predictus cum alio filio suo Boguphaele debent venire ad nostram
presenciam et huiusmodi permutacionem infra octo dies approbare et similiter resignare, pro quo fideiusserunt coram nobis
Pasko Potrkowsky et Schamko Lubonsky ac dictus Pelka filius Smislai predicti manu coniuncta, vnus pro alio soluendo, nec alter
per alterum se excusando. Quod si non facerent dictam resingnacionem memorate hereditatis medietatis Minoris
Bukownicza infra dictos octo dies, tunc omnia dampna, quecumque faceret dictus dominus episcopus uel suus burgrabius de
Crobya, in dictos fideiussores et in eorum quemlibet debent redundari et retorqueri. Que dicti fideiussores promiserunt soluere integre
absque iuramento dicto domino episcopo uel suo burgrabio in
Crobya, qui fuerit pro tempore constitutus. Nos igitur Thomco capitaneus Polonie Maioris predictus permutacionem et resingnacionem
predicta, sic uti premittitur, per omnia habentes rata, grata atque beniuole facta, approbamus et presencium virtute confirmamus.
Harum quibus sigillum nostrum est appensum testimonio literarum. Actum et datum in Poznania in crastino sancte Prisce virginis,
anno Domini M° quadringentesimo nono. Presentibus nobilibus viris, dominis: Bodzantha de
Chlapowo, subiudice Calissiensi, Nicolao de
Zidowo, Petro Kordzbog de
Camenecz, Prandotha de
Grzebeniczsko, Nicolao de
Brodowo et Nicolao de
Piglowice heredibus alijsque pluribus fidedignis etc.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły katedralnej poznańskiej, opatrzony był pierwotnie jedną pieczęcią, po
której tylko sznurek z zielonego jedwabiu pozostał.
1)Bukownica, wieś w pow. krobskim.
Dokument Nr 142
1409. die 2. mensis Februarii, Posnaniae.
Thomco castellanus Sandomiriensis et capitaneus Maioris Poloniae commutationem medietatis villae Bukownica uno manso agri
in Krobia stara a Smislao et Boguphalo de Bukownica cum Alberto episcopo Posnaniensi factam, ratam esse iubet.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Nos Thomco castellanus Sandomiriensis et capitaneus Maioris Polonie generalis
significamus, quibus expedit, tenore presencium vniuersis, presentibus et futuris, quod ad nostram et aliorum eiusdem terre
nobilium venientes presenciam nobiles viri Szmislaus et Buguphal filius suus, heredes in Minori
Bukownicza, non compulsi, nec coacti, nec per aliquem errorem seducti, sed beniuole, vsi amicorum suorum consilijs et matura prehabita
deliberacione, mente et corpore existentes (sani), cum reuerendissimo in Christo patre et domino, domino Alberto Dei gracia
episcopo Poznaniensi, permutacionem talem hereditatum inter se fecerunt, videlicet quod Smislaus et Boguphal predicti totam
medietatem ipsorum hereditatis Minoris
Bukownicza1) cum omni iure et domino, prout soli tenuerunt et habuerunt, omnibusque vsibus, fructibus, prouentibus, censibus, agris,
pratis, campis, pascuis, siluis, rubetis, borris, mellificijs, aquis, stagnis, paludibus, piscinis, piscaturis, fluminibus,
lacubus, riuulis, molendinis et generaliter cum singulis vtilitatibus et vniuersis pertinencijs, quocumque ad eandem medietatem
hereditatis Minoris
Bukownicza pertinentibus, nichil penitus iuris et dominij pro se et eorum legittimis successoribus reseruantes, medietate hereditatis
in eadem, pro vno manso agri cum domo et edificijs ac omnibus agris et pratis, campis et pascuis, quomodolibet ad ipsum mansum
pertinentibus in antiqua
Crobya cum addicione centum marcarum grossorum latorum Pragensium et numeri Polonicalis consueti dederunt modo, via et forma permutacionis
supradicte, per ipsum reuerendum dominum Albertum Dei gracia episcopum Poznaniensem et successores suos ac mensam episcopalem
tenendam, habendam, possidendam, vendendam, obligandam, commutandam et in vsus ipsius voluntarios conuertendam, prout sibi
domino episcopo et suis successoribus vtilius videbitur expedire, coram nobis plenarie tytulo proprietatis in perpetuum resingnauerunt.
Szmislaus vero predictus fideiussit pro nepotibus suis, videlicet pro pueris filie fratris sui germani Cunradi, ita quod nepotes
sui predicti infra tres menses ad nostri presenciam venire debent et eidem domino episcopo similem predicte medietatis hereditatis
Minoris
Bukownicza facere resignacionem et dictam approbare permutacionem; si autem predicti nepotes dictam resingnacionem medietatis hereditatis
Minoris
Bukownicza infra prenotatos tres menses non fecerint, tunc omnia dampna, quecumque ipse dominus episcopus fecerit, in ipsum fideiussorem
Szmislaum debent redundari. In cuius rei testimonium sigillum nostrum presentibus est appensum. Actum et datum in Poznania
ipso die Purificacionis Marie, anno Domini M° quadringentesimo nono. Presentibus strenuo nobilibusque viris, dominis: Bogussio
oommendatore circa sanctum Iohannem ante Poznaniam, Wysschotha |de
Lang, Wincencio Kothka de
Iasschenye, Nicolao de
Sepno, Martino Rosust de
Iarnoltowo et Michaele de
Miroslawice heredibus, alijsque plurimis fidedignis etc.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły katedralnej poznańskiej, opatrzony był pierwotnie jedną pieczęcią, po
której tylko sznurek z fioletowego jedwabiu pozostał.
1)Bukownica, wieś w pow krobskim.
Dokument Nr 143
1409. die 28. mensis Februarii, in Iedlna.
Wladislaus II. rex Poloniae civibus de Wschowa octo mansos agri in villa Przyczyna sitos, confert.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Vbi vtilitatis et commodorum habetur racio, ibi iura libertatum merito per
principes et legum latores debent augmentari. Proinde nos Wladislaus Dei gracia rex Polonie, necnon terrarum Cracouie, Sandomirie,
Siradie, Lancicie, Cuiauie, Lithuanieque princeps supremus, Pomeranie, Russieque dominus et heres, significamus tenore presencium,
quibus expedit, vniuersis, presentibus et futuris, presencium noticiam habituris, quod sane consideratis fidelium obsequiorum
constancijs, quibus ciues et incole ciuitatis nostre
Wschowa, nostram hactenus venerati sunt magestatem et imposterum aucto fidelitatis studio poterint prestancius venerari, volentes
ipsos nostre specialis gracie prerogatiua prosequi et letari ampliori, vt nostris suffulti munificencijs se ad seruicia nostra
propensius redderent prompciores, ipsis octo mansos in villa eorum
Przyczyna1) dicta cum octo marcis annui census in eisdem, quos Sigfridus de
Cono habuit et tenuit et consors eius legittima racione et nomine veri dotalicij sui ad tempora vite ipsius possidebat, qui octo
mansi post decessum predicti Sigfridi et sue consortis antedicte ad nostram fuerunt et sunt deuoluti maiestatem, donauimus,
appropriauimus, dedimus, adscripsimus et incorporauimus, damusque tenore presencium, appropriamus, incorporamus, adscribimus,
adiungimus de plenitudine nostre regie potestatis liberaliter et donamus donacione perpetua et in ewm. Quosquidem octo mansos
cum octo marcis annui census in eisdem, necnon cum omnibus pertinencijs et attinencijs vniuersis eorumdem, predicti ciues
tenebunt, habebunt, vtifruentur et possidebunt perpetuis temporibus duraturis cum potestate vendendi, obligandi, commutandi
de nostro duntaxat consensu speciali, et in vsus ipsorum vberiores conuertendi. Racione cuius donacionis predicti ciues ciuitatem
nostram
Wschowa supradictam muro et fossatis bene fortificare, murosque et fossata vetera reformare debent et tenentur. Harum quibus sigillum
nostre maiestatis est appensum testimonio literarum. Actum in
Celna(s) feria tercia Carnisprivii, anno Domini millesimo quadringentesimo nono. Presentibus reuerendis in Christo patribus, dominis:
Nicolao archiepiscopo Gneznensis, Alberto episcopo Poznaniensis ecclesiarum, necnon validis strenuisque viris; Iohanne de
Tarnow castellano Cracouiensi, Cristino de
Ostrow Sandomiriensi, Sandiuogio de
Ostrorog Poznaniensi, Iacobo de
Konieczpolye Siradiensi palatinis, Vincencio de
Granow castellano Naklensi et Iohanne de
Czurnina alias de
Ridzin herede, Costanensi et Wschouiensi capitaneo, alijsque quam pluribus nostris fidelibus fidedignis. Datum per manus domini
Nicolai prepositi sancti Floriani extra muros Cracouie ciuitatis, nostrique regni vicecancellarij, nobis sincere dilecti.
Ad relacionem eiusdem domini Nicolai regni Polonie vicecancellarij.
Liber privilegiorum civitatis Wschowa z XVIII w. str. 22. (Poznań, arch. rządowe).
1)Przyczyna, wieś w pow. wschowskim, tuż pod Wschową położona.
Dokument Nr 144
1409. die 28. mensis Februarii, in Iedlna.
Wladislaus II. rex Poloniae civibus de Wschowa quasdam leges confert.
In nomine Domini amen. Ad perpetuam rei memoriam. Vbi vtilitatis et commodorum habetur racio, ibi iura libertatum merito per
principes et legum latores debent augmentari. Proinde nos Wladislaus Dei gracia rex Polonie necnon terrarum Cracouie, Sandomirie,
Siradie, Lancicie, Cuiauie, Lithuanieque princeps supremus, Pomeranie, Russieque dominus et heres, significamus tenore presencium,
quibus expedit, vniuersis, presentibus et futuris, presencium noticiam habituris, quod sane consideratis fidelium obsequiorum
constancijs, quibus ciues et incole ciuitatis nostre
Wschowa nostram hactenus sunt venerati maiestatem et in posterum aucto fidelitatis studio poterint plus venerari, ad instantes peticiones
ipsorum ciuium viduali statui semper compacientes et compati volentes affectu, quibus vtique reliquis post decessum maritorum
varie turbaciones et plurima occurrunt incommoda, hanc legem perpetuis temporibus tenendam statuimus circa distribucionem
bonorum, post mortem maritorum ipsarum viduarum et relictarum derelictorum et remanencium, quod quandocumque aliquem ciuem
aut incolam eiusdem ciuitatis decedere ab hac luce contigerit, consorte sua legitima superstite remanente, quamuis vxori sue
predicte nichil de bonis suis racione dotalicij assignauerit, dum vitam ducebat in humanis, nihilominus tamen tercia pars
omnium bonorum mobilium et immobilium debet cedere vxoribus post decessum suorum maritorum et ad proprietatem earum deuenire,
iure ipsorum Magdeburgensi in contrarium edito, non obstante. Si quid autem vltra terciam partem maritus consorti sue legitime
predicte assignauerit coram capitaneo vel iudicio, dum viuerit, illud eciam vxor cum tercia parte predicta debebit sine difficultate
obtinere post mortem mariti sui, vt premittitur, et decessum. Pueri vero, si fue rint, duas partes predictorum bonorum aut
amici proximiores defuncti obtinebunt. Quia vero communitatis inordinata disposicio sine superiori consilio solet sepius in
ciuitatibus deuiare, volumus statuentes, vt omnes mechanicorum artifices et magistri suis proconsuli et consulibus ciuitatis
predicte, per capitaneum electis, debitam faciant obedienciam et in omnibus eorum ordinacionibus, statutis et preceptis omnino
eis sint subiecti, ipsorumque regiminibus et disposicionibus in statuendis empcionibus et vendicionibus se opponere non debeant,
nec eis quomodolibet contraire.
Illo eciam apposito specialiter et adiecto, quod quicumque in ciuitate cuiuscumque status vel condicionis extiterit, extraxerit
gladium vel cultellum causa et intencione occidendi vel eciam vulnerandi, pro extraccione gladij nomine pene in mediam marcam,
de cultelli vero extraccione in vnum fertonem ad pretorium pro municione et structura ciuitatis incidat et incurrat ipso facto;
qui vero cum extracto et nudo cultello ausu temerario in aliquem proiecerit, proiiciens vnam marcam pro pena soluere teneatur,
ad castrum videlicet octo scotos, aduocato octo et ad pretorium octo dare sit adstrictus. Harum quibus sigillum nostre maiestatis
est appensum testimonio literarum. Actum in
Iedlna feria tercia Carnispriuij, anno Domini millesimo quadringentesimo nono. Presentibus reuerendis in Christo patribus, dominis:
Nicolao sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopo, Alberto episcopo Poznaniensi, necnon validis strenuisque viris: Iohanne
de
Tarnow castellano Cracouiensi, Christino de
Ostrow Sandomiriensi, Sandziuogio de
Ostrorog Poznaniensi, Iacobo de
Konieczpole Siradiensi palatinis, Vincencio de
Granow castellano Naklensi et Iohanne de
Czirnina alias de
Rydzyn herede, Costanensi et Wschouensi capitaneo, alijsque quam pluribus nostris fidelibus fidedignis. Datum per manus domini Nicolai
prepositi sancti Floriani extra muros Cracouiensis ciuitatis, nostrique regni vicecancellarij, nobis sincere dilecti.
Ad relacionem eiusdem domini Nicolai regni Polonie vicecancellarij.
Liber privilegiorum civitatis Wschowa z XVIII wieku str. 25 (Poznań, Archiwum rządowe).
Dokument Nr 145
1409. die 25. mensis Aprilis, Gnesnae.
Nicolai archiepiscopi Gnesnensis cum terrigenis dioecesis Gnesnensis de decimis reddendis pactum.
In nomine Domini amen. Nos Nicolaus diuina prouidencia sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopus, vnacum venerabilibus dominis,
fratribus nostris, capitulo eiusdem ecclesie Gneznensis, ad perpetuam rei momoriam et ad vniuersorum, quorum interest, noticiam
presentibus volumus peruenire, quod cupientes controuersias inter nos et ecclesiam nostram, ex vna, necnon nobiles et terrigenas
nostre dyoecesis ex altera partibus, super infrascriptis articulis et alijs dudum exortas, modo, quo possumus, meliori pro
qualitate temporis currentis conplanare, cum eisdem nobillibus et terrigenis talem fecimus ordinacionem et concordiam futuris
temporibus duraturam. Videlicet, quod de antiquis villis et de agris locatis et possessis uel decima manipulatim, vbi decime
solui consueuerunt, secundum antiquam consuetudinem, ad quos pertinent, soluantur; et vbi antiqua villa de iure Polonico in
ius Theutunicum transferetur, in quo territorio sita fuerit, illius loci iure fruetur, scilicet quod pro decima campestri
soluant incole ville illius census medietatem, videlicet sex mensuras triplicis grani, vt prefertur, cum sex grossis Pragensibus
de quolibet manso Sredensi, et dicti mansi duo in vnum non coniugentur neque aliter dilatabuntur. In territorio vero Naklensi,
inter Pomeraniam et
Nothesch pro decimis, que manipulatim solui deberent, de quolibet manso Culmensi uel Sredensi per tres scotos grossorum eorundem in
festo sancti Martini confessoris incole villarum dicti territorij persoluere tenentur. Sculteti insuper villarum, in quibus
per kmethones maldrate soluuntur, per quatuor mansos liberos et non plures habebunt, de quibus plebano, a quo audient officia
diuina et percipient ecclesiastica sacramenta, more antiquo soluent missales annonas, de quolibet manso mensuram siliginis
et mensuram auene, ita quod quilibet ipsorum scultetorum in sua scultecia maldratas cum peccunijs sit astrictus recolligere
fideliter et reponere in loco tuto ac seruare, et demum illi, ad quem pertinent dicte maldrate, cum pecunijs presentare; non
soluentes vero et soluere retardantes ipsi sculteti ad estimacionem debiti debent inpignorare et sub penis certis infra vnius
mensis spacium a die inpignoracionis, prout arcius poterunt, compellere ad soluendum, alias ipsi sculteti et kmethones in
toto uel in parte non soluentes, tam diu post dictum mensem executentur, quousque integraliter dictus census fuerit persolutus.
De quibus siquidem quatuor mansis predicti sculteti uel alter eorum, si aliquem vendiderint, obligauerint seu alijs ad arandum
concesserint uel quoquomodo alienauerint, de illis, qui eos arabunt, vna cum villanis decimam aut maldratas cum censibus soluent,
vbi villani soluere consueuerunt. Insuper quociens aliquem mansum in villa locata quouismodo desertari contingat arcius illum
preter dominum ville, in campo decimam persoluet manipulatim, quousque locetur, et census cum maldratis persoluantur. Item
rectores ecclesiarum et alij quicumque presbiteri Gneznensis dyocesis pro columbacione, pro baptismo, pro copula, pro extrema
vnccione nichil petant, sed quod ipsis dabitur caritatiue, recipiant et gratuite. Vbi autem sacerdotem uel clericum in sacris
constitutum wlnerari, capi uel occidi contigerit, locus ille tamdiu sit interdictus, quousque maleficium huiusmodi commitens,
ecclesie satisfaciat, uel ipsi ecclesie pro pena tradatur, aut homines loci eiusdem sacramentum prestiterint, quod eis operam
non dantibus neque detinere valentibus, idem aufugit malefactor, et extunc in dicto loco diuina relaxabuntur. Eciam non cessetur
a diuinis propter aduentum ad aliquem locum alicuius excommunicati, ne iusti diuino officio indebite priuentur. Preterea fabrica
ab ecclesijs, vbi dominus noster rex Polonie habet iuspatronatus, non requiratur. Item statuimus cum dictis nobilibus et terrigenis,
quod vbicumque miles militi obligat hereditatem, de agris, quos obligans colebat, recipiens obligacionem teneatur decimare,
vbi ille, qui obligauit, decimabat. Si vero occuparet et exararet plures agros, repellens de illis kmethones, in
gonythwam decimabit. Item ordinamus, quod maldrate de villis domini nostri regis Polouie ac nobilium et terrigenarum predictorum nobis
non ducantur; sed qui ducere voluerint, non prohibeantur. In cuius rei testimonium nostrum et dicti capituli nostri Gneznensis
sigilla presentibus sunt appensa. Actum et datum Gnezne ipso die sancti Marci ewangeliste, anno Domini M° CCCC° IX. Presentibus
honorabilibus viris dominis: Nicolao Strosberg preposito, Petro cantore, Nicolao archidiacono, Iacobo custode, Kelczone cancellario,
Abraham preposito Lanciciensi, Nicolao Strzeschconis officiali, Borcone, Nicolao Gorca, Lorcone, Nicolao de
Czesschewo, Nicolao Longo, Adam, Marino, Miroschcone, Albrico, Henrico et Nicolao Bronislai, prelatis et canonicis dicte ecclesie nostre
Gneznensis tunc nobiscum capitulariter congregatis.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 311), opatrzony był pierwotnie dwoma
pieczęciami, zawieszonemi na sznurkach z białego, różowego i czarnego jedwabiu, których wyciski wyłupane.
Dokument Nr 146
1409. die 28. mensis Ianuarii, in Kalisz.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis Nicolao Stressconis officiali et Boguslao vicario in spiritualibus Gnesnensibus mandat,
ne litem, quam Ioannes filius Glinski Nicolao Felker advocato Plesseviensi intendebat, diiudicare praesumant.
R. Zakaz powyższy wydany zostaje z tego powodu, ponieważ spór ów dotyczy sprawy dziedzicznej, należy więc takową do właściwego
sądu odesłać. In
Kalis feria secunda infra octauas s. Agnetis.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta anni 1409.
Dokument Nr 147
1409. die 7. mensis Iunii, in Sienno.
Martinus de Kalinowo castellanus Siradiensis Wladislao II. regi Poloniae fidelitatem promittit.
Nos Martinus de
Kalinowo castellanus Syradiensis, significamus, quibus expedit, vniuersis, quod cupientes se in fidelitate, quam erga serenissimum
principem et dominum, dominum Wladislaum regem Polonie et dominum nostrum graciosissimum et Coronam ipsius regni Polonie gerimus,
constancius exercere, ipsius Maiestati sue fidei et honoris nostri puritate nos submittimus et tenore presencium pollicemur,
quod Celsitudini et Corone ipsius fidelis esse volumus et ipsum tanquam dominum nostrum graciosissimum ab omnibus insidijs
quorumlibet premuniri, eumque nullis exquisitis coloribus deserere, sed ei et regno ipsius Polonie assistere; nulli alteri
preter ipsum adherendo. In cuius rei testimonium sigillum nostrum presentibus est appensum. Datum in
Sneno feria sexta in crastino Corporis Cristi, anno Natiuitatis Domini millesimo quadringentesimo nono.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 313), opatrzony był pierwotnie jedną
pieczęcią, na pasku pargaminowym uwieszoną, z której pozostał tylko mały ułomek, wyobrażający herb Sulimę.
Dokument Nr 148
1409. die 7. mensis Iunii, in Sienno.
Iacobus de Koniecpole palatinus Siradiensis Wladislao II. regi Poloniae fidelitatem promittit.
Nos Iacobus de
Koneczpole palatinus Syradiensis, significamus, quibus expedit, vniuersis, quod cupientes se in fidelitate, (quam) erga serenissimum
principem et dominum, dominum Wladislaum regem Polonie etc. dominum nostrum graciosissimum et Coronam ipsius regni Polonie
gerimus, constancius exercere, ipsius maiestati sub fidei et honoris nostri puritate nos submittimus et tenore presencium
pollicemur, quod celsitudini et Corone ipsius fidelis esse volumus et ipsum tamquam dominum nostrum graciosissimum ab omnibus
insidijs quorumlibet premunire, eumque nullis exquisitis coloribus deserere, sed ei et regno ipsius Polonie assistere, nulli
alteri preter ipsum adherendo. In cuius rei testimonium sigillum nostrum presentibus est appensum. Datum in
Sneno feria sexta in crastino Corporis Cristi, anno Incarnacionis Domini millesimo quadringentesimo nono.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 312), opatrzony był pierwotnie jedną
pieczęcią, na pasku pargaminowym uwieszoną, której dziś brak.
Dokument Nr 149
1409. die 10. mensis Iunii, in Trzęsacz.
Stephanus molitor de Trzęsacz Mathiae abbati monasterii Bissoviensis octo mensuras siliginis soluturum sese obligat.
Nos Nicolaus heres in
Iastrambe, Iaszek de
Ganthcze, Sbylud Szambowszky, Stanislaus Bolemiszky, Nicolaus Sanszadi, iudicio terrestri in
Transzacz presidentes, significamus omnibus et singulis, tam presentibus, quam futuris, necnon ceteris, quibus expedit, vniuersis,
quod veniens Stephanus molendinator de
Transzacz1) cum omnibus et singulis fratribus suis, qui ad predictum molendinum ius patronatus habuerunt, bannita ad iudicia tam Theutunicalia,
quam Polonicalia, publice profitendo recognouit, se debitorie teneri et obligari venerabili viro, dominio Mathie abbati de
Bysszowia ac toto conuentui octo last. siliginis de antiquo censu, cuius quidem siliginis prius nominatus Stephanus debet et est astrictus
ad soluendum IIIor last. super festum Penthecostes proxime nunc venturum, et alias IIIIor last. super aliud festum Penthecostes,
continue se sequentes, nullam exclusionem de censu annuali faciendo, sed quolibet anno de censu IIIIor. last. ad soluendum
est astrictus. Si et inquantum prius fatus Stephanus molendinator de
Transzacz uel eius successores legittimi non curarent predictam siliginem super terminum primum exsoluere uel super secundum, extunc
dominus Mathias abbas cum toto conuentu eius debet se intromittere predictum in molendinum, quod molendinum iusto iure acquisiuit;
quod quidem molendinum debet et potest tenere, habere, possidere libere, pacifice et quiete, cum omni iure et pleno dominio
ac omnimoda proprietate iure hereditario patronatus. Si eciam contingeret prelibatum Stephanum molendinatorem hocidem molendinum
vendere, nulli hominum viuenti potest vendere, nisi prehabita licencia domini Mathie abbatis ac eius conventus, uel eundem
ad soluendum erit primordialis ac principalis, et prius tactus venerabilis pater Mathias abbas ac eius totus conuentus predicto
cum Stephano paratus est quauis cum persona mundi viuente iusticie complementum facere, regula iuris dictante et exigente.
Et super hoc venerabilis dominus Mathias abbas iudicio banitho Theutunicali dedit solucionem testimonialem et nobis iudicio
in terrestri IIIIor grossos adiudicatum. In cuius rei testimonium presenti litere sigilla nostra sunt appensa. Datum in
Transzacz feria secunda infra octauas Corporis Christi, anno Domini M° CCCC° nono.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum rządowem w Poznaniu(Koronowo N. 138), opatrzony jest piecioma małemi, okrągłemi
pieczęciami z zielonego wosku, zawieszonemi na paskach pargaminowych. Pierwsza wyobraża herb Rolę. Napis: s. Nicolai de Iast.
Druga herb Leliwę. Napis otokowy nieczytelny. Trzecia herb Pomian. Napis otokowy również nieczytelny. Czwarta herb Ramułt.
Napis otokowy nieczytelny. Piąta klucz Jasieńczyka. Napis: s. Nicolai de ....
1)Trzęsacz, wieś w pow. bydgoskim, par. Włóki.
Dokument Nr 150
1409. die 3. mensis Iulii, Posnaniae.
Albertus episcopus Posnaniensis cum Smislao et filiis eius Boguphalo et Pelca, necnon Smislao filio Conradi unum mansum agri
in Krobia stara medietate villae Bukownica mała commutat.
R. Poznanie feria quarta infra octauas ss. Petri et Pauli apostolorum. Testes: Pelka cantor, Nicolaus Poznaniensis, Conradus
Srzemensis, Sandko Pczewiensis archidiaconi, Nicolaus de
Gorka cancellarius, Iohannes officialis, s. Spiritus prepositus, Michael Blida decretorum doctor, Vincencius de
Marcinkowo, Albertus de
Slachcino, Petrus Luciani, Bartholomeus Rinconis, Petrus decanus Lubucensis, prelati et canonici ecclesie Posnaniensis.
Archivum consistorii episcopalis Gnesnensis, acta de a. 1598-1604.
Dokument Nr 151
1409. die 28. mensis Iunii, in Kalisz.
Nicolaus Szyczek civis Calissiensis cum filio suo Petro ecclesiae parochiali Callissiensi ad s. Nicolaum duas marcas annuas
in vim reemptionis confert.
R. Paulus Golisch proconsul, Iohannes Renis, Henricus Schelesil, Iacobus institor, Petrus Bochner et Martinus Hendloff consules,
Nicolaus Cranch, Thomas Wartinberg, Vincencius institor, Erasmus Maregrephe, Nicolaus Swalin, Cloze braseator et Hannus arcufex,
scabini Calissienses, feria sexta in vigilia bb. Petri et Pauli apostolorum poświadczają, iż stanąwszy przed nimi w sądzie
gajonym wobec wójta Jakuba syna Zacharyaszowego, Mikołaj Szyczek ich współobywatel, wraz z swym synem Piotrem, darowali 2
grzywny czynszu rocznego na ich domu narożnym, leżącym w rynku miasta obok domu Jana kaletnika, na utrzymywanie lampy przed
ołtarzem św. Trójcy w kościele parafialnym św. Mikołaja, któreto pieniądze mają być wypłacane na ręce Jakusza Byalorzytha
i Michała Korabia, dozorców światła w tymże kościele. Czynsz ten może być skupionym za 20 grzywien monety, mianowicie 10 grzywien
groszy szerokich i 10 grzywien tojaków
(tercianorum), które jednak do użytku kościoła mają być obrócone.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, ad a. 1452.
Dokument Nr 152
1409. die 8. mensis Iulii, in Szrem.
Wladislaus II. rex Poloniae dat Adae dicto Rinda treugas pacis cum civibus de Kościan.
Wladislaus Dei gracia rex Polonie, Litphanieque princeps supremus et heres Russie etc. significamus tenore presencium, quibus
expedit, vniuersis, quomodo consideratis displicencijs et rancorum materijs, que inter ciues nostros de
Costan, puta consules, iuratos, totamque communitatem ex vna, et Adam alias Rinda suosque filos consanguineos, parte ab altera uertebantur
et de die in diem inflammari et crescere sperabantur occasione duorum maccellorum ibidem in
Costen1) existencium, que dicto Ade alias Rinda ponderatis et ad mentem reductis suis fidelibus obsequijs, quibus nobis multipliciter
placere meruit, erga nos et eandem ciuitatem nostram
Costan se exercendo fideliter, constanter et ipsi ciuitati plurima commoda felicia procurando, de nostra mera liberalitate dare
et donare dignati sumus graciose solita nostra consolacione, qua cunctos fideliter nobis seruientes, consolare consueuimus,
ipsum animaduertentes reddere consolatum, quarum itaque flammas volentes extinguere et earum fomenta ac scintillas suffocare,
et ipsum Adam alias Rinda suosque filios et consanguineos ciuibus et incolis Costensibus continere et in fauorem pristinum
reducere, vt vnanimes in pace et amoris intimi dulcedine valeant permanere, eidem Ade alias Rinda eiusque filijs et consanguineis
treugas pacis dedimus perpetuas et per quosuis ciues et incolas Costenses sub pena et vadio certo duorum milium marcarum,
quod inter ipsos vallauimus et vallamus presentibus, inconcusse et inviolabiliter obseruandas firmiter, decernentes, quod
nullus penitus ipsorum ciuium predictis Ade uel eius filijs seu eciam consanguineis in facto donacionis eorundem duorum maccellorum,
per nos ita liberaliter facte, debet mencionem facere uerbo et facto seu quocumque alio modo famam ipsorum detractiuam(s),
sed quod omnino ab impeticione et obieccione note infamie talismodi sint liberi, mundi et soluti. Si uero quispiam ausu temerario
ductus, secus in premissis attemptare presumserit et ipsis lingwa indomita et efrena aliquid detractiuum honori dixerit, obiecerit
seu eciam aliquam fecerit memoriam, ante omnia ciuitas Costanensis predicta nobis uel nostris successoribus predictam penam
et vadium vallatum duorum millium marcarum soluere tenebitur; is autem, qui huiusmodi infamie fulminator fuerit, incurret
contumaciter et subici debebit dispendio colli et honoris. Vobis igitur Iohanni de
Czirmina capitaneo, aduocatisque, consulibus, iuratis et incolis nostre ciuitatis
Costan vniuersis modernis et alijs pro tempore existentibus, presentibus requirendis, nostris firmis damus regalibus in mandatis,
quatenus predictis Ade Rinda eiusque filijs et consanguineis treugas pacis huiusmodi, per nos ipsis datas, inuiolabiliter
seruare debeatis et eas per quempiam firmiter et inconcusse seruandas, in ecclesijs, foris et locis, in quibus maior hominum
confluit multitudo, exclamare faciatis sub pena et vadio suprascriptis. Pro firmiori huiusmodi nostri decreti treugarum et
composicionis tencione et efficacia, horum seriem plenarie ad libros terrestres et ciuiles insribi facientes. Harum quibus
sigillum nostrum appensum est testimonio literarum. Datum in
Szrem feria secunda infra octauas Visitacionis sancte Marie virginis gloriose, anno Domini M° CCCC° nono. - Ad relacionem Nicolai
regni Polonie vicecancellarij.
Księga ziemska kościańska z lat 1406 - 1412, str. 251.
1)Kościan miasto powiatowe w księstwie poznańskiem.
Dokument Nr 153
1409. die 19. mensis Iulii, Lanciciae.
Petrus Szafraniec subcamerarius Cracoviensis et capitaneus Lanciciensis testatur, Iacussium de Słupcza cum Nicolao archiepiscopo
Gnesnensi partem villae Słupcza villa Tarnówka commutasse.
In nomine Domini amen. Quoniam multis dubiorum incommodis tunc prudenter occurrimus, dum gesta etatis nostre literarum apicibus
et testium annotacione perhennamus, proinde nos Petrus Schaffranecz subcamerarius Cracouiensis et capitaneus Lanciciensis,
significamus tenore presencium vniuersis, tam presentibus, quam futuris, quod ad nostram et multorum baronum ac nobilium nobis
assidencium, veniens presenciam nobilis Iacussius heres de
Slupcza, sanus mente et corpore, non coactus nec compulsus, neque aliquo errore seductus, sed de certa sua sciencia spontanea, suorumque
fretus consilio amicorum, totalem et totam partem suam, quam in dicta villa
Slupcza,1) in terra Lanciciensi sita, ex paterna successione habuit, cum agris, pratis, campis, siluis, mericis, quercetis, nemoribus,
borris, mellificijs, molendinis, emolimentis, lacubus, piscinis, piscaturis, censibus, redditibus, omnibusque vtilitatibus
iam factis existentibus et fiendis, quibuscumque nominibus vocitentur, prout dicta pars predicte ville
Slupcza ab alijs partibus et villis in suis limitibus longe lateque, circumferencialiter est distincta, et prout ipsam partem solus
tenuit, cum omnibus suis pertinencijs, nichil iuris, dominij uel proprietatis in eadem parte pro se uel suis successoribus
legittimis reseruando, cum reuerendo in Christo patre, domino Nicolao sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopo pro villa
Tharnowca2) in terra Maioris Polonie sita, receptis ab eodem domino Nicolao archiepiscopo in supplementum valoris predicte partis sue
quadringentas marcss latorum grossorum Pragensium permutauit et iusto permutacionis titulo coram nobis resignauit, per prefatum
dominum Nicolaum archiepiscopum Gneznensem et successores suos archiepiscopos Gneznenses et dictam Gneznensem ecclesiam tenendam,
habendam, regendam, vendendam, commutandam, obligandam, alienandam et in vsus ecclesie Gneznensis predicte conuertendam, aut
per se et mensam suam archiepiscopalem possidendam temporibus perpetuis duraturis. Nos igitur permutacionem et resignacionem
predicta rata et grata habentes, presentibus approbamus, ratificamus et de nostra certa sciencia confirmamus, decernentes
ea obtinere robur perpetue firmitatis. In cuius rei testimonium presentes scribi et nostri appensione sigilli iussimus comuniri.
Actum et datum Lancicie feria sexta post festum sancti Allexij confessoris, anno Domini M° CCCC° IX. Presentibus nobilibus
viris, dominis: Iohanne de
Lankoschin castellano, Clemente de
Zychlin vexillifero, Nicolao de
Opporow venatore, Stanislao de
Byelawy pincerna Lanciciensibus, necnon Lyscone de
Orlow castellano Brzezinensi, Puczkone de
Nandzerzewo et alijs multis fidedignis.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 314), opatrzony jest jedną pieczęcią
na sznurku z białego i czarnego jedwabiu zawieszoną, po której tylko skorupa wosku bez wycisku pozostała.
1)Słupcza, wieś tej nazwy w ziemi łęczyckiej dziś nie istnieje.
2)Tarnówka, wieś zapewne w powiecie kolskim.
Dokument Nr 154
1409. die 26. mensis Iulii, in Inowłodź.
Thomco de Węgleszyn castellanus Sandomiriensis et capitaneus Maioris Poloniae Wladislao II. regi Poloniae cum certo numero
hastarum famulari sese obligat.
Ego Thomco de
Wangleschin castellanus Sandomiriensis et Maioris Polonie capitaneus, notum facio, quibus expedit, vniuersis, quod pro quadringentis
marcis grossorum Pragensium, in quibus racione ...... serenissimo principi, domino Wladislao regi Polonie etc. domino nostro
gracioso obligor et astringor, dum et quando regnum ipsius Polonie contra quoscumque eius inimicos exircitualiter se mouebitur,
cum certo numero hastarum promitto eidem domino regi famulari et quadringentas marcas predictas promereri; et si hoc ipsum
facere non potuero aut neglexero quouismodo, extunc ad solucionem earundem quadringentarum marcarum domino regi predicto me
obligo et astringo. Harum quibus sigillum meum appensum est testimonio literarum. Datum in
Inowlodz feria sexta in crastino beati Iacobi apostoli, anno Domini millesimo quadringentesimo nono.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 315). Pieczęć wraz z paskiem pargaminowym
oderwana.
Dokument Nr 155
1409. die 30. mensis Iulii, in Radoszyce.
Wladislaus II. rex Poloniae Martino de Sławsko villam Ceków in XXX marcis pignori obligat.
Wladislaus Dei gracia rex Polonie, Lithuanieque princeps supremus et heres Russie etc. significamus tenore presencium, quibus
expedit, vniuersis, quomodo attente mentis intuitu perpendentes grate et multum accepte fidelitatis studiosa obsequia, quibus
strenuus Martinus de
Slawsco subdapifer Poznaniensis, miles noster fidelis, nobis multipliciter placere meruit et in futurum aucto fidelitatis studio
prestancius poterit complacere, horum intuitu volentes ipsum specialis gracie prosequi fauoribus et ad obsequia nostra reddere
continuo prompciorem, sibi in et super villa nostra
Czecowo1) in districtu Kalisiensi sita, quam alias a nobis habuit in tenuta, de triginta marcis numeri Polonicalis consueti, quadraginta
octo grossos in marcam quamlibet computando, graciose prouidimus et prouidemus harum serie mediante. Quamquidem villam
Czecowo idem Martinus (cum omni iure et dominio), quibus ipsam soli habuimus, cum omnibus ipsius vtilitatibus, fructibus, prouentibus,
censibus, redditibus, coherencijs, pertinencijs, appendijs ad eam quomodolibet ab antiquo spectantibus, habebit, tenebit,
vtifruetur et pacifice possidebit, quousque sibi vel suis successoribus per nos aut successores nostros dicte triginta marce
persolute fuerint integre et de pleno; quibus exsolutis prefate ville possessio ad nos uel successores nostros deuolui debet
pleno iure. Harum quibus sigillum nostrum appensum est testimonio litterarum. Datum in
Radoschicze feria tercia proxima post diem sancti Iacobi apostoli, anno Domini millesimo quadringentesimo nono. - Relacio Sbignei marschalci.
Teka Naruszewicza 10 N. 126, z oryginału pargaminowego, przechowanego niegdy w Archiwum koronnem, u którego na pasku pargaminowym
wisiała pieczęć z czerwonego wosku.
1)Ceków, wieś w wojew. i pow. kaliskim, par. Kosmów.
Dokument Nr 156
1409. die 23. mensis Augusti, in Bukownica.
Pribislaus Gryżyński ecclesiam parochialem in Włoszakowice iterum erigit et dotat.
R. Przibislaus Griszynski heres in
Brenno dominusque in
Bukowyecz et
Lloszakowycze a. D. 1409 in vigilia b. Bartholomei apostoli, anno, quo ecclesia predicta est erecta et de nouo edificata, cum maxima gwerra et altercacio
est facta inter serenissimum principem Wladislaum regem Polonie et Cruciferos, za zgodą braci swych rodzonych Andrzeja, Jana
i Wyszaka, funduje na nowo kościół parafialny NMaryi Panny i Wszystkich Świętych we wsi
Włoszakowice,1) ponieważ obecny jego rządca ks. Piotr Bronski dla zupełnego upadku fundacyi dłużej się utrzymać nie może, a i przedtem z
tegoż powodu probostwo to przez dłuższy czas wakowało. Fundator przeznacza na wspomożenie 2 grzywny groszy rocznego czynszu,
które zapisuje na swej wsi
Bukownica,2) dalej jednę grzywnę zapisaną na wsi
Grotniki3) i jednę grzywnę zapisaną na
Włoszakowicach; gdyby zaś wsie te przez nieszczęście opustoszały, wtenczas proboszczowie mają pierwsi swój czynsz z nich pobierać i z wszystkich
ich dochodów n. p. z młynów. Oprócz tego otrzymują proboszczowie młyn we Wł
oszakowicach, zwany Mały młyniec, wraz ze stawem i dopływem i odpływem tegoż i wolnem rybołostwem na swój stół, równie wolny wrąb w lesie
na budulec i opał, za co młynarz ma wolność mielenia dla mieszkańców wsi i obcych, dając za to dziedzicowi rocznie 4 kapłony
na Boże Narodzenie. Nadto otrzymują proboszczowie dziesięciny snopowe na folwarkach wsi
Włoszakowice i Koly i wolność paszenia owiec, bydła i świń na żołędziach, nadto jeden ogród. Przytem przyrzeka fundator
sub fide et honore, że gdyby kiedy wykupił od biskupa wiardunki ze wzmiankowanych wsi za swe pieniądze, wtedy złoży 20 grzywien on lub jego spadkobiercy,
z których czynsz mają proboszczowie pobierać. W końcu wzywa klątwy kościelne na swych następców, gdyby który z nich powyższą
darowiznę miał naruszyć.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta ann. 1591 - 1593.
1)Włoszakowice wieś paraf. w woj. niegdy poznańskiem, pow. kościańskim.
2)Bukownica jedna leży w pow. krobskim, druga w ostrzeszewskim.
3)Grotniki leżą w pow. wschowskim.
Dokument Nr 157
1409. die 16. mensis Septembris, Vladislaviae.
Ioannes vicarius in spiritualibus Wladislaviensis canonicatum in ecclesia Crussviciensi ad s. Vitum Nicolao praeposito ecclesiae
ad s. Florianum confert.
Iohannes scolasticus Wladislauiensis, vicarius reuerendi in Christo patris et domini, domini Iohannis episcopi Wladislauiensis
in spiritualibus generalis, discretis viris, dominis .. ebdomadarijs sancti Petri Cruszuiciensis ac vniuersis et singulis
vicarijs sancti Viti in castro Cruszuiciensi ecclesiarum collegiatarum, qui presentibus fuerint requisiti, salutem in Domino.
Vacantibus canonicatu et prebenda in dicta ecclesia sancti Viti per mortem domini Nicolai de
Chrobrza, vltimi et inmediati prebendarij eorundem, extra Romanam curiam defuncti, ad presentacionem serenissimi principis et domini,
domini Wladislai Dei gracia regis Polonie etcetera, ius patronatus dictorum canonicatus et prebende obtinentis, honorabili
viro, domino Nicolao preposito ecclesie collegiate sancti Floriani extra muros ciuitatis Cracouiensis,
1) et in ipsius absencia discretis viris domino Clementi plebano in
Brest, procuratori suo legittimo, presencium exhibitori prouidimus et presentibus prouidemus, ipsumque per bireti nostri imposicionem
de eisdem inuestiuimus et presentibus inuestimus, instituentes eundem canonicum prebendatum ecclesie sancti Viti supradicte.
Quocirca vobis et cuilibet vestrum, qui presentibus fuerit requisitus, in uirtute sancte obediencie districte precipiendo
mandamus, quatenus memoratum dominum Nicolaum aut dictum suum procuratorem in possessionem dictorum canonicatus et prebende,
iurium et pertinenciarum eorundem nostra auctoritate inducatis legittime corporalem, asignatisque sibi stalo in choro loco
uocem in cappitulo cum plenitudine iuris canonici ipsum recipiatis et ab alijs canonicis eiusdem ecclesie recipi faciatis
in canonicum et in fratrem, facientes inducto de redditibus, prouentibus et obuencionibus vniuersis ipsius prebende a reddituarijs
et censuarijs integre respondere. Datum Wladislauie die XVI mensis Septembris, anno Domini millesimo quadringentesimo nono,
nostro sub sigillo.
Dokument pargaminowy, nieco zniszczony, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 316), opatrzony
jest małą pieczątką okrągłą, z ciemnego wosku, uwieszoną na pasku pargaminowym. Pieczęć wyobraża popiersie Matki Boskiej z
dzieciątkiem, otoczone promieniami. W otoku napis acz wyraźny, przecież nieczytelny.
1)Kościół niegdy kollegiacki św. Floryana na Kleparzu pod Krakowem.
Dokument Nr 158
1409. die 28. mensis Octobris, in Opatów.
Wladislaus II. rex Poloniae civibus de Rydzyn immunitates quasdam confert.
Wladislaus Dei gracia rex Polonie, Lithuanieque princeps supremus et heres Russie, significamus tenore presencium, quibus
expedit, vniuersis, quomodo ob merita fidelium obsequiorum, quibus Iohannes de
Ridzin noster fidelis dilectus, nobis placere meruit et adhuc prestancius poterit complacere, ad instantesque peticiones ipsius
ciuitatis
Ridzini1) condicionem volentes facere meliorem, omnibus et singulis mercatoribus et cuiuscumque status et condicionis hominibus cum
peccoribus et frumentis vel alijs ibi emptis recedendi plenam et omnimodam concedimus tenore presencium facultatem, ad nostre
dumtaxat beneplacitum voluntatis. Vobis igitur capitaneis, burgrabijs, procuratoribus, viceprocuratoribus alijsque regni nostri
officialibus et eorum vicesgerentibus, nostris certis damus regalibus in mandatis, quatenus omnes et singulos homines cum
ipsorum pecoribus et frumentis in
Ridzin transeuntes et transire volentes vel abinde recedentes, nulla presumatis impedire racione tamdiu, quousque a nobis aliud
habueritis in mandatis. Datum in
Opatow feria secunda in die Simonis et Iude beatorum (apostolorum), anno Domini millesimo quadringentesimo nono. - Relacio domini
Nicolai vicecancellarij.
Teka Naruszewisza 10 N. 136 z oryginału pargaminowego, przechowanego niegdy w Archiwum koronnem.
1)Rydzyn miasteczko niegdy w woj. poznańskiem, pow. kościańskim.
Dokument Nr 159
1409. die 21. mensis Novembris, Cracoviae.
Wladislaus II. rex Poloniae Thomconi Komornicki villam Wroblów in CXL marcis pignori obligat.
Vladislaus Dei gracia rex Polonie, Lithuanieque princeps supremus et heres Russie etc. significamus tenore presencium, quibus
expedit, vniuersis, quomodo Thomkoni Komornicki, nostro fideli dilecto, villam nostram
Wroblow in terra et districtu Welunensi sitam, in centum marcis grossorum Pragensium, in quibus ipsam dudum tenuit a nobis obligatam,
et quadraginta monete communiter decurrentis, quas ab ipso effectualiter accepimus, obligauimns et tenore presencium obligamus,
cum omnibus et singulis ipsius vtilitatibus, censibus, fructibus, molendinis, prouentibus et alijs pertinencijs, ad ipsam
spectantibus, per ipsum habendam, tenendam quiete et pacifice possidendam, tamdiu, quousque sibi dicte centum marce grossorum
Pragensium et quadraginta monete decurrentis per nos vel successores nostros ex integro fuerint persolute. Quibus solutis
villa predicta ad nos et nostros successores redire debebit pleno iure, sic eciam, quod eandem nonnisi proprijs pecunijs tantummodo
pro nostra necessitate redimere debemus. Harum quibus sigillum nostrum appensum est testimonio literarum. Datum in Cracouia
feria quinta proxima post festum beate Helizabeth, anno Domini millesimo quadringentesimo nono. - Relacio domini Nicolai vicecancellarij.
Teka Naruszewicza 10 N. 134 z oryginału pargaminowego anihilowanego, przechowanego niegdy w Archiwum koronnem, opatrzonego
pieczęcią zawieszoną na pasku pargaminowym.
Dokument Nr 160
1410. die 20. mensis Februarii, Sandomiriae.
Pribislaus de Gryżyn Wladislao II. regi Poloniae D marcas ad manus Ioannis de Rydzyn solvere sese obligat.
Nos Przibislaus de
Grizin promittimus bona fide quingentas marcas grossorum latorum Pragensium, numeri et ponderis Polonicalium, quadraginta octo grossos
in marcam quamlibet computando, ad manus Iohannis de
Rydzin pro serenissimo principe et domino, domino Wladislao rege Polonie, ad festum Pasce proxime venturum sine omni dilacione ad
racionem mille marcarum, in quibus nobis oppidum
Costczan1) obligauit, quarum iam de facto in paratis quingentas exsoluimus sue Serenitati, reponere et soluere sine falso(?). Quas
si ad predictum festum Pasce proxime afuturum non soluerimus, extunc de omnibus bonis nostris hereditarijs, que possidemus,
cedere debemus, de quibus ipse dominus rex intromittendi se liberam habebit facultatem et ea pro se retinere. Harum quibus
sigillum nostrum appensum est testimonio literarum. Datum Sandomirie feria quinta proxima post dominicam Reminiscere, anno
Domini M° CCCC° decimo.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 317), opatrzony był małą pieczęcią
okrągłą z zielonego wosku, zawieszoną na pasku pargaminowym, po której tylko ułomek niewielki pozostał.
1)Kościan miasto powiatowe w księstwie poznańskiem.
Dokument Nr 161
1410. die 29. mensis Aprilis, Cracoviae.
Petrus episcopus Cracoviensis notificat Wladislao II. regi Poloniae bullam quandam Alexandri V. P. M.
Serenissimo principi et domino, Wladislao Dei gracia regi Polonie illustri, salutem in Domino et regie maiesta ..............
Petrus eadem gracia episcopus Cracouiensis et Sedis apostolice nunccius, per sanctissimum in Christo patrem et dominum, dominum
Allexandrum [diuina prouidencia papam] quintum ad vestrum regnum Polonie et ad totam prouinciam Gneznensem cum concessione
[variarum] facultatum specialiter [deputatus ............ facultates vestre regie maiestati, vt indulgenciam, que in concilio
Pysano existentibus est concessa, per certe tenoris litteras nobis .......... est commissum. Cuius quidem facultatis tenor
de verbo ad verbum sequitur et est talis:
Allexander episcopus seruus seruorum Dei, venerabili [in Christo fratri] episcopo Cracouiensi, apostolice Sedis nunccio, salutem
in Domino et apostolicam benediccionem. Cum te ad Polonie regem et nonnullas alias ...... nonullis nostris et Romane ecclesie
negocijs presencialiter destinemus, nos volentes ea tibi commoda, per que te possis alijs reddere gratum .... sum Fraternitati
tue concedendi auctoritate nostra, carissimo in Christo filio Wladislao regi, tum ....... et carissime in Christo filie .....
Anne regine Polonie illustribus cum duodecim, ac dilecto filio nobili viro Allexandro duci Lithuanie eciam cum duodecim [personis],
quas rex, regina et dux prefatus duxerint eligendas, vt ..... ...... quilibet ipsorum et personarum prefatarum duxerit eligendam,
omnium peccatorum suorum, de quibus corde contrito et ore confessionis ......... enses postquam ...... lis concesseris, semel
et alias pos ..... mortis articulo eciam semel plenam remissionem auctoritate apostolica ................ valeat, eciam si
talia fuerint, propter que [Sedes apostolica] foret merito consulenda tenore presencium concedimus facultatem. Datum .................
pontificatus nostri anno primo.
.......... nos in dicto vestre Serenitatis regno essemus constituti, fuit pro parte vestre regie maiestatis supplicatum, quatenus
vobis regi et viginti alijs personis, per vos eligendis, eandem indulgenciam, quam prefatus dominus noster Allexander papa
quintus nuper illis, qui in concilio generali Pysano fuerunt, concessam, videlicet vt confessor seu confessores, quem vos
et quelibet dictarum viginti personarum, per vos ad hoc eligendarum, duxeritis seu duxerit eligendum, omnium peccatorum vestrorum
et suorum, de quibus corde contriti et ore confessi fueritis et fuerint, infra duos menses a data presencium affuturos semel
et postea in mortis articulo eciam semel plenam remissionem auctoritate apostolica concedere valeant, tenore presencium indulgemus.
Que omnia et singula vobis domino regi et alijs quibuscumque intimamus, insinuamus et notificamus et ad vestram et cuiuslibet
vestrum noticiam deducimus et deduci volumus per presentes. In quorum omnium et singulorum fidem et testimonium premissorum
presentes litteras nostro sigillo consueto fecimus communiri. Datum et actum Cracouie anno Domini millesimo quadringentesimo
decimo, indiccione tercia, hora terciarum vel quasi, in domo nostre habitacionis, die penultima mensis Aprilis, pontificatus
prefati sanctissimi in Christo domini nostri, domini Allexandri anno primo. Presentibus ibidem honorabilibus viris, dominis
Iohanne custode et canonico Cracouiensi et Michaele scolastico Gneznensi, testibus ad premissa.
Dokument pargaminowy, bardzo zniszczony, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 318), opatrzony
był pierwotnie jedną pieczęcią, po której tylko sznurek z różowego i czarnego jedwabiu pozostał.
Dokument Nr 162
1410. die 19. mensis Maii, in Gliniany.
Wladislaus II. rex Poloniae Ioanni de Kalinowa CC marcas in villa Maczow inscribit.
Vladislaus Dei gracia rex Polonie, Lithuanieque princeps supremus et heres Russie etc. significamus tenore presencium, quibus
expedit, vniuersis, presencium noticiam habituris, quomodo attendentes fidei constanciam constantisque fidelitatis merita,
quibus nobilis Iohannes de
Kalinowa, fidelis noster dilectus, nobis complacuit et aucto fidelitatis studio in posterum prestancius poterit complacere, horum intuitu
meritorum ipsum volentes nostrarum graciarum speciali prerogatiua preuenire (et) ad nostra seruicia continuo reddere prompciorem,
in et super villa nostra
Maczow1) et allodio dicte ville, in districtu Kalissiensi sitis, sibi ducentas marcas numeri et ponderis Polonicalium, scilicet quadraginta
octo grossos in quamlibet marcam computando, centum videlicet et quinquaginta marcas, quibus de nostra voluntate et consensu
predictam villam et eius allodium redemit, et quinquaginta marcas racione ipsius fidelium obsequiorum denuo assignauimus graciose
et tenore presencium mediante in villa et allodio supradictis donamus, damus, conferimus et asscribimus. Quamquidem villam
Maczow cum suo allodio Iohannes predictus cum omni iure et dominio, agris, pratis, campis, borris, syluis, gaijs, mericis, nemoribus,
aucupacionibus, venacionibus, mellificijs, piscinis, piscaturis, lacubus, paludibus, aquis, molendinis et emolumentis, censibus,
fructibus, prouentibus, redditibus, pertinencijs, appendijs et coherencijs vniuersis, prout predicta villa et ipsius allodium
in suis limitibus et granicijs ab alijs circumferencialiter est diuisa et distincta, tenebit, vtifruetur et quiete possidebit
tamdiu, quousque predicte ducente marce sibi vel suis legittimis successoribus per nos aut nostros successores integraliter
fuerint persolute. Quibus ducentis marcis predictis solutis dicta villa cum allodio ad nos vel ad successores nostros pleno
iure deuolui et redire debebit. Harum quibus sigillum nostrum est appensum testimonio literarum. Datum in
Glinani feria secunda in crastino sancte Trinitatis, anno Domini millesimo quadringentesimo decimo.
Teka Naruszewicza 10 N. 146 z oryginału pargaminowego anihilowanego, przechowanego niegdy w Archiwum koronnem, od którego
pieczęć była oderwana.
1)Maczów, wieś tej ani podobnej nazwy na obszarach dawnej rzeczypospolitej obecnie nie istnieje; jakaby zaś tu miejscowość rozumianą
była, oznaczyć nie umiem.
Dokument Nr 163
1410. die 16. mensis Iulii, prope Hasterad.
Wladislai II. regis Poloniae ad Albertum episcopum Posnaniensem de pugna Grunvaldensi litterae.
Princeps presul eximie, pater in Christo reuerende! Heri audientibus nobis missarum solemnijs magister generalis Cruciferorum
cum omni sua potencia, quam habuit, ad nostros appropinquans exercitus, siciens nobiscum preliari et nostrorum fundere sanguinem,
nobis et domino Wytoldo fratri nostro carissimo duos gladios direxit sic inquiens: ecce vobis duos gladios dirigimus in vestrum
subsidium, vt hodie per conflictum campestrem duellare debeatis nobiscum et locum certaminis nobis indicite aut ipsum vobis
indicendum requiratis. Quibus tandem in mansuetudine animi nostri respondimus: gladios nobis per vos missos suscepimus et
sic suscipere volumus vobiscum, quia Christi nomine inuocato per conflictum volumus decertare; locum autem certaminis vobis
indicare non possumus neque scimus, sed omnipotens Dominus, qui cuncta regit et disponit vniuersa, locum, in quo vobiscum
pugnaturi sumus, iam vobis preparauit. Denique statim sine mora exercitibus nostris ordinatis et instructis, ipsos dimissimus
contra hostes transituros in conflictum, vbi non in virtute brachij nostri vel gencium multitudine armatorum, sed solius Dei
potestate et virtute, qui nos semper ab aduersis dignatus perseuerare, paucis valde de nostris, nullis vero notabilibus interfectis,
omnes exercitus inimicorum prostrauimus et ipsum magistrum generalem et mareschalcum Swarczybog cum alijs multis commendatoribus
Cruciferis peremimus et captiuos infinitos ad nostra tentoria deduximus et habemus captiuos, inter quos ducem Conradum iuniorem
ducem Stetinensem, Christophorum et alios hospites valde multos, quorum numerum ignoramus, recepimus et in captiuitatem adduximus,
sicque hostibus prostratis et in fugam conuersis, qui remanserant superstites, licet pauci, ipsos in propria persona similiter
insecuti et insequi exercitibus nostris per quatuor milliaria mandauimus, vbi iterum infiniti ex ipsis fugientibus sunt perempti
et alij in vndis fugientes sunt submersi. Nos vero Deo nostro de triumpho nobis concesso gracias agentes, per duo milliaria
vltra ipsos insequentes, ad tentoria nostra rediimus sani et incolumes, nobis diuina clemencia fauente et fortuna. Ideo Paternitatem
vestram petimus et hortamur, quatenus diuinam clemenciam, que nos nullis nostris meritis precedentibus, tantis donauit beneficijs,
deprecari velit, vt eandem in nobis continuare pietatem dignetur et concedere in hostibus incepte victorie triumphum consummare.
Datum prope
Hasterad in campo prelii nostri, feria quarta in crastino Diuisionis apostolorum. - Eciam feria sexta, cum a ciuitate nostra
Hoynsteyn recedere voluimus, venerunt ad nos nobiles Cruciferorum et ciues de districtu et ciuitate
Huldenburg, castrum bonum valde nostre subicientes dicioni. Anno Domini M CCCC X.
Teka Naruszewicza 10 N. 151, gdzie dokument ten jest zatytułowany: Vladislaus Dei gracia rex Polonie etc. domino Alberto episcopo
Posnaniensi post pugnam Grunvaldensem.
Dokument Nr 164
1410. die 20. mensis Iulii, in Elbing.
Consules civitatis Elbingensis Wladislao II. regi Poloniae nuntium suum commendant.
Aller durchluchtichster ffurste vnde grossmechtiger gnediger konig vnde here. Euwere grossmechtige konigliche gnade czu ir
guttlichen nemen wellen, das wir rathmanne vnde die gemeyne der stat Elbing dissen erbarn man, ein prior des klosters mit
vns czum Elbinge vorgeschreben an euwere hochwirdige koniglige gnade senden, vnde wir mit demuttlichem dinste euwere hochgeborne
koniglige gnade bitten, wes desser kegenwertiger bryffczeiger van vnses geschefftis wegen an euweren konigeligen gnaden worbende
is, das euwere gnade vff syn wort vnde gewerben ganczen louben hongen welle in aller wys, ab wir alsampt vor euwern gnade
do solbis kegewertig weren. Geschreben am sontage nehst vor Magdalene vidue, vnder der stat secret Elbing borger ruckelinge
off dissen bryff gedrucket, des wir alsampt hir czu no czur czyt gebruchen, im iare des hern Christi XIIII C X.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej. Pieczęć, która po stronie adresowej
wyciśniętą była, wykruszyła się zupełnie.
Dokument Nr 165
1410. die 21. mensis Augusti, in Fredek.
Designatio rerum pretiosarum a Wilhelmo de Rosenberg quondam commendatore in Strasberg, Wladislao II. regi Poloniae traditarum.
In nomine Domini amen. Sub anno Natiuitatis eiusdem millesimo quadringentesimo decimo, indiccione tercia, die dominico, vicesima
prima mensis Augusti, hora vesperorum vel quasi, pontificatus sanctissimi in Christo patris et domini nostri, domini Iohannis
diuina prouidencia pape vicesimi tercij, anno ipsius primo, in comodo testidunato immediate circa refectorium castri episcopalis
Fredek, in mei notarij publici testiumque infrascriptorum ad hoc specialiter vocatorum et rogatorum presencia, personaliter constitutus
venerabilis et religiosus vir, dominus Wilhelmus de Rosenberg, quondam commendator in Strasberg, Culmensis dyocesis, in presencia
reuerendi in Christo patris et domini, domini Arnoldi episcopi Culmensis et honorabilis et strennui militis domini Ianussij
de
Kretkow, aperuit quendam cistam, ferreis laminibus circumdatam et tribus clauis desuper conclauatam, quam cum aperuisset, ex ea recepit
et exhibuit et postea in eandem cistam reintrudi fecit argentea sollempnia clinodia infrascripta cum reliquijs sanctorum interclusis.
Primo vnam magnam crucem argenteam, desuper deauratam et lapidibus preciosis ornatam, cum notabili pede argenteo; item vnam
monstranciam argenteam; item vnam mediocram monstranciam, que ambe monstrancie pulchris disposicionibus sculpturis fuerunt
adornate. Item vnam magnam tabulam cum reliquijs, habens a sinistris et dextris tabulas varijs reliquijs impletas. Item mediocrem
tabulam argenteam habens consimiliter tabulas a dextris et sinistris reliquijs impletas. Item vnam paruam tabulam argenteam
reliquijs impletam. Item vnum preciosum altare portatile argenteum et deauratum. Item vnum magnum calicem cum patena. Hec
omnia premissa dominus Wilhelmus predictus de cista predicta exhibuit et comodo, quo eam inuenit et exhibuit, sic asserebat,
se de castro Strasberg ad castrum Fredek transmisisse et illesa sine diminucione exhibuisse. Item predictus dominus Wilhelmus
quondam commendator in Strasberg exhibuit duas cappas chorales de
sammat; item exhibuit vnum ornatum ecclesie integrum cum argenteis clinodijs, scilicet vnam casulam flaueam et cappam choralem flauei
coloris argenteis clinodijs ornatas, et duas tunicas dalmaticas sine clinodijs flauei coloris, quas casulam, cappam et dalmaticas
duntaxat predictus dominus Wilhelmus asseruit et recognouit, reuerendo in Christo patre ac domino Arnoldo episcopo Culmensi
sibi et ecclesie sue in bona fide sua donasse et dedisse tunc temporis, quando castrum Strosberg rexisset et possedisset.
Item dictus dominus Wilhelmus publice consensit et ei placuit, vt omnia supradicta serenissimo et magnifico principi et domino,
Wladislao regi Polonie per predictum dominum episcopum Culmensem tradi posset nomine sui et ordinis sui. De et super quibus
omnibus et singulis exhibicionibus predictorum et recognicione reuerendus in Christo pater, dominus Arnoldus episcopus supradictus
et dominus Ianussius de
Kretkow sibi per me notarium publicum infrascriptum fecerunt(s) sibi fieri vnum vel plura publicum vel publica instrumentum vel instrumenta;
et vt cercior fides premissis exhiberetur, predictus reuerendus in Christo pater et dominus Arnoldus episcopus Culmensis,
dictus dominus Wilhelmus Rosenberg et dominus Ianussius de
Cretkow sigilla sua per me notarium publicum fecerunt appendere. Acta sunt hec anno, indiccione, mense, die, hora, loco et pontificatu
quibus supra. Presentibus ibidem venerabilibus et religiosis viris, dominis: magistro Nicolao Girko, vicario domini episcopi
suprascripti et Iohanne Schauwenworst scolastico, canonicis ecclesie Culmensis, necnon et Iohanne plebano in
Llubonia et Iacobo Doring notario publico, Culmensis et Wladislauiensis dyocesis clericis, testibus fidedignis ad premissa, vocatis
specialiter et rogatis.
S. N. Et ego Iacobus Schonezee de
Swecza, clericus Wladislauiensis dyocesis, publicus imperiali auctoritate notarius, quia predicte ciste appercioni, clenodiorum exhibicioni
atque ac predicti domini Wylhelmi recognicioni et requisicioni, necnon omnibus et singulis suprascriptis, dum sic, vt premittitur,
fierent et agerentur, vnacum prenominatis testibus presens interfui, eaque omnia et singula sic fieri vidi et audiui, ideo
ad requisicionem domini episcopi, domini Wilhelmi et domini Iohannis de
Kretkow prenominatorum, hoc presens publicum instrumentum per alium fidelem, me alijs occupato negocijs fideliter scriptum, hic me
manu propria subscripsi, publicaui et premissa in hanc publicam formam redegi, signoque et nomine meis solitis et consuetis
vnacum appensione sigillorum supradictorum dominorum consignaui, rogatus et requisitus in fidem et testimonium omnium et singulorum
premissorum.
Dokument pargaminowy, przechowany w Archiwum kapituły metropolitalnej gnieznieńskiej (N. 319), opatrzony był pierwotnie trzema
pieczęciami, na paskach pargaminowych uwieszonemi, z których pierwszej brak zupełny, dwie drugie wyłupane.
Dokument Nr 166
1410. die 12. mensis Novembris, Posnaniae.
Nicolaus et Iacobus de Górka, necnon Margaretha et Anna de Gilowiec altare ad s. Venceslaum in ecclesia cathedrali Posnaniensi
erigunt et dotant.
R. Nicolaus cancellarius Posnaniensis et Iacobus fratres germani, heredes de
Gorka, necnon Margaretha et Anna de
Gylowyecz Minori, fundują w kościele katedralnym poznańskim w kaplicy
in ambitu po lewej stronie idąc do zakrystyi, ołtarz na cześć św. Wacława i Zygmunta męczenników oraz Leonarda, Maryi Magdaleny i Doroty.
Na utrzymanie ołtarza i ołtarzysty przeznaczają fundatorowie 11 grzywien monety polskiej, to jest na
Oporówku1) 3 grzywny, na
Roszkowie2) trzy grzywny, na
Iłowcu małym3) 5 grzywien rocznego czunszu, który tak długo ma być wypłacanym, puki go następcy fundatorów nie wykupią a to na
Oporówku 35 grzywnami, na
Roszkowie 35 grzywnami a na
Iłowcu małym 50 grzywnami, za któreto sumy natychmiast inny czynsz ma być zakupionym. Posnanie in die b. Martini episcopi a. D. 1410.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta anni 1483.
1)Oporówek, zapewne w pow. inowrocławskim.
2)Roszków zapewne wieś w pow. kościańskim, a może i inna, gdyż jest więcej miejscowości tej nazwy.
3)Iłowiec mały wieś w pow. szremskim.
Dokument Nr 167
1410. die 17. mensis Novembris, Posnaniae.
Albertus episcopus Posnaniensis erectionem et dotationem altaris Inventionis s. Crucis in ecclesia cathedrali Posnaniensi
a Ioanne Czyrniński de Rydzyno factam, ratam esse iubet.
In nomine Domini amen. Albertus Dei gracia episcopus Poznaniensis ad perpetuam rei memoriam. Etsi cunctorum pie mentis ad
cultum diuinum, quod nostris desideramus temporibus, adaugendum, deuocio sit promptis studijs amplectenda, eorum tamen supplicum
vota a nobis conuenit nedum deuocioribus prosequi fauoribus, verum eciam eos specialibus in se et suis attolli honoribus,
quos erga nos et ecclesiam nostram Poznaniensem commendat ingencior excellencia meritorum. Inde est, quod cum dilectus in
Christo nobilis Iohannes Czirnynski dominus de
Rydzino nostre diocesis, de sua suorumque ac honorabilis Symonis de
Kaczkowo canonici ecclesie nostre Poznaniensis parentum salute animarum recogitans, cupiensque terrena in celestia et transitoria
in eterna felici commercio commutare, personaliter coram nobis constitutus, de bonis a Deo sibi collatis viginti marcharum
numeri et monete Polonicalium pensionem annuam in et de censibus suis, prouenientibus in villis ipsius diocesis nostre in
Damecz videlicet octo, in
Robczisko quatuor, in
Cloda quatuor et in
Pawlouicze1) quatuor marchas in redditus et prouentus ecclesiasticos pro altari ad laudem et gloriam Dei et sub vocabulo Inuencionis
sancte Crucis, et Concepcionis sancte Marie virginis in ecclesia nostra Poznaniensi, erga quem zelo pie deuocionis ardet accensus,
fundando et de nouo erigendo et ministro seu rectori in ipso altari Domino perpetuo seruituro, pie Deo dicauerit et deuote
in dotem obtulerit annectendum ac per incolas pro tempore villarum ipsarum in festo sancti Martini episcopi et confessoris
annis singulis futuris ministro seu rectori eidem dandum et soluendum tamdiu, donec ipse Iohannes uel heredes seu successores
seu domini villarum earundem pro tempore pro ducentis marcis grossorum Pragensium numeri prescripti census seu pensionem alios
perpetuos in alijs certis bonis pro dictis altari et ministro eius pro tempore ........ consensu capituli Poznaniensis et
ministri predicti emerint et in redditus et prouentus ecclesiasticos altari et ministro eisdem incorporari et intitulari procurauerint
loco vig[inti marcharum pre]scriptarum. Nos supplicacionibus deuotis prefati Iohannis inclinati, votaque suaque laudabilia
eo eciam ad cultum diuinum augendum digne promouenda commendantes ac volentes eum in se ...... pro suis meritis, quibus apud
nos et ecclesiam nostram dignum se reddidit et probatum, in ipsa ecclesia specialiter honorare, ut ceteri exemplo eius ducti
laudabili ad deuocionem et fidelitatem erga ipsam ecclesiam nostram atque nos ardencius inflaminentur, altare predictum per
eum consensimus et concessimus erigendum et fundandum, ac ad honorem Dei et Inuencionis sancte Crucis, Concepcionisque beate
Marie virginis ereximus et erigimus ex certa nostra sciencia in capella ambitus penes locum capitularem in dextra parte chori
dicte ecclesie nostre versus occidentem constructa, quam eciam capellam in suis tectis et testudinibus atque pauimentis dum
et quociens expedierit reparandam, ius quoque patronatus et nominandi ac presentandi ministrum seu rectorem pro tempore eiusdem
altaris ipsi Iohanni et liberis suis ac eciam domus et clenodij suorum heredibus propinquioribus, per lineam masculinam ab
eo descendentibus, de venerabilium fratrum nostrorum, capituli nostri Poznaniensis consensu perpetuo dedimus et donauimus,
damusque et donamus ac census prescriptos dicto altari in dotem anneximus et intitulauimus ac incorporauimus, annectimus,
intitulamus et incorporamus, ipsosque census inantea, redditus et prouentus ecclesiasticos fore censendos et censeri, et ut
tales ad forum et iurisdicionem ecclesiasticos spectare, libertatibusque et immunitatibus ecclesiasticis comunicare ac reddituarios
eorum pro tempore, si et quociens neglexerint, ad solucionem debitam ipsorum per penas et censuras ecclesiasticas compelli
debere decreuimus et decernimus per presentes. Et cum propter officium fiatur beneficium, et ne dictus Iohannes votis suis,
suique et dicti Symonis parentes salubribus frustrentur suffragijs, dictum altare et eius ministrum pro tempore oneramus tribus
missis, vna videlicet de sancta Cruce, secunda vero de beata uirgine Maria, et tercia pro defunctis singulis septimanis anni,
diebus, quibus magis digne et deuocius poterit, per eundem ministrum uel alium pro eo presbiterum in ipso altari legendis,
exceptis tamen Quadragesime diebus et septimanis Natiuitatis Resureccionisque Domini atque Penthecostes alijs quoque festis
celebribus in suis officijs peragendis, de quibus tunc misse loco supranominatorum complebuntur. Que omnia et singula sic
disposita et ordinata vt firma permaneant, presentis scripti patrocinio confirmamus perpetuo duratura. In cuius rei testimonium
nostrum et capituli nostri predicti sigilla presentibus sunt appensa. Actum et datum Poznanie XVII die mensis Novembris, anno
Domini millesimo quadringentesimo decimo. Presentibus et consencientibus venerabilibus fratribus nostris: Pelka preposito,
Nicolao de
Chlapouo Poznaniensi, Santhcone Pczeuensi archidyaconis, Nicolao cancellario, Michaele Bliden decretorum doctore, Vincencio de
Marczinkowo, Iohanne Nepart, Przibislao, Alberto preposito Gluschinensi, Bartholomeo [Iohanne] Budkonis, Nicolao Lanthmani, Petro Luciani,
Floriano de
Poklathki, Nicolao Czothczani, Albrico de
Costczino, Mathia [Blida, Loduigo] canonicis ecclesie nostre Poznaniensis, ad sonum campane more solito capitulariter congregatis.
Oryginał pargaminowy, znacznie podniszczony, przechowany w archiwum kapituły poznańskiej, opatrzony jest dwiema pieczęciami
podługowatemi ze zwykłego wosku, zawieszonemi na sznurkach z zielonego i różowego jedwabiu. Pierwsza wyobraża w tarczy herb
Jastrzębiec, ponad tarczą popiersia św. Piotra i Pawła. Napis otokowy:
† s. maivs. alberti. iastrambecz. episcopi. poznaniensis
Druga jest pieczęcią kapituły katedralnej poznańskiej.
1)Damiec, wieś tej nazwy dziś nie istnieje.
Robczysko, wieś w pow. wschowskim.
Kłoda i Pawłowice wsie również w pow. wschowskim.
Dokument Nr 168
1410. die 17. mensis Novembris, Posnaniae.
Albertus episcopus Posnaniensis ratam facit erectionem altaris ad s. Venceslaum in ecclesia cathedrali Posnaniensi a heredibus
de Gorka et Gilowiec factam.
R. Biskup potwierdzając ową fundacyę, nadmienia, że fundatorowie zobowiązali się jeszcze do reparacyi kaplicy, w której ołtarz
wystawili, ilekroć tego będzie potrzeba. Prawo patronatu zlewa biskup na fundatorów i ich spadkobierców a ostatecznie na ich
krewnych, tegoż samego herbu w linii męskiej; na ołtarzystów nakłada nastepujące obowiązki. Najpierw mają odprawiać tygodniowo
trzy msze, to jest do św. Trójcy, do NPMaryi i za zmarłych, w dniach, które sobie wybiorą, wyjąwszy wielkie święta, w których
nabożeństwo ma się w sposób przepisany odprawiać. W dnie św. patronów ołtarza mają kaplicę otworzyć i innym, którzy chcą mszę
odprawiać, wszystko do tego przysposobić a nadto 1/2 grosza zapłacić; wikaryuszom zaś katedralnym zapłacić mają 1 grzywnę
w dniu po św. Maryi Magdalenie za odprawienie anniwersarza za dusze Wojciecha i Katarzyny, rodziców wspomnianych Mikołaja,
Jakuba i Małgorzaty. Nadto mają każdocześni ołtarzyści w Suchedni odprawić wigilie 9 lekcyj za dusze fundatorów, zawsze przy
katedrze przemieszkiwać i żadnego innego beneficium nie poszukiwać, któreby się temu sprzeciwiało. Testes: Pelka prepositus
Posnaniensis, Nicolaus de
Chlapowo Poznaniensis, Sandco Pczewiensis archidiaconi, Iohannes de
Nyeparth, Michael Blyden decretorum doctor, Vincencius de
Marczynkowo, Bartholomeus, Przybyslaus, Albertus prepositus Gluschynensis, Nicolaus Lanthman, Petrus, Lucianus, Iohannes de
Czechel, Nicolaus Czyoczany, Albertus de
Costrzyn, Florianus de
Pokhlathky, Mathias Blyda et Loduigus, prelati et canonici ecclesie Poznaniensis.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis acta anni 1483.
Dokument Nr 169
1410. die 17. mensis Novembris, Posnaniae.
Alberti episcopi Posnaniensis cum Iohanne plebano de Poniec de decimis fertonalibus quibusdam pactum.
R. Wojciech biskup poznański czyni za pośrednictwem swej kapituły ugodę z Janem plebanem w Poniecu o wiardunki
(fertones) dziesięcinne z wsi
Gościejewice, Rokossowo, Drzewce, Dzięczyna i
Śmiłowo,1) które tenże proboszcz przywłaszczał sobie na mocy sfałszowanego dokumentu jakoby Andrzeja biskupa poznańskiego, a które
właściwie do stołu biskupiego należą. W skutek tego zatrzymuje biskup dla swego stołu wiardunki z
Gościejewic i
Rokossowa, a z
Drzewców, Dzięczyny i
Śmiłowa odstępuje kościołowi ponieckiemu. Nadto dla pewności na przyszłość spisuje wsie, które do tegoż kościoła należą:
Police z przynależytościami i folwarkiem kościoła
Schybe, leżącym obok młyna, 8 ogrodów pod
Poniecem, Drzewce, Dzięczyna i
Śmiłowo z dziesięcinami i mesznem, miasto
Poniec, wsie
Gościejewice, Rokossowo, Sarbinowo, Sowiny, Zawady, Waszkowo, Janiszewo, Maczyno, Lubonia, Mierzewo, Czarnkowo i
Stara Golina2) z dziesięcinami i mesznem, z każdej po 2 miary żyta i owsa. Testes: Pelka prepositus, Nicolaus de
Chlapowo Posnaniensis, Sandco Pczewensis archidiaconi, Nicolaus de
Gorca cancellarius, Michael Bliden decretorum doctor, Vincencius de
Marczinkowo, Iohannes de
Nyeparth, Bartholomeus, Przibislaus, Albertus Gluschinensis, Nicolaus Lanthman, Petrus Luciani, Iohannes de Czechel, Nicolaus Czothczyany,
Albertus de
Costrzyn, Florianus de
Poklyathki, Mathias Blida et Ludvigus prelati et canonici ecclesie Posnaniensis.
Archivum consistorii episcopalis Poznaniensis acta de a. 1555.
1)Gościejewice, wieś w pow. krobskim.
Rokosowo, wieś w tymże powiecie.
Drzewce, Dzięczyna i Śmiłów, wsie w tymże powiecie.
2)Police, wieś niegdy pod Poniecem położona, dziś nie istnieje.
Poniec miasteczko, Sarbinowo i Golina wsie w pow. krobskim.
Sowiny i Janiszew, wsie w tymże powiecie.
Schybe, Maczyno, Mierzewo, Lubonia i Czarnkowo dziś w pow. krobskim nie istnieją.
Dokument Nr 170
1410. die 30. mensis Novembris, in Połapy.
Wladislaus II. rex Poloniae episcopo Cracoviensi Nicolaum canonicum Cracoviensem et Sandomiriensem ad ecclesiam in Połapy
praesentat.
Wladislaus Dei gracia rex Polonie, Lithuanieque princeps supremus et heres Russie, principi, presuli eximio, patri reuerendissimo
........ Cracouiensi ........ dilecto, graciam nostram et omne bonum. Quia ecclesia P ............. collacionis per mortem
magistri Iohannis ...... olim nostri predicatoris, vltimi et immediati ....... ipsius vacat et ad presens vacare ........
ideo honorabilem dominum Nicolaum Cracouiensis et Sandomiriensis ecclesiarum canonicum, aule nostre notarium fidelem dilectum
vestre Paternitati in Christi nomine ....... affectantes, quatenus ipsum de eadem canonice ..... investire, curam spiritualium
.......... temporalium sibi in ipsa commitere adhibetis ..... et solempnitatibus circa talia solitis et consuetis, prout ad
vestre Paternitatis pertinet officium pastorale. Datum in
Polapi loco venacionum [nostrarum, in die] sancti Andree apostoli, anno Domini millesimo quadringentesimo decimo.
Dokument pargaminowy, w skutek wilgoci i zbutwienia prawie wcale nieczytelny, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej
gnieźnieńskiej (N. 320), opatrzony był średnią pieczęcią królewską z czerwonego wosku, zawieszoną na pasku pargaminowym, po
której tylko mały ułomek pozostał.
Dokument Nr 171
1411. die 10. mensis Februarii, in Kalisz.
Wladislaus II. rex Poloniae Barthossio de Płomykowo villas Torzykowo, Niedamirz et Wronczyno CCC marcis pignori obligat.
Wladislaus Dei gracia rex Polonie, Lithuanieque princeps supremus et heres Russie etc. significamus tenore presencium, quibus
expedit, vniuersis, quomodo attendentes pure fidei constanciam et constantis fidelitatis merita, quibus strenuus Barthossius
de
Plomycowo, miles noster fidelis, nobis complacuit et adhuc aucto fidelitatis studio in futurum prestancius poterit complacere, horum
intuitu volentes ipsum graciarum nostrarum prosequi fauoribus et ad nostra obsequia continuo reddere prompciorem, sibi in
et super villis nostris
Thorzycowo, Nedamyrze, Wronczyno,1) in districtu Pyzdrensi sitis, tricentas marcas numeri et ponderis Polonicalium, quadraginta octo grossos in marcam quamlibet
computando, damus, donamus, deputamus et assignamus, per ipsum et eius successores in eisdem tricentis marcis cum omnibus
et singulis ipsius vtilitatibus, fructibus, censibus, redditibus, prouentibus et obuencionibus vniuersis, ad ipsam quomodolibet
spectantibus ab antiquo, prout in suis metis et granicijs longe, late et circumferencialiter est distincta, habendum, tenendum,
vtifruendum et pacifice possidendum tamdiu, quousque sibi vel ipsius successoribus per nos vel nostros successores tricente
marce predicte fuerint persolute integraliter et ex toto: exceptis contribucionibus nobis pro stacionibus nostris dari solitis,
quas pro nobis reseruamus. Harum quibus sigillum nostrum est appensum testimonio litterarum. Datum in
Kalisch in die beate Scolastice, anno Domini millesimo quadringentesimo vndecimo.
Teka Naruszewicza 11 N. 3, z oryginału pargaminowego, przechowanego niegdy w Archiwum koronnem, u którego wisiała pieczęć
na pasku pargaminowym.
1)Torzykowo, dziś nie istnieje.
Niedamirz, również nie istnieje.
Wronczyno, wieś niegdy parafialna w pow. gnieźnieńskim.
Dokument Nr 172
1411. die 17. mensis Februarii, in Łagów.
Wladislaus II. rex Poloniae Nicolao archiepiscopo Gnesnensi CCC marcas soluturum sese obligat.
Wladislaus Dei gracia rex Polonie, Lythwanieque princeps supremus et heres Russie etc. Significamus tenore presencium, quibus
expedit, vniuersis, presentibus et futuris, quod reuerendissimus in Christo pater dominus Nicolaus sancte Gneznensis ecclesie
archiepiscopus et vicarius regni nostri Polonie generalis, trecentas marcas monete in medijs grossis et numeri in regno nostro
predicto Polonie communiter currencium, quadraginta videlicet octo grossos in quamlibet marcam computando, nobis in peccunijs
numeratis mutuauit. Quasquidem trecentas marcas monete et numeri predictorum promittimus eidem domino Nicolao archiepiscopo
Gneznensi in paratis peccunijs sub verbo regio, dolo et fraude quibuslibet postergatis, persoluere ad festum Natiuitatis beati
Iohannis baptiste proxime nunc venturum. Insuper promittimus similiter sub verbo regio, doloque et fraude postpositis, quod
mox et quamprimum gwerre, que nunc inter nos et .. regem Hungarie emergunt et vertuntur, sedate, complanate et semote fuerint,
de capitaneatu Cracouiensi disponere volumus iuxta omnem et totalem predicti domini Nicolai archiepiscopi Gneznensis voluntatem.
Ceterum promittimus modo, quo supra, quod omnes alias literas nostras, quas predictus dominus - Nicolaus archiepiscopus Gneznensis
a nobis habet super alijs peccunijs per ipsum nobis mutuatis, in omnibus punctis et clausulis ipsarum tenebimus et obseruabimus
inuiolabiliter et inconcusse. Preterea promittimus modo superius descripto, quod reges et regine Polonie, successores nostri,
omnes litteras nostras super omnibus debitis peccunialibus per nos apud predictum dominum Nicolaum archiepiscopum Gneznensem
contractis, firmiter et inuiolabiliter obseruare in punctis et clausulis ipsarum vniuersis. In cuius rei testimonium sigillum
nostrum presentibus est appensum. Actum et datum in opido
Lagow prope Caluum montem feria tercia proxima post diem beati Valentini episcopi et martiris, anno Domini millesimo quadringentesimo
vndecimo.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 321). Pieczęć wraz z paskiem pargaminowym
oderwana.
Dokument Nr 173
1411. die 8. mensis Martii, in Wieleń.
Thomas abbas monasterii Velenensis testatur, fratrem Ioannem Czerbist eidem monasterio IV marcas annuas contulisse.
In nomine sanctissime et indiuidue Trinitatis. Nos frater Thomas abbas monasterij in
Velen, ordinis Cisterciensis, Poznaniensis diocesis, ad noticiam deducimus vniuersis, tam presentibus, quam futuris, presencia visuris
et audituris, quod deuotus in Christo noster dilectus frater Iohannes Czerbist, senior abbas nosterque professus, traditum
terrene substancie sibi talentum tamquam prudens dispensator, non in temporalibus bonis lucrum studuit expendere, ymmo maluit
ipsum talentum ad depositum magis tutum reponere, ubi nec a vermibus corroditur, nec usu hominum illicito consumitur. Attendens
non improuide dictus frater ecclesiam nostram luminaribus et ceteris attinencijs necessarijs carere, stipendijsque et fructibus
adeo exilem existere, quod verisimiliter decore congruo usque huc nullo potuit decorari, vnde predictus frater ad decorem
domus Dei, gloriam eius, necnon ad laudem intacte virginis Marie genitricis ipsius, et ad salutem et redempcionem animarum
Katherine Hendillinne et Iutte Vulyngynne et parentum atque progenitorum ipsarum dedit, donauit ac deputauit pro necessarijs
usui et utilitatibus dicte ecclesie in et super bonis et hereditatibus validi viri, videlicet Remschilini heredis de
Smygla et
Kossznow quatuor marcas grossorum Bohemicalium annui census, per custodem nostri monasterij, qui pro tempore fuerit, super festo beati
Martini omni anno subleuandas, colligendas et percipiendas. Dedit nichilominus predictas quatuor marcas ac deputauit usui
ecclesie predicte presertim ex eo, quod hec inconcusse atque irretractabiliter per ipsum custodem debeant et teneantur perpetuis
temporibus obseruari, quorm modum et formam hic subiungimus. Primo et principaliter faciat custos, qui pro tempore fuerit,
iugiter ardere lampadem coram summo altari, que lumine clare, lucide et splendide die noctuque luceat et ardeat inextingwibiliter,
deinde singulis diebus, dummodo completorium decantatur, tunc ad incepcionem psalmj videlicet, qui habitat in adiutorio, idem
custos duo lumina ponat super candelabra ferrea, que incessanter ardere permittat usque ad finem ipsius completorij et precipue
post complecionem antyphone, scilicet Salue Regina; item quando seu quociens dies anniuersarius Katherine et Iutte predictarum
peragitur, debet per memoratum custodem poni aut sterni vnum capecium supra sepulcrum, signanter intus formas in choro erectum
et circa ipsum sepulcrum debent locari similiter quatuor candelabra cum luminibus desuper positis, que pari modo ardere debeant
usque ad vigiliarum et missarum complecionem. Item a pulsu excitacionis de mane seu quociens tempus et hora exposcuerit, ardere
debeat lumen in dormitorio et ambitu ante capellam(?) et in calefactorio usque ad luminis diei claritatem, ut fratres sine
corporum offensione eant obediencias suas et alia necessaria facturi. Item quilibet custos pro tempore in custodie officio
existens, subcustodi pro solacio sibi adiuncto dare sit asstrictus de censibus predictis VI grossos singulis annis, quod eo
sollicicior reddatur circa rerum ecclesie obseruacionem atque ipsarum conseruacionem. Hos siquidem articulos prenarratos eo
modo atque eo ordine, tempore et loco, secundum quod premissum est, per quemlibet custodem volumus inuiolabiliter obseruari,
decernentes tenore presencium, quod de subleuacione, percepcione predictarum quatuor marcarum nullus nostrum omnino se intromittere
audeat, nec prior, nec subprior, nec cellerarius, nisi solus custos, ut superius est expressum; si quis autem officialium
uel aliquis alius secus agere presumpserit, seu eas petere recipere quoquomodo attemptauerit, eo instanti et ipso facto excommunicacionis
sentencijs se nouerit irretitum, quas inquam excommunicacionis sentencias auctoritate nobis ab ordine concessa, ferimus in
hijs scriptis in omnes pariter in genere et specie in contrarium facientes, et tam nobis, quam nostris successoribus, istius
monasterij abbatibus predictorum censuum percipiendi facultas tenore presencium penitus sit preclusa, subicientes nos nichilominus
et dictos nostros successores correccioni venerabilis in Christo patris et domini, domini Henrici abbatis in Paradiso, nostri
visitatoris, si ausu temerario in fraudem atque dampnum dicte nostre ecclesie de huiusmodi censuum percepcione nos et nostri
successores intromiserimus ac usui nostro qualicumque modo deputauerimus. Volumus insuper et tenore presencium declaramus,
quod mox et in continenti, cum dictus Remschillinus aut sui heredes, summam capitalem videlicet XL marcarum grossorum nobis,
nostro conuentui aut vni nomine nostri et dicti nostri conuentus restituerit, debet ad depositum poni, quousque consimiles
census commode in loco congruo valeant comparari. Et quod efficax perpetue permaneat predicti fratris Iohannis dacio et nostri
conssensus pariter et assensus adhibicio, presentem nostram literam in vim, efficaciam et robur perpetue firmitatis sigillo
nostri predicti visitatoris, nostro atque nostri predicti conuentus fecimus et iussimus communire sigillis. Datum in
Velen monasterio nostro predicto anno Domini millesimo quadringentesimo XI°, ipsa dominica, qua in ecclesia Dei cantatur Reminiscere.
Et ne aliquis in posterum forte causetur ob presentis dacionis testamentaliter institute ignoranciam, idcirco nomina omnium
et singulorum fratrum conuentualium nec superstites existencium, presenti litere fecimus secundum ordinem inserere: primo
et principaliter nomen prioris, videlicet Iohannis Leipczg, Willermi supprioris, Georgij Schorn, Nicolai Weynrichs, Petri
magistri curie in
Pressag, Nicolai sculteti, Iohannis Neuman, Iohannis Briger, Iohannis Lobin, Bartholomeus Preuzse, Martinus de
Sagano, Martini iunioris (?), Nicolai Polkinhoyn, Nicolai Romung, Nicolai Coti etc.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum rządowem w Poznaniu (Przement N. 9), opatrzony był pierwotnie trzema pieczęciami,
na paskach pargaminowych uwieszonemi, z których dochowała się tylko pierwsza, średniej wielkości, z zielonego wosku, nieco
zniszczona, wyobrażająca pomiędzy dwoma słupami Matkę Boską z dzieciątkiem w stojącej postawie. Napis otokowy uszkodzony.
S'CONVENTVS .... CTE MARIE.
Dokument Nr 174
1411. die 6. mensis Aprilis, Posnaniae.
Sandivogius de Ostrorog palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae generalis, ratam facit donationem XXX marcarum,
a Dobeslava, relicta vidua Andreae Bytkowski, monasterio Posnaniensi Fratrum Praedicatorum factam.
R. Dobiesława wdowa po Andrzeju Bytkowskim darowywa klasztorowi Dominikanów w Poznaniu 30 grzywien, mianowicie 20 grzywien,
które na nią spadły wiana macierzyńskiego
(dotalicii materni) i 10 grzywien, które jako jej wiano zapisane są na wsi
Osowo. Po śmierci testatorki będzie klasztorowi z
Osowa wypłacany czynsz coroczny 3 grzywien, dopuki onegoż kto z bliższych sukcesorów za 30 grzywien nie skupi. Poznanie feria secunda
post dominicam Ramispalmarum. Testes: Iacobus de
Pruszycze castellanus Rogosnensis, Mathias Warpansz de
Sarczino, Nicolaus de
Srzebnagora, Nissilo de
Dobyeszyewicze, Sandzywogius de
Staranszyno, Chwalantha de
Lubyecz heredes.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1462.
Dokument Nr 175
1411. die 14. mensis Maii, in Tęczyn.
Iudicium terrestre Sandomiriense testatur, Iacobum de Iemielno cum Iacussio de Protkowice villam Motyczno villa Przegrzeb
commutasse.
Nos Nicolaus de
Strzelcze iudex et Petrus de
Falkow subiudex terre Sandomiriensis generales, notum facimus omnibus et singulis, modernis et futuris, harum noticiam habituris,
quod veniens nostram nostrorumque assessorum presenciam, nobilis Iacobus heres de
Gemelno, sanus mente pariter et corpore, non compulsus, non coactus, nec aliquo dolo uel errore seductus, sed spontanea ac vltronea
voluntate, necnon maturo consilio suorum amicorum salubriter prehabito, publice ac manifeste recognouit et fassus est, villam
suam dictam seu nuncupatam
Mothiczno, cum omni iure et toto dominio, necnon omnibus vtilitatibus, censibus, redditibus, agris, campis, pratis, aquis, paludibus,
stagnis, siluis, mericis, virgultis, rubetis, arwis et generaliter omnibus et vniuersis vsibus ad dictam villam quomodouis
spectantibus, que nunc sunt uel imposterum quoquomodo fierj possint, secundum prout eadem villa
Mothyczno in suis granicijs et limitibus late longeque est limitata et distincta, sicut solus tenuit et habuit, nichil sibi uel suis
proximioribus in predicta villa iuris uel dominij reseruando, nobili Iacussio heredi de
Prothkouicze et ipsius successoribus racione commutacionis pro villa dicta
Przegrzeb et pro tringentis marcis latorum grossorum Pragensium numeri Polonici consueti XL(VIII) grossos marca pro qualibet computando,
commutauit, vendidit ac perpetualiter, realiter et cum effectu resignauit et debet ipsum intercedere pro eadem uilla uel ipsius
posteros ab omni impedimento cuiuslibet persone iuxta consuetudinem terrestrem, sub dampno iuris terrestris. In cuius rei
testimonium sigilla nostra presentibus sunt appensa. Datum in
Thanczin feria quinta proxima ante diem Spiritus sancti, anno Domini M° CCCC° XI°. Presentibus his nobilibus: Ianisio de
Bambelno, Ianisio de
Boriszouicze, Dobcone de
Chomanthow olim, Ianissio de
Lyppa, Petrassio de
Ninostouicze, Nemyerza de
Lukowa heredibus et alijs quam pluribus testibus fidedignis.
Liber priuilegiorum capitularium kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej z r. 1477, fol. 105 v.
Dokument Nr 176
1411. die 22. mensis Maii, in Krobia.
Sandivogius de Ostrorog palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae testatur, heredes de Bukownica Minori, partem
suam eiusdem villae cum Alberto episcopo Posnaniensi uno manso agri in Krobia stara commutasse.
Nos Sandiuogius de
Ostrorog palatinus Poznaniensis et capitaneus Maioris Polonie generalis, significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis,
quod ad nostram et aliorum eiusdem terre nobilium venientes presenciam, nobiles Msczysko, Pelka, Bogufalus et Luchna germani,
Swachna, Nicolaus et Agnes, heredes de Minori
Bukownicza, Cunradi pueri, non coacti, non compulsi, nec aliquo errore seducti, sani mente et corpore existentes, maturo amicorum suorum
consilio prehabito, totam ipsorum partem in
Bukownicza,1) quam ibi habent, commutacione cum reuerendissimo in Christo patre, domino Alberto episcopo Poznaniensi facta, pro vno manso
libero in Antiqua
Crobya et centum marcis grossorum latorum, sibi dicto domino episcopo Poznaniensi et ipsius successoribus canonice intrantibus,
rite et racionabiliter vendiderunt et ascripserunt, cum omnibus vtilitatibus et obuencionibus vniuersis, videlicet campis,
agris, pratis, siluis, borris, gaijs, mericis, nemoribus, rubetis, aquis et earum decursibus, molendinis, piscinis, lacubus,
fossatis, fluuijs et generaliter cum omnibus et singulis vtilitatibus, qui in eadem parte sunt uel fieri possunt, nichil iuris
nec dominii in eadem parte hereditatis pro ipsis reseruando, coram nobis perpetuo resignauerunt tenendum, habendum, possidendum,
obligandum, vendendum, commutandum. Quam commutacionem vnacum resignacione admisimus, ratificauimus, admittimus et presentibus
confirmamus fore perpetuo tenendum. In cuius rei testimonium sigillum nostrum presentibus est appensum. Actum et datum in
Crobya, in crastino Ascensionis Domini, anno Domini millesimo quadringentesimo vndecimo. Presentibus nobilibus viris, dominis: Nicolao
de
Morka, Rulanth de
Gluchowo, Przybakone de
Conary, Michaele de
Crzekothowicze, Martino de
Pacoslaw, Nicolao de
Tworzyanky et alijs quampluribus heredibus fidedignis, ad premissa vocatis specialiter et rogatis.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły katedralnej poznańskiej, opatrzony był pierwotnie jedną pieczęcią, po
której tylko sznurek z różowego jedwabiu pozostał.
1)Bukownica, wieś w pow. krobskim.
Dokument Nr 177
1411. die 8. mensis Iunii, Gnesnae.
Sandivogius de Ostrorog palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae generalis ratam esse iubet commutationem quartae
partis villae Szymanowice uno manso agri in Nosków, a Nicolao de Szymanowice cum Dobrogostio et Marcussio de Marsyelewo factam.
R. Starosta Sędziwój wiadomo czyni, iż przed nim i wielu innymi szlachtą stanąwszy Mikołaj
z Szymanowic zamienił z Dobrogostem i Markuszem braćmi
z .Marsyelewa czwartą część wsi
Szymanowic1) za jeden łan wolny w
Noskowie2) i za 50 grzywien gotówki. Gnezne feria secunda in Crastino s. Trinitatis. Testes: Sandivogius de
Scurky, Andreas de
Grabyenicze, Symon de
Sirniky, Iohannes de
Brudzewo, Sandivogius de
Brudzewo, Falantha de
Lubecz heredes.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta anni 1428.
1)Szymanowice, wieś parafialna w woj. kaliskiem, pow. konińskim.
2)Nosków, wieś w woj. i pow. kaliskim. par. Dobrzec.
Dokument Nr 178
1411. die 8. mensis Iunii, Gnesnae.
Iudicii terrestris Calissiensis decretum, inter capitulum Gnesnense et heredes de Szołowo de via quadam litem dirimens.
Nos Iacussius Iacca iudex et heres de
Wilczina, Bodzantha de
Chlappowo subiudex Calisienses generales, significamus tenore presencium, quibus epedit, vniuersis, quod de anno Domini millesimo quadringentesimo
vndecimo, feria secunda in crastino sancte Trinitatis, in domo nostre habitacionis, in suburbio Gneznensi sita, nobis literam
in papiro scriptam, sigillo citatorio iudicij regalis districtus Kalisiensis sigillatam, presentauit,(s) ipsam per nos volentes
confirmari, huiusmodi sub tenore:
Nobilibus dominis Iacussio Iacca heredi in Wilczina, iudici generali et Bodzanthe de Chlappowo subiudici Kalisiensibus, dominis et amicis nostris dilectis, Nicolaus Baworowsky, burgrauius, Nicolaus Pywonsky vicepalatinus
et vicesubcamerarius, Petras[sius ..... bowskj viceiudex, Iohannes Strz ... wsky vicesubiudex et loco subcamerarij et Ianussius
vexillifer iudicio regali feria quarta post diem [sancti] Vrbani anno Domini millesimo quadringentesimo vndecimo in Kalis presidentes, seruicium et sinceri fauoris continuum incrementum! Nobiles domini! Ad vestram noticiam deducimus per presentes,
quomodo venerabile capitulum Gneznense iusto iure et vero iudicio euasit heredes de Scholowo, videlicet Iaskonem patrem, Ianussium, Dobessium et Wirzbantham filios pro via, que vadit et facta est de fine ville Cayewo1) circa fluuium Lanczinoga versus Iankowo,2) in quo fluuio est piscina ville Cayewo, et pro palis koli wlgariter dictis et quartis sepi przansla nuncupatis, circa eandem viam septis et factis, et super hoc predictum capitulum iudicatum soluit.
Nos igitur Iacussius et Bodzantha iudices memorati visa litera et causa dominorum predictorum, de consilio iurisperitorum
ac inter nos matura deliberacione prehabita diligenti, ipsam confirmauimus et presentibus sentencialiter confirmamus. Harum
quibus sigilla nostra presentibus sunt appensa testimonio literarum. Actum et datum anno, die et loco, presentibus, quibus
supra. Per manus discreti Nicolai de
Strzedzewo transiuit hec litera, qui hoc habuit in commisso.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum metropolitalnem gnieźnieńskiem (N. 322), opatrzony był niegdy dwiema pieczęciami,
które wraz z paskami pargaminowemi odpadły.
1)Kajew, wieś w pow. pleszewskim.
2)Janków wieś w tymże powiecie.
Dokument Nr 179
1411. die 9. mensis Iunii, Gnesnae.
Sandivogius de Ostrorog palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae ratam esse iubet venditionem villae Byszewa
a Sandivogio de Skurki Nicolao archiepiscopo Gnesnensi CCC marcis factam.
Nos Sandziuogius de
Ostrorog palatinus Poznaniensis et capitaneus Maioris Polonie generalis, significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis,
quod ad nostram et aliorum terre eiusdem nobilium presenciam veniens nobilis Sandziuogius de
Skurky, non coactus, non compulsus, nec aliquo errore seductus, sanus mente et corpore existens, ex deliberato animo, maturo consilio
amicorum suorum prehabito, suam totam villam et hereditatem
Byssewa1) in districtu Gneznensi sitam, pro trecentis marcis grossorum latorum, numeri Polonicalis, reuerendissimo in Christo patri,
domino Nicolao archiepiscopo et ecclesie sue sancte Gneznensi ac ipsius successoribus, canonice intrantibus, rite et racionabiliter
perpetuo vendidit, cum omnibus vtilitatibus et appendencijs, videlicet campis, agris, allodijs, pratis, pascuis, siluis, borris,
gaijs, mericis, nemoribus, rubetis, mellificijs, lacubus, fluuijs, piscinis, fossatis, piscaturis, molendinis, aquis et earum
decursibus et generaliter cum omnibus et singulis pertinencijs, nichil iuris et dominij pro se et suis successoribus reseruando,
coram nobis more solito resignauit, perpetuo tenendam, habendam, possidendam, vendendam, obligandam, alienandam, arrendandam
et in vsus suos ac suorum beneplacitum(s) conuertendam, prout sibi dicto domino archiepiscopo uel ipsius ecclesie sancte et
successoribus melius et utilius uidebitur expedire. Quam vendicionem et eciam resignacionem admisimus, ratificauimus et confirmauimus,
admittimus, ratificamus et presentibus confirmamus perpetuo fore tenendam. In cuius rei testimonium sigillum nostrum presentibus
est appensum. Actum et datum Gnezne feria tercia post festum sancte Trinitatis, anno Domini millesimo quadringentesimo vndecimo.
Presentibus strennuis et nobilibus viris, dominis: Iohanne de
Krolicowo Gneznensi, Iohanne de
Toliscowo Kalissiensi castellanis, Iacussio Iaka de
Vilczina iudice Kalisiensi, Iaroslao Poznaniensi, Petro de
Zyrzniky Kalisiensi vexilliferis et Iohanne Brzozoglowi de
Sulanczyno capitaneo Bydgostiensi ac alijs pluribus testibus fidedignis ad premissa vocatis et rogatis.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 323), opatrzony był pierwotnie jedną
pieczęcią, po której tylko sznurek z pąsowego jedwabiu pozostał.
1)Byszewa, dziś wieś tej nazwy w pow. gnieźnieńskim nie istnieje.
Dokument Nr 180
1411. die 29. mensis Iunii, Romae.
Ioannes XXIII. P. M. episcopis Misnensi, Wratislaviensi et Lubusensi mandat, ut ecclesiae Posnaniensi contra raptores bonorum
ecclesiasticorum opem ferant.
Kopia pargaminowa z XV w. przechowana w bibliotece hr. Raczyńskich w Poznaniu (Dipl. F. 14).
Dokument Nr 181
1411. die 30. mensis Iunii, Posnaniae.
Albertus episcopus Posnaniensis constituit fines ecclesiarum parochialium de Chrzypsko, Biezdrowo, Otorowo et Psarskie.
R. Wojciech biskup poznański, mając na względzie niestósowność podziału wsi pomiędzy parafiami
Chrzypsko, Biezdrowo i
Otorowo pod względem ich odległości, odłącza od parafii chrzypskiej wsie
Białokosz i Gruszyn, wieś
Orle od parafii biezdrowskiej, wieś wreszcie
Buszewo od parafii otorowskiej i takowe do parafii
Psarskie przyłącza.
1) Poznanie in crastino beatorum Petri et Pauli apostolorum. Testes: Pelka prepositus, Nicolaus archidiaconus Poznanienses,
Nicolaus de
Gorka cancellarius, Simon custos Poznanienses, Kyelcz custos Lanciciensis, Iohannes de
Nyeparth, Michael Bliden decretorum doctor, Nicolaus Strzesconis officialis Gneznensis, Petrus decanus Lubucensis, Mathias Kalysch,
Santco archidiaconus Pczewensis, Ianussius de
Solowo, Vincencius de
Marczinkowo, Bartholomeus Rinkonis, Przibislaus, magister Blysborius, magister Strzesko, Petrus Luciani, Florianus de
Poklathky, Albertus de
Costrzino, Nicolaus Bronissij, Nicolaus Czothczani, Nicolaus Lanthman, Mathias Blida, Lodwigus canonici Poznanienses.
Archivum consistorii episcopalis Poznaniensis, acta anni 1453.
1)Chrzypsko, wieś paraf. w pow. międzychodzkim.
Biezdrowo i Otorowo, wsie paraf. w pow. szamotulskim.
Białokosz i Orle, wsie w pow międzychodzkim.
Gruszyn dziś nie istnieje.
Buszewo, wieś w pow. szamotulskim.
Psarskie wieś paraf. w tymże powiecie.
Dokument Nr 182
1411. die 16. mensis Augusti.
Iasco et Paulus fratres germani cuidam Margarethae XLV marcas soluturos sese obligant.
R. Iaszko et Paulus fratres germani poręczają szlachetnej pannie Małgorzacie 45 grzywien monety praskiej zwyczajnej na przyszłe
Boże Narodzenie. Czego gdyby nie uiścili, zapisują tejże pannie 4 grzywny na kmieciach. Gdyby tego wszystkiego jednak nie
uskutecznili, biorą na siebie wszystkie szkody, któreby stąd Małgorzata poniosła, czyto u żydów czy u ludzi, pomiędzy niebem
a morzem. Na świadectwo przywieszone zostają pieczęcie wspomnianych braci a nadto Wawrzyńca i Michała braci de
Witakowicze. Dominica infra octauas Assumpcionis b. Marie virginis.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, asta anni 1412.
Dokument Nr 183
1411. die 4. mensis Octobris, in Gliniany.
Pactum Nicolai archiepiscopi Haliciensis cum Alberto episcopo Posnaniensi de assequenda dignitate archiepiscopi Gnesnensis.
Wladislaus Dei gracia rex Polonie Litwanieque princeps supremus et heres Russie etc. notumfacimus vniuersis presencium noticiam
habituris, quod promittimus et fideiubemus bona fide per presentes pro reuerendo in Christo patre, domino Nicolao archiepiscopo
Haliciensi, quod quamcito fauente Domino assequetur ecclesiam Gneznensem et ad ipsam promouebitur per Apostolicam Sedem, reuerendo
in Christo patri, domino Alberto episcopo Poznaniensi, tamquam benemerito, de mensa archiepiscopali Gneznensi graciam faciet
et prouisionem in villis et decimis infrascriptis, videlicet opido
Grzegorzow, Kelczow, Zymnawoda, Skobyelicze, Sobothka, Lanka, Rudoltowo, Koczawye et
Krzykossy,
1) literisque suis et capituli Gneznensis roborabit cum appensione sigillorum, per ipsum dominum Albertum episcopum dictum
opidum et villas cum earum censibus, decimis, molendinis, fructibus, redditibus et appendijs vniuersis tenenda, habenda, possidenda
et vtifruenda pacifice per spacium annorum quatuordecim sese continue sequencium; quibus annis elapsis idem dominus Albertus
episcopus restituere debebit et tenebitur dictas villas archiepiscopo Gneznensi et sue mense archiepiscopali absque contradiccione:
non obstante, quod idem dominus Albertus episcopus hereditates
Pyeczewo,
2) cum libertatibus, quas locare poterit, et
Krzepoczino3) cum earum vsufructibus in prouisionem et graciam pro suis fidelibus seruicijs per bone memorie dominum Dobrogostium, quondam
Gneznensem archiepiscopum, de consensu capituli Gneznensis sibi factas et donatas tenebit et possidebit, cum prime prouisioni
hec sequens in nullo debet derogare. In cuius rei testimonium sigillum nostrum presentibus et appensum. Datum in
Glynany ipso die sancti Francisci confessoris, anno Domini millesimo quadringentesimo vndecimo.
Dokument pargaminowy anihilowany, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 324), opatrzony był pierwotnie
jedną pieczęcią, po której tylko pasek pargaminowy pozostał.
1)Grzegorzów, niegdy miasteczko w pow. kolskim.
Kiełczew, wieś w tymże powiecie, par. Wrząca wielka.
Zimnawoda, miejscowości tej oznaczyć nie umiem.
Skobelice, wieś w tymże pow. par. Grzegorzew.
Sobótka, wieś w tymże pow. par. Dąbie.
Rdułtów, wieś par. w pow. kutnowskim.
Kocewie, wieś w tejże parafii i powiecie.
Krzykosy, wieś w pow. kolskim, par. Borysławice.
2)Pieczew, wieś w pow. łęczyckim.
3)Krzepocino, wieś w tymże pow. par. Leźnica wielka.
Dokument Nr 184
1411. die 19. mensis Octobris, in Medyka.
Wladislaus II. rex Poloniae irrita facit decreta a iudicio Calissiensi contra Mathiam palatinum Gnievcoviensem in contumaciam
lata.
R. Król pisze do Sędziwoja wojewody poznańskiego i do sądu królewskiego w Kaliszu, że gdy Maciej wojewoda gniewkowski i starosta
włocławski miał naznaczone termina jako zastępca Wichny wdowy po Sędziwoju wojewodzie kaliskim i córki jej Małgorzaty, swej
żony i Anny, na terminach tych się nie stawił, natenczas został zaocznie zasądzony. Ponieważ jednak tenże Maciej znajdował
się wówczas na zjeździe z Krzyżakami in
Grabye, a na wniosek niektórych żydów został skazany na zapłacenie pewnych pieniędzy, następnie zaś został przez króla posłanym do
Torunia dla odebrania pieniędzy od Krzyżaków, zaczem rozkazuje król, aby wszystkie wyroki przeciw niemu i pomienionej Wichnie
zapadłe, zostały cofnięte, a zasądzenie tej sprawy aż do przybycia króla do Wielkopolski odroczono. In
Medica feria secunda in crastino s. Luce euangeliste.
Liber terrestris Calissiensis de anno 1416.
Dokument Nr 185
1411. die 21. mensis Octobris, in Lubin.
Scedricus Konarski, Ioannes Dokowski de Sarb et Hinczca Groblicki de Domasławki fideiubent Mathiae abbati Lubinensi pro Margaretha
et Elisabetha filiis Petrassii Girecki venditionem villae Girka.
R. Sczedrzyk Konarsky, Iohannes Dokowsky heres in
Szarb, Hinczszka Grobliczszky in
Domaslawky, poręczają Maciejowi opatowi lubińskiemu za córki wdowy po ś. p. Pietraszu Gyreczskim, mianowicie za Małgorzatą i Elźbietą,
iż skoro dojdą dwunastego roku swego wieku, w następnych trzech latach mają
exbrigare wlgariter wyczszlycz dziedzictwo
Irkę od wszystkich powinowatych i takową w obecności starosty wielkopolskiego klasztorowi lubińskiemu za 1500 grzywien sprzedać,
a zarazem wszelkie przywileje tak na dziedzictwo, jak na sołtystwo według zwyczaju ziemskiego opatowi wręczyć. Co gdyby nie
nastąpiło, poręczyciele biorą wszystkie szkody, stąd wynikłe, na siebie. In
Lubin ipso die Undecem millia virginum. Testes: Nicolaus Lubatowszky dapifer Poznaniensis, Czewleqius Belewszky, Wylim Gostkoszky,
Baworius Wiszkotha, Mathias Grika et Paulus vinarij Srzemenses.
Oryginał pargaminowy, przechowany w bibliotece hr. Raczyńskich w Poznaniu, opatrzony był niegdy trzema pieczęciami, których
dziś brak.
Dokument Nr 186
1411. die 27. mensis Octobris, in Szroda.
Sandivogius de Ostrorog palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae venditionem villae Girka, a quibusdam Czema
et filiastris eius Mathiae abbati Lubinensi factam, ratam esse iubet.
Nos Sandziuogius de
Ostrorog palatinus Poznaniensis et capitaneus Maioris Polonie generalis, significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis,
quod ad nostram et aliorum eiusdem terre nobilium presenciam venientes nobiles Czema cum filiastris suis Margaretha et Elizabet,
non coacti, non compulsi, nec aliquo errore seducti, sani mente et corpore existentes, totam villam et hereditatem
Gyrkam1) racione commutacionis in mille cum quingentis marcis grossorum, religioso ac deuoto viro, domino Mathie abbati et toti conventui
monasterij Lubinensis rite et racionabiliter perpetuo vendiderunt et cum omnibus vtilitatibus, videlicet campis, agris, allodijs,
agris, pascuis, siluis, borris, gaijs, nemoribus, rubetis, mericis, mellificijs, lacubus, piscinis, piscaturis, fossatis,
fluminibus, riwis, molendinis, aquis et earum decursibus et generaliter cum omnibus et singulis pertinencijs et obuencionibus,
nichil iuris et dominij pro se et suis legittimis successoribus reseruando, coram nobis more solito in perpetuum resignarunt,
tenendam, habendam, possidendam, vtifruendam, vendendam, obligandam, et in vsus ipsius ac conventus beneplacitos conuertendam,
prout sibi melius videbitur expedire. In cuius rei testimonium sigillum nostrum presentibus est appensum. Actum et datum in
Srzoda feria tercia proxima post festum Vndecem milia virginum, anno Domini millesimo quadringentesimo vndecimo. Presentibus strenuis
et nobilibus viris, dominis: Ianussio de
Neszamisl Medrirzeczensi, Mathia Koth Naklensi castellanis, Nicolao de
Lubyatowo dapifero Poznaniensi, Ianussio de
Iarognewicze, Bawor de
Crzemenewo, Andrea de
Grizina, Iacobo de
Gorka heredibus et alijs quam pluribus testibus fidedignis ad premissa vocatis et rogatis etc.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum rządowem w Poznaniu (Lubin N. 29), opatrzony był pierwotnie jedną pieczęcią,
po której tylko sznurek z jasno zielonego jedwabiu pozostał.
Powyższy dokument zatwierdził król Władysław Jagiełło przywilejem: Actum in Poznan feria quarta festi Penthecostes, anno Domini
millesimo quadringentesimo decimo quarto. Presentibus: reuerendo in Christo patre, domino Nicolao sancte Gneznensis ecclesie
archiepiscopo ac strenuis et nobilibus viris: Sandiuogio de
Ostrorog palatino Poznaniensi, Maioris Polonie capitaneo, Mathia de
Wansosche palatino Calisiensi, Petro de
Wloszczowa Dobrinensi, Nicolao de
Bloczischow Santhocensi castellanis, Nicolao de
Czarncow iudice Poznaniensi etc. Datum per manus venerabilis Donyn Sedis apostolice prothonotarij regni Polonie vicecancellarij. -
Ad relacionem eiusdem venerabilis domini Donyn regni Polonie vicecancellarij.
Oryginał pargaminowy, przechowany w archiwum rządowem w Poznaniu (Lubin N. 31), sznurek z białego i blado różowego jedwabiu.
1)Girka, wieś tej nazwy dziś w Wielkopolsce nie istnieje.
Dokument Nr 187
1411. die 27. mensis Octobris, in Góra.
Arbitrorum quorundam decretum inter Petrum Kot de Tarnowa et capitulum ecclesiae cathedralis Posnaniensis de mola in villa
Prądno litem dirimens.
Compromissum inter Mroczkonem subiudicem Posnaniensem et Petrum Koth heredem in
Tarnova ipsiusque molendinum in
Prądno ex vna, et venerabilem Vincencium de
Marcinkowo decanum Gnesnensem, canonicum Posnaniensem, ville
Gora regentem, necnon totum capitulum ipsiusque molendinum in
Gora parte ab altera, sub superarbitro Petrassio herede in
Wronczyno initum et definitum in hunc modum, quod predictus Petrus Koth ab aggere seu rota sui molendini
Prądno1) deorsum propter decursum aque fossatum licite facere poterit in littore hereditatis
Gora sine damno ecclesie vsque ad lacum et limites iuxta antiquam obseruanciam secundum antiquum decursum aque
Cybina. Prata vero ad vtramque partem spectabunt. Piscatura piscium in fossato ad Goram seorsum ad
Prądno, sursum prout limites demonstrant pertinebit. Datum in
Gora feria tercia ante festum Omnium Sanctorum, anno Domini millesimo quadringentesimo vndecimo.
Teka Naruszewicza 11 N. 8, z sumaryusza kapituły katedralnej poznańskiej.
1)Prądno, wieś w pow. szredzkim, par. Pobiedziska.
Dokument Nr 188
1411. die 29. mensis Octobris, in Lubin.
Czema Girecki et Olbracht Krakwicz promittunt Mathiae abbati monasterii Lubinensis exbrigare hereditatem Girka dictam.
Nouerint, quibus expedit, vniuersi, uel quorum audiencie presens scriptum fuerit deuolutum, quod nos Czema pridem Gyreszky,
tamquam actor seu debitor principalis, necnon Olbracht Krakwycz in Ruffa Ecclesia veluti fideiussor legittimus, promittimus
et in presenti fideiubemus omni dolo et fraude depositis, coniunctim venerabili in Christo patri et domino Mathie diuina prouidencia
abbati et ipsius omnibus et singulis fratribus conuentualibus monasterij Lubinensis, pertinere(s), exbrigare, expagare, expedire,
quod wlgariter w
yczlycz, per tres annos iuxta iura et morem terrestrem ab omnibus hominibus cuiuscumque status, condicionis et vtriusque sexus fuerint
uel exstiterint, prout in suis metis et graniciebus est circumferencialiter distincta et limitata. Quod si, quod absit, non
fecerimus et ipsam exbrigare, ut premittitur, non potuerimus dictam hereditatem, extunc quodcumque dampnum idem dominus Mathias
abbas et suus conuentus antedicti perceperint, illud omne dampnum iuxta et secundum morem, consuetudinem et iura regni Polonie
in nobis omnino recuperabunt et in nobis penitus redundabit. Harum quibus specialiter harum sigilla nostra videlicet supradictorum
fideiussorum sunt appensa. Datum in monasterio
Lubin feria quinta proxima ante diem Omnium Sanctorum, sub dominice Incarnacionis anno millesimo CCCC° XI°.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum rządowem w Poznaniu (Lubin N. 30), opatrzony był pierwotnie dwiema pieczęciami,
z których po jednej tylko pasek pargaminowy pozostał.
Wieś, o którą w niniejszym dokumencie się rozchodzi, a której nazwa w tekście dokumentu przez nieuwagę pisarza opuszczoną
została, jestto wieś Girka, dziś nieistniejąca, do której się także i przytoczony przez nas powyżej dokument N 186 odnosi.
Dokument Nr 189
1411. die 14. mensis Novembris, Posnaniae.
Sandivogius de Ostroróg palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae inscriptionem dotalitii LX marcarum grossorum
latorum Pragensium a Nicolao herede de Kazanowo Beatae uxori eius in eadem villa Kazanowo1) factam, ratam esse iubet.
R. Poznanie die sabbato in crastino Briccij. Testes: Predslaus de
Grizina, Andreas frater ipsius de ibidem, Kyebel de
Grodzisko, Vassilo de
Dobyeschowycze, Bartholomeus de
Tymenyecz, Sandko de
Dzeczino, Claws de
Costan heredes.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta anni 1444.
1)Kazanowo, dziś wieś tej nazwy w dawnej Wielkopolsce nie istnieje.
Dokument Nr 190
1411. die 27. mensis Novembris, Cracoviae.
Wladislaus II. rex Polonie Nicolao castellano Santocensi L marcas in villa Nowawieś inscribit.
Wladislaus Dei gracia rex Polonie, Lithuanieque princeps supremus et heres Russie etc. significamus tenore presencium, quibus
expedit, vniuersis, quomodo attendentes pure fidei constanciam et fidelitatis studiosa obsequia, quibus strenuus Nicolaus
(castellanus) Santhocensis, miles noster fidelis dilectus, nostre maiestati complacuit, et adhuc aucto fidelitatis studio
potuerit prestancius complacere in futurum, horum intuitu volentes ipsum graciarum nostrarum prosequi fauoribus et ad nostra
seruicia continuo reddere prompciorem, sibi in et super villa nostra
Nowawyes nuncupata, sita in districtu Obornicensi, quinquaginta marcas numeri et ponderis Polonicalium, quadraginta octo grossos in
quamlibet marcam computando, ad alias pecunias, quas in eadem villa habere dinoscitur, addidimus, damusque et addimus generose
harum serie mediante, per ipsum et ipsius successores legittimos cum omnibus ville predicte vtilitatibus, censibus, redditibus,
fructibus, pertinencijs, coherencijs et appendijs vniuersis, ad ipsam quomodolibet spectantibus ab antiquo, habendum, tenendum,
vtifruendum et pacifice possidendum, prout ipsam hactenus habuit, tenuit et possedit, tamdiu, quousque sibi vel ipsius successoribus
legittimis predicte quadraginta(s) marce per nos vel nostros successores fuerint integraliter persolute; quibus solutis villa
nostra predicta ad nos seu ad nostros successores reuertetur viceuersa pleno iure. Contribuciones autem et quascumque daciones
pro stacionibus nostris et consortis nostre de eadem villa dari solitas et consuetas, pro nobis et successoribus nostris totaliter
reseruamus. Harum quibus sigillum nostrum est appensum testimonio literarum. Datum Cracouie feria sexta proxima post festum
beate Katherine, anno Domini millesimo quadringentesimo vndecimo. - Relacio domini Nicolai archiepiscopi Haliciensis, regni
Polonie vicecancellarij.
Teka Naruszewicza 11 N. 10, z oryginału pargaminowego, przechowanego niegdy w archiwum koronnem, u którego atoli brakowało
już pieczęci. W nagłówku dokumentu w kopii podano, że ten Mikołaj kasztelan santocki, pisał się "de Bloczeszow".
Dokument Nr 191
1411. die 30. mensis Novembris, in Ląd.
Gerhardus abbas monasterii Landensis cum Petro sculteto de Zagórowo Nowe alias de Drzewiec, scultetiam in Kownaty scultetia
in Drzewiec commutat.
In nomine Domini amen. Ne res geste in tempore simul cum pretericione temporis euanescant, expedit, vt quilibet tractatus,
qui deberet in posterum tractari, litterarum apice ac fidedigna testium subscripcione firmiter roboretur. Hinc est, quod nos
frater Gerhardus abbas in
Landa, ordinis Cysterciensis, Gneznensis diocesis, scire volumus quoslibet inspectores seu auditores tam posteros, quam modernos,
quod communi consensu nostrorum seniorum prehabito, permutacionem fecimus et presencium testimonio permutamus iure, modo et
forma, quibus moris et consuetudinis est permutari, cum prouido viro Petro sculteto in Nouo
Sagorowo,1) alias
Drzewycz nuncupato, suisque successoribus legittimis, dantes eidem Petro sculteto pretaxato successoribusque legitimis suis mansum
cum medio in
Cownathi2) villa nostra situatis(s) cum scultecia eiusdem ville nostre
Cownathi antedicte, pro suo altero medio manso et suis pertinencijs omnibus et singulis cum scultecia in
Drzewycz predicta villa nostra situatis, super quibus idem Petrus scultetus prefatus, suique successores legitimi plane et omnimode
abrenunciant, nullum sibi ius in eadem hereditate et scultecia penitus reseruantes, omni dolo et fraude exclusis, talibus
tamen sub condicionibus infrascriptis. Primo quidem, quod eidem Petro sculteto sepefato vendidimus ac pro presenti vendimus
mansum cum medio in
Cownathi villa nostra prefixa, pro quibus ipse nobis duodecim marcas latorum grossorum, XLVIII grossos pro qualibet marca computando,
dedit, persoluit totaliter et assignauit, sic tamen, quod idem scultetus suique successores legitimi ibidem in
Cownathi villa nostra sepefata tres mansos habebunt libere, pacifice et possidebunt. Insuper scultetus a data presencium libertatem
habebit viginti quatuor annos duraturam, simili modo et kmethones a tempore, quo aduenerint, computando, viginti annos libertatem
se nouerint dubio procul modo habituros. Eciam eidem sculteto nostro dedimus et assignauimus, ac per presentes damus et assignamus
vnum iuger arabile exceptis tribus mansis pretaxatis, super quod eundem licenciamus ortulanum siue ortulanos, tabernatorem,
secundum quod sibi placitum fuerit, collocandum. Item idem scultetus pistrinum, fabrum, sutorem et maccellum supra suam hereditatem,
vbicumque sibi visum fuerit, edificare et construere poterit, nostra de licencia, consensu et voluntate. Eciam prefatus scultetus
suique posteri ad omnia seruicia nobis obligantur, quibus alij nostri sculteti seruire sunt astricti, ad que seruicia vnum
equum de tribus marcis latorum grossorum tam ipse, quam sui posteri habebunt et seruabunt; ac eciam ipse suique successores
tercium denarium de qualibet re iudicata habebunt, eademque libertate gaudebunt, qua sculteti in alijs nostris villis constituti,
frui hactenus consueuerunt. Insuper kmethones in dicta nostra villa residentes, de quolibet manso post decursum eorum libertatum
singulis annis ad festum sancti Martini marcam latorum grossorum dabunt, assignabunt totaliter et soluent. Eciam predicti
nostri kmethones ad festum Assumpcionis beate Marie nobis per duos pullos et ad festum Pasche per mediam sexagenam ouorum
quolibet anno dare sint astricti; scultetus vero in magno iudicio, quod secundum communem consuetudinem terre anno quolibet
obseruatur, nobis sex scotos, kmethones vero mediam marcam soluere, dare et assignare prorsus sunt astricti. Simili modo et
kmethones in dicta villa nostra de quolibet manso nobis quolibet anno tribus vicibus ac qualibet vice vnum iuger arare tenebuntur.
Insuper vt omnis disceptacio inposterum super seruicio et libertate kmethonum funditus subtrahatur, ad omnia, ad que kmethones
militum sunt astricti, kmethones nostre ville memorate nobis modo simili obligantur. In quorum omnium testimonium et robur
perpetue firmitatis, presentem litteram cum nostro ac nostri conuentus sigillis fecimus muniendam. Datum in monasterio nostro
Landa, sub anno Domini M° CCCC° undecimo, in die s. Andree apostoli. Presentibus discretis et religiosis viris, fratribus: Felice
priore, Philippo antiquo abbate, Iohanne suppriore, Goblino bursario, Syffrido celerario ac alijs pluribus fidedignis ad hoc
vocatis specialiter et rogatis in testimonium premissorum omnium et singulorum.
Z kolońskiego kopiarza przywileji lądzkicb, karta 29 N. 64 i karta 36 N. 77.
1)Zagorów niegdy miasteczko, dziś wieś paraf. w pow. słupeckim.
2)Kownaty, wieś w pow. słupeckim, par. Wilczyn.
Dokument Nr 192
1412. die 19. mensis Februarii, in Wschowa.
Consules et scabini civitatis Wschowa Ioanni Czedlicz VIII marcas annuas LXXX marcis in vim reemptionis vendunt.
R. Henricus Kowfman preconsul, Andreas Meder, Petrus Scheydemanthil, Buchwalder, Stephanus pellifex consules, Iohannes Grosman,
Nicolaus Hubener, Petrus Kythe, Iohannes Slager, Iohannes Reithehanczel, Iohannes pellifex, Nicolaus Hubener, scabini ciuitatis
Wschowa, oświadczają, iż za zezwoleniem starszych przysięgłych i majstrów cechowych, jakoto Macieja i Henlina Mewtenerów, rzeźników,
Piotra Doringk i Marcina Czecha piekarzy, Jana Luffin i Piotra Vuzwe szewców, Mikołaja Wayner i Macieja Grymeberg tkaczy czyli
płócienników, Eliasza Swajder i Cenke krawców, Wawrzyńca Moreysin i Macieja Cleysmeth cieśli, sprzedali 8 grzywien szerokich
groszy praskich rocznego czynszu ze swego ratusza Ianowi Czedlicz za 80 grzywien. Czynsz ten ma być przeznaczony na anniwersarz
lub też na fundacyę jakiego ołtarza w jednym z kościołów miasta
Wschowy, którego patronem ma być szlachetny Bernard Oderwolff i jego synowie a w braku tych magistrat miasta. In
Wschowa feria sexta ante dominicam Invocauit.
Dokument powyższy zatwierdził Andrzej biskup poznański w r. 1418 dnia 10 listopada w Poznaniu z dodatkiem, że ołtarz wspomniany
ma być fundowany w kościele parafialnym NP Maryi we
Wschowie pod zawołaniem św. Katarzyny, Doroty i Barbary i potwierdza prawo patronatu szlachetnego Bernarda Oderwolffa dziedzica Mierucina
i jego synów.
Powyższe zatwierdzenie potwierdził znów Andrzej biskup poznański w r. 1456 dnia 27 grudnia w Poznaniu.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta anni 1459.
Dokument Nr 193
1412. die 9. mensis Martii, in Ołobok.
Benedicta abbatissa monasterii de Olobok Nicolao Stressconis officiali Gnesnensi, Martinum clericum dioecesis Wladislaviensis
ad praeposituram in Łubnica, vacantem post mortem Caspri praepositi praesentat.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gneznensis, acta anni 1412.
Dokument Nr 194
1412. die 19. mensis Martii, Gnesnae.
Petrus episcopus Dalmaciensis testatur, sese Andream filium Petri de Pobiedziska ad gradum accolitae promovisse.
R. To wyświęcenie Andrzeja Piotrowego z Pobiedzisk do stopnia akolity nastąpiło przez wspomnianego wyżej biskupa na skutek
polecenia Mikołaja Strzeszkowego kanonika i administratora, podczas opróżnienia stolicy arcybiskupiej, po poprzednim egzaminie.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta anni 1424.
Dokument Nr 195
1412. die 22. mensis Martii, Posnaniae.
Sandivogius de Ostrorog palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae generalis, ratam esse iubet venditionem tertiae
partis villae Tulce1) a Miroslao quodam fratri eius Nicolao factam.
R. Poznanie feria tercia post dominicam Iudica. Testes: Vincencius decanus Gnesnensis, Nicolaus de
Czarncowo iudex Poznaniensis, Nicolaus de
Splawye, Derslaus de
Krzisslicza, Nicolaus et Petrus fratres de
Woynowo.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta anni 1419.
1)Tulce, wieś paraf. w pow. szredzkim.
Dokument Nr 196
1412. die 22. mensis Martii, Posnaniae.
Sandivogius de Ostroróg palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae ratam esse iubet divisionem villae Tulce1) a Miroslao, Nicolao et Dobessca, heredibus villae eiusdem, inter sese factam.
R. Poznanie feria tercia post dominicam Iudica. Na podstawie tego działu otrzymał Mirosław główne podwórze ojcowskie i trzecią
część ogrodu, leżącego około dworu i trzecią część czwartego kmiecia, oprócz tego dwóch zagrodników, jeden gościniec obok
cmentarza i trzecią część kolatorstwa w kaplicy leżącej opodal kościoła. Resztę wsi otrzymać mają Mikołaj wraz z Dobieszką.
Testes: Nicolaus de
Czarncowo iudex Poznaniensis, Nicolaus de
Splawye, Derslaus de
Krzanslicze, Nicolaus, Petrus et Vincencius heredes de
Woynowo.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta anni 1419.
1)Tulce, wieś paraf. w pow. szredzkim.
Dokument Nr 197
1412. die 22. mensis Martii, Romae.
Ioannes XXIII. P. M. officiali Gnesnensi mandat, ut ab ecclesia ad s. Hedvigim in Pępów1) illicite alienata, eidem ecclesiae restitui procuret.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta anni 1412.
1)Pępowo, wieś paraf. w pow. krobskim.
Dokument Nr 198
1412. die 11. mensis Aprilis, Gnesnae.
Nicolaus Strzessconis officialis et administrator in spiritualibus ecclesiae Gnesnensis sede vacante, praeposito de Mileszyno
mandat, ut Martinum filium Hartmani de Strzelno in praeposituram ecclesiae de Łubnica introducat.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta anni 1412.
Dokument Nr 199
1412. die 26. mensis Aprilis, Siradiae.
Nicolaus palatinus Sandomiriensis ac capitaneus Siradiensis et Martinus de Dambsko Nicolaum officialem Gnesnensem de concordia
inter Nicolaum Iarocki canonicum Gnesnensem, Iarandum plebanum de Mała Charłupia1) et Spitconem de Cosczeryno facta, certiorem reddunt.
R. Syradie feria secunda, ipso die s. Marci.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta anni 1412. U oryginału wisiały niegdyś dwie pieczęcie, jedna przodstawiała
herb Poraj i napis otokowy: s. Nicolai de Chonow; druga herb Zarembę i napis otokowy: s. Martini de Dambsko.
1)Charłupia mała wieś paraf. w pow. sieradzkim.
Dokument Nr 200
1412. die 25. mensis Aprilis, Gnesnae.
Pactum Nicolai plebani de Chomiąża cum Adalberto plebano de Ostrożec de decima villae Nowawieś.
R. Układ ten przychodzi do skutku za pośrednictwem Wojciecha archidyakona warszawskiego a kanonika gnieźnieńskiego i Bogusława
czyli Boguty kanonika kollegiaty uniejowskiej, podkustoszego i ołtarzysty gnieźnieńskiego. Tym układem przyznane zostają dziesięciny
z pó1 dziedziców Nowejwsi kościołowi chomiąskiemu na mocy dokumentu erekcyjnego; przyczem pośrednicy oświadczają, że kościół
w Ostrożcu na mocy przywileju arcybiskupa Ianusza Suchywilka żadnych praw do tych dziesięcin rościć sobie nie może, w skutek
czego też odnośny ustęp wzmiankowanego przywileju unieważniają.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta anni 1462.
Dokument Nr 201
1412. die 21. mensis Maii, Posnaniae.
Nicolai de Czarnków iudicis Posnaniensis decretum, abbatissae de Owińska ambo littora fluvii Warta inter villas Owińska et
Nosilin sita, addicens.
R. Nicolaus heres in
Czarnkow, iudex Poznaniensis generalis wiadomo czyni, że gdy w czasie i miejscu poniżej wskazanem, zasiadał wraz z szlachetnymi panami
Przybysławem Gryżyńskim, Wyszakiem
z Brenna i Bonikowa, Janem i Maszkiem z
Gielatkowa, Nasiłem burgrabią poznańskim i Wincentym
ze Zborowa, wtedy otrzymali od Mikołaja Żydowskiego pismo opatrzone pieczęcią od pozwów (
sigillum citatorium) od sądu królewskiego, w którem jego członkowie, mianowicie Sędziwój wojewoda poznański, starosta wielkopolski, Ianusz miedzyrzecki,
Mikołaj santocki kasztelanowie, Pasek podkomorzy poznański, Mikołaj Lubiatowski stolnik kaliski, Pasek Wiscotha, Iura z
Bielaw i Mikołaj Baworowski piszą do niego i do Mroczka z
Kleszczewa podsędka poznańskiego, że gdy dnia 17 maja w Poznaniu w sądzie królewskim na rokach zasiadali, wtenczas przysądzone zostały
ksieni z Owińska oba brzegi rzeki
Warty i gać (
structura) na tejże rzece pomiędzy
Owińskiem i Nosilinem,1) jak to w księdze ziemskiej zapisano. Proszą zatem wspomnieni członkowie sądu królewskiego sędziego i podsędka, aby ksieni
owińskiej dokument przysądny, pieczęciami swemi opatrzony, wystawili wedle zwyczaju ziemskiego.
Liber iudiciorum terrestrium Posnan. de a. 1412 w Archiwum rządowem w Poznaniu.
1)Owińsk wieś paraf. w pow. poznańskim.
2)Nosilin, wieś tej nazwy dziś nie istnieje.
Dokument Nr 202
1412. die 24. mensis Maii, Siradiae.
Nicolai palatini Sandomiriensis ac capitanei Siradiensis et Martini de Wrancza ad Nicolaum Stressconis officialem Gnesnensem
et administratorem dioecesis sede vacante, litterae de non exsequenda concordia inter Nicolaum archidiaconum Calissiensem
et Iarandum plebanum de Mała Charłupia,1) canonicum Crussviciensem facta.
R. Mikołaj wojewoda sandomirski a starosta sieradzki i Marcin z Wrzący piszą do Mikołaja Strzeszkowicza oficyała i administratora
dyecezyi sede vacante gnieźnieńskiego, że kiedy byli pogodzili Mikołaja archidyakona kaliskiego i Jaranda plebana z
Małej Charłupi, kanonika kruszwickiego, wtedy ciż sami za pośrednictwem innych kanoników o te dziesięciny również się byli ułożyli. Proszą
zatem wspomnianego administratora dyecezyi, ażeby z wydaniem ostatecznego wyroku doputy się wstrzymał, dopuki się z tymi kanonikami,
którzy się sądu byli podjęli, osobiście nie porozumieją.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta anni 1412.
1)Charłupia mała, wieś paraf w pew. sieradzkim.
Dokument Nr 203
1412. die 8. mensis Iunii, Budae.
Wladislaus II. rex Poloniae protestatur innocentiam Henrici episcopi Warmiensis.
Nos Wladislaus Dei gracia rex Polonie, Lythwanieque princeps supremus et heres Russie etc. omnibus et singulis, ad quorum
noticiam presentes litere peruenerint, volumus esse notum, quod cum nuper de anno Domini millesimo quadringentesimo decimo,
per Magistrum et ordinem Cruciferorum de Prussya cum eorum complicibus nobis et illustri principi domino Allexandro alias
Wythowd magno duci Lythwanie et Russie, frati nostro bellum ex causis minus iustis hostiliter motum fuisset, ipsisque per
nos et nostros omnipotentis Dei adiutorio valide prostratis, ad fines territorij episcopatus seu ecclesie Warmiensis paucis
diebus decursis venimus, intellectoque ibidem ipsius ecclesie bona consistere, eandem ecclesiam primo et alias ecclesias ac
ipsarum bona et subditos Dei et predicte ecclesie ac ceterarum ecclesiarum terre Prussie episcoporum laudabilis fame intuitu
a deuastacione et dampnis, quantum nobis possibile extitit, preseruandum duximus, ad viam aliam ab earundem ecclesiarum territoriis
declinando; demum vero arrepto per illustrem fratrem nostrum, magnum ducem predictum, itinere ad subiugandum et compescendum
quedam predicti ordinis territoria et castra, que nobis resistere conabantur, reuerendus in Christo pater, dominus Henricus,
prefate Warmiensis ecclesie episcopus, ad instanciam quorundam commendatorum et fratrum de Lyuonia, se apud dictum magnum
ducem fratrem nostrum interposuit et vna cum commendatore de Goldingen et magno procuratore de Lyuonia, qui sub ipsius fratris
nostri saluo conductu, eis per eundem fratrem nostrum ad peticionem dicti domini episcopi prestito, propterea ad ipsum fratrem
nostrum venerant, treugam pacis ad quindenam inter nos hincinde et nobis adherentes, preterquam existentes in castro Marienburg
firmiter obseruandam tractauit, sic quod ipsi commendatores et fratres de Lyuonia infra quindenam huiusmodi cum trecentis
equis sub dicti domini magni ducis, fratris nostri securo et saluo conductu, ad nostram et ipsius fratris nostri presenciam
ante dictum castrum Marienburg venirent, vt ibidem de perpetue pacis obseruancia et sedacione gwerrarum ac litium posset inter
nos hincinde comodosius pertractari; verum ut inteleximus, supradictus reuerendus pater, Warmiensis episcopus, quasi in premissis
et alijs inter nos factis et tractatis aliquid contra predictum Ordinem machinatus fuerit, graues obloqucionum molestias et
exilium ab ecclesia sua contra Deum et iusticiam passus est et patitur de presenti; cum tamen idem dominus Henricus episcopus
nichil contra ipsum Ordinem excesserit, prout et alij episcopi terre Prussie, ad quorum omnium deuotas peticiones et instantes,
vnam ecclesiarum suarum nostram recepimus in tutelam, ne ab exercitibus nostris miserabiliter dampnaretur, cupientes igitur
eundem dominum Henricum Warmiensem episcopum, quantum nobis rectitudo consciencie nostre suadere poterit, a nota infamiarum
et obloqucionum contra ipsum fallaciter emissarum, expiare, in puritate fidei nostre et in verbo regali recognoscimus ac sine
admixcione alicuius doli tenore presencium profitemur, quod idem dominus Henricus Warmiensis nunquam apud nos aliquid mali
per suas suggestiones aut quascumque operas contra predictum Ordinem est seu fuit machinatus, sed reuera pro bono tam ipsius
Ordinis, quam incolarum et terre Prussie diligencius institit, cum ab inuasione quasi dimidie partis terre Prussie, ad quam
nobis et nostris protunc, nisi per territorium Warmiensis ecclesie patebat accessus, ne ipsa ecclesia, quam vnacum alijs ecclesijs
ibidem in tuicionem et proteccionem nostram de intuitu suscepimus, ut premissum est, per nostrum ac dicti fratris et exercitus
nostri pertransitum ad terras huiusmodi dampnificaretur, ad peticionem humilem ipsius domini Warmiensis episcopi supersedimus
graciose. In quorum omnium fidem et testimonium presentes literas fieri et nostri sigilli appensione fecimus communiri. Datum
Bude anno Domini millesimo quadringentesimo duodecimo die octaua mensis Iunij.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 327), opatrzony jest średnią pieczęcią
królewską z czerwonego wosku, zawieszoną na pasku pargaminowym.
Dokument Nr 204
1412. die 3. mensis Iulii, in Lubin.
Dobrogostius de Ostroróg palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae testatur, Mathiam abbatem monasterii Lubinensis
Nicolao de Lubiatów dapifero Posnaniensi villam Starygród1) D marcis vendidisse.
R. In
Lubin, in crastino Visitacionis b. Marie virginis. Mikołaj Lubiatowski przyjął na siebie nadto warunek wyclić
(exbrigare) wieś
Irkę od niedorosłych niegdy jej dziedziców; czego gdyby nie uczynił, wszelkie szkody, jakieby stąd dla klasztoru wynikły, na niego
spaść mają.
Oryginał pargaminowy, przechowany w bibliotece hr. Raczyńskich w Poznaniu. Pieczęć, która niegdy u tego dokumentu była uwieszona,
obecnie osobno przechowana, wyobraża w tarczy pochylonej herb Nałęcz i klejnot na hełmie. Napis otokowy uszkodzony: s. Sandivogi
...... palat
Dokument Nr 205
1412. die 27. mensis Augusti, Romae.
Ioannes episcopus Ostiensis, camerarius collegii cardinalium s. Romanae ecclesiae, Nicolaum archiepiscopum Gnesnensem MXLVII
florenis solutum reddit.
Iohannes miseracione diuina episcopus Ostiensis, sancte Romane ecclesie cardinalis, camerariatus officium sacri collegij reuerendissimorum
in Christo patrum, dominorum sancte Romane ecclesie cardinalium regens, in absencia reuerendissimi in Christo patris, domini
Amadei cardinalis de Salucijs, ipsius sacri collegij camerarij, .. vniuersis et singulis, presentes literas inspecturis, salutem
in domino! .. Vniuersitati vestre notum facimus per presentes, quod reuerendus in Christo pater, dominus Nicolaus archiepiscopus
Gneznensis, pro totali solucione sui communis seruicij, in quo camere dicti collegij sub certis penis et sentencijs ac termino
nondum elapso racione dicte sue ecclesie extitit efficaciter obligatus, mille florenos auri de Camera, necnon pro totali solucione
sui minuti seruicij, in quo familiaribus et officialibus dicti collegij sub eisdem penis et sentencijs ac terminis eciam tenebatur,
quadraginta septem florenos auri predictis similes, triginta vnum solidum monete Romane, nobis pro collegio et familiabus
ac officialibus predictis recipientibus, per manus venerabilis viri, domini Blisborij canonici Gneznensis, die date presencium
et tempore debito solui fecit realiter et cum effectu. De quibus sic solutis prefatum dominum archiepiscopum eiusque ecclesiam
et in ea successores ac suos heredes quoscumque, suaque et eorundem heredum et successorum bona quecumque mobilia et immobilia,
presencia et futura, tenore presencium quittamus, absoluimus et penitus liberamus. In quorum testimonium presentes literas
fieri fecimus et sigilli cameriariatus officij iussimus appensione muniri. Datum Rome sub anno a Natiuitate Domini millesimo
CCCC dudecimo, indiccione quinta et die vicesima septima mensis Augusti, pontificatus sanctissimi in Christo patris et domini
nostri, domini Iohannis diuina prouidencia pape XXIII anno tercio. - fl. IIII, gross. IIII.
(na zakładce) A. de. Salerno clericus collegij.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 328), opatrzony jest pieczęcią podługowatą
z czerwonego wosku, zawieszoną na pasku pargaminowym, zupełnie zniszczoną.
Dokument Nr 206
1412. die 29. mensis Augusti, in Konin.
Iacussius Iakka de Wilczyna, iudex terrestris Calissiensis, ratam esse iubet limitationem villarum Swiątniki et Rzgowo.
In nomine Domini amen. Ad rei memoriam sempiternam. Nos Iacussius Iakka iudex terre Calissiensis generalis et heres in
Wilczyna, significamus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis, quod de anno Domini millesimo quadringentesimo duodecimo, feria
tercia ante festum s. Martini proxima, in domo nostre habitacionis in
Wilczyna sita, nobis literam in papyro scriptam, sigillo citatorio iudicij regalis districtus Koninensis sigillatam, presentarunt,
ipsam per nos volentes confirmari, huiusmodi sub tenure:
"Strenuo militi, domino Iacussio Iacca iudici Kalisiensi generali, Laszcz heres in
Bieganowo burgrabius Koninensis, Nicolaus de
Slugocino iudicis, Spitko de
Modla subiudicis, Tworco palatini, Pelca de
Kuchary vexiliferi et Swenca subcamerarij vices gerentes, ceterique domini supparij et officiales iudicio regali feria secunda prope
diem Decollacionis sancti Iohannis Baptiste, anno Domini millesimo quadringentesimo duodecimo in
Konin presidentes, promptum famulatum. Sinceritati vestre presentibus significamus, quomodo veniens Martinus ministerialis recognouit
in indicio, limitacionem fore factam et ex vero et iusto iudicio per dominum abbatem de
Landa et suum conuentum, acquisitam et lucratam super nobilibus dominis: Andream, Cristinum et Nicolaum heredes de
Rzgowo, inter villas, puta
Swantniki1) domini abbatis et conuentus ipsius, et
Rzgowo2) here dum predictorum. Ad quam quidem limitacionem fuerunt specialiter rogati strenui ac nobiles domini Iohanes de
Krolikowo castellanus Gnesnensis: Dobrogostius de
Marzelewo et Michael Barski ex parte domini abbatis; ex vero heredum de
Rzgowo nobiles Nicolaus de Minori
Slawsko et
Spala. Que limitacio incipit a decursu aque wlgariter
Bystrzec vsque ad insulam
Dambrowica, et ab insula
Dambrowica usque ad
Zimnego dolu, a Zimny dol vsque ad insulam
Klecziska et ab ista insula
Kleczyska vsque ad pratum dictum
Popowa lanka, quod pratum iacet in hereditate domini abbatis et eius conuentus
Swantniki, et a
Popowa lanka vsque ad insulam
Zbozne, puta
Ostrow, et ab insula
Zbozne vsque ad insulam
Pasiecznik, et a
Pasiecznik recte transeundo per siluam dictam
Roztocznik alias
Rostoki vsque ad matricem fluuij aque, wlgariter
do samice prope molendinum dictum
Popowy mlyn. Et hec limitacio completa est cum scopulorum notabilium fundacione et ereccione ex vtraque parte facta".
Nos itaque Iacussius Iakka iudex prefatus, visa litera et causa parcium predictarum, volentes facere cuilibet iusticie complementum,
vt tenemur iuris ex forma, solum Deum ante oculos habentes, ipsam confirmauimus et presentibus generaliter ad perpetua tempora
confirmamus, et dictis heredibus, videlicet Andree, Cristino et Nicolao, et qui pro tempore fuerint ibidem de
Rzgowo, perpetuum silencium duximus imponendum limitacionem per eandem. In huius rei testimonium nostrum et nobilis Bodzanthe de
Chlapowo subiudicis Calissiensis sigilla in robur firmius presentibus sunt appensa. Actum et datum anno, die et loco, presentibus
quibus supra. Scriptum per manus Nicolai de
Strzedzewo notarij, qui hec habuit speciali in commisso.
Series privilegiorum monasterij Landensis str. 84.
1)Rzgów wieś paraf. w pow. konińskim; ale Swiątniki dziś w sąsiedztwie Rzgowa nie istnieją.
2)Rzgów wieś paraf. w pow. konińskim; ale Swiątniki dziś w sąsiedztwie Rzgowa nie istnieją.
Dokument Nr 207
1412. die 22. mensis Novembris, in Bierzglin.
Iacussii Iakka de Wilczyna iudicis Calissiensis decretum, Dobrogostio, Marcussoni et Nicolao de Marzelewo miedietatem villae
Szymankowice addicens.
R. Iacussius Iacca iudex Calissiensis generalis et heres in
Wilczina, in domo sua in
Birzglino, in die s. Cecilie ogłasza, że mu przedstawionem zostało pismo, do niego wystósowane, w którem mu Ianussius burgrabius, Nicolaus
Pywonski palatini, Petrassius Iacubowsky iudicis, Iohannes de
Strzeszewo subiudicis, Ianussius vexilliferi loca tenentes, donoszą, że gdy w r. 1412 feria tercia post festum s. Mathei ewangeliste
na roczkach
(termini particulares) w Kaliszu zasiadali, wtenczas stanąwszy przed nimi Dobrogost, Markusz i Mikołaj
z Marzelewa zyskali na Ianie Przosna i dzieciach Stanisława de
Lubyen połowę wsi
Szymankowice,1) którąto połowę bracia Marzelewscy mają wykupić od Jana Prosny i dzieci Stanisławowych za 43 grzywien groszy szerokich na
przyszłe Boże Narodzenie.
Sędzia powyższe przysądzenie zatwierdza przywieszeniem pieczęci swojej i Bodzanty z Chłapowa podsędka kaliskiego.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta de anno 1427.
1)Szymankowice. Wieś tej nazwy dziś nie istnieje. Jestto więc albo Szymankowo w pow. obornickim, par. Łukowo, albo Szymanowice wieś paraf. w pow. słupeckim.
Dokument Nr 208
1412. die 21. mensis Decembris, in Kościan.
Consules civitatis Costanensis capellano capellae ad s. Crucem et s. Eustachium in Kościan VII marcas annuas de praetorio
conferunt.
R. Stephanus Scharaz preconsul, Claws Adam, Iohannes Kowfman, Hanlinus Iagier, Iacobus Herman et Iohannes Ravole consules
oppidi Costanensis,
1) wystawiwszy przed bramą głogowską po lewej ręce kaplicę św. Krzyża i św. Eustachego, w której mają się odprawiać msze, wyznaczają
kapelanowi tejże 7 grzywien groszy praskich ze swego ratusza, wymawiając sobie prawo patronatu.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta de a. 1460 - 1467.
1)Kościan, miasto powiatowe w księstwie poznańskiem.
Dokument Nr 209
1412. die 28. mensis Decembris, Posnaniae.
Albertus episcopus Posnaniensis erectionem et dotationem ecclesiae parochialis in Nowe miasto renovat.
R. Wojciech biskup poznański na prośby Jana dziedzica i patrona oraz Henryka proboszcza
Nowego miasta,1) wznawia przywilej tegoż probostwa, ponieważ przywilej erekcyjny zaginął. Według przysięgi świadków dochody tego probostwa
były następujące: wieś
Sabaszewo2) z wszelkiemi dochodami,
w Nowem mieście trzy ogrody, we wsi
Laskowie3) wiardunki ze zbożem mesznem, we wsi
Klęka4) po 8 groszy z każdego łanu ze zbożem mesznem, we wsi
Strzelce5) dziesięcina snopowa po pługach wszystkich rolników, we wsi
Szypłowo6) dziesięciny folwarczne ze zbożem mesznem, we wsi
Komorze
7) po 6 gr. z łanu i zboże meszne wraz z dziesięciną folwarczną. Oprócz tego z każdego koła młynów w parafii nowomiejskiej
1 miara mąki, w Nowem mieście kwarta od każdego mieszczanina, a w
Pogwizdowie8) od przewoźnika i każdego rybaka corocznie po 1 groszu. Poznanie in die Innocencium.
Archivum consistorii episcopalis Posnaniensis, acta an. 1612 - 1613.
1)Nowe miasto, miasto w pow. pleszewskim.
2)Sabaszewo i Lasków dzis w parafii nowomiejskiej nie istnieją.
3)Sabaszewo i Lasków dzis w parafii nowomiejskiej nie istnieją.
4)Klęka wieś w pow. pleszewskim.
5)Strzelce nie istnieją w par. nowomiejskiej.
6)Szypłowo i Komorze wsie w pow. pleszewskim, par. Nowemiasto.
7)Szypłowo i Komorze wsie w pow. pleszewskim, par. Nowemiasto.
8)Pogwizdów w par. nowomiejskiej nie istnieje.
Dokument Nr 210
1413. die 16. mensis Ianuarii, in Siedzimowo.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis Michaeli scholastico et officiali Gnesnensi mandat, ne litem, quam Dzezmar plebanus de
Ianczewo de decimis villarum Wola et Kożuszkowo1) intendebat, diiudicet.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta an. 1412 - 1413.
1)Kożuszkowo, wieś w pow. inowrocławskim.
Dokument Nr 211
1413. die 20. mensis Ianuarii, Posnaniae.
Andreas Krupka de Skorzewo capitulo cathedrali Posnaniensi unam marcam census annui reemptionalis X marcis vendit.
Nos Michael Bliden decretorum doctor, canonicus et officialis Poznaniensis, significamus tenore presencium, quibus expedit,
vniuersis, quod ad nostram et testium infrascriptorum nobiles Andreas Krupka de
Scorzewo, debitor principalis, et Nicolaus de
Chomanczicze fideiussor, heredes, non compulsi, non coacti, nec aliquo errore seducti, sed bona mente et voluntate propria accedentes
presenciam, publice recognouerunt, quia dictus Andreas titulo vendicionis vnam marcam latorum grossorum annui census vendidit
in dicta sua hereditate
Scorzewo1) pro decem marcis grossorum Pragensium numeri Polonicalis, quas recepit ab honorabili viro, domino Iohanne de
Nepart canonico et procuratore capituli Poznaniensis. Et Nicolaus fideiussor pro eodem et coniuncta manu promisit, tam dictus Andreas
principalis cum suis kmethonibus in
Skorzewo, quam Nicolaus fideiussor et ipsius legittimi successores nostris excommunicacionis sentencijs et successorum nostrorum censuris
subdiderunt soluere dictum censum in festo Natiuitatis Christi ecclesie et capitulo Poznaniensi, ita tamen, quod dictus Andreas
in predicto festo Natiuitatis Christi censum vnius marce soluto primitus censu in termino, cum decem marcis reemendi, seque
et fideiussorem liberandi habebit omnimodam potestatem. In cuius rei testimonium nostrum et dictorum Andree principalis et
Nicolai fideiussoris sigilla presentibus sunt appensa. Actum et datum Poznanie in domo habitacionis nostre, feria sexta ante
diem sancte Agnetis, sub anno Domini M° CCCC° XIII°. Presentibus discretis et nobili viris, dominis: Iohanne Choynicza et
Nicolao Puzil vicarijs, Iohanne altarista Poznaniensibus et Iohanne de
Ladza herede, testibus circa premissa.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły katedralnej poznańskiej, opatrzony był pierwotnie trzema pieczęciami,
na paskach pargaminowych uwieszonemi. Pierwsza podługowata, w ciemnym wyciśnięta wosku, wyobraża zakonnika klęczącego w lewo
zwróconego, trzymającego podniesioną do góry księgę, na której siedzi orzeł z nimbem około głowy. Przed klęczącym zakonnikiem
tarcza herbowa, wyobrażająca pomiędzy dwoma orlemi skrzydłami bliźniemi dwa ostrzewie w słup bez sęków. Tło założone galązkami.
W otoku napis:
SIGILUM. MICHAELIS BLID ............ M. DOCTORIS.
Po drugiej pieczęci pozostał tylko pasek pargaminowy z napisem: Andree Krupka principalis; po trzeciej także pasek z napisem
uszkodzonym ....... Choma ......
1)Skorzewo, wieś paraf. w pow. poznańskim.
Dokument Nr 212
1413. die 25. mensis Martii, Posnaniae.
Sandivogius de Ostrorog palatinus Posnaniensis et capitaneus Maioris Poloniae generalis testatur, Ioannem Kołaczek de Pigłowice
duas partes villae eiusdem Pigłowice1) uxori suae Margarethae dotalitii causa contulisse.
R. Sabbato die Annunciacionis b. Marie virginis. Testes: Petrus decanus Poznaniensis, Nicolaus de
Slawanczicze, Sandivogius de
Iaroczino, Nicolaus de
Granovo, Sigismundus de
Zelanczino, Sambor de
Malochowo castellanus Dzbansensis, heredes.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta anni 1436.
1)Pigłowice, wieś w pow. szredzkim, par. Mądre.
Dokument Nr 213
1413. die 19. mensis Aprilis, in Grodno.
Wladislaus II. rex Poloniae Michaeli scholastico et officiali Gnesnensi mandat, ne litem inter Ioannem Byrzwensky et Vincentium
plebanum de Gostyczyna de debitis quibusdam pendentem, diiudicet.
R. Zakaz powyższy wydany został z tego powodu, iż sprawa powyższa przed forum świeckie należy. In
Grodna feria quarta post dominicam Ramispalmarum. - Relacio Cristini castellani Sandecensis.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gneznensis, acta a. 1412-1413.
Dokument Nr 214
1413. die 6. mensis Iunii, in Wojkowo.
Nicolaus de Michałów palatinus Sandomiriensis et capitaneus Siradiensis testatur, limitationem factam esse villarum Wrząca,
Włocina, Krzymowo et Godzieszewo.
Nicolaus de
Michalow pallatinus Sandomiriensis et capitaneus Siradiensis et Iacobus de
Rogossno succamerarius etiam Siradiensis, significamus tenore presencium vniuersis, quod orta inter reuerendum in Christo patrem,
dominum Nicolaum Dei et apostolice Sedis gracia sancte Gneznensis ecclesie archiepiscopum ex vna, et nobilem Petrum de
Wrancza ac strennuum dominum Martinum Dambsky, tutorem dicti Petrj, pro et super granicijs seu limitibus villarum
Wrzancza, Wloczino et
Crymaczowo1) dicti Petrj ex vna, necnon
Godzeschowo2) prefati domini archiepiscopi et ecclesie Gneznensis, ex altera partibus, materia questionis, huiusmodj limites cum prefatis
nobilibus Petro et Martino pro parte eorum, et honorabilibus ac nobilibus viris, dominis Swanthopelkone cancellario, Blisborio,
Przeduogio et Iacobo canonicis Gneznensibus, Bogussio de
Gambycze subagazone Lanciciensi et marsalko curie dicti domini archiepiscopi et Stanislao Pella de
Byernaczicze tribuno Siradiensi, pro parte dicti domini archiepiscopi, anno Domini millesimo quadringentesimo tredecimo, sexta die mensis
Iunij sic distinximus, fecimus et per certos cumulos, dictos wlgariter
kopcze designauimus, ymmo ponentes tres cumulos dictos
wangyelniky, quorum maior dictus et cognominatus est
proboscz prope siluas dictas
Korzen, Chansna; item alij tres cumuli continuo se sequentes, inter predictas siluas et vnum signum, wlgariter
granicza circa antiquam siluam; item per ipsam siluam
Chansna eundo decem signa in arboribus et duo cumuli ex vtraque parte silue; item eundo ab ipsa silua
Chansna usque ad siluam dictam
Glynka quatuordecem cumulj et in arboribus quatuor signa, et per ipsam siluam eundo in arboribus noua signa et ex vtraque parte
silue vnus item cumulus; item a silua predicta
Glinka usque ad siluam dictam
Mocre, ex vtraque parte silue vnus; item a predicta silua
Mokre eundo ad siluam dictam
Byala gora duo cumulj et sedecem signa in arboribus et pertranseundo ex alia parte fluuij predicti usque ad finem quinque cumuli et
in fine tres cumuli circa antiquum cumulum, quorum maior cognominatus est
marsalek. Vt autem huiusmodj nostra limitacio robur obtineat perpetue firmitatis, presentes literas cum designacione cumulorum et signorum
predictorum scribi et nostrorum appensione sigillorum fecimus communirj. Actum et datum in
Woykowo, anno, die, mense, quibus supra. Presentibus strennuo milite, domino Iohanne de
Tholiskowo castellano Kalisiensi et nobilibus viris, dominis: Iacobo de
Wynarj, Iohanne de
Gruszczicze, Nicolao dicto
Dzegyecz de
Sandzicze, Nicolao Czeczothka de
Mikulicze, Iohanne Koszuszek de
Mnychowo heredibus et alijs multis circa premissa fidedignis.
Liber priuilegiorum capitularium kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej z roku 1478 fol. 96.
1)Wrząca, wieś w woj. kaliskiem, pow. i par. Konin. Włocino, wieś nieodgadniona.
Krzymowo, wieś par. w temże województwie i powiecie.
2)Godzieszewo, wieś tej nazwy dziś w powiecie konińskim nie istnieje.
Dokument Nr 215
1413. die 15. mensis Iunii, Gnesnae.
Iudicii regalis Calissiensis decretum, inter Boguphalum quondam scultetum de Bielsko et Leonardum praepositum monasterii Strelnensis
de agris quibusdam litem dirimens.
Nos Iacussius Iacca heres in
Wilczyna iudex, et Bodzantha de
Chlappowo subiudex Calisienses generales, notum facimus tenore presencium, quibus expedit, vniuersis, quod feria quinta post festum
Penthecostes terminis anno Domini millesimo quadringentesimo tredecimo Gnezne celebratis, serenissimo principe domino Wladislao
Dei gracia rege Polonie in loco tunc presente, in quibus strennui ac nobiles domini Nicolaus Sandomiriensis, Ianussius de
Koszczelecz Gnewcouiensis palatini, Thworco de
Chonthnicza(s) Wisliciensis, Ianussius de
Crolicowo Gneznensis, Ianussius Ffurman Medzirzecensis, Albertus de
Wszeradowo Caminensis, Nicolaus Santhocensis castellani, Albertus de
Trlang subcamerarius Calisiensis, ceterique domini et officiales iudicio regali vna nobiscum pro iusticia reddenda presidebant,
ibi in presencia nostri veniens personaliter nobilis Boguphael scultetus olym de
Byelsko proposuit verbo contra et aduersus venerabilem virum, dominum Leonardum, prepositum
de Strzelno pro tercio manso scultecie villa in eadem
Byelsko, ex aduerso dominus prepositus memoratus respondit, requirens eundem: quamdiu non esset in possessione huiusmodi tercij mansi,
qui respondit confitens, se non habere possessiondm eiusdem a quadraginta quinque annis, nec gaudere eodem.
Nos itaque iudices prefati audita proposicione et responsione hincinde parcium predictarum, Deum solum pre oculis habentes,
dicimus, decernimus et sentenciamus perpetuam euasionem predicto domino preposito et conuentui suo, dictum Boguphaelem pro
huiusmodj tercio manso dicte scoltecie in villa
Byelsko racione sortis ipsius, ut asserebat, et propinquitatis ipsum tangente et concernente, duobus mansis circa eundem Boguphaelem
duntaxat reseruatis et retentis. Super quibus omnibus dictus dominus prepositus iudicatum soluit. In huius rei testimonium
sigilla nostra presentibus sunt appensa. Actum et datum anno, die et loco, presentibus, quibus supra. Scriptum per manus discreti
Nicolai de
Strzedzewo, qui hec habuit in commisso.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum rządowem w Poznaniu (Strzelno N. 41) opatrzony jest dwiema małemi pieczęciami
ze zwykłego wosku, zawieszonemi na paskach pargaminowych. Pierwsza wyobraża hełm turniejowy, bokiem w prawo zwrócony, na hełmie
w klejnocie Poraj. Napis otokowy nieczytelny. Druga wyobraża w tarczy herb Dryję. Napis otokowy również nieczytelny.
Dokument Nr 216
1413. die 15. mensis Iunii, Gnesnae.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis Petro plebano de Rzgowo et Ioanni vicario de Grabienice mandat, ut Bodzantam plebanum de
Krzymowo, coadiutorem praepositi de Grabienice,1) in officium coadiutoris intromittant.
R. Ustanowienie koadjutora następuje w skutek tego, ponieważ Michał proboszcz grabienicki z powodu starości ani obowiązków
duchownych wypełniać ani posiadłościami kościoła zarządzać nie jest w stanie.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta a. 1415.
1)Grabienice, wieś paraf. w pow. konińskim.
Dokument Nr 217
1414. die 15. mensis Iunii, Gnesnae.
Nicolaus archiepiscopus Gnesnensis Martino vicario de Wronczyn curam animarum in Wronczyn ad tres annos demandat.
Archivum consistorii archiepiscopalis Gnesnensis, acta anni 1415.
Dokument Nr 218
1413. die 18. mensis Iunii, Gnesnae.
Boguslai marsalconis curiae archiepiscopi Gnesnensis et iudicis ab eodem archiepiscopo delegati decretum, inter Niclosum familiarem
capitanei de Żnin et Nicolaum advocatum de Sempolno de XX marcis litem dirimens.
Nos Boguslaus Podkone(s) Lanciciensis et marsalko reuerendissimi in Christo patris et domini, domini Nicolai sancte Gneznensis
ecclesie archiepiscopi, notum facimus, quibus expedit, vniuersis, quia de anno Domini millesimo CCCC° tredecimo, cum dominus
archiepiscopus fuit Gnezne constitutus super festum Penthecostes, vbi veniens Niclos familiaris domini Nicolai capitanei Sneynensis
ad curiam domini, wlgariter
na podworze, citauit nobilem Nicolaum filium olim Miroszkonis, ad domini archiepiscopi presenciam feria secunda infra octauas Penthecostes,
aduocatum in
Sampolno pro XX marcis, octo latorum grossorum et XII currentis monete, quas patri suo pie memorie accomodauit. Tandem dominus archiepiscopus
nos ipsis pro iudice statuit et deputauit. Tandem cum in iudicio sedimus cum dominis, videlicet domino Ianussio castellano
Kalisiensi, Benessio cancellario domini, Nicolao de
Wanzirow capitaneo Snynensi et alijs tunc temporis nobiscum sedentibus, Niclos egit et proposuit iudicialiter super Nicolaum pro XX
marcis grossorum, quas patri eius felicis memorie accomodauit et hec litera patris sui approbauit. Tandem nos videntes eius
Niclosonis approbacionem, sibi ex informacione dominorum nobiscum in iudicio sedencium, lucrum dictarum XX marcarum adiudicauimus
et presentibus adiudicamus, et super isto Niclos dedit nobis adiudicatum. Deinde statim idem Niclos contra eundem Nicolaum
aduocatum in
Sampolno proposuit coram nobis pro XX marcis dampni, cui cum capitales pecunias adiudicauimus, eciam dampnum adiudicamus viginti marcas
prescriptas: et eciam super isto Niclos dedit adiudicatum. Tunc nos habuit requisitos, vbi deberet acquisicionem super quo
dictarum pecuniarum attemptare; tandem adiudicauimus, quod Nicolaus aduocatus faceret sibi solucionem iuxta moris terre conswetudinem;
si non faceret, tunc dominus Nicolaus capitaneus Sneynensis debet ei dare intronizacionem in aduocaciam in
Sampolno, et ipse tenere debet, quousque pecunie sue plene persoluantur. Et in huius rei testimonium sigillum nostrum presentibus est
appensum. Actum et datum Gnezne die, anno, quibus supra etc.
Dokument pargaminowy, przechowany w archiwum kapituły metropolitalnej gnieźnieńskiej (N. 329), opatrzony był pierwotnie jedną
pieczęcią, w zielonym wosku wyciśniętą, na pasku pargaminowym uwieszoną, po której pozostał tylko mały ułomek, wyobrażający
herb Iastrzębiec.
Dokument Nr 219
1413. die 21. mensis Iunii, Posnaniae.
Iudicii regalis Posnaniensis decretum, inter hospitale Posnaniense ad s. Spiritum et Andream molitorem molae "walkmol" dictae,
litem dirimens.
R. Sandivogius heres in
Ostrorog, palatinus Poznaniensis et capitaneus Maioris Polonie generalis, Sbigneus marszalko regni Polonie, Ianussius Kalisiensis,
Albertus Caminensis castellani et Dobrogostius de
Camyona loco iudicis, donoszą Mikołajowi z
Czarnkowa sędziemu i Mroczkowi z
Kleszczewa podsędkowi poznańskiemu, że kiedy w czasie i miejscu poniż wyrażonem zasiadali na sądach królewskich i oglądali wyrok ostateczny
wydany przez Pełkę proboszcza poznańskiego i wikaryusza
in spiritualibus przeciw Andrzejowi młynarzowi młyna
Walkmol pod Poznaniem w sprawie ze Szpitalem św. Ducha tamże, wydali następujący wyrok: to co od dawnych czasów posiadacze młyna
Walkmol dla ubogich
(personae miserabiles) Szpitala wspomnianego dawali, mianowicie na adwent pół beczki śledzi a na Dni krzyżowe dwie kopy bułek, to na wieczne czasy
ciż posiadacze z trzeciej miary młyna, im przynależnej, dawać mają, nietykając dwóch miar królewskich, grodowi poznańskiemu
należnych. Co gdyby nie nastąpiło, natenczas każdoczesny zawiadowca pomienionego Szpitala ma objąć wspomniony młyn na tak
długo, dopuki cały dług z owej trzeciej miary nie zostanie wyrównany. Wyrok ten został zapisany w księgę ziemską; sędzia zaś
i podsędek ziemscy poznańscy zostają wezwani, aby wspomnianemu zawiadowcy Szpitala św. Ducha wydali wyrok przysądzający, wedle
zwyczaju ziemskiego spisany i pieczęciami opatrzony. In pretorio Posnaniensi feria quarta in vigilia Corporis Christi.
Regest sporządzony przez ś. p. Zakrzewskiego bez podania źródła.
Dokument Nr 220
1413. die 23. mensis Iunii, Posnaniae.
Michael Szontak civis Posnaniensis Nicolao Hanczkonis unam marcam census annui reemptionalis X marcis vendit.
R.